Bijlagen bij COM(2013)269 - Europees burgerschaprapport 2013: uw rechten, uw toekomst

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2013)269 - Europees burgerschaprapport 2013: uw rechten, uw toekomst.
document COM(2013)269 NLEN
datum 8 mei 2013
BIJLAGE 1

Follow-up van het verslag over het EU‑burgerschap 2010: 25 uitgevoerde maatregelen

In het verslag over het EU‑burgerschap 2010 werden 25 maatregelen geformuleerd die de Commissie zou gaan nemen om de belemmeringen weg te nemen die de EU‑burgers ondervinden als zij in hun dagelijkse leven hun EU‑rechten willen uitoefenen. In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van de voornaamste maatregelen die de Commissie heeft genomen om haar toezeggingen van 2010 na te komen[72].

Juridische duidelijkheid verschaffen over de eigendomsrechten van internationale paren - Maatregel 1

De Commissie nam op 16 maart 2011 twee voorstellen aan voor verordeningen betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen op het gebied van

- huwelijksvermogensstelsels[73], en

- de vermogensrechtelijke gevolgen van geregistreerde partnerschappen[74].

De voorgestelde verordeningen hebben als doel internationale paren die in geval van echtscheiding, scheiding van tafel en bed of overlijden eigendomskwesties moeten oplossen, te helpen bij het bepalen welk recht toepasselijk is en welke rechtbank bevoegd. Ze bevatten ook regels om door middel van één enkele procedure gerechtelijke beslissingen inzake eigendom van een paar in alle lidstaten te laten erkennen en ten uitvoer te leggen. Volgens ramingen zouden paren hierdoor gemiddeld 2 000 à 3 000 EUR per zaak kunnen uitsparen, afhankelijk van de complexiteit van de zaak.

Wegnemen van omslachtige en dure formaliteiten voor de grensoverschrijdende erkenning van documenten van de burgerlijke stand en vergemakkelijken van de grensoverschrijdende toegang tot justitie - Maatregelen 2 en 3

Maatregel 2

Op 14 december 2010 bracht de Commissie een groenboek uit („Minder administratieve formaliteiten voor burgers: de bevordering van het vrije verkeer van openbare documenten en de erkenning van de gevolgen van akten van de burgerlijke stand”)[75]. Daarmee werd de aanzet gegeven voor een openbare raadpleging die tot 10 mei 2011 liep. Op 24 april 2013 stelde de Commissie een verordening[76] voor, die het voor de burgers gemakkelijker zal maken om openbare akten die in grensoverschrijdende situaties nodig zijn (zoals geboorte-, overlijdens- of huwelijksakten of akten in verband met onroerend goed) te doen erkennen. Door de voorgestelde regels worden de administratieve formaliteiten vereenvoudigd, wat de rompslomp vermindert. Ook zullen de kosten van vertaling voor het gebruik van openbare akten binnen de EU minder hoog oplopen. Het voorstel omvat ook meertalige EU‑standaardformulieren, die de burgers onder meer in verband met geboorte, huwelijk en overlijden kunnen aanvragen.

Maatregel 3

De Commissie startte in juli 2010 het Europees e-justitieportaal, een elektronisch éénloketsysteem dat in de hele EU toegang tot justitie biedt. Burgers die te maken hebben zaken als echtscheiding, overlijden, geschillen of verhuizing, en die hun rechten voor een rechtbank van een ander EU‑land moeten handhaven, kunnen snel antwoorden krijgen op een aantal vragen. Zij kunnen met name een beoefenaar van een juridisch beroep in een ander land vinden en te weten komen hoe zij via bemiddeling dure gerechtelijke procedures kunnen voorkomen, van welke lidstaat het recht toepasselijk is in hun zaak en of zij voor rechtsbijstand in aanmerking komen.

Versterken van de bescherming van verdachten en beklaagden in strafzaken en van slachtoffers van een misdaad - Maatregelen 4 en 5

Maatregel 4

De Commissie diende op 8 juni 2011 een voorstel voor een richtlijn[77] in betreffende het recht op toegang tot een advocaat in strafprocedures en betreffende het recht op communicatie bij aanhouding om ervoor te zorgen dat iedere verweerder in een strafprocedure op dezelfde elementaire rechten kan rekenen, ongeacht zijn nationaliteit en het EU‑land waar de procedure plaatsvindt. Dit voorstel legt voor de hele Europese Unie minimumnormen vast betreffende het recht van verdachten en beklaagden op toegang tot een advocaat en voor het recht van personen in hechtenis op communicatie met een persoon van hun keuze, zoals een familielid, werkgever of consulaire autoriteit[78].

Maatregel 5

Op 18 mei 2011 presenteerde de Commissie de volgende documenten:

- een mededeling over een betere rechtspositie voor slachtoffers in de EU[79], waarin het standpunt van de Commissie inzake de maatregelen in verband met de slachtoffers van misdrijven wordt uiteengezet;

- een voorstel voor een richtlijn tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten en de bescherming van slachtoffers van misdrijven en voor slachtofferhulp[80], dat als doel heeft de bestaande nationale maatregelen te versterken met voor de hele EU geldende minimumnormen, zodat ieder slachtoffer op dezelfde elementaire rechten kan rekenen, ongeacht zijn nationaliteit en het EU‑land waar het misdrijf heeft plaatsgevonden; en

- een voorstel voor een verordening betreffende de wederzijdse erkenning van beschermingsmaatregelen in burgerlijke zaken[81] (tot aanvulling van de richtlijn betreffende het Europees beschermingsbevel[82] van 2012, dat van toepassing is op beschermingsmaatregelen in criminele zaken). Het voorstel heeft als doel ervoor te zorgen dat de slachtoffers van geweld nog altijd kunnen rekenen op een beschermingsmaatregel tegen de dader als zij naar een ander EU‑land reizen of verhuizen.

Op basis van het voorstel van de Commissie werd op 25 oktober 2012 Richtlijn 2012/29/EU[83] tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten aangenomen. De daarin vastgestelde minimumvoorschriften garanderen onder meer dat slachtoffers op een respectvolle manier worden behandeld, informatie ontvangen over hun rechten en hun zaak en actief aan de procedure kunnen deelnemen. Ze garanderen ook dat er in elke lidstaat slachtofferhulp bestaat, dat wordt vastgesteld welke slachtoffers in verband met hun kwetsbaarheid specifieke bescherming behoeven (waaronder kinderen) en dat die slachtoffers de juiste bescherming krijgen.

Oplossen van belastingproblemen in grensoverschrijdende situaties, met name bij de belasting van auto’s[84] en vereenvoudigen van de procedures om auto’s opnieuw in te schrijven - Maatregel 6

De Commissie publiceerde op 20 december 2010[85] de mededeling „Wegwerken van grensoverschrijdende fiscale obstakels voor EU-burgers”. Daarin werd een overzicht gegeven van de ernstigste fiscale problemen waarmee EU‑burgers in grensoverschrijdende situaties te maken hebben. Ook kondigde de Commissie haar voornemen aan om op sommige specifieke gebieden voorstellen te doen en meer algemeen de lidstaten te helpen om hun belastingstelsels compatibeler te maken en beter samen te werken in het belang van de EU‑burgers. Daarnaast stelde de Commissie inbreuken op het EU‑recht vast en ondernam zij waar nodig stappen tegen de betrokken lidstaten.

In de mededeling „Dubbele belasting in de interne markt” van 11 november 2011[86] kwamen de voornaamste problemen met dubbele belasting binnen de EU aan bod en werden concrete maatregelen beschreven die de Commissie aan de lidstaten zal voorstellen om die problemen aan te pakken, zoals de oprichting van een forum inzake dubbele belasting en de aanneming door de lidstaten van een gedragscode en een mechanisme voor geschillenregeling.

Voorts presenteerde de Commissie op 15 december 2011 een allesomvattend initiatief inzake successiebelasting, met inbegrip van een aanbeveling[87], met de bedoeling de lidstaten ertoe aan te zetten de problemen van dubbele of meervoudige belasting van dezelfde nalatenschap aan te pakken. De Commissie gaf de lidstaten ook richtsnoeren om hun successiebelastingsystemen niet‑discriminerend te maken. Daarnaast toetste de Commissie de op grensoverschrijdende nalatenschappen toepasselijke fiscale bepalingen van de lidstaten en ondernam zij waar nodig stappen tegen de betrokken lidstaten. In 2014 zal de Commissie een verslag opstellen.

De Commissie hield een publieke raadpleging van 3 maart tot 26 mei 2011 om na te gaan welke de voornaamste moeilijkheden zijn die de EU‑burgers ondervinden bij de inschrijving van auto's die voordien in een andere lidstaat geregistreerd waren. Op basis hiervan nam de Commissie op 4 april 2012 een voorstel aan voor een verordening tot vereenvoudiging van de overbrenging van in een andere lidstaat ingeschreven motorvoertuigen[88]. Dit initiatief heeft als doel de onnodige administratieve rompslomp te verminderen, waardoor ondernemingen, burgers en inschrijvingsdiensten jaarlijks ten minste 1,5 miljard EUR zouden kunnen besparen.

Om de problemen aan te pakken waarmee de EU‑burgers in verband met grensoverschrijdende autobelasting te maken hebben, presenteerde de Commissie op 14 december 2012 de mededeling „Versterking van de eengemaakte markt door het wegwerken van grensoverschrijdende fiscale obstakels voor personenauto’s”[89]. Daarin worden de EU‑regels inzake autobelasting toegelicht en wordt nagegaan wat de beste praktijken zijn die de lidstaten zouden moeten toepassen, zoals betere informatieverstrekking voor de burgers over hun rechten en plichten in verband met de toepassing van autobelastingen in grensoverschrijdende situaties en terugbetaling van een deel van de inschrijvingsbelasting voor auto’s die permanent naar een andere lidstaat worden overgebracht. In het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie[90] gaf de Commissie een overzicht van de rechtsbescherming die de EU‑burgers en de marktdeelnemers op grond van het EU‑recht genieten.

De EU‑burgers helpen optimaal te profiteren van grensoverschrijdende gezondheidszorg en e‑gezondheidstechnologie - Maatregel 7

Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg[91] trad op 24 april 2011 in werking en zou tegen 25 oktober 2013 in nationaal recht moeten zijn omgezet. De richtlijn verduidelijkt de rechten van patiënten op toegang tot veilige en kwalitatief hoogwaardige behandeling binnen de EU en op terugbetaling daarvan.

Bij Richtlijn 2011/24/EU is een netwerk opgericht van nationale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor e‑gezondheid, het zogenaamde „e‑gezondheidsnetwerk”. Een van de doelstellingen van dit netwerk is de ontwikkeling van richtsnoeren tot vaststelling van een minimumreeks patiëntengegevens om de grensoverschrijdende uitwisseling van deze gegevens tussen lidstaten te vergemakkelijken[92]. Voorts zal het netwerk de lidstaten ondersteunen bij het ontwikkelen van gemeenschappelijke identificatie- en authenticatiemaatregelen om de overdraagbaarheid van gegevens te bevorderen.

Daarnaast publiceerde de Commissie op 6 december 2012 een werkdocument van de diensten van de Commissie over de toepasbaarheid van het bestaande EU‑rechtskader op telegeneeskundediensten[93], om het rechtskader inzake over de grenzen heen verleende telegeneeskundediensten te verduidelijken. Dit document vergezelde het actieplan e‑gezondheidszorg 2012‑2020 van de Commissie, dat de neerslag is van de visie van de EU op de verbreiding van e‑gezondheidszorg en de inspraak van patiënten en gezondheidswerkers in het gebruik van e‑gezondheidszorg.

Om de Europeanen een beveiligde onlinetoegang tot hun medische gegevens te bieden, financiert de Commissie ten slotte van januari 2012 tot eind 2014 twee proefprojecten[94], waarbij 20 regio's in verschillende lidstaten betrokken zijn.

Bevorderen van het nuttig effect van het recht op consulaire bescherming voor EU‑burgers in nood in derde landen - Maatregel 8

Op 23 maart 2011 presenteerde de Commissie de mededeling „Consulaire bescherming voor EU‑burgers in derde landen: stand van zaken en verdere maatregelen”[95], waarin concrete maatregelen werden aangekondigd om het nuttig effect te bevorderen van het recht van EU‑burgers om in derde landen te worden bijgestaan, ook in crisissituaties, door de diplomatieke en consulaire autoriteiten van alle lidstaten. Op dezelfde dag startte de Commissie een specifieke website over consulaire bescherming[96], waarop burgers die informatie zoeken over consulaire bescherming, de adressen van de consulaire en diplomatieke vertegenwoordigingen in niet‑EU‑landen en het reisadvies van de lidstaten kunnen vinden.

Op 14 december 2011 nam de Commissie een voorstel voor een richtlijn inzake consulaire bescherming voor burgers van de Unie in het buitenland[97] aan.

Burgers meer bewust maken van hun rechten bij het kopen van pakketreizen en het reizen als passagier of toerist, die rechten handhaven, en de belemmeringen voor personen met een handicap wegnemen - Maatregelen 9, 10, 11 en 12

Maatregel 9

De Commissie heeft de markt voor pakketreizen grondig beoordeeld, alsook de mogelijke beleidsopties waarmee kan worden gereageerd op de veranderingen in deze markt sedert de aanneming van de bestaande richtlijn in 1990. Door deze ontwikkelingen, namelijk de invoering en de uitbreiding van het internet als distributiekanaal, zijn consumenten hun vakantie op een andere manier gaan organiseren. De Commissie heeft onlangs verschillende raadplegingen georganiseerd met consumentenverenigingen, belanghebbenden uit de sector en lidstaten en naar verwachting zal zij tegen de zomer van 2013 haar voorstel met maatregelen voor de toekomst aankondigen.

Maatregel 10

Nieuwe Europese wetgeving, die in 2012 en 2013 in werking is getreden, garandeert dat passagiers overal in Europa dezelfde basisrechten genieten, ongeacht of zij per vliegtuig, trein, boot of bus reizen - Verordening (EU) nr. 1177/2010[98] betreffende de rechten van passagiers die over zee of binnenwateren reizen trad in werking op 6 januari 2011, en Verordening (EU) nr. 181/2011[99] betreffende de rechten van autobus- en touringcarpassagiers trad in werking op 20 maart 2011. Op grond van deze nieuwe regels hebben passagiers bij al deze vervoerswijzen het recht op informatie en bijstand wanneer er iets verkeerd loopt met hun reis. Inzonderheid zullen personen met een handicap en personen met verminderde mobiliteit bescherming en gratis bijstand genieten wanneer zij reizen.

De Commissie organiseerde tussen 2010 en 2012 in heel Europa een bewustmakingscampagne over passagiersrechten, waarbij in 28 luchthavens in Europa informatie werd verstrekt over de rechten van vliegtuigpassagiers en treinreizigers. Daarnaast werd op 4 juli 2012 een pan‑Europese voorlichtingsdag georganiseerd („Airport Day”). De Commissie zal haar inspanningen om de burgers meer bewust te maken van hun passagiersrechten in alle vervoerswijzen voortzetten met een nieuwe informatiecampagne in heel Europa, die in 2013 zal worden gestart en tot midden 2015 zal duren.

Voorts stelde de Commissie op 13 maart 2013 een herziening van de rechten van de vliegtuigpassagiers voor[100]. Duidelijker wetgeving en betere mechanismen voor handhaving en klachtenbehandeling moeten waarborgen dat deze rechten beter worden toegepast.

Maatregel 11

Op 15 november 2010 nam de Commissie de strategie inzake handicaps 2010‑2020[101] aan, om mensen met een handicap inspraak te geven zodat zij hun rechten kunnen genieten en volledig aan de samenleving kunnen deelnemen. De strategie moet op acht belangrijke gebieden de belemmeringen wegnemen: toegankelijkheid, participatie, gelijkheid, werkgelegenheid, onderwijs en opleiding, sociale bescherming en gezondheid.

Op 11 april 2011 presenteerde de Commissie een verslag over Verordening (EG) nr. 1107/2006 inzake de rechten van gehandicapten en personen met beperkte mobiliteit die per luchtvervoer reizen[102], waarin wordt vastgesteld op welke punten de toepassing van de verordening problematisch is. Dit verslag kreeg in juni 2012 follow‑up in de vorm van richtsnoeren[103] voor nationale autoriteiten en belanghebbenden uit de luchtvervoerssector. De Commissie verschaft daarin toelichting met het oog op een betere toepassing van de verordening. De nieuwe bewustmakingscampagne die de Commissie midden 2013 zal starten, omvat specifieke acties voor passagiers met een handicap en passagiers met beperkte mobiliteit. Op 11 maart 2013 nam de Commissie Richtlijn 2013/9/EU[104] aan, waarin uitdrukkelijk een aantal wezenlijke vereisten voor de toegankelijkheid van het spoorwegnet voor personen met een handicap en passagiers met beperkte mobiliteit zijn opgenomen.

Een ander onderdeel van de maatregelen van de Commissie houdt verband met het lopende proces om de toegankelijkheid van gebouwen te standaardiseren. De Commissie stelde een studie op waarin de versnipperde situatie in de EU wordt beschreven en een overzicht wordt gegeven van meer dan 250 voorschriften, normen en richtsnoeren. Vanaf 2013 zal zij werken aan de ontwikkeling van een Europese norm.

Voorts kende de Commissie op 3 december 2012 voor de derde maal de Access City Award toe. Deze prijs, die jaarlijks wordt uitgereikt op de Europese dag van personen met een handicap, is bedoeld voor steden met meer dan 50 000 inwoners die voorbeeldige initiatieven nemen om hun toegankelijkheid te verbeteren. De winnaars tot dusver waren Berlijn in 2012, Salzburg in 2011 en Avila in 2010.

Ten slotte hield de Commissie tussen 12 december 2011 en 29 februari 2012 een openbare raadpleging ter voorbereiding van een Europese Toegankelijkheidsakte. Dit initiatief heeft als doel ervoor te zorgen dat personen met een handicap toegang hebben tot belangrijke goederen en diensten in de lidstaten. Ook mensen met een beperkte mobiliteit, zoals senioren, zullen daarvan kunnen profiteren.

Maatregel 12

Om de consumenten meer vertrouwen te geven in toeristische diensten, is de Commissie een Europees kwaliteitslabel aan het creëren dat moet zorgen voor samenhang in de beoordeling van de kwaliteit van de aan de consumenten aangeboden diensten. De Commissie wil ook dat steeds meer burgers op vakantie kunnen gaan, ongeacht hun handicap of moeilijkheden als gevolg van hun leeftijd of economische situatie. Daartoe probeert zij bedrijven bewust te maken van de voordelen van investeringen in toegankelijkheid, moedigt zij toerisme in het laagseizoen aan en neemt zij deel aan specifieke communicatie‑activiteiten om duurzame toeristische bestemmingen te bevorderen.

Consumenten op hun rechten en de bestaande verhaalmiddelen wijzen en snelle, goedkope buitengerechtelijke oplossingen voor consumentengeschillen mogelijk maken – Maatregelen 13 en 14

Maatregel 13

Overeenkomstig de doelstelling van de digitale agenda voor Europa om bewustzijn van en inzicht in de digitale rechten van de burgers te bevorderen, presenteerde de Commissie op 17 december 2012 de code van EU‑onlinerechten[105]. Deze code roept geen nieuwe rechten in het leven, maar biedt een transparant en duidelijk overzicht van de belangrijkste in het EU-recht vervatte beginselen en rechten op grond waarvan burgers worden beschermd wanneer zij van internetdiensten gebruikmaken, via het internet goederen kopen of met de verstrekkers van die diensten een geschil hebben. De code zelf is niet afdwingbaar, maar de specifieke rechten en beginselen zijn dat wel, op grond van de nationale wetgeving waarbij de EU‑regels waaruit ze voortvloeien, worden omgezet.

Maatregel 14

Om snelle en goedkope buitengerechtelijke oplossingen voor consumentengeschillen in de EU te bevorderen, stelde de Commissie op 29 november 2011 een wetgevingspakket voor dat bestaat uit een voorstel voor een richtlijn betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen (ADR)[106] en een voorstel voor een verordening betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen (ODR)[107]. In december 2012 namen het Europees Parlement en de Raad beide voorstellen aan. De wetgeving zal in juni 2013 worden bekendgemaakt.

- De richtlijn ADR consumenten zal het voor consumenten die een probleem hebben met een product dat of een dienst die zij gekocht hebben (met uitzondering van geschillen in de sectoren gezondheid en onderwijs), mogelijk maken om het geschil met de handelaar op te lossen door een beroep te doen op een ADR‑entiteit (bv. een bemiddelaar, een mediator, een arbiter, een ombudsman, een klachtencommissie enz.). De ADR‑entiteit moet voldoen aan bepaalde kwaliteitsvereisten (zoals transparantie, onafhankelijkheid, billijkheid en doeltreffendheid) en de uitkomst van de procedure binnen 90 dagen meedelen. Ook zullen onlinehandelaren de consumenten over ADR moeten informeren.

- De verordening ODR consumenten richt voor de hele EU een onlineplatform op dat consumenten en bedrijven zal voorzien van één enkel toegangspunt om geschillen over aankopen via het internet binnen 90 dagen volledig online op te lossen. Ook zullen onlinehandelaren de consumenten over ODR moeten informeren.

ADR en ODR zijn sneller, goedkoper en eenvoudiger dan gerechtelijke procedures en zullen naar verwachting de consumenten in Europa een besparing opleveren van ongeveer 22,5 miljard EUR.

Voorts concentreerde de Commissie zich op de bevordering van bemiddeling, aangezien de burgers hierdoor heel wat tijd en geld kunnen besparen. De EU‑regels inzake bemiddeling zijn opgenomen in een richtlijn[108], die op 21 mei 2008 is aangenomen en tegen 21 mei 2011 door de lidstaten moest zijn omgezet. De Commissie startte in juli 2012 een studie om een uitgebreide evaluatie te maken van de omzetting van de richtlijn door de lidstaten en te onderzoeken hoeveel belang er moet worden gehecht aan de bevordering van bemiddeling om justitie burgervriendelijker te maken. Op grond van deze analyse zal de Commissie kunnen bepalen of er verdere maatregelen moeten worden genomen.

Vergemakkelijken van de mobiliteit binnen de EU van de EU‑burgers en van de uitoefening van hun socialezekerheidsrechten – Maatregelen 15 en 16

Maatregel 15

De Commissie voerde een streng handhavingsbeleid om de volledige en juiste omzetting en toepassing van de EU‑regels inzake vrij verkeer in de Europese Unie te garanderen. Als gevolg van dit beleid wijzigden de meeste lidstaten hun wetgeving of zegden toe dit binnen een bepaalde termijn te zullen doen om de EU‑regels volledig na te leven. De opgeloste problemen betroffen de onjuiste of onvolledige omzetting van de EU‑regels inzake de rechten van toegang en verblijf van familieleden van burgers van de Unie, met inbegrip van partners van hetzelfde geslacht, de voorwaarden voor de afgifte van visa en verblijfskaarten voor familieleden die onderdaan zijn van een derde land, en de waarborgen tegen verwijdering. In zeven van de twaalf gestarte inbreukprocedures heeft de Commissie de betrokken lidstaten een met redenen omkleed advies gestuurd, wat de laatste stap is voordat de zaak voor het Hof van Justitie van de EU wordt gebracht. Het verslag over de vorderingen op weg naar een echt EU‑burgerschap 2011‑2013 (verslag krachtens artikel 25 VWEU), dat het verslag over het EU‑burgerschap 2013 vergezelt, bevat een meer gedetailleerde beoordeling.

Op 26 april 2013 stelde de Commissie een richtlijn voor betreffende maatregelen om de uitoefening van de in de context van het vrije verkeer van werknemers aan werknemers verleende rechten te vergemakkelijken[109]. Dit voorstel heeft als doel de rechten van vrij verkeer van werknemers beter te handhaven en discriminatie op grond van nationaliteit te voorkomen. De lidstaten zullen met name op nationaal niveau instanties moeten oprichten die informatie over de rechten van mobiele EU‑werknemers verstrekken en bijstand verlenen aan de slachtoffers van discriminatie op grond van nationaliteit. Voorts zullen de lidstaten de mobiele EU‑werknemers die van mening zijn dat zij het slachtoffer van discriminatie zijn, doeltreffende verhaalmiddelen op nationaal niveau moeten bieden en ervoor moeten zorgen dat verenigingen en organisaties zoals vakbonden en ngo’s namens of ter ondersteuning van EU‑migranten die het slachtoffer zijn van discriminatie, in administratieve of gerechtelijke procedures kunnen optreden.

Om de EU‑burgers meer bewust te maken en ervoor te zorgen dat zij gemakkelijk toegang hebben tot informatie over hun recht om zich vrij binnen de EU te verplaatsen en er te verblijven, publiceerde de Commissie in 2010 op de portaalsite Uw Europa[110] eenvoudige en duidelijke informatie over de toepasselijke EU‑regels en over hoe daarvan kan worden geprofiteerd. Die portaalsite biedt ook toegang tot gepersonaliseerde ondersteuningsdiensten. Daarnaast publiceerde de Commissie in 2012 de brochure „Uw Europa - Uw rechten”[111] en in 2013 een geactualiseerde versie van de leidraad voor EU‑burgers in verband met de vrijheid van verkeer en verblijf in Europa, waarin hun rechten en mogelijkheden duidelijk worden toegelicht[112].

Maatregel 16

Om mobiele burgers te helpen bij de uitoefening van hun socialezekerheidsrechten in Europa, ontwikkelt de Commissie de elektronische uitwisseling van socialezekerheidsinformatie (EESSI), een IT‑systeem om de socialezekerheidsinstanties in de EU te helpen sneller en veiliger informatie uit te wisselen. Via dit systeem verloopt de communicatie tussen de nationale socialezekerheidsinstanties aan de hand van gestructureerde elektronische documenten, ter vervanging van uitwisselingen op papier. Dit systeem zal de burgers grote voordelen opleveren, aangezien de socialezekerheidsuitkeringen beter zullen kunnen worden beheerd en sneller worden berekend en betaald, en er zich bij de behandeling van de aanvragen minder fouten zullen voordoen.

De Commissie en de lidstaten zijn momenteel het centrale systeem aan het ontwikkelen en zullen daarna de nationale socialezekerheidsinstanties helpen zich voor te bereiden op het werken in een elektronische omgeving.

Wegnemen van de belemmeringen voor de uitoefening van de politieke rechten van de burgers – Maatregelen 17, 18, 19 en 20

De initiatieven die door de Commissie zijn genomen om de belemmeringen voor EU‑burgers die aan de Europese verkiezingen willen deelnemen, uit de weg te ruimen, werden gepresenteerd in de mededeling van de Commissie van 12 maart 2013 („Voorbereiding van de Europese verkiezingen van 2014: het verloop ervan nog democratischer en efficiënter maken”)[113] en samengevat in het verslag over de vorderingen op weg naar een echt EU‑burgerschap 2010‑2013 (verslag krachtens artikel 25 VWEU), dat het verslag over het EU‑burgerschap 2013 vergezelt.

In dit deel wordt een samenvatting gegeven van de vorderingen in verband met twee andere problemen die in het verslag over het EU‑burgerschap 2010 waren besproken.

Om te beginnen voerde de Commissie, zoals aangekondigd in maatregel 18, een streng handhavingsbeleid om ervoor te zorgen dat alle lidstaten EU‑burgers die geen onderdaan van hun land zijn, toestaan om politieke partijen op te richten of daarvan lid te worden. Het beginsel van non‑discriminatie op grond van nationaliteit impliceert niet alleen de formele afschaffing van de nationaliteitsvereiste als een voorwaarde voor het passief en actief kiesrecht in de gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europees Parlement van de burgers van de Unie, maar ook de afschaffing van alle maatregelen die hen zouden kunnen beletten deze rechten onder gelijke voorwaarden uit te oefenen, wat door het Verdrag wordt gewaarborgd.

Het verbod om lid te worden van een politieke partij ontneemt burgers van de Unie die geen onderdaan zijn van de betrokken lidstaat, de mogelijkheid om het belangrijkste platform voor politieke deelname te gebruiken, inzonderheid tijdens verkiezingen. Ook hebben zij hierdoor minder kansen om verkozen te worden dan de eigen onderdanen. De Commissie heeft stappen ondernomen tegen zeven lidstaten en vier zaken zijn voldoende opgehelderd en afgesloten.

Ten tweede is de Commissie, zoals aangekondigd in maatregel 20, in 2011 politiek overleg gestart met die lidstaten waarvan de onderdanen hun politieke rechten kunnen verliezen in hun land van herkomst (ontneming van kiesrecht) als zij gedurende zekere tijd in een andere lidstaat wonen. Het doel was te bepalen welke opties er bestaan om te voorkomen dat EU‑burgers hun recht verliezen om in een land aan nationale verkiezingen deel te nemen als gevolg van de uitoefening van hun recht van vrij verkeer. De Commissie stuurde de betrokken lidstaten brieven, waarin zij haar standpunten toelichtte en vroeg om hun bijdrage aan een gemeenschappelijke denkoefening. De antwoorden leverden informatie op over de huidige wetgevingen en beleidslijnen en over de debatten die hierover op nationaal niveau plaatsvinden. Dit overleg toonde aan dat er moet worden gezocht naar constructieve manieren om de deelname van de burgers aan het democratisch proces van de EU op alle niveaus te bevorderen, wat verder is toegelicht in maatregel 12 van dit verslag over het EU‑burgerschap.

De burgers gemakkelijk toegankelijke informatie verstrekken over hun EU‑rechten - Maatregelen 21 en 22

Maatregel 21

De voorbije drie jaar heeft de Commissie gestreefd naar een sterkere integratie van de diensten van Europe Direct (de contactcentra van Europe Direct en het netwerk van ongeveer 450 informatiecentra van Europe Direct) en de portaalsite Uw Europa – Burgers, teneinde de burgers via meerdere kanalen, namelijk online, telefonisch, e‑mail- en persoonlijk contact, een volledig meertalig informatieplatform aan te bieden.

De portaalsite Uw Europa kreeg een volledig nieuw gezicht en biedt nu praktische informatie in 22 talen over de EU‑rechten en de nationale omzettingsregels vanuit een gebruikersperspectief, terwijl de bezoekers voor meer gepersonaliseerd advies naar de relevante hulp- en ondersteuningsdiensten worden geleid (zoals Europe Direct, Uw Europa - Advies, Solvit, Eures en het netwerk van Europese centra voor de consument (ECC‑net)). De portaalsite wordt verder ontwikkeld, onder meer via intensievere samenwerking met de lidstaten om te garanderen dat er over de rechten van de EU‑burgers landenspecifieke informatie kan worden aangeboden (bv. adressen van de nationale autoriteiten, richtsnoeren over specifieke procedures die moeten worden gevolgd of documenten die moeten worden ingediend om de EU‑rechten uit te oefenen, informatie over nationale regels, zoals die welke bij de aankoop van eigendom toepasselijk zijn). Tegelijkertijd zal de Commissie Solvit verder versterken en online en offline meer zichtbaarheid geven.

In 2011 en 2012 kregen de 450 informatiecentra van Europe Direct in alle lidstaten een grondige briefing over de inhoud van de portaalsite Uw Europa – Burgers en hoe de inhoud daarvan kan worden gebruikt om te voldoen aan de behoeften aan informatie van de burgers. De opdracht van het nieuwe Europe Direct‑netwerk voor de periode 2013‑2017 werd opnieuw geformuleerd. De informatiecentra kregen daarin een duidelijke rol als partners van het éénloketsysteem en als vraagbaak die de burgers doorverwijzen naar de relevante inhoud van Uw Europa.

Daarnaast deed de Commissie inspanningen om Europe Direct en Uw Europa onder de aandacht te brengen van zoveel mogelijk Europeanen als het primaire, burgervriendelijke éénloketinformatiepunt over EU‑rechten. Hierdoor steeg het aantal vragen dat door de contactcentra van Europe Direct werd beantwoord in 2012 met meer dan 20 % ten opzichte van 2011. Ook Uw Europa kreeg aanzienlijk meer bezoekers (in 2012 telde de site bijna 4,3 miljoen bezoekers, in vergelijking met 2,4 miljoen in 2011 en 1,5 miljoen in 2010). Uit recente enquêtes onder de bezoekers bleek een hoge mate van tevredenheid. 70% van de bezoekers vindt ten minste een deel van de informatie waarnaar zij op zoek zijn en 93% van de gebruikers geeft de portaalsite de beoordeling voldoende of beter[114].

Maatregel 22

Met de steun en de coördinatie van de vertegenwoordigingen van de Commissie in de EU‑landen zijn de informatiecentra van Europe Direct een belangrijk instrument voor de voorlichting over de EU‑rechten op lokaal, regionaal en nationaal niveau geworden. Daarnaast versterkten de vertegenwoordigingen hun samenwerking met Uw Europa - Advies om burgers gepersonaliseerd advies over juridische kwesties te kunnen bieden.

De informatiecentra van Europa Direct fungeren momenteel als belangrijkste toegangspunten voor informatie op lokaal niveau: zij beantwoorden vragen van hun lokale publiek of verwijzen burgers door naar thematische EU‑informatiediensten en -kanalen op nationaal niveau. In 2012 werd een automatisch communicatiekanaal opgericht dat het netwerk verbindt met het contactcentrum van Europe Direct te Brussel. Via dit communicatiekanaal kan elk lokaal informatiecentrum van Europe Direct het contactcentrum direct vragen stellen namens burgers.

In het kader van haar inspanningen om burgers sneller toegang te geven tot de informatie die zij nodig hebben om van hun EU‑rechten te kunnen profiteren, is de Commissie momenteel een „no wrong door”‑beleid aan het uitstippelen. Door naadloze verbindingen tussen Europe Direct en de verstrekkers van thematische EU‑informatie worden de vragen van de burgers altijd door de juiste voorlichtingsinstantie beantwoord, ongeacht waar de vraag is binnengekomen.

De vertegenwoordigingen van de Commissie in de lidstaten ondernamen talloze thematische en algemene bewustmakings- en publieksacties in verband met de rechten van de burgers. Daarnaast werkten zij met allerhande communicatiemiddelen mee aan voorlichting over het Europees burgerinitiatief. In 2012 werd het contactcentrum van Europe Direct het centrale contactpunt voor informatie over het Europees burgerinitiatief.

De burgers meer bewust maken van het EU‑burgerschap en de daaraan verbonden rechten – Maatregelen 23, 24 en 25

Maatregel 23

Op basis van een Commissievoorstel riepen de Raad en het Europees Parlement 2013 uit tot het Europees Jaar van de burger[115]. De bedoeling van het Jaar (www.europa.eu/citizens-2013) is de burgers van de Unie meer bewust te maken van hun EU‑rechten en van het beleid en de programma's die als doel hebben de uitoefening van die rechten te ondersteunen, een debat te stimuleren alsook actief burgerschap en actieve democratische participatie in het beleid van de Unie te bevorderen.

Het Europees Jaar van de burger biedt de burgers in het hele continent tal van mogelijkheden om over deze belangrijke zaken te debatteren. Om de doelstellingen van het Europees Jaar te bereiken, werkt de Commissie nauw samen met veel belanghebbenden, instellingen en belangstellenden. Als doorgeefluik spelen deze een belangrijke rol door ervoor te zorgen dat de boodschappen van het Europees Jaar tot het lokale niveau doordringen.

Daarnaast is in het zevende kaderprogramma voor onderzoek in het onderdeel Sociaaleconomische wetenschappen en geesteswetenschappen, dat door de Commissie wordt beheerd, een activiteitengebied gewijd aan „De burger in de Europese Unie”. Onderzoek op dit gebied heeft als doel de kennis over het EU‑burgerschap te bevorderen en het bewustzijn te vergroten. De onderzoeksresultaten worden verspreid in academische kringen en onder beleidsmakers, maatschappelijke organisaties en het grote publiek. De Commissie heeft een reeks multidisciplinaire onderzoeksprojecten gefinancierd die zich specifiek bezighouden met de vraag hoe bij de EU‑burgers democratische betrokkenheid en deelname kunnen worden bevorderd[116].

Maatregel 24

Op 15 november 2011 respectievelijk 14 december 2011 diende de Commissie haar voorstellen voor het toekomstige programma „Rechten en burgerschap”[117] en het toekomstige programma Europa voor de burger[118] in. Beide voorstellen hebben als doel op een samenhangende en complementaire wijze financiële steun voor het EU‑burgerschap te verlenen. Het programma Rechten en burgerschap zal betrekking hebben op de rechten die uit het EU‑burgerschap voortvloeien, terwijl het programma Europa voor de burger de deelname van de burgers aan het democratisch proces van de Unie zal bevorderen. De programma’s zullen elkaar aanvullen door synergieën te benutten en dubbel werk te voorkomen.

Bij het opstellen van deze voorstellen bestond het algemene doel van de Commissie uit stroomlijnen en vereenvoudigen[119]. De programma’s zijn bijgevolg volledig op de financiële regels afgestemd, wat betekent dat ze in beginsel aan dezelfde algemene regels onderworpen zijn en zullen profiteren van de vereenvoudigingen van de nieuwe financiële regels.

Maatregel 25

Om kwalitatief hoogwaardige verslaggeving te garanderen en betere informatie over Europese aangelegenheden te verstrekken, werden in het voorjaar van 2011 op Euronews nieuwe programma’s gestart en werd op 14 juni 2011 in Brussel een studio geopend. De dagelijkse verslaggeving over EU‑aangelegenheden is hierdoor versterkt en levendiger geworden, met meer debatten, interviews en ook programma's waaraan burgers deelnemen. De Commissie sloot bovendien een partnerschapsovereenkomst met Euronews om deze initiatieven op de langere termijn te kunnen ondersteunen.

BIJLAGE 2 – Twaalf nieuwe belangrijke maatregelen om het leven van de EU‑burgers te verbeteren

1. De Commissie zal een herziening van de verordening betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels voorstellen en nagaan of werkloosheidsuitkeringen langer dan de wettelijke drie maanden kunnen worden uitgevoerd, zodat het voor de burgers gemakkelijker wordt om in een ander EU‑land naar werk te zoeken. De Commissie spoort de lidstaten aan ten volle gebruik te maken van de huidige regels op grond waarvan werkzoekenden hun werkloosheidsuitkering gedurende maximaal zes maanden mogen ontvangen wanneer zij in een andere lidstaat naar werk zoeken.

2. Om de jonge EU‑burgers te helpen hun vaardigheden te ontwikkelen en de overgang naar de arbeidsmarkt te maken, zal de Commissie in 2013 een kwaliteitskader voor stages ontwikkelen. De Commissie zal voorts in 2013 een initiatief voorstellen om Eures te moderniseren teneinde de rol en het effect van de werkgelegenheidsdiensten op nationaal niveau te versterken en de arbeidsmobiliteit in de EU beter te coördineren. Naast de hervorming van Eures zal de Commissie een proefproject starten om de uitwisseling van informatie over stages en leerlingplaatsen via Eures te verbeteren.

3. De Commissie zal in 2013 en 2014 werken aan oplossingen om de obstakels in verband met door de lidstaten afgegeven identiteits- en verblijfsdocumenten uit de weg te ruimen voor de EU‑burgers en hun familieleden die in een ander EU‑land wonen dan hun eigen land; die oplossingen kunnen onder meer bestaan in facultatieve eenvormige Europese documenten voor burgers, wanneer van toepassing.

4. De Commissie zal in 2013 initiatieven nemen om beste praktijken op het gebied van belasting in grensoverschrijdende situaties te bevorderen en de juiste toepassing van het EU‑recht te waarborgen, zodat de Europese burgers die verhuizen of over de grens werken, beter met de verschillende belastingregels kunnen omgaan en met name dubbele belasting kunnen voorkomen.

5. Op basis van haar werkzaamheden om de veiligheid op de weg te verbeteren, zal de Commissie in de loop van 2014 stappen zetten voor de ontwikkeling van een „voertuiginformatieplatform” om de erkenning van de keuringsbewijzen van de technische controle mogelijk te maken, waardoor burgers gemakkelijker en veiliger naar een ander EU‑land zullen kunnen reizen met hun auto.

6. De Commissie zal de mobiliteit van personen met een handicap binnen de EU bevorderen door in 2014 de ontwikkeling te ondersteunen van een wederzijds erkende EU‑gehandicaptenkaart, waardoor binnen de EU gelijke toegang wordt gewaarborgd tot bepaalde specifieke voordelen (voornamelijk op het gebied van cultuur, ontspanning, toerisme en vervoer).

7. De Commissie zal tegen eind 2013 een pakket rechtsinstrumenten voorstellen om de procedurele rechten van de EU‑burgers die worden verdacht of strafrechtelijk vervolgd, verder te versterken, en daarbij rekening houden met de specifieke situatie van kinderen en kwetsbare burgers.

8. De Commissie zal tegen eind 2013 de Europese procedure voor geringe vorderingen herzien om het eenvoudiger te maken geschillen in verband met aankopen in een ander EU‑land op te lossen.

9. De Commissie zal tegen het voorjaar van 2014 in nauwe samenwerking met de nationale handhavingsinstanties en belanghebbenden een model ontwikkelen voor de belangrijkste informatie die online moet worden vermeld om digitale producten gemakkelijk met elkaar te kunnen vergelijken. In diezelfde periode zal zij in de hele EU een speciale voorlichtingscampagne over consumentenrechten starten.

10. De Commissie zal maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de lokale overheden mogelijkheden krijgen om zich volledig vertrouwd te maken met het recht van vrij verkeer van de EU‑burgers.

11. De Commissie zal er in de loop van 2013 voor zorgen dat burgers gemakkelijker te weten kunnen komen tot wie zij zich moeten wenden om verhaal te halen. Zij zal hiertoe op haar centrale Europa‑website duidelijke richtsnoeren verstrekken.

12. De Commissie zal de volgende stappen ondernemen:

– de EU‑burgers meer bewust maken van de aan hun EU‑burgerschap verbonden rechten, en vooral hun kiesrechten, door in mei 2014 op de dag van Europa een handboek uit te brengen waarin die EU‑rechten in heldere en eenvoudige taal worden uitgelegd;

– constructieve oplossingen voorstellen om EU‑burgers die in een ander EU‑land wonen, in staat te stellen hun kiesrecht bij de nationale verkiezingen in hun land van herkomst te behouden zodat zij volledig kunnen deelnemen aan het democratisch proces van de EU; en

– in 2013 nagaan hoe de Europese publieke ruimte kan worden uitgebreid en ontwikkeld op basis van bestaande nationale en Europese structuren, om ervoor te zorgen dat de publieke opinie niet langer langs nationale grenzen uiteenvalt.

[1]               Blauwdruk voor een hechte economische en monetaire unie - Aanzet tot een Europees debat, COM(2012) 777 final/2.

[2]               Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (tweede deel, artikelen 20 tot en met 24) en Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hoofdstuk V). In dit verslag kan de term „burger” ook slaan op een persoon die binnen de EU verblijft overeenkomstig de desbetreffende Verdragsbepalingen en afgeleide wetgeving.

[3]               Zie bijvoorbeeld zaak C‑184/99, Grzelczyk, punt 31.

[4]               Zaak C‑34/09, Ruiz Zambrano, punt 42.

[5]               Verslag over het EU‑burgerschap 2010, „Het wegnemen van de belemmeringen voor de rechten van EU‑burgers”, COM(2010) 603 definitief.

[6]               In bijlage 1 bij dit verslag is een volledig en gedetaileerd verslag van de sedert 2010 genomen maatregelen opgenomen.

[7]               Openbare raadpleging over het EU‑burgerschap, die door de Commissie op 9 mei 2012 werd gestart (hierna „de openbare raadpleging over het EU‑burgerschap van 2012” genoemd) - http://ec.europa.eu/justice/citizen/files/eu-citizen-brochure_nl.pdf

[8]               Flash Eurobarometer 365 - Burgerschap van de Europese Unie - februari 2013 (hierna „de Eurobarometer over het EU‑burgerschap van 2013” genoemd) - http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_365_en.pdf

[9]               Flash Eurobarometer 364 - Kiesrechten - maart 2013 (hierna „de Eurobarometer over de kiesrechten van 2013” genoemd) - http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_364_en.pdf

[10]             Gezamenlijke hoorzitting van het Europees Parlement en de Commissie over het EU‑burgerschap van 19 februari 2013, „Making the most of EU citizenship” - http://ec.europa.eu/justice/citizen/document/files/eu_hearing_report.pdf

[11]             Forum van 28 november 2012 - „Citizens’ Agenda going local” - http://www.cor.europa.eu/en/news/forums/Documents/proceeding_forum_citizens.pdf

[12]             Conferentie van 22‑23 januari 2013, „Making the most of the European Year of Citizens”.

[13]             http://ec.europa.eu/european-debate/index_en.htm.

[14]             http://europa.eu/citizens-2013/.

[15]             Voor alle voorstellen voor maatregelen die in dit deel worden toegelicht, zullen de gebruikelijke procedures van de Commissie ter voorbereiding van het besluitvormingsproces moeten worden gevolgd. Daarnaast moeten de voorstellen passen binnen het meerjarig financieel kader 2014‑2020.

[16]             Standard Eurobarometer 78 - Europees burgerschap - najaar 2012 (hierna „de Standard Eurobarometer 78” genoemd) - http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb78/eb78_first_en.pdf. De EU‑burgers maken zich steeds meer zorgen over de werkloosheid (+ 4 procentpunten sedert de Eurobarometer‑enquête van het voorjaar van 2012).

[17]             Volgens de Eurobarometer over het EU‑burgerschap van 2013 geldt dit voor negen van de tien burgers.

[18]             Eurobarometer over het EU‑burgerschap van 2013.

[19]             Eurostat - Internetaankopen door individuen - http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do. De cijfers zijn hoger voor jongeren (leeftijdscategorie 25‑34 jaar).

[20]             Uit de openbare raadpleging over het EU‑burgerschap van 2012 blijkt dat een op de vier respondenten problemen ondervindt bij het onlinewinkelen.

[21]             http://europa.eu/europedirect/index_nl.htm

[22]             http://europa.eu/youreurope/index.htm

[23]             Eurobarometer over het EU‑burgerschap van 2013.

[24]             Ibid.

[25]             Openbare raadpleging over het EU‑burgerschap van 2012 en Eurobarometer over de kiesrechten van 2013.

[26]             COM(2013) 271 - http://ec.europa.eu/justice/fundamental-rights/files/charter_report_2012_en.pdf

[27]             Zie „Employment and social developments in Europe 2011”, hoofdstuk 6: „Intra-EU labour mobility and the impact of enlargement”, blz. 274.

[28]             Zie het verslag van het European Integration Consortium, „Labour mobility within the EU in the context of enlargement and the functioning of the transitional arrangements”, Nuremberg, 2009, blz. 132. Zie ook „Five years of an enlarged EU, Economic achievements and challenges”, European economy 1/2009, blz. 135.

[29]             Slechts 3% van de beroepsbevolking van de EU woont in een ander EU‑land. De jaarlijkse grensoverschrijdende mobiliteit binnen de EU staat op een gemiddeld jaarlijks percentage van slechts 0,29%. Dit is ver onder de percentages van de interne mobiliteit in Australië (1,5%) en de Verenigde Staten (2,4%). Zie de „Economic Surveys” van de OESO - Europese Unie - maart 2012 - http://www.oecd.org/eco/49950244.pdf

[30]             Volgens de Eurobarometer‑enquête over geografische en arbeidsmobiliteit verwacht of ondervindt bijna een kwart van de respondenten (24%) problemen bij het vinden van werk in het buitenland. Special Eurobarometer 337 - Geografische en arbeidsmobiliteit - juni 2010 - http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_337_en.pdf

[31]             In artikel 64, lid 1, onder c), van Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, PB L 166, blz. 70, is het volgende bepaald: „Het recht op uitkering wordt gehandhaafd gedurende een tijdvak van drie maanden vanaf de datum waarop de werkloze niet langer ter beschikking stond van de diensten voor arbeidsvoorziening van de lidstaat die hij heeft verlaten, zonder dat de totale duur waarover uitkering wordt verleend, de totale duur mag overschrijden waarover hij krachtens de wetgeving van bedoelde lidstaat recht op uitkering heeft. De periode van drie maanden kan door de bevoegde dienst of het bevoegde orgaan tot maximaal zes maanden worden verlengd.” De regelingen voor de uitwisseling van informatie, samenwerking en wederzijdse bijstand tussen de organen en diensten van de betrokken lidstaten, met name om verslag uit te brengen over de naleving door de werkzoekende van de georganiseerde controleprocedures, zijn vastgesteld in artikel 55 van Uitvoeringsverordening (EG) nr. 987/2009, PB L 284, blz. 19.

[32]             COM(2012) 173.

[33]             Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, PB L 166, blz. 1.

[34]             COM(2012) 173.

[35]             Ibid.

[36]             COM(2010) 682.

[37]             Volgens de Eurobarometer over de eengemaakte markt van 2011 zou 28% van de beroepsbevolking van de EU overwegen om in de toekomst in een ander EU‑land te werken. Het aandeel is bijzonder hoog (54%) bij de jongeren (leeftijdscategorie 15‑24 jaar) en bij de burgers in de leeftijdscategorie 25‑39 jaar (38%). Special Eurobarometer 363 - Interne markt: bewustzijn, percepties en effecten - september 2011 - http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_363_en.pdf

[38]             Flash Eurobarometer 319b - Jeugd in beweging: opleiding en stage, mobiliteit, werkgelegenheid en ondernemerschap - mei 2011 - http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_319b_sum_en.pdf

[39]             In 2011 stelde de Raad een ijkpunt vast voor de opleidingsmobiliteit bij hoger opgeleiden. Tegen 2020 zou ten minste 20% van de hoger opgeleiden een periode van studie of stage in verband met de hogere opleiding in het buitenland moeten hebben doorgemaakt (ofwel voor een volledig diploma of voor een periode van ten minste drie maanden).

[40]             Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van „Erasmus voor iedereen” Het programma van de Unie voor onderwijs, beroepsopleiding, jeugd en sport, COM(2011) 788.

[41]             Studie van de Europese Commissie met een uitgebreid overzicht van de stageregelingen in de lidstaten - 2012 - http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=6717

[42]             Studie van het Europees Jeugdforum - 2011 - „Interns revealed” - http://issuu.com/yomag/docs/yfj_internsrevealed_web

[43]             De jeugdgarantie is een regeling die ervoor zorgt dat alle jongeren onder de 25 jaar binnen vier maanden nadat zij werkloos zijn geworden of het formele onderwijs hebben verlaten, een deugdelijk aanbod krijgen voor een baan, voortgezet onderwijs, een leerlingplaats of een stage, overeenkomstig de aanbeveling van de Raad van 22 april 2013.

[44]             Special Eurobarometer 75.1 - De Europese Ombudsman en de rechten van de burgers - juli 2011 - http://www.ombudsman.europa.eu/en/press/statistics/eb751_eb_report.faces

[45]             http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/flash_arch_374_361_en.htm#365

[46]             http://ec.europa.eu/justice/citizen/files/eu-citizen-brochure_nl.pdf

[47]             Uw Europa – Advies is een dienst die het publiek juridisch advies verstrekt. De dienst bestaat uit een team juristen die alle officiële EU‑talen bestrijken en zowel het EU‑recht als de nationale wetgevingen in alle EU‑landen vertrouwd zijn: http://europa.eu/youreurope/advice/index_nl.htm

[48]             Solvit behandelt problemen met een grensoverschrijdend element die het gevolg zijn van een slechte toepassing van het EU‑recht door overheidsinstanties in de EU‑lidstaten: http://ec.europa.eu/solvit/

[49]             De overwogen maatregel zal alleen van toepassing zijn op die lidstaten die identiteitskaarten of inschrijvingsdocumenten afgeven.

[50]             Voorstel voor een verordening betreffende de periodieke technische controle van motorvoertuigen en aanhangwagens, COM(2012) 380, voorstel voor een verordening betreffende de technische controle langs de weg van bedrijfsvoertuigen die in de Unie aan het verkeer deelnemen, COM(2012) 382, en voorstel voor een richtlijn inzake de kentekenbewijzen van motorvoertuigen, COM(2012) 381.

[51]             Dit basisbeginsel van het strafrecht is vastgelegd in artikel 48 van het Handvest van de grondrechten van de EU en in artikel 6, lid 2, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens. Het vloeit ook voort uit de constitutionele tradities die de lidstaten delen.

[52]             Het recht op rechtsbijstand is vastgelegd in artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de EU en in artikel 6, lid 3, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens.

[53]             Special Eurobarometer 395 over de procedure voor geringe vorderingen - april 2013 - (hierna „de Eurobarometer over geringe vorderingen 2013” genoemd) - http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb_special_399_380_en.htm#395

[54]             Van toepassing sinds 1 januari 2009.

[55]             https://e-justice.europa.eu/home.do

[56]             Zie met name de openbare raadpleging over het EU‑burgerschap van 2012.

[57]             Zie het verslag over het EU‑burgerschap van 2010, Het wegnemen van de belemmeringen voor de rechten van EU‑burgers, COM(2010) 603, en met name de maatregelen 9 tot en met 13, de consumentenagenda, COM(2012) 225 en de Akte voor de interne markt II Samen voor nieuwe groei, COM(2012) 573.

[58]             Het pakket productveiligheid en markttoezicht bestaat onder meer uit een voorstel voor een verordening betreffende de veiligheid van consumentenproducten (COM(2013) 78), een voorstel voor een verordening betreffende het markttoezicht op producten (COM(2013) 75), en een mededeling van de Commissie over 20 acties voor gezondere en conforme producten voor Europa: een meerjarig actieplan voor het toezicht op producten in de EU (COM(2013) 76). De documenten zijn te vinden op: http://ec.europa.eu/consumers/safety/psmsp/index_en.htm

[59]             „Consumer market study on the functioning of e-commerce” (2011), die namens het DG Gezondheid en consumenten van de Europese Commissie door Civic Consulting is uitgevoerd.

[60]             Zie voor meer informatie het verslag over de dialoog met de belanghebbenden over vergelijkingsinstrumenten: http://ec.europa.eu/consumers/documents/consumer-summit-2013-msdct-report_en.pdf

[61]             Studie van het Comité van de Regio’s van 2012, „Local and regional authorities promoting EU citizenship and citizens' rights” - http://www.cor.europa.eu/en/news/forums/Documents/summary_cor_study_citizenship.pdf

[62]             Eurobarometer 77.4 van het Europees Parlement - Nog twee jaar tot de Europese verkiezingen van 2014 - juni 2012 - http://www.europarl.europa.eu/pdf/eurobarometre/2012/election_2012/eb77_4_ee2014_synthese_analytique_en.pdf

[63]             Aanbeveling van de Commissie om de verkiezingen voor het Europees Parlement democratischer en doeltreffender te voeren, C(2013) 1303.

[64]             Bijvoorbeeld in de zaak Preston wezen het High Court en het Court of Appeal van het Verenigd Koninkrijk de vordering af van een Britse onderdaan die meer dan 15 jaar in Spanje had gewoond en de ontneming van zijn kiesrecht betwistte. Een verzoek om beroep in te stellen bij het Supreme Court werd afgewezen, zonder dat er een prejudiciële verwijzing heeft plaatsgevonden.

[65]             Preambule van de richtlijnen 93/109/EG en 94/80/EG.

[66]             De 13 lidstaten waar de regio’s wetgevende bevoegdheden hebben, zijn: Oostenrijk (Länder), België (gemeenschappen en gewesten), Tsjechië (kraje), Denemarken (amtskommuner), Duitsland (Länder), Spanje (comunidades autonómas), Frankrijk (régions), Italië (twee autonome provincies en 20 regio’s), Nederland (provinciale staten), Polen (województwo), Slowakije (kraje), Zweden (landstingsfullmäktige) en het Verenigd Koninkrijk.

[67]             Standaard Eurobarometer 78 - Verslag over het gebruik van de media in de Europese Unie - http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb78/eb78_media_en.pdf

[68]             Richtlijn 2010/13/EU betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten), PB L 95, blz. 1.

[69]             Zie de State of the Union‑toespraak van Commissievoorzitter Barroso van 2012: „Ik zou graag zien dat zich een Europese publieke ruimte ontwikkelt, waar Europese aangelegenheden worden besproken vanuit een Europees gezichtspunt. We kunnen niet alleen nationale oplossingen blijven aandragen voor Europese problemen”, http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-12-596_nl.htm; zie ook de resolutie van het Europees Parlement van 7 september 2010 „Journalistiek en nieuwe media - totstandbrenging van een publieke ruimte in Europa” (2010/2015(INI)) en de toespraak van de Duitse Bondspresident Joachim Gauck over Europa van 22 februari 2013 - http://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Reden/EN/JoachimGauck/Reden/2013/130222-Europe.html

[70]             http://europa.eu/citizens-2013/

[71]             http://ec.europa.eu/european-debate/index_en.htm

[72]             Het overzicht van de follow‑up van de 25 maatregelen die in het verslag 2010 zijn voorgesteld, zal regelmatig worden geactualiseerd - http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/factsheets/pdf/table_of_actions_en.pdf

[73]             COM(2011) 126.

[74]             COM(2011) 127/2.

[75]             COM(2010) 747.

[76]             Voorstel voor een verordening ter bevordering van het vrije verkeer van burgers en bedrijven door vereenvoudigde aanvaarding van bepaalde openbare akten in de Europese Unie en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1024/2012, COM(2013) 228.

[77]          COM(2011) 326.

[78]             Dit voorstel maakt deel uit van een reeks maatregelen die worden ingevoerd om in de hele EU duidelijke rechten vast te stellen en de grondrechten van de burgers op een eerlijk proces en het recht van verdediging te waarborgen. In november 2010 trad een richtlijn betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures in werking, die tegen 27 oktober 2013 in nationaal recht zou moeten worden omgezet, en op 21 juni 2012 een richtlijn betreffende het recht op informatie in strafprocedures, die tegen 2 juni 2014 zou moeten worden omgezet.

[79]             COM(2011) 274.

[80]             COM(2011) 275.

[81]             COM(2011) 276.

[82]             Richtlijn 2011/99/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011, PB L 338, blz. 2.

[83]             Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ, PB L 315, blz. 57.

[84]             Met inbegrip van inschrijvingsbelasting en verkeersbelasting.

[85]             COM(2010) 769.

[86]             COM(2011) 712.

[87]             2011/856/EU.

[88]             Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en van de Raad tot vereenvoudiging van de overbrenging van in een andere lidstaat ingeschreven voertuigen binnen de interne markt, COM(2012) 164.

[89]             COM(2012) 756.

[90]             SWD(2012) 429.

[91]             Richtlijn 2011/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg, PB L 88, blz. 45.

[92]             Het netwerk wordt daartoe ondersteund door de gezamenlijke actie betreffende het initiatief inzake de governance van e-gezondheidszorg (eHGI) en de gezamenlijke actie inzake patiëntenregisters (PARENT).

[93]             SWD(2012) 414.

[94]             Projecten SUSTAINS en PALENTE.

[95]             COM(2011) 149.

[96]             http://ec.europa.eu/consularprotection

[97]             COM(2011) 881.

[98]             Verordening van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 betreffende de rechten van passagiers die over zee of binnenwateren reizen en houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004, PB L 334, blz. 1.

[99]             Verordening van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 betreffende de rechten van autobus- en touringcarpassagiers en houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004, PB L 55, blz. 1.

[100]            COM(2013) 130.

[101]            COM(2010) 636.

[102]            Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad inzake de werking en het effect van Verordening (EG) nr. 1107/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 inzake de rechten van gehandicapten en personen met beperkte mobiliteit die per luchtvervoer reizen, COM(2011) 166.

[103]            SWD(2012) 171 - http://ec.europa.eu/transport/themes/passengers/air/doc/prm/2012-06-11-swd-2012-171_en.pdf

[104]            Richtlijn van de Commissie tot wijziging van bijlage III bij Richtlijn 2008/57/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende de interoperabiliteit van het spoorwegsysteem in de Gemeenschap, PB L 68, blz. 55.

[105]            De volledige versie van de code, samen met samenvattingen, is te vinden op de website Digital Agenda for Europe, terwijl op de portaalsite Uw Europa-Burgers een vereenvoudigde versie gepubliceerd is onder een nieuw deel Internet: uw rechten.

[106]            Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004 en Richtlijn 2009/22/EG (Richtlijn ADR consumenten), COM(2011) 793.

[107]            Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen (Verordening ODR consumenten), COM(2011) 794.

[108]            Richtlijn 2008/52/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2008 betreffende bepaalde aspecten van bemiddeling/mediation in burgerlijke en handelszaken.

[109]            Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende maatregelen om de uitoefening van de in de context van het vrije verkeer van werknemers aan werknemers verleende rechten te vergemakkelijken, COM(2013) 236.

[110]            http://europa.eu/youreurope/citizens/residence/index_nl.htm

[111]            Uw Europa, uw rechten - Intracommunautaire handel - vrij verkeer van goederen - EU Bookshop

[112]            Vrij verkeer en verblijf in Europa - Sociale bescherming en sociale zekerheid - EU Bookshop

[113]            COM(2013) 126.

[114]            Bevindingen van een enquête die tussen 18 december 2012 en 1 februari 2013 bij de betrokkenen werd gehouden om de relevantie en het nut van Uw Europa te beoordelen sedert de wijziging van het uitzicht van de site in 2009, en van een pop‑upenquête die in januari/februari 2013 direct op de portaalsite werd gehouden om meer te weten te komen over het profiel van de bezoekers en hun tevredenheid over de site.

[115]            Besluit nr. 1093/2012/EU van het Europees Parlement en de Raad van 21 november 2012 over het Europees Jaar van de burger (2013), PB L 325, blz. 1.

[116]            Voor een overzicht, zie http://ec.europa.eu/research/social-sciences/research_en.html

[117]            Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van het programma „Rechten en burgerschap” voor de periode 2014‑2020, COM(2011) 758.

[118]            Voorstel voor een verordening van de Raad tot vaststelling van het programma „Europa voor de burger” voor de periode 2014‑2020, COM(2011) 884.

[119]            Zie de mededelingen van de Commissie van 8 februari 2013, Een vereenvoudigingsagenda voor het MFK 2014‑2020, COM(2012) 42, en van 20 september 2012, Vereenvoudiging: eerste scoreboard voor het MFK 2014‑2020, COM(2012) 531.