Bijlagen bij COM(2015)90 - Tenuitvoerlegging van de verordening voor een gemeenschappelijk kader voor ondernemingsregisters voor statistische doeleinden en tot intrekking van Verordening 2186/93

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

bijlage van de OR-verordening).

Er werd rekening mee gehouden dat de belangrijke kwaliteitsverbeteringen, de voornaamste doelstelling van de OR-verordening, de kosten voor de nationale bureaus voor de statistiek en de administratieve lasten voor de respondenten zouden verhogen. Gezien de verschillende ontwikkelingsstadia waarin de nationale ondernemingsregisters zich bevinden, werd verwacht dat deze erg zouden verschillen van land tot land.

In 2013 werden extra ad-hocvragen over de kosten voor het statistisch systeem en de lasten voor het bedrijfsleven met betrekking tot de uitvoering van de OR-verordening aan de vragenlijst toegevoegd.

Tenzij anders vermeld, is de inhoud van de volgende delen het resultaat van de jaarlijkse onderzoeken (de antwoorden van de twee EVA-landen zijn hier ook in opgenomen) en van bepaalde administratieve gegevens over subsidies die door Eurostat aan de lidstaten zijn toegekend.

4.1. Kosten voor het statistisch systeem

4.1.1. Kosten gemaakt door de nationale bureaus voor de statistiek van de responderende landen

De kosten voor het Europees statistisch systeem om de ondernemingsregisters gedurende één jaar te exploiteren, en de extra kosten als gevolg van de wijzigingen aan de OR-verordening kunnen slechts bij benadering worden geraamd. De meeste landen hebben slechts gedeeltelijke informatie verstrekt of waren helemaal niet in staat cijfers te verstrekken.

Dit komt onder meer door het feit dat de harmonisatie van de statistische ondernemingsregisters een lang en geleidelijk proces is dat begonnen is met de ingetrokken OR-verordening en nog steeds aan de gang is.

Voor veel landen (18) was het niet mogelijk de kosten die verbonden zijn aan de uitvoering van de OR-verordening nauwkeurig te scheiden van een groter geheel van algemene kosten (bv. algemene hertekening van het IT-systeem, gedeelde medewerkers voor meerdere domeinen enz.). Enkele landen hadden op eigen initiatief veranderingen doorgevoerd in hun nationale ondernemingsregisters en voldeden op het ogenblik van inwerkingtreding al aan de OR-verordening.

Volgens de nationale bureaus voor de statistiek hebben de grootste uitgaven betrekking op IT-ontwikkelingen die nodig zijn om te voldoen aan de OR-verordening en bijkomende personeelskosten.

Op kwalitatief vlak waren duidelijkere aanwijzingen beschikbaar. Alle 30 landen hebben geantwoord en uit het algemeen resultaat is gebleken dat in circa 75 % van de gevallen de kosten van de uitvoering van de OR-verordening werden geraamd op nihil, verwaarloosbaar of beperkt en dat in slechts ongeveer een kwart van de gevallen de kosten als aanzienlijk werden omschreven. Enkele lidstaten hebben aangegeven dat de uitvoering van de OR-verordening geen extra kosten heeft veroorzaakt omdat zij vóór de uitvoering al aan de eisen voldeden.

Tabel 1: kosten geraamd door de nationale bureaus voor de statistiek

Kostenraming || Aantal landen || Percentage van behandelde juridische eenheden (onderzoek 2013)

Nihil of verwaarloosbaar || 16 || 54,0 %

Beperkt || 7 || 18,8 %

Aanzienlijk || 7 || 27,2 %

De meeste landen vinden dat de uitvoering van de OR-verordening de kosten voor het starten van onderzoeken (28 van 30 landen) of de tijd nodig voor het uitvoeren ervan (29 landen) niet heeft verminderd.

4.1.2. Financiële steun van Eurostat

Rekening houdend met de verschillende ontwikkelingsstadia waarin de statistische ondernemingsregisters van de lidstaten zich bevinden en de kosten die gepaard gaan met de uitvoering van de OR-verordening, heeft de Commissie middelen vrijgemaakt ter ondersteuning van de lidstaten. Deze moeten in aanmerking worden genomen bij de beoordeling van de totale kosten van het statistisch systeem.

Bij de meeste projecten ging het om het oprichten of herzien van het ondernemingsregister en/of de verbetering van het waarnemingsgebied ervan.

De subsidies voor de periode 2008–2013 waren voornamelijk bedoeld voor de ontwikkeling van de nationale ondernemingsregisters, met name om hun communicatie met het EGR te verbeteren. De algemene doelstellingen van deze subsidies waren als volgt:

· ontwikkelen en testen van een systeem voor het afstemmen van de EGR-gegevens met de nationale ondernemingsregisters;

· vaststellen van nationale preferentie- en prioriteitsregels voor het EGR;

· interactie tussen het centrale EGR en de nationale statistische ondernemingsregisters;

· ontwikkelen en toepassen van methoden en instrumenten voor het EGR op nationaal niveau.

Totale subsidies toegekend aan de lidstaten[6]:

Jaar || Bedrag (EUR) || Belangrijkste gebied van ondersteuning

2008 || 352 850 || Kwaliteit, systeemontwikkeling (bron en processen)

2009 || 370 793 || Kwaliteit, systeemontwikkeling (processen)

2010 || 440 579 || Systeemontwikkeling (processen)

2011 || 354 765 || Waarnemingsgebied, systeemontwikkeling (bron en processen)

2012 || 66 937 || Systeemontwikkeling (processen)

2013 || 606 366 || Systeemontwikkeling (bron en processen)

Totaalbedrag || 2 192 290

De bovengenoemde bedragen hebben bijgedragen tot het verbeteren van de capaciteit van de nationale ondernemingsregisters om betere informatie over multinationale ondernemingengroepen aan het EGR te verstrekken.

De lidstaten hebben ook steun ontvangen voor de invoering van een efficiëntere methode om de reeds in de economie voorhanden zijnde gegevens te gebruiken door het proces van gegevensverzameling te vereenvoudigen. Zo kan een dubbele last voor het bedrijfsleven worden vermeden en de kwaliteit van statistische informatie worden verbeterd. Dit is gebeurd door: het verzamelen van onlinegegevens, automatische integratie van gegevens uit verschillende registers, automatische uitvoer van de statistische gegevens uit de boekhouding van de ondernemingen naar elektronische vragenlijsten enz.

4.2. Lasten voor het bedrijfsleven

De verwachte initiële verhoging van de lasten voor het bedrijfsleven bleek aanzienlijk te verschillen van land tot land en erg moeilijk te meten. De belangrijkste en meest bemoedigende conclusie was dat de lasten in geen enkel geval grote problemen bij de respondenten hebben veroorzaakt.

Van de nationale bureaus voor de statistiek die geantwoord hebben, kon de overgrote meerderheid alleen kwalitatieve beoordelingen geven.

Voor ongeveer 70 % van de juridische eenheden waarop het onderzoek betrekking had, hebben de nationale bureaus voor de statistiek aangegeven dat er geen toename van de lasten voor het bedrijfsleven was. In twee landen had de OR-verordening zelfs een vermindering van de lasten tot gevolg.

Voor ongeveer 30 % van de juridische eenheden waren de nationale bureaus voor de statistiek van mening dat de uitvoering van de OR-verordening de lasten voor het bedrijfsleven in beperkte mate heeft verhoogd.

Er waren landen waar de lasten tijdens de eerste jaren van de uitvoering van de verordening waren gestegen omdat meer sectoren moesten worden onderzocht en extra variabelen op het niveau van de ondernemingengroep moesten worden toegevoegd.

Tabel 2: beoordeling door de nationale bureaus voor de statistiek van de veranderde lasten:

Algemene beoordeling door de nationale bureaus voor de statistiek van de verandering van de lasten voor het bedrijfsleven: || Verandering van de lasten voor het bedrijfsleven || Aantal landen || Percentage van behandelde juridische eenheden

- (lasten verlaagd) || 2 || 5,7 %

0 (geen verandering) || 18 || 63,5 %

+ (lasten beperkt verhoogd) || 10 || 30,7 %

++ (lasten aanzienlijk verhoogd) || 0 || -

In bijna alle landen (29) had de OR-verordening geen invloed op het aantal enquêtes onder ondernemingen of op de vereenvoudiging van de bestaande enquêtes. 23 landen hebben aangegeven dat er geen aanvullende vragen moesten worden opgenomen in de bestaande enquêtes.

4.3. Voordelen van de OR-verordening (op nationaal en ESS-niveau)

De uitvoering van de OR-verordening is bevorderlijk gebleken voor de kwaliteit van de statistische ondernemingsregisters en betekent een grote stap voorwaarts naar de statistische meting van de globalisering.

De belangrijkste voordelen op nationaal niveau kunnen volgens de nationale bureaus voor de statistiek als volgt worden samengevat:

· verhoogde nauwkeurigheid van de gegevens op specifieke statistische gebieden (9 landen)

· coördinatie tussen de verschillende statistische gebieden (13 landen)

· een vollediger beeld op overheidsbedrijven (7 landen)

· input voor het register van nationale ondernemingengroepen (19 landen)

· harmonisatie op het gebied van ondernemingengroepen (15 landen)

· betere instrumenten voor analytische doeleinden (7 landen)

· betere instrumenten voor gegevensverspreiding (2 landen)

Bovendien resulteerde de uitvoering van de OR-verordening voor 15 landen in een efficiënter gebruik van administratieve bronnen, leidde het voor 7 landen tot een intensiever gebruik van commerciële bronnen en betekende het voor 13 landen de inzet van aanvullende administratieve middelen.

Enkele landen benadrukten het feit dat het met de informatie over ondernemingengroepen mogelijk was handelsstatistieken op te stellen van buitenlandse filialen in het binnenland op basis van reeds beschikbare gegevens, zodat er geen enquête/aanvullende vragen noodzakelijk waren.

Het meest relevante voordeel van de OR-verordening bevindt zich op het niveau van het Europees statistisch systeem als geheel. De ontwikkeling van het EGR is een cruciale stap in de uitwerking van nauwkeurige en vergelijkbare Europese bedrijfsstatistieken en de productie van statistieken over globalisering.

Dankzij de OR-verordening en de toevoeging van informatie met betrekking tot de zeggenschap over juridische eenheden aan de ondernemingsregisters is de structuur van multinationale ondernemingengroepen die in de EU actief zijn en hun nationale onderdelen nu beschreven in de nationale ondernemingsregisters of in de EuroGroups Registers. Bovendien hebben de lidstaten procedures vastgesteld om samen te werken aan de verbetering van de kwaliteit van de gegevens.

De verbetering van de samenhang en harmonisatie op het niveau van het Europees statistisch systeem had nog andere voordelen. Belangrijke ontwikkelingen op basis van de OR-verordening zijn onder meer werk aan een project voor de koppeling van microgegevens en gegevensopslag en de start van de Europese profilering van grote en complexe ondernemingengroepen.

Aanvullende punten

Bij de definitie van een onderneming (de statistische eenheid waar de meeste bedrijfsstatistieken naar verwijzen), hebben de meeste lidstaten alleen aandacht voor de juridische eenheid. Dit heeft een negatieve invloed op de relevantie, nauwkeurigheid en vergelijkbaarheid van de Europese bedrijfsstatistieken omdat dit een groeiende kloof tussen de economische realiteit en de statistische beschrijving ervan veroorzaakt (het aantal ondernemingen wordt bijvoorbeeld overschat).

De OR-verordening heeft de aanzet gegeven tot een proces van samenwerking dat verder reikt dan de gebruikelijke interactie "Commissie (Eurostat) - lidstaten"; een sterke coördinatie en samenwerking tussen de lidstaten op het gebied van communicatie, uitwisseling van ervaringen en werkmethoden was vereist. Bovendien werd het pad geëffend voor een efficiënter en ruimer gebruik van administratieve middelen en de exploitatie van aanvullende administratieve en commerciële bronnen.

Een ander gevolg van de uitvoering van de OR-verordening is de uitgave van de "Handleiding met OR-aanbevelingen" als instrument voor de verbetering van de kwaliteit, consistentie en vergelijkbaarheid van de beginselen en de inhoud van de ondernemingsregisters in de lidstaten. De handleiding is in nauwe samenwerking met de lidstaten bijgewerkt.

Verdere ontwikkelingen

Binnen het Europees statistisch systeem wordt gewerkt aan het bevorderen van een consistente uitvoering van de verordening statistische eenheden in alle lidstaten. Dit omvat werkzaamheden om tot een gemeenschappelijke aanpak van de behandeling van multinationale ondernemingengroepen te komen.

De OR-verordening vormt de basis voor een nauwkeuriger en beter vergelijkbaar systeem van statistische ondernemingsregisters dat bijdraagt tot een betere samenhang en kwaliteit van de verstrekte informatie. Deze werkzaamheden gaan door met de geplande kaderverordening voor de integratie van bedrijfsstatistieken waarin de sleutelfuncties van de ondernemingsregisters worden versterkt. Het is de bedoeling om de voorwaarden te scheppen die noodzakelijk zijn voor de horizontale en verticale integratie van statistische gegevens over bedrijven en zo de weg te banen voor de verlichting van de lasten voor het bedrijfsleven en de kosten voor de nationale bureaus voor de statistiek.

5. Conclusies

Het evenwicht tussen de voordelen enerzijds en de beperkte kosten voor het systeem en lasten voor het bedrijfsleven anderzijds, leidt tot een positieve algemene beoordeling van de uitvoering van de OR-verordening, ook al hebben de moeilijkheden met de toepassing van de definitie van de onderneming overeenkomstig de verordening statistische eenheden een weerslag op de uitvoering van de OR-verordening.

[1]               Verordening (EG) nr. 177/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 20 februari 2008 tot vaststelling van een gemeenschappelijk kader voor ondernemingsregisters voor statistische doeleinden en tot intrekking van Verordening (EEG) nr. 2186/93 van de Raad. PB L 61 van 5.3.2008, blz. 6.

[2]               Verordening (EEG) nr. 2186/93 van de Raad van 22 juli 1993 betreffende de communautaire coördinatie van de inrichting van ondernemingsregisters voor statistische doeleinden. PB L 196 van 5.8.1993, blz. 1.

[3]               PB L 76 van 30.3.1993, blz. 1.

[4]               PB L 67 van 12.3.2009, blz. 14.

[5]               PB L 312 van 27.11.2010, blz. 1.

[6]               In de bijlage bij dit verslag vindt u meer gedetailleerde informatie over de lidstaten die financiële steun van Eurostat hebben ontvangen en over de exacte bedragen die zijn betaald

BIJLAGE

Overzicht van de financiële steun aan de lidstaten 2008-2013

Land || Jaar || Bedrag (in EUR) || Belangrijkste gebied van ondersteuning

België || 2009 || 30 950 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 118 803 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 52 849 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 202 602 ||

Bulgarije || 2008 || 6 379 || kwaliteit

|| 2009 || 7 142 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 42 244 || waarnemingsgebied en systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 55 765 ||

Cyprus || 2008 || 6 166 || systeemontwikkeling (processen)

Tsjechië || 2008 || 12 948 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

Denemarken || 2008 || 14 962 || kwaliteit en systeemontwikkeling (bron en processen)

|| 2009 || 25 460 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 28 847 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 57 740 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 127 009 ||

Estland || 2008 || 3 840 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

Finland || 2008 || 25 542 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 38 118 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 36 470 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 43 164 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 143 295 ||

Frankrijk || 2008 || 18 762 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 5 883 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 18 247 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2013 || 209 271 || systeemontwikkeling (bron en processen)

|| totaal || 252 163 ||

Duitsland || 2008 || 101 182 || kwaliteit en systeemontwikkeling (bron en processen)

|| 2009 || 47 317 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 46 467 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2012 || 66 937 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2013 || 90 309 || systeemontwikkeling (bron en processen)

|| totaal || 352 212 ||

Hongarije || 2009 || 18 794 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 49 298 || systeemontwikkeling (bron en processen)

|| totaal || 68 092 ||

Ierland || 2009 || 12 996 || systeemontwikkeling (processen)

Letland || 2008 || 5 941 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 6 962 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 12 903 ||

Litouwen || 2008 || 2 686 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 8 843 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 11 529 ||

Malta || 2008 || 3 134 || systeemontwikkeling (processen)

Nederland || 2008 || 20 411 || kwaliteit en systeemontwikkeling (bron en processen)

|| 2009 || 43 283 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 63 695 ||

Polen || 2008 || 14 366 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 24 126 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2013 || 25 070 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 63 561 ||

Portugal || 2008 || 32 501 || kwaliteit en systeemontwikkeling (bron en processen)

|| 2009 || 36 724 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 102 814 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2013 || 69 861 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 241 900 ||

Roemenië || 2008 || 8 723 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 6 062 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 33 491 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 48 276 ||

Slowakije || 2008 || 7 687 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 20 712 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2013 || 151 242 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 179 641 ||

Slovenië || 2011 || 59 511 || systeemontwikkeling (bron en processen)

|| 2013 || 22 017 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 81 528 ||

Spanje || 2008 || 5 851 || kwaliteit en systeemontwikkeling (processen)

|| 2013 || 38 597 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 44 448 ||

Zweden || 2008 || 25 179 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2009 || 45 311 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2010 || 64 805 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 135 295 ||

Verenigd Koninkrijk || 2008 || 36 590 || kwaliteit en systeemontwikkeling (bron en processen)

|| 2009 || 16 235 || systeemontwikkeling (processen)

|| 2011 || 16 468 || systeemontwikkeling (processen)

|| totaal || 69 293 ||

EU totaal || 2008 || 352 850 ||

|| 2009 || 370 793 ||

|| 2010 || 440 579 ||

|| 2011 || 354 765 ||

|| 2012 || 66 937 ||

|| 2013 || 606 366 ||

|| totaal || 2 192 290 ||