Bijlagen bij COM(2013)561 - Jaarlijkse werkprogramma van de Unie voor Europese normalisatie - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2013)561 - Jaarlijkse werkprogramma van de Unie voor Europese normalisatie. |
|---|---|
| document | COM(2013)561   |
| datum | 31 juli 2013 |
De normen van het GNSS (met betrekking tot Egnos en Galileo) voor de luchtvaart van het ATM-masterplan voor stap 2 en 3 (Essentiële operationele wijzigingen), vallen onder punt 2.2.13.2 en sommige specifieke veiligheidsnormen voor de luchtvaart vallen onder punt 2.2.14 van dit werkprogramma.
Deze Europese normen zouden ook wereldwijd moeten worden bevorderd, voornamelijk via de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (de ICAO), teneinde ook te zorgen voor mondiale interoperabiliteit.
Er is een mondiale markt voor systemen voor onbemande luchtvaartuigen in opkomst, die aanzienlijk groei- en werkgelegenheidspotentieel heeft. Om dit potentieel ook echt aan te boren zijn er normen vereist voor de progressieve integratie van dergelijke systemen met het Europees systeem voor luchtverkeersbeheer. Dit zal worden overwogen in de herziene normalisatieroutekaart van het ATM-masterplan.
2.2.9. Spoorwegvervoer
Indien de EU volledig wil profiteren van een interne ruimte zonder grenzen, dient de onderlinge koppeling en de interoperabiliteit van de nationale spoorwegnetwerken en de toegang daartoe te worden verbeterd. Er zijn nieuwe Europese normen vereist ter ondersteuning van:
· maatregelen ter preventie van uitbreiding van vuurhaarden;
· Europese ticketloze systemen (“Manifest On List”) en systemen voor elektronische aflevering (“Ticket On Departure”) voor het spoor.
De Commissie zal een voorstel doen voor de herziening van de technische specificaties voor interoperabiliteit ten aanzien van personen met verminderde mobiliteit, met als doel de inhoud te vereenvoudigen en de toepassing te bevorderen.
De Commissie werkt momenteel aan een initiatief om innovatieve oplossingen sneller ingang te doen vinden. Het doel is om tot een volledig geïntegreerd en interoperabel Europees spoorwegnet te komen. Het initiatief omvat onder meer voorstellen voor hoe Europese onderzoeks- en innovatieactiviteiten met betrekking tot de gehele innovatiecyclus beter kunnen worden gecoördineerd en toegespitst om zowel de enkele Europese spoorwegruimte (SERA) als de concurrentiepositie van de Europese spoorwegindustrie te ondersteunen.
2.2.10. Alternatieve brandstoffen
Er is normalisatie vereist voor de uitvoering van het pakket “Schone energie voor het vervoer”, met inbegrip van de Europese strategie voor alternatieve brandstoffen en het voorstel voor een richtlijn betreffende de uitrol van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen[28].
De technische specificaties voor de interoperabiliteit van de oplaad- en tankpunten voor elektriciteit, LNG en CNG, zoals gespecificeerd in de richtlijn, moeten worden vastgesteld aan de hand van Europese normen die volledig compatibel zijn met de internationale normen.
Terwijl de ENO’s reeds werken aan een mandaat voor injectie van biomethaan in het aardgasnetwerk en aan hogere FAME-mengsels in diesel voor zware vrachtwagens, moeten er voor biobrandstoffen normen voor hogere ethanolmengsels in benzine worden ontwikkeld.
De Commissie zal de normalisatiewerkzaamheden ten aanzien van de injectie van biomethaan in aardgaspijpleidingen, het gebruik van biomethaan als brandstof voor voertuigen en methoden voor het meten van het biomethaangehalte in het aardgasnetwerk ondersteunen. Ook zal zij haar steun geven aan een snelle marktintroductie van geavanceerde concepten door normalisatie en ontwikkeling van normen voor fotovoltaïsche technologie.
2.2.11. Beveiliging van infrastructuur[29]
De Commissie zet een netwerk op van belanghebbenden bij de bescherming van kritieke infrastructuur. Hierbij zijn negen thematische gebieden afgebakend: beveiliging van de luchtvaart, explosieven, de weerstand van structuren, chemische stoffen, biologische bedreigingen in water, radiologische en nucleaire bedreigingen, aardbevingen, cameratoezicht en biometrie. De werkzaamheden aan testrichtsnoeren, gemeenschappelijke testprotocols, testnormen en aanbevelingen voor certificering en beleidsvereisten dienen tevens als ondersteuning voor bestaande en toekomstige mandaten.
De Commissie zal mogelijk ook belanghebbenden raadplegen over de richtlijn betreffende het beheer van de verkeersveiligheid van weginfrastructuur[30], hetgeen zou kunnen leiden tot een mandaat voor een gemeenschappelijk certificeringssysteem van veiligheidsprestaties voor wegen. Daarna zouden ook vereisten kunnen worden ontwikkeld ter waarborging van een minimumniveau van veiligheid binnen het gehele trans-Europese wegennet, onverminderd de vereisten van de verordening voor het verhandelen van bouwproducten[31].
2.2.12. Draadloze communicatie
Het is van cruciaal belang dat geharmoniseerde normen uit hoofde van bestaande mandaten verder worden ontwikkeld en worden geactualiseerd. De Commissie stelt mogelijk nieuwe mandaten op ten aanzien van:
(1) ontwikkeling en beheer van mobiele communicatienormen (UMTS, LTE, LTE geavanceerd enz.) in het kader van het Partnerschapsproject voor de derde generatie (3GPP);
(2) efficiënt gebruik van het radiospectrum voor het naast elkaar bestaan van mobiele communicatiediensten en de werking van radioapparatuur en ontvangsttoestellen in aangrenzende frequentiebanden.
2.2.13. De ruimte ten dienste van de burgers[32]
2.2.13.1. Normen voor upstream en downstream ruimte-industrie
Bij de normalisatie van de ruimte gaat het om de prioriteiten die zijn vervat in de EU-ruimtevaartstrategie en in het Europees industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart. De behoeften worden gedefinieerd in een mandaat ter ontwikkeling van de normalisatie van de ruimte-industrie[33], dat de periode 2011-2013 omvat. Indien de Commissie dit nodig acht, kan zij dat mandaat echter verlengen tot 2014-2015.
Op grond van dit mandaat dienen de ENO’s een reeks onderwerpen aan te pakken, met inbegrip van navigatieontvangers en positiebepalers, informatie-uitwisseling, gegevensopmaken, integratie van mobiele, vaste en mondiale navigatiesatellietsystemen, planeetbescherming, omgevingsbewustzijn in de ruimte, grondsegmentinterfaces voor tweeërlei gebruik en payloadinterfaces.
2.2.13.2. Normen voor Europese GNSS-programma’s
Er is normalisatie vereist ter ondersteuning van de ontwikkeling en uitvoering van de Europese satellietnavigatiesystemen (Egnos en Galileo). Hoewel het precieze maturiteitssniveau voor een bepaald jaar moeilijk te voorspellen is, dient de normalisatie in ieder geval het volgende te omvatten: ontvangers voor de massamarkt voor grondtoepassingen, systemen voor de uitbreiding van satellietdiensten van de volgende generatie, gebruikersapparatuur voor de burgerluchtvaart in samenwerking met Eurocae, Galileosignalen en ‑diensten in de context van de ICAO, de introductie van Galileo voor de positiebepaling van mobiele apparaten, en een routekaart voor het ‘EGNOS Enabled’-label.
2.2.14. Veiligheid
Er zijn normalisatiestappen genomen zoals uiteengezet in de mededeling “Beleid op het gebied van de veiligheidsindustrie: Actieplan voor een innovatieve en concurrerende veiligheidsindustrie”[34]. Op basis van de uitkomsten van het lopende mandaat voorziet de Commissie het volgende:
· minimumnormen voor detectie en normen voor bemonstering van chemische, biologische, radiologische, nucleaire en explosieve stoffen (CBRNE), onder andere op het gebied van luchtvaartbeveiliging;
· algemene technische normen en algemene normen inzake interoperabiliteit voor geautomatiseerde grenscontrolesystemen en voor biometrische identificatiemiddelen;
· normen voor interoperabiliteit op het gebied van communicatie en bevel en controle, alsmede organisatorische interoperabiliteit op het gebied van crisisbeheer/civiele bescherming, met inbegrip van informatievoorziening aan de bevolking in haar geheel.
Bovendien worden acties verwacht die moeten leiden tot verdere normalisatie op de volgende vlakken:
· ‘hybride’ normen die gelden voor civiele veiligheid en defensietechnologieën, bijvoorbeeld voor CBRNE en technologieën voor waarneming en ontwijking;
· normen voor ingebouwde privacy en/of standaardnormen voor de uitvoering van privacybeheerskwesties tijdens de ontwikkeling en productie van veiligheidstechnologieën en producten.
2.2.15. Nucleaire veiligheid en beveiliging
De EU streeft ernaar te zorgen voor een vreedzaam gebruik van nucleaire energie op basis van de hoogste normen van nucleaire veiligheid, beveiliging en non-proliferatie. Bij de G8-top in 2008 is het internationaal initiatief inzake geïntegreerde aanpak van de veiligheid, beveiliging en veiligheidscontrole voor nucleaire energie in het leven geroepen, samen met de Groep nucleaire veiligheid en beveiliging (GNVB). Het initiatief is een combinatie van het concept van internationaal bindende beveiliging en veiligheidsnormen.
De Commissie draagt bij aan de belangrijkste normalisatieactiviteiten op het gebied van nucleaire veiligheid en beveiliging. Daarbij gaat het onder meer om:
· interoperabiliteit van gegevens voor materiaaltechnologie (Elssi-EMD);
· Itrap (Illicit Trafficking Radiation Assessment Programme) voor een evaluatie en prestatievergelijking van stralingsdetectieapparatuur;
· normalisatie van gegevensopmaken, referentiematerialen voor nucleaire waarborgen, en forensisch onderzoek;
· uitwisseling van radiologische/nucleaire informatie in Europa;
· instrumentatie van kernenergiecentrales en controlesystemen die van belang zijn voor veiligheid en beveiliging.
De Commissie zal tevens bijdragen aan de ontwikkeling van standaardopmaken voor gegevens voor materiaaltechnologie en het gebruik van deze gegevensopmaken voor efficiënte opslag en overdracht van informatie over nucleaire materialen.
2.2.16. Chemische stoffen
Normen dragen bij aan een geharmoniseerde aanpak van de handhaving van de verordening inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (Reach)[35] in de lidstaten. Momenteel is het aan de ENO’s om (verdere) analytische methoden te ontwikkelen ten behoeve van:
· het vaststellen van de aanwezigheid/concentratie van lood (uitgedrukt als metaal) in gebruiksvoorwerpen in verschillende matrices;
· de migratie van loodcomponenten van gebruiksvoorwerpen, rekening houdend met verschillende matrices;
· het vaststellen van de aanwezigheid/concentratie van acht polycyclische aromatische koolwaterstoffen (BaP, BeP, BaA, CHR, BbFA, BjFA, BkFA en DBAhA) in gebruiksvoorwerpen;
· het vaststellen van de concentratie van chroom-(VI)-verbindingen in voorwerpen van leder;
· de migratie van gebruiksvoorwerpen van voornoemde stoffen (acht polycyclische aromatische koolwaterstoffen en chroom-(VI)-verbindingen) onder redelijk voorzienbare gebruiksomstandigheden.
Het genereren van standaardgegevens over chemische stoffen draagt ook bij tot een betere acceptatie door alle belanghebbenden en een reductie van de beoordelingskosten van chemische stoffen voor de industrie.
2.2.17. Normen voor horizontale diensten[36]
Om de voltooiing van de interne markt voor diensten te bevorderen heeft de Commissie in 2013 een mandaat[37] verleend voor de programmering en ontwikkeling van normen voor horizontale diensten.
2.2.18. Veiligheid van specifieke diensten
Dit werkonderdeel is behoudens de uitkomst van een brede raadpleging onder de belanghebbenden, die voorlopig gepland staat voor de tweede helft van 2013. Indien de inbreng van de belanghebbenden leidt tot de conclusie dat de normalisatie van de veiligheid van diensten, bijvoorbeeld ten aanzien van brandveiligheid van hotels, kan rekenen op brede ondersteuning, moet deze optie open worden gehouden.
2.2.19. Zorgdiensten[38]
Een belangrijke functie van normen voor diensten is dat er een gemeenschappelijk ijkpunt voor essentiële diensten wordt vastgesteld. Dit geldt ook voor de groeiende sector van zorgdiensten, met name voor chronische, niet-overdraagbare ziekten. Wat betreft de normalisatie zijn er specifieke gebieden voor ENO-mandaten te voorzien voor horizontale aspecten zoals patiëntveiligheid en ‑registratie, voor ziektespecifieke accreditatieregelingen, zoals zorgdiensten voor borstkanker, en voor fasespecifieke diensten zoals revalidatiecentra.
De Commissie zal een haalbaarheidsstudie gelasten om de bestaande internationale en nationale normen vast te stellen en de mate te beoordelen waarin deze worden gebruikt en voldoen aan de behoeften van de gezondheidszorg. Ook zal zij de voorwaarden definiëren waaronder normen voor zorgdiensten kunnen worden ontwikkeld, met inbegrip van de relatie met klinische normen en de deelname van relevante belanghebbenden bij de ontwikkeling van normen.
2.2.20. Toegankelijkheid
De Commissie werkt momenteel aan een Europese toegankelijkheidswet en overweegt om normalisatiewerkzaamheden aan te vragen voor bepaalde goederen en diensten in het geval er nog geen toegankelijkheidsnormen op EU-niveau bestaan. De Commissie zal ook de behoefte overwegen aan aanvullende werkzaamheden op relevante gebieden die onder het VN-Verdrag inzake de rechten van mensen met een handicap vallen.
Bovendien heeft de Commissie onlangs een voorstel voor een richtlijn betreffende de toegankelijkheid van websites van overheidsinstanties aangenomen. De Commissie overweegt of er aanvullende normalisatiewerkzaamheden vereist zijn ten behoeve van enerzijds wetshandelingen in het licht van de lopende werkzaamheden op grond van mandaten ter ondersteuning van Europese toegankelijkheidsvereisten voor openbare aanbestedingen op ICT-gebied[39] en in de bebouwde omgeving[40], en anderzijds het mandaat om het concept van “ontwerpen voor iedereen” in de relevante normalisatie-initiatieven op te nemen[41].
Verder wordt naar aanleiding van de mededeling van de Commissie “Europa, toeristische topbestemming in de wereld”[42] het gebruik van normalisatieproducten overwogen om algemeen overeengekomen specificaties vast te stellen voor het universele ontwerp van toeristische diensten en om de opleidingsvereisten te bepalen met als doel ervoor te zorgen dat toeristische diensten toegankelijker worden.
2.3. Innovatie
Door informatie over de toestand van bepaalde technologie te codificeren, kunnen normen zorgen voor verspreiding van kennis, interoperabiliteit tussen nieuwe producten, diensten en digitale inhoud, en kunnen zij daarnaast zorgen voor een innovatieplatform.
Op bepaalde vlakken van technologie ondersteunen normen de groei door middel van internationaal overeengekomen terminologie en meet- en karakteriseringsmethoden. Protocollen voor gezondheids- en veiligheidsbeoordeling kunnen tevens een barrière wegnemen voor innovatie op gebieden als nanotechnologie, en deze kunnen worden onderworpen aan toekomstige mandaten.
Wetenschappelijke activiteiten leveren een belangrijke bijdrage aan het normalisatieproces. De methoden, processen en materialen die leiden tot normen worden geheel of gedeeltelijk gedefinieerd op grond van de beschikbare wetenschappelijke kennis. De Commissie kan bijvoorbeeld toekomstige technologische ontwikkelingen helpen vaststellen in het geval vroegtijdige normalisatie de Europese industrie zou helpen.
In de context van eco-innovatie kan de Commissie ook een systeem bevorderen waarbij het volgende ijkpunt in de zin van hulpbronnenefficiëntie van tevoren bekend is, zodat ondernemingen die in dat opzicht voorop lopen, hun mondiale concurrentiepositie kunnen verbeteren.
2.3.1. Innovatiepartnerschappen
Europese innovatiepartnerschappen (EIP’s) zijn actief in de hele onderzoeks- en innovatieketen, waardoor alle relevante partijen op EU-, nationaal en regionaal niveau worden bijeengebracht en zo goed mogelijk kan worden geanticipeerd op eventueel noodzakelijke regelgeving en normen, en deze versneld kunnen worden uitgevoerd.
Het EIP inzake actief en gezond ouder worden[43] is bedoeld om te zorgen voor interoperabiliteit en om mogelijke hinderpalen voor markttoegang weg te nemen door middel van normen en referentiespecificaties voor nieuwe apparatuur en diensten voor geïntegreerde zorg en zelfstandig wonen. Normen zouden ook een belangrijke rol moeten spelen bij overige EIP’s, bijvoorbeeld ten aanzien van productiviteit en duurzaamheid in de landbouw[44], inzake slimme steden en gemeenschappen[45] en inzake water[46].
2.3.2. Wetenschap in normen
De werkgroep CEN/Cenelec ten behoeve van normalisatie, innovatie en onderzoek (Stair) is een voorbeeld van hoe ENO’s regelmatig contact kunnen houden met de academische wereld, al hoeven dergelijke banden niet te worden uitgebreid. De Commissie zal derhalve een forum in het leven roepen ter verbetering van de communicatie tussen de academische en de normenwereld, dat gezamenlijk wordt bijeengeroepen door de Europese vereniging van onderzoeks- en technologische organisaties (Earto - European Association of Research and Technology Organisations), de ENO’s en de Commissie.
2.3.3. Stelsel van systemen
Met het oog op de toekomst moet de toenemende technologische vervlechting die nodig is om de maatschappelijke problemen aan te pakken, zijn weerslag vinden in een systeembenadering voor bepaalde normalisatieactiviteiten. Voor elders genoemde gevallen (slimme steden, slimme netwerken, elektrische voertuigen enz.) hebben de ENO’s specifieke coördinatiegroepen opgezet, die de activiteiten van de desbetreffende technische organen bijeenbrengen en sturen.
Voor de komende jaren worden er meer van dit soort groepen verwacht, met name ter ondersteuning van horizontale mandaten. Hierbij zou het onder meer kunnen gaan om het vestigen van specifieke systeemgroepen, bijvoorbeeld evaluatiegroepen voor het afbakenen van grenzen, groepen die werken op systeemniveau of hulpbronnengroepen die gespecialiseerde hulpmiddelen en software bieden.
2.4. Een digitale agenda voor Europa[47]
Voor de interoperabiliteit van ICT-producten, -diensten, -applicaties en digitale inhoud die van belang is voor het bouwen van een doelmatige digitale samenleving, zijn normen onontbeerlijk. Gezien de mondiale aard van de ICT-markt, is er samenwerking tussen de ENO’s en de desbetreffende fora en consortia vereist om goed om te kunnen gaan met de voortdurend groeiende vraag naar normen ter ondersteuning van de interoperabiliteit op dit zich snel ontwikkelende gebied.
In het ontwikkelingsplan voor ICT-normalisatie[48] zijn in nader detail de gebieden vastgelegd waar normen zouden kunnen bijdragen aan de verwezenlijking van ICT-gerelateerde beleidsdoelstellingen, mede door het testen van complementaire interoperabiliteit en bewustmakingsacties om ervoor te zorgen dat de normen effectief worden overgenomen.
2.4.1. E-gezondheid
Interoperabiliteit, met name in grensoverschrijdende zin, is van cruciaal belang voor het wijdverspreide gebruik van ICT in de gezondheidszorg, zoals uiteengezet in de richtlijn betreffende de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg[49]. Tegelijkertijd moeten bepaalde kwesties met betrekking tot gegevensbescherming worden aangepakt, wil men nieuwe producten en diensten ook echt kunnen benutten. Het doel is om beter gebruik te maken van de beschikbare normen en om waar nodig nieuwe te ontwikkelen.
Uit onderzoek blijkt dat Europese en internationale normen vaak niet specifiek genoeg zijn om te zorgen voor interoperabiliteit van ICT-oplossingen voor e‑gezondheid[50]. Op basis van advies van het netwerk inzake e-gezondheid kunnen er meer gedetailleerde specificaties, zoals voor overheidsopdrachten, worden vastgesteld die bijdragen aan het interoperabiliteitskader voor e-gezondheid. De Commissie stelt voor om de interoperabiliteit een impuls te geven aan de hand van de verdere ontwikkeling en validering van specificaties en componenten, alsmede waar nodig aan de hand van normalisatiemandaten.
2.4.2. Op radiofrequentie werkende identificatiemiddelen (RFID’s)
Gegevensbeschermings-, privacy- en informatiebeveiligingsaspecten worden aangepakt door het mandaat op het gebied van ICT toe te passen op RFID’s[51]. De doelstelling van de eerste fase was om een compleet kader voor de ontwikkeling van toekomstige RFID-normen te creëren. De werkzaamheden van de tweede fase, die momenteel gaande zijn, moeten begin 2014 uitmonden in een reeks Europese normen, technische specificaties en verslagen.
2.4.3. E-vaardigheden en e-leren
Zoals aangegeven in de mededeling van de Commissie inzake “E-vaardigheden voor de eenentwintigste eeuw”[52], bevorderen pan-Europese competentiekaders, hulpmiddelen, en efficiënte en interoperabele oplossingen voor e-leren de ontwikkeling van ICT-gerelateerde vaardigheden en dragen ze tevens bij tot een leven lang leren. Op de volgende gebieden worden nieuwe normalisatieacties voorzien:
· kaders voor e-competenties voor ICT-gebruikers, ICT-professionals en e‑leiders;
· aanbevelingen en richtsnoeren inzake de ontwikkeling van een nieuw lesprogramma voor ICT-professionals en e-leiders;
· Europese kwaliteitsnormen voor e-leren om te zorgen voor harmonisatie, gebruik en uitvoering;
· cursussen voor e-leren, bewaarplaatsen voor inhoud en uitwisselingsmechanismen;
· interoperabiliteitsnormen voor interactieve elektronische boeken en overige digitale onderwijsmaterialen.
2.4.4. E-aanbesteding/e-catalogi
De Commissie heeft het voornemen e-aanbestedingen eenvoudiger te maken door de opkomst van een interoperabel Europees kader te bevorderen, waar mogelijk voortbouwend op Europese normen. Normalisatiewerkzaamheden die reeds gaande zijn, kunnen worden uitgebreid of voltooid. Normen moeten ertoe bijdragen om e‑aanbestedingen efficiënter te maken door rekening te houden met de resultaten van EU-projecten, zoals het Peppol-project (Pan-European Public Procurement Online) en de werkzaamheden die worden ondernomen door de CEN.
Gebrek aan een gemeenschappelijke definitie van e-catalogi binnen de gehele EU en de vele verschillende classificatieregelingen voor producten en diensten behoren tot de obstakels die ondernemingen – met name kmo’s – ervaren als ze proberen e‑aanbestedingen te verrichten. Om te zorgen voor consistente en integrale oplossingen, moeten aspecten van zowel de fase voorafgaand aan als de fase volgend op de toekenning verder worden uitgewerkt door de CEN, met inbegrip van de interfaces voor e-facturen en betalingsoplossingen.
2.4.5. Elektronische facturen (e-facturen)
De Commissie is voornemens om online transacties eenvoudiger te maken. Zij doet dit door te zorgen voor de voltooiing van de eengemaakte Europese betalingsruimte (SEPA) en door de opkomst te bevorderen van een interoperabel Europees e‑factureringskader. Het multi-stakeholderforum inzake elektronische facturering geeft advies over de specifieke normalisatiebehoeften.
De Commissie en de CEN zullen de inbreng beoordelen om er zodoende voor te zorgen dat er passende Europese normen beschikbaar komen. De normen op het gebied van e‑facturering moeten zorgen voor een koppeling met de desbetreffende normen voor e‑aanbestedingen en de SEPA. Daarnaast moeten de Europese en internationale normalisatie-instanties streven naar de snelle ontwikkeling van complementaire e‑businessberichten ter verbetering van de mogelijkheden om effectief producten en diensten uit te wisselen.
De Commissie verleent mogelijk een mandaat voor de definitie van een semantisch interoperabiliteitsmodel en van een Europees gegevensmodel voor e-facturering.
2.4.6. Onlinegeschillenbeslechting (ODR - online dispute resolution) voor e-handel
Op grond van de verordening betreffende onlinegeschillenbeslechting[53] wordt een Europees ODR-platform in het leven geroepen. Het is nodig dat de rol van internationale en Europese normalisatie voor de interoperabiliteit tussen het ODR-platform en de op nationaal niveau beheerde ODR-regelingen wordt onderzocht en gedefinieerd. De Commissie streeft er in het bijzonder naar om de ontwikkeling te stimuleren van een interoperabel ODR-kader voor gegevensuitwisseling, dat voortbouwt op de normen en praktijken van het United Nations Centre for Trade Facilitation and Electronic Business (Centrum van de Verenigde Naties voor de bevordering van handel en elektronisch zakendoen, UN/Cefact).
2.4.7. Het “internet der dingen” (IoT – Internet of Things)
Het IoT verwijst naar de onzichtbare aansluiting van miljarden objecten op het internet om informatie op te halen van dan wel te versturen naar een systeem op afstand, vaak zonder directe menselijke interventie. Het blijft niet beperkt tot één specifieke communicatietechnologie en omvat diverse technische oplossingen (RFID, TCP/IP, sensoren, aandrijfmiddelen, interfaces enz.) met betrekking tot objectidentificatie en gegevensverzameling, ‑opslag, ‑verwerking en ‑overdracht binnen fysieke omgevingen en tussen fysieke en virtuele contexten.
Een mandaat voor IoT-normalisatie onderzoekt in eerste instantie (1 à 2 jaar) in hoeverre normen ervoor kunnen zorgen dat aan de (wettelijke) gegevensbeschermings- en beveiligingsvereisten wordt voldaan. In tweede instantie zullen dergelijke normen worden ontwikkeld.
2.4.8. Elektronische identificatie- en vertrouwensdiensten inclusief elektronische handtekeningen
In het kader van de richtlijn betreffende elektronische handtekeningen[54] heeft de Commissie begin 2010 een mandaat verleend[55] om de normen met betrekking tot elektronische handtekeningen en bijbehorende vertrouwensdiensten te rationaliseren tot een coherent geactualiseerd kader. Het gerationaliseerde kader is opgebouwd uit zes elementen: creëren en valideren van elektronische handtekeningen; apparaten met betrekking tot het creëren ervan; cryptografische suites; vertrouwensdiensten die ondersteuning bieden, zoals de uitgifte van certificaten; diensten met toegevoegde waarde, zoals geregistreerde e-mail of opslag van gegevens; en de levering van statuslijsten voor vertrouwensdiensten. De meeste resultaten worden vanaf 2014 verwacht.
In juni 2012 heeft de Commissie een voorstel ingediend voor een verordening betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt[56] ter vervanging van de richtlijn betreffende elektronische handtekeningen en tot uitbreiding van de werkingssfeer met elektronische identificatie, handtekeningen, zegels, tijdsstempels, levering, documenten of certificaten van authenticiteit voor websites. Ter ondersteuning van de uitvoering zijn aanvullende normalisatiemandaten vereist.
2.4.9. Kaart-, internet- en mobiele betalingen
Het gebrek aan normen en interoperabiliteit tussen de verschillende partijen en oplossingen met betrekking tot kaart-, internet- en mobiele betalingen is een bron van marktfragmentatie en vertraagt de wijdverspreide acceptatie van innovatieve pan-Europese betalingsmethoden.
De Commissie is van plan om samen met de Europese Centrale Bank de convergentie van lopende normalisatiewerkzaamheden op het gebied van kaartbetalingen te bevorderen en zo de opkomst van pan-Europese normen voor m‑betalingen en internetbetalingen een impuls te geven. Als eerste stap wil de Commissie de ENO’s en overige relevante organen, zoals de SEPA-raad, uitnodigen de bedrijfs- en gebruikersvereisten in kaart te brengen en de bestaande hiaten in de normalisatie te beoordelen.
2.4.10. Intelligente vervoerssystemen (ITS – Intelligent Transport Systems)[57]
Gemeenschappelijke Europese normen en technische specificaties zijn van het allergrootste belang om te zorgen voor de interoperabiliteit van ITS-diensten en ‑toepassingen, de introductie daarvan te versnellen en het effect ervan te optimaliseren. Nieuwe normalisatiemaatregelen betreffen onder meer:
· coöperatieve systemen voor intelligent vervoer;
· multimodale reisplanners;
· een open architectuur voor een platform aan boord van voertuigen;
· digitale kaarten;
· interoperabiliteit van het openbaar vervoer en ITS in de stedelijke omgeving;
· richtsnoeren en technische specificaties om veilige interactie tussen mens en machine aan boord van voertuigen te waarborgen;
· elektronische wegentolinning,
· internationale samenwerking gericht op mondiale harmonisatie van normen (overeenkomsten met de VS en Japan met betrekking tot ICT-toepassingen voor wegvervoer).
2.5. Klimaatverandering en een hulpbronnenefficiënt Europa[58]
2.5.1. Aanpassing aan de klimaatverandering
Tijdens het opstellen van de aanstaande aanpassingsstrategie van de EU is vastgesteld dat normen potentieel van belang kunnen zijn om het herstellingsvermogen van de infrastructuur van bepaalde sectoren te garanderen: vervoersinfrastructuur, energie-infrastructuur en constructies/gebouwen. Het kan belangrijk zijn vast te stellen welke normen moeten worden bevorderd en/of gewijzigd teneinde beter rekening te houden met de huidige en toekomstige effecten van klimaatverandering bij de besluitvorming omtrent investeringen in infrastructuur.
Een van de manieren om het EU-klimaatbeleid kracht bij te zetten en bij te dragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering, is om Europese normen te ontwikkelen voor de beoordeling van de uitstoot van broeikasgassen in energie-intensieve industrieën.
Op grond van het huidige mandaat voor de ontwikkeling van technische EU-normen op het vlak van de uitstoot van broeikasgassen[59] voor staal, cement, aluminium, ongebluste kalk en ferrolegeringen, worden er in 2013 verslagen gepubliceerd met de resultaten van de verificatietests. De Commissie moet ervoor zorgen dat deze tests garant staan voor de nauwkeurigheid en reproduceerbaarheid van de voorgestelde genormaliseerde meetmethoden.
2.5.2. De verordening betreffende de ozonlaag afbrekende stoffen
De verordening betreffende de ozonlaag afbrekende stoffen[60] beperkt het gebruik van talloze gevaarlijke stoffen, waaronder tetrachloorkoolstof en trichloortrifluorethanen. Van sommige normen moet worden gecontroleerd of ze voldoen aan de voorgestelde gebruiksverboden.
2.5.3. Luchtkwaliteit
In de richtlijn betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa[61] worden de vereisten uiteengezet voor het bewaken van ozonprecursoren. De Commissie beoogt een nieuw mandaat aan de ENO’s te geven voor de ontwikkeling van geharmoniseerde meetnormen.
2.5.4. Afval
Van de ENO’s wordt verwacht dat zij in het kader van de richtlijn betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA)[62] een of meer Europese normen ontwikkelen overeenkomstig de huidige stand van zaken voor afvalbehandelingsapparatuur (met inbegrip van nuttige toepassing, recycling en voorbereiding voor hergebruik).
Ter ondersteuning van de afvalrichtlijn[63] stelt de Commissie nieuwe mandaten op voor de ontwikkeling van methoden om de productie van giftige gassen en de aanwezigheid in afval vast te stellen van elementen en stoffen die van belang zijn in het kader van gevaren voor de volksgezondheid en het milieu.
2.5.5. Duurzaam voedsel
Als onderdeel van de routekaart naar een bronnenefficiënt Europa zal de Commissie in 2013 een mededeling inzake duurzaam voedsel aannemen. Dit zou kunnen leiden tot aanvullende verzoeken om normalisatiewerkzaamheden.
3. De internationale dimensie van Europese normalisatie
De algehele doelstelling is om het mondiale bereik en het concurrentievermogen van de Europese industrie te versterken door de technische handelsbarrières terug te brengen. Het gebruik van gemeenschappelijke of technisch afgestemde normen ondersteunt de uitwisseling van goederen en diensten doordat de interoperabiliteit op mondiaal niveau wordt vergroot. Deze doelstelling wordt aan de hand van het volgende nagestreefd:
· streven naar de grootst mogelijke samenhang tussen internationale en Europese normen (de internationale normalisatie primeert, waarbij Europa in tal van sectoren een voortrekkersrol speelt) en uitbreiden/bevorderen van het gebruik van of de technische afstemming met Europese en/of internationale normen buiten de EU;
· vergroten van het bewustzijn en bevorderen van de voordelen van Europese normalisatie als coherent regionaal systeem dat is ingebed in de internationale normalisatie en multilaterale regelgeving en deze volledig ondersteunt;
· bijdragen aan de bilaterale regelgevings-/beleidsdialoog tussen de EU en derde landen, evenals aan de onderhandelingen omtrent relevante hoofdstukken van vrijhandelsovereenkomsten; hierbij zij aangemerkt dat de huidige prioriteiten zijn gericht op de VS (werkzaamheden aan de overeenkomst inzake ‘bruggen bouwen’ tussen de normalisatiesystemen van de VS en de EU[64] en deelname aan de aanstaande onderhandelingen inzake het trans-Atlantisch handels- en investeringspartnerschap), China (dialoog inzake regelgeving en industrieel beleid, strategische partnerschappen), Rusland (partnerschap voor modernisering), India, Japan, Korea, de Asean-landen en Latijns-Amerika;
· uitbreiden van de enkele markt, in het bijzonder door het proces van de uitbreiding van de Europese Unie, het Europees nabuurschapsbeleid en de onderhandeling over overeenkomsten inzake conformiteitsbeoordelingen en de aanvaarding van industrieproducten met derde landen die de Europese wetgeving inzake productveiligheid op grond van de Europese normen overnemen;
· ontwikkelen van strategische acties in prioritaire landen, zoals:
· gedetacheerde Europese normalisatiedeskundigen, zoals momenteel in China en India (en mogelijk in de toekomst in Brazilië), die zorgen voor plaatselijke aanwezigheid van het Europese normalisatiebeleid en een informatiestroom over toegang tot de belangrijkste markten;
· internetgebaseerde informatieplatforms voor normalisatie (met China[65], waar de nadruk ligt op het uitbreiden van de toepassing tot buiten de huidige sectoren, en mogelijk in de toekomst met de VS), waarbij de respectieve normalisatielandschappen in kaart worden gebracht, met inbegrip van direct aan normalisatie gerelateerde aspecten van markttoegang;
· ondersteuning van de versterking van de Afrikaanse mogelijkheden op het gebied van normalisatie, overeenkomstig het gezamenlijk actieplan voor de EU en Afrika, met name door een technische en beleidsmatige dialoog te onderhouden met de desbetreffende Afrikaanse normalisatie- en regionale organisaties.
4. Conclusie
Het eerste jaarlijkse werkprogramma van de Unie voor Europese normalisatie dat is aangenomen ingevolge de normalisatieverordening, vormt een belangrijk aspect van de inspanningen van de Commissie om de normalisatieprocessen te versnellen. Hierdoor wordt het mogelijk om efficiënter te anticiperen op normalisatieactiviteiten en deze goed in te plannen. Deze inspanningen zullen verder worden ondersteund door kortere termijnen voor de acceptatie van de voorgestelde mandaten. Door de timing van de publicatie van dit werkprogramma is synchronisatie met de voorbereidende werkzaamheden van de ENO’s mogelijk, en de Commissie roept deze laatste dan ook op rekening te houden met dit werkprogramma wanneer zij hun eigen jaarlijkse werkprogramma’s later dit jaar uitwerken.
Het programma is opgezet in overleg met alle belanghebbenden en voorziet in een platform om een breder bereik aan inbreng over toekomstige prioriteiten voor normalisatieactiviteiten te verzamelen. In het volgende werkprogramma van de Unie voor Europese normalisatie wordt informatie over de normalisatieactiviteiten die op basis van dit werkprogramma zijn geïnitieerd, opgenomen teneinde alle belanghebbende partijen van feedback te voorzien.
[1] COM(2010) 2020 definitief.
[2] COM(2012) 582 final.
[3] Swann G.M.P., “The Economics of Standardisation: An Update”, rapport voor het Britse ministerie van Handel, Innovatie en Vaardigheden, 2010.
[4] Doelstelling zoals opgenomen in de mededeling over het industriebeleid van oktober 2012.
[5] COM(2011) 311 definitief.
[6] Verordening (EU) nr. 1025/2012.
[7] Besluit van de Commissie van 28.11.2011, PB C 349 van 30.11.2011. Voor het eerst bijeengekomen op 26 maart 2012.
[8] http://ec.europa.eu/governance/impact/planned_ia/docs/2013_entr_003_industrial_products_en.pdf
[9] COM(2012) 433 final.
[10] COM(2013)122 final en SWD(2013)60 final.
[11] Richtlijn 2009/125/EG.
[12] M/495.
[13] COM(2012) 434 final.
[14] COM(2012) 082 final.
[15] COM(2012) 636 final.
[16] COM(2013) 17 final.
[17] http://ec.europa.eu/energy/gas_electricity/smartgrids/taskforce_en.htm
[18] M/490.
[19] Richtlijn 2001/95/EG.
[20] COM(2013) 78 final.
[21] Verordening (EG) nr. 882/2004.
[22] Verordening (EG) nr. 1223/2009.
[23] Verordening (EU) nr. 1007/2011.
[24] Verordening (EG) nr. 2003/2003.
[25] M/501.
[26] Verordening (EG) nr. 552/2004.
[27] M/524.
[28] COM (2013) 18.
[29] COM (2010) 560.
[30] Richtlijn 2008/96/EG.
[31] Verordening (EU) nr. 305/2011.
[32] Verordening (EG) nr. 683/2008.
[33] M/496.
[34] COM(2012) 417.
[35] Verordening (EG) nr. 1907/2006.
[36] Richtlijn 2006/123/EG.
[37] M/517.
[38] Richtlijn 2011/24/EU; Aanbeveling van de Raad 2009/C 151/01.
[39] M/376.
[40] M/420.
[41] M/473.
[42] COM(2010) 352 definitief.
[43] COM(2012) 082 final.
[44] COM(2012) 79 final.
[45] C(2012) 4701 final.
[46] COM(2012) 216 final.
[47] COM(2010) 245.
[48] http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/files/ict-policies/2010-2013_ict_standardisation_work_programme_2nd_update_en.pdf.
[49] Richtlijn 2011/24/EU.
[50] http://www.ehealth-strategies.eu/.
[51] M/436.
[52] COM(2007) 496.
[53] Verwijzing in te voegen na goedkeuring in voorjaar 2013.
[54] Richtlijn 1999/93/EG.
[55] M/460r.
[56] COM(2012) 238.
[57] Richtlijn 2010/40/EU; COM(2008) 886.
[58] COM(2011) 21.
[59] M/478.
[60] Verordening (EG) nr. 1005/2009.
[61] Richtlijn 2008/50/EG.
[62] Richtlijn 2012/19/EU.
[63] Richtlijn 2008/98/EG.
[64] http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2011/december/tradoc_148393.pdf
[65] http://ec.europa.eu/enterprise/newsroom/cf/itemdetail.cfm?item_id=6271&tpa=0&tk=&lang=nl