Bijlagen bij COM(2018)519 - Jaarrekening van het Europees ontwikkelingsfonds 2017 - Hoofdinhoud

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier	COM(2018)519 - Jaarrekening van het Europees ontwikkelingsfonds 2017.
document	COM(2018)519
datum	27 juni 2018

Bijlage Iter bij de herziene overeenkomst van Cotonou, waarvan 20 466 miljoen EUR door de Europese Commissie wordt beheerd;

§286 miljoen EUR bestemd is voor de LGO overeenkomstig Bijlage IIAa van het herziene besluit van de Raad betreffende de associatie de LGO met de Europese Gemeenschap, waarvan 256 miljoen EUR door de Europese Commissie wordt beheerd;

§430 miljoen EUR voor de Commissie voor de financiering van de kosten die voortvloeien uit de programmering en besteding van de middelen van het 10e EOF, overeenkomstig artikel 6 van het Intern akkoord.

De daadwerkelijk beschikbare kredieten (zie tabel 1.3) verschillen van de bovenvermelde wegens vrijmakingen van vorige EOF's, rente en cofinanciering.

Overeenkomstig de vervalclausule van het 10e EOF (artikel 1, lid 4, en artikel 1, lid 5, van het Intern Akkoord van het 10e EOF) konden na 31 december 2013 geen middelen meer worden vastgelegd. Niet-vastgelegde middelen zijn overgeheveld naar de prestatiereserve van het 11e EOF.

3.11e EOF

Het Intern Akkoord inzake de financiering van de steun van de Unie binnen het meerjarig financieel kader voor de periode 2014-2020, overeenkomstig de herziene overeenkomst van Cotonou, goedgekeurd door de Vertegenwoordigers van de regeringen van de Lidstaten van de Europese Unie in augustus 2013, is in maart 2015 in werking getreden.

In het kader van de Overeenkomst van Cotonou wordt de derde periode (2014-2020) van steun van de Unie aan de ACS-Staten en de LGO gefinancierd door het 11e EOF, dat over een bedrag van 30 506 miljoen EUR aan middelen beschikt, waarvan:

§29 089 miljoen EUR bestemd is voor de ACS-staten overeenkomstig artikel 1, lid 2, onder a), en artikel 2, onder d) van het Intern Akkoord, waarvan 27 955 miljoen EUR door de Europese Commissie wordt beheerd;

§364,5 miljoen EUR bestemd is voor de LGO overeenkomstig artikel 1, lid 2, onder a), en artikel 3, lid 1, van het Intern Akkoord, waarvan 359,5 miljoen EUR door de Europese Commissie wordt beheerd;

§1 052,5 miljoen EUR bestemd is voor de Commissie voor de financiering van de kosten die voortvloeien uit de programmering en besteding van de middelen van het 11e EOF, overeenkomstig artikel 1, lid 2, onder a) van het Intern akkoord.

De daadwerkelijk beschikbare kredieten (zie tabel 1.4) verschillen van de bovenvermelde wegens dezelfde redenen die zijn vermeld met betrekking tot het 10e EOF.

Resterende middelen op niet-besteedbare prestatiereserves per 31 december 2017

De uit projecten in het kader van het 9e EOF en vorige EOF's geannuleerde bedragen zijn overgedragen naar de prestatiereserve voor het 10e EOF, met uitzondering van de Stabex-middelen.

De geannuleerde bedragen van projecten in het kader van het 10e EOF zijn overgedragen naar de prestatiereserve van het 11e EOF.

In 2017 zijn alle vrijgemaakte middelen van vorige EOF overgeheveld naar de respectieve reserves.

Overeenkomstig artikel 1, lid 4, van het Intern Akkoord van het 11e EOF en Besluit 2016/1337 van de Raad van 2 augustus 2016 wordt een bedrag van geannuleerde middelen van het 10e EOF overgedragen voor aanvullende financiering van de Afrikaanse Vredesfaciliteit voor de periode 2016-2018 ten belope van maximaal 491 miljoen EUR en voor ondersteuningsuitgaven ten belope van maximaal 16 miljoen EUR.

Overeenkomstig artikel 1, lid 4, van het Interne Akkoord van het 11e EOF en Besluit (EU) 2017/1206 van de Raad van 4 juli 2017 worden de in artikel 1, lid 2, onder a), van de Interne Akkoorden van het 8e en 9e EOF vastgestelde bijdragen van de lidstaten dienovereenkomstig verminderd met een bedrag van 200 miljoen EUR voor de geannuleerde bedragen van het 8e en het 9e EOF.

in miljoen EUR

Totaal beschikbare niet-besteedbare prestatiereserves per 31.12.2017
Niet-besteedbare reserve van geannuleerde middelen van het 8e en 9e EOF op 31.12.2017	309,1
Niet-besteedbare reserve van geannuleerde middelen van het 10e EOF op 31.12.2017	206,0
Totaal beschikbare niet-besteedbare prestatiereserves per 31.12.2017	515,1

- EOF cofinanciering

In het kader van het 10e en 11e EOF werden overdrachtovereenkomsten voor cofinanciering van lidstaten ondertekend en werden vastleggingskredieten geopend voor een totaalbedrag van 228,5 miljoen EUR, terwijl betalingskredieten werden geopend voor de ontvangen bedragen van 211,2 miljoen EUR.

In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de cofinancieringskredieten per 31.12.2017:

in miljoen EUR

	Vastleggingskredieten	Betalingskredieten
Cofinanciering – A-enveloppe	208,8	191,9
Cofinanciering – Intra ACS	13,4	13,4
Cofinanciering — Administratieve uitgaven	6,3	5,9
	228,5	211,2

In de onderstaande tabellen in verband met de vastgelegde bedragen, de bedragen waarvoor een overeenkomst is gesloten en de betaalde bedragen, zijn nettobedragen opgenomen.
De tabellen met een overzicht van de situatie per instrument zijn in de bijlage opgenomen.

Tabel 1.1
8e EOF OVERZICHT VAN DE KREDIETEN 31 december 2017 ANALYSE VAN DE KREDIETEN PER INSTRUMENT
					in miljoen EUR
INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Lomé
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	12 967	(3 272)	(6)		9 689
ACS	Hulp aan vluchtelingen	120	(20)			100
	Spoedhulp (Lomé)	140	(4)			136
	Arme landen met een zware schuldenlast (HIPC) (Lomé)	0	1 060			1 060
	Rentesubsidies	370	(298)	(3)	(1)	69
	Risicokapitaal	1 000	15			1 015
	Stabex	1 800	(1 077)			723
	Structurele aanpassing	1 400	97			1 497
	Sysmin	575	(474)			101
	Totaal indicatieve programma's	7 562	(2 605)	(3)	(1)	4 954
	Gebruik van rentenbaten	0	35			35
	Cotonou
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	650	(0)		650
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	417	(0)	(1)	417
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	0	233	(0)	(1)	233
	Rentenbaten en andere ontvangsten	0	0			0
ACS
	SUBTOTAAL ACS	12 967	(2 621)	(6)		10 339


INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Lomé
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	(0)	(46)	(1)		(46)
LGO	Rentesubsidies	0	1			1
	Risicokapitaal	0	6			6
	Stabex	0	1			1
	Sysmin	0	2			2
	Totaal indicatieve programma's	0	36	(1)	(1)	35
LGO
	SUBTOTAAL LGO	0	46	(1)		46

	TOTAAL 8e EOF	12 967	(2 575)	(7)		10 385


(1)	Alle dalingen zijn vrijmakingen die zijn overgedragen naar de niet-besteedbare prestatiereserve van het 10e EOF.

Tabel 1.2
9e EOF OVERZICHT VAN DE KREDIETEN: 31 december 2017 ANALYSE VAN DE KREDIETEN PER INSTRUMENT
					in miljoen EUR
INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Lomé
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	672	(2)		669
ACS	Overdrachten van het 6e EOF — Lomé	0	20	(0)	(1)	20
	Overdrachten van het 7e EOF — Lomé	0	651	(2)	(1)	649
	Cotonou
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	8 919	5 583	(34)		14 468
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	5 318	3 319	(13)	(1)	8 624
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	2 108	(896)	(2)	(1)	1 210
	COB, TCLP en PV	164	(10)			154
	Uitvoeringskosten	125	52			177
	Rentenbaten en andere ontvangsten	0	63			63
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	300	2 314	(13)	(1)	2 602
	Vredesfaciliteit	0	354			354
	Regionale toewijzingen	904	(134)	(5)	(1)	765
	SPECIALE TOEWIJZING D.R. Congo	0	105			105
	Speciale toewijzing Zuid-Sudan	0	267		(3)	267
	Speciale toewijzing Sudan	0	110		(2)	110
	Vrijwillige bijdrage vredesfaciliteit	0	39			39
ACS
	SUBTOTAAL ACS	8 919	6 255	(36)		15 138

INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Lomé
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	3			3
LGO	Overdrachten van het 6e EOF — Lomé	0	0			0
	Overdrachten van het 7e EOF — Lomé	0	3			3
	Cotonou
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	290	(1)		289
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	237	(0)	(1)	237
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	0	4			4
	Regionale toewijzingen	0	48	(1)	(1)	47
	Studies/Technische bijstand LGO	0	1			1
LGO
	SUBTOTAAL LGO	0	293	(1)		292

	TOTAAL 9e EOF	8 919	6 548	(37)		15 430

(1)	Alle dalingen zijn vrijmakingen die zijn overgedragen naar de niet-besteedbare prestatiereserve van het 10e EOF.
(2)	Overeenkomstig Besluit 2010/406/EU van de Raad werd 150 miljoen EUR toegevoegd uit de niet-besteedbare prestatiereserve van het 10e EOF voor Sudan (147 miljoen EUR voor speciale toewijzing Sudan en 3 miljoen EUR voor uitvoeringskosten).
(3)	Overeenkomstig Besluit 2011/315/EU van de Raad werd 200 miljoen EUR toegevoegd uit de niet-besteedbare prestatiereserve van het 10e EOF voor Sudan (194 miljoen EUR voor speciale toewijzing Zuid-Sudan en 6 miljoen EUR voor uitvoeringskosten).

Tabel 1.3
10e E0F OVERZICHT VAN DE KREDIETEN: 31 december 2017 ANALYSE VAN DE KREDIETEN PER INSTRUMENT
					in miljoen EUR
INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	20 896	233	(120)		21 009
ACS	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	13 244	(144)	(2)	13 100
	A-enveloppe — Reserve	13 500	(13 500)			0
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	0	2 015	(11)	(2)	2 004
	B-enveloppe — Reserve	1 800	(1 800)			0
	Uitvoeringskosten	430	15	(0)	(2)	445
	Institutionele uitgaven en steunuitgaven	0	232	(0)	(2)	232
	Rentenbaten en andere ontvangsten	0	84	2	(2)	85
	Intra-ACS-reserve	2 700	(2 700)			0
	Nationale toewijzingen A-enveloppe reserve STABEX	0	0			0
	NIP/RIP-reserve	683	(683)			0
	Niet-besteedbare reserve	0	243	43	(2)	286
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	0	1 889	(3)	(2)	1 886
	Vredesfaciliteit	0	1 014			1 014
	Regionale toewijzingen	0	1 962	(5)	(2)	1 956
	Regionale toewijzingen — Reserve	1 783	(1 783)			0
	Cofinanciering	0	204	0		204
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	187		(3)	187
	Uitvoeringskosten	0	5		(3)	5
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	0	12		(3)	12
	Vredesfaciliteit	0	1		(3)	1
ACS
	SUBTOTAAL ACS	20 896	437	(120)		21 213


INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	275	0		275
LGO	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	193	(1)	(2)	192
	A-enveloppe — Reserve	0	0			0
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	0	15	(0)	(2)	15
	B-enveloppe — Reserve	0	0			0
	Nationale toewijzingen A-enveloppe reserve STABEX	0	0			0
	Niet-besteedbare reserve	0	21	2	(2)	23
	Regionale toewijzingen	0	40			40
	Regionale toewijzingen — Reserve	0	0			0
	Studies/Technische bijstand LGO	0	5	(0)	(2)	5
LGO
	SUBTOTAAL LGO	0	275	0		275

	TOTAAL 10e EOF	20 896	712	(120)		21 488

(1)	Overdracht van vrijmakingen uit projecten van het 9e EOF en vorige EOF's naar de niet-besteedbare prestatiereserve (377 miljoen EUR) verminderd met overdracht uit de reserve voor Zuid-Sudan naar 9e EOF (200 miljoen EUR). Op de dag van vandaag bedraagt de niet-besteedbare ACS-reserve in totaal 807 miljoen EUR, waarvan 350 miljoen EUR is besteed (150 miljoen EUR voor Sudan, 200 miljoen EUR voor Zuid-Sudan, beide overgedragen naar het 9e EOF).
(2)	Overdrachten in / van de 10e EOF-reserves
(3)	Voor de cofinanciering zijn in de tabel alleen de vastleggingskredieten opgenomen.

Tabel 1.4
11e EOF OVERZICHT VAN DE KREDIETEN: 31 december 2017 ANALYSE VAN DE KREDIETEN PER INSTRUMENT
					in miljoen EUR
INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	29 008	54	170		29 232
ACS	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	15 115	425		15 540
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	0	648	67		715
	B-enveloppe — Reserve	0	0			0
	Uitvoeringskosten	1 053	0			1 053
	Institutionele uitgaven en steunuitgaven	0	246			246
	Rentenbaten en andere ontvangsten	0	16	0		16
	Intra-ACS-reserve	3 590	(3,387)	(110)		93
	Nationale toewijzingen A-enveloppe reserve STABEX	0	0	0		0
	NIP/RIP-reserve	24 365	(20 937)	(1 077)		2 351
	Niet-besteedbare reserve	0	31	170	(1)	201
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	0	2 241	10		2 251
	Vredesfaciliteit	0	900	100		1 000
	Regionale toewijzingen	0	5 181	585		5 766
	Cofinanciering	0	5	20		24
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	3	19		22
	Uitvoeringskosten	0	0	1		1
	Vredesfaciliteit	0	1			1
	EC interne DNO	0	1	0		1
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	1	0		1
ACS
	SUBTOTAAL ACS	29 008	60	190		29 257

INSTRUMENT	INITIËLE TOEWIJZING	TOE-/AFNAME VAN DE GECUMULEERDE MIDDELEN OP 31 DECEMBER 2016	TOE-/AFNAME VAN DE MIDDELEN IN 2017	Toelichtingen	HUIDIGE TOEWIJZING
	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	363	(5)		358
LGO	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	41	142		183
	NIP/RIP-reserve	0	316	(151)		165
	Niet-besteedbare reserve	0	3	1	(1)	5
	Regionale toewijzingen	0	0	1		1
	Studies/Technische bijstand LGO	0	3	2		5
	Cofinanciering	0	0	0		0
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	0	0		0
	EC interne DNO	0	0	0		0
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	0	0		0
LGO
	SUBTOTAAL LGO	0	363	(5)		358

	Periodieke bijdragen van de lidstaten	0	0	6		6
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	0	0	6		6

	SUBTOTAAL	0	0	6		6

	TOTAAL 11e EOF	29 008	423	191		29 621

(1)	Besluit 2013/759/EU van de Raad (3) stelde overgangsmaatregelen vast voor het beheer van het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) (de "Overbruggingsfaciliteit") om ervoor te zorgen dat de middelen voor de samenwerking met de landen in Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan en met de landen en gebieden overzee (LGO), alsook de middelen voor ondersteunende uitgaven, beschikbaar blijven tussen 1 januari 2014 en de inwerkingtreding van het Intern Akkoord met betrekking tot het 11e EOF.

Tabel 2.1
EOF GECONSOLIDEERDE REKENINGEN PER 31 DECEMBER 2017 VOORTGANGSVERSLAG
						in miljoen EUR
	EOF
	TOEWIJZING	8	9	10	11	TOTAAL
Lomé	Diverse inkomsten	35				35
	Totaal indicatieve programma's	4 989				4 989
	Totaal niet-programmeerbare hulp	4 711				4 711
	Overdrachten van andere fondsen		672			672
	SUBTOTAAL: PERIODIEKE BIJDRAGEN VAN DE LIDSTATEN	9 735	672			10 407

Cotonou	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	417	8 861	13 292	15 729	38 299
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	233	1 215	2 019	715	4 181
	Overbruggingsfaciliteit				(0)	(0)
	COB, TCLP en PV		154			154
	Landenreserve			0	0	0
	Uitvoeringskosten en rentenbaten	0	240	536	1 073	1 849
	Intra-ACS-toewijzingen		2 955	3 132	3 497	9 584
	Intra-ACS-reserve			0	93	93
	Nationale toewijzingen A-enveloppe reserve STABEX			0	0	0
	NIP/RIP-reserve			0	2 515	2 515
	Niet-besteedbare reserve			309	206	515
	Regionale toewijzingen		812	1 996	5 767	8 575
	Regionale toewijzingen — Reserve			0		0
	SPECIALE TOEWIJZING D.R. Congo		105			105
	Speciale toewijzing Zuid-Sudan		267			267
	Speciale toewijzing Sudan		110			110
	Vrijwillige bijdrage vredesfaciliteit		39			39
	SUBTOTAAL: PERIODIEKE BIJDRAGEN VAN DE LIDSTATEN	650	14 758	21 284	29 596	66 287

	A-enveloppe - Nationale toewijzingen				1	1
	SUBTOTAAL: EC interne DNO				1	1

	A-enveloppe - Nationale toewijzingen			187	22	209
	Uitvoeringskosten en rentenbaten			5	1	6
	Intra-ACS-toewijzingen			12	1	13
	SUBTOTAAL: COFINANCIERING			204	24	229

	TOTAAL	10 385	15 430	21 488	29 621	76 924

Besluiten		Geconsolideerd totaal	Cumulatieve cijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers
	EOF	Per 31.12.2017	% toewijzing	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
	8	10 382	100%	10 786	(42)	(45)	(60)	(64)	(98)	(63)	(12)	(13)	(9)
	9	15 391	100%	16 633	(54)	(116)	(9)	(297)	(72)	(381)	(170)	(104)	(38)
	10	21 052	98%	4 766	3 501	2 349	3 118	3 524	4 131	(95)	(156)	(80)	(5)
	11	19 027	64%							1 160	5 372	6 688	5 807
Totaal		65 852		32 185	3 405	2 187	3 049	3 163	3 961	621	5 034	6 491	5 754
Toegewezen fondsen		Geconsolideerd totaal	Cumulatieve cijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers
	EOF	Per 31.12.2017	% toewijzing	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
	8	10 376	100%	10 541	(42)	8	(13)	(46)	(11)	(37)	(16)	(6)	(3)
	9	15 289	99%	14 209	997	476	9	(187)	(96)	(1)	(52)	(46)	(20)
	10	20 125	94%	130	3 184	2 820	2 514	3 460	3 457	2 687	783	541	550
	11	13 453	45%							731	3 293	3 745	5 684
Totaal		59 242		24 881	4 140	3 304	2 509	3 226	3 350	3 380	4 008	4 234	6 211
Betalingen		Geconsolideerd totaal	Cumulatieve cijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers	Jaarcijfers
	EOF	Per 31.12.2017	% toewijzing	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
	8	10 375	100%	9 930	152	158	90	15	18	16	(3)	(0)	(1)
	9	15 164	98%	10 011	1 806	1 304	906	539	231	145	43	68	111
	10	17 753	83%	90	1 111	1 772	1 879	2 655	2 718	2 760	2 024	1 466	1 277
	11	6 206	21%							595	1 024	1 816	2 770
Totaal		49 497		20 031	3 069	3 233	2 874	3 209	2 967	3 516	3 088	3 350	4 158

* Negatieve cijfers zijn vrijmakingen.

Tabel 2.2

EOF GECONSOLIDEERDE REKENINGEN PER 31 DECEMBER 2017

						in miljoen EUR
	EOF
	8	%	9	%	10	%	11	%	TOTAAL	%
		(1)		(1)		(1)		(1)		(1)
Lomé	Diverse inkomsten
	Kredieten	35								35
	Besluiten	35	100%							35	100%
	Toegewezen fondsen	35	100%							35	100%
	Betalingen	35	100%							35	100%
	Totaal indicatieve programma's
	Kredieten	4 989								4 989
	Besluiten	4 987	100%							4 987	100%
	Toegewezen fondsen	4 986	100%							4 986	100%
	Betalingen	4 985	100%							4 985	100%
	Totaal niet-programmeerbare hulp
	Kredieten	4 711								4 711
	Besluiten	4 710	100%							4 710	100%
	Toegewezen fondsen	4 706	100%							4 706	100%
	Betalingen	4 706	100%							4 706	100%
	Overdrachten van andere fondsen
	Kredieten			672						672
	Besluiten			671	100%					671	100%
	Toegewezen fondsen			671	100%					671	100%
	Betalingen			670	100%					670	100%
	Periodieke bijdragen van de lidstaten

Cotonou	A-enveloppe - Nationale toewijzingen
	Kredieten	417		8 861		13 292		15 729		38 299
	Besluiten	417	100%	8 852	100%	13 212	99%	10 987	70%	33 468	87%
	Toegewezen fondsen	417	100%	8 834	100%	12 641	95%	6 944	44%	28 836	75%
	Betalingen	417	100%	8 800	99%	11 113	84%	2 960	19%	23 290	61%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen
	Kredieten	233		1 215		2 019		715		4 181
	Besluiten	233	100%	1 213	100%	2 017	100%	699	98%	4 161	100%
	Toegewezen fondsen	232	99%	1 209	100%	1 994	99%	687	96%	4 122	99%
	Betalingen	231	99%	1 203	99%	1 918	95%	472	66%	3 823	91%
	Overbruggingsfaciliteit
	Kredieten							(0)		(0)
	Besluiten
	Toegewezen fondsen
	Betalingen
	COB, TCLP en PV
	Kredieten			154						154
	Besluiten			154	100%					154	100%
	Toegewezen fondsen			154	100%					154	100%
	Betalingen			154	100%					154	100%
	Uitvoeringskosten en rentenbaten
	Kredieten	0		240		536		1 073		1 849
	Besluiten			240	100%	506	94%	552	51%	1 299	70%
	Toegewezen fondsen			240	100%	503	94%	499	47%	1 243	67%
	Betalingen			240	100%	501	93%	464	43%	1 204	65%
	Intra-ACS-toewijzingen
	Kredieten			2 955		3 132		3 497		9 584
	Besluiten			2 949	100%	3 128	100%	2 344	67%	8 421	88%
	Toegewezen fondsen			2 937	99%	2 930	94%	1 786	51%	7 654	80%
	Betalingen			2 921	99%	2 636	84%	1 365	39%	6, 922	72%
	Regionale toewijzingen
	Kredieten			812		1 996		5 767		8 575
	Besluiten			808	100%	1 989	100%	4 422	77%	7 219	84%
	Toegewezen fondsen			792	98%	1 864	93%	3 514	61%	6 170	72%
	Betalingen			774	95%	1 442	72%	943	16%	3 160	37%
	SPECIALE TOEWIJZING D.R. Congo
	Kredieten			105						105
	Besluiten			105	100%					105	100%
	Toegewezen fondsen			105	100%					105	100%
	Betalingen			105	100%					105	100%
	Speciale toewijzing Zuid-Sudan
	Kredieten			267						267
	Besluiten			266	100%					266	100%
	Toegewezen fondsen			218	82%					218	82%
	Betalingen			184	69%					184	69%
	Speciale toewijzing Sudan
	Kredieten			110						110
	Besluiten			109	98%					109	98%
	Toegewezen fondsen			105	96%					105	96%
	Betalingen			90	81%					90	81%
	Vrijwillige bijdrage vredesfaciliteit
	Kredieten			39						39
	Besluiten			24	62%					24	62%
	Toegewezen fondsen			24	62%					24	62%
	Betalingen			24	62%					24	62%
	Periodieke bijdragen van de lidstaten

	A-enveloppe - Nationale toewijzingen
	Kredieten					187		22		209
	Besluiten					185	99%	20	92%	205	98%
	Toegewezen fondsen					178	95%	20	92%	199	95%
	Betalingen					131	70%			131	63%
	Uitvoeringskosten en rentenbaten
	Kredieten					5		1		6
	Besluiten					4	84%			4	69%
	Toegewezen fondsen					2	45%			2	37%
	Betalingen					1	28%			1	23%
	Intra-ACS-toewijzingen
	Kredieten					12		1		13
	Besluiten					12	97%	1	100%	13	98%
	Toegewezen fondsen					11	91%	1	100%	12	92%
	Betalingen					11	88%	1	100%	12	89%
	Cofinanciering

	A-enveloppe - Nationale toewijzingen
	Kredieten							1		1
	Besluiten							1	71%	1	71%
	Toegewezen fondsen							1	71%	1	71%
	Betalingen							1	52%	1	52%
	EC interne DNO


Kredieten	8	%	9	%	10	%	11	%	TOTAAL	%
		(1)		(1)		(1)		(1)		(1)
Cotonou	Landenreserve					0		0		0
	Intra-ACS-reserve					0		93		93
	Nationale toewijzingen A-enveloppe reserve STABEX					(0)		0		0
	NIP/RIP-reserve					0		2 515		2 515
	Regionale toewijzingen — Reserve					0				0
	Besteedbare reserves

	Niet-besteedbare reserve					309		206		515
	Niet-besteedbare reserve


	8	%	9	%	10	%	11	%	TOTAAL	%
		(1)		(1)		(1)		(1)		(1)
	Kredieten	10 385		15 430		21 488		29 621		76 924
	Besluiten	10 382	100%	15 391	100%	21 052	98%	19 027	64%	65 852	86%
	Toegewezen fondsen	10 376	100%	15 289	99%	20 125	94%	13 453	45%	59 242	77%
	Betalingen	10 375	100%	15 164	98%	17 753	83%	6 206	21%	49 497	64%
	TOTAAL: ALLE TOEWIJZINGEN


	(1) % toewijzingen

Tabel 2.3

EOF GECONSOLIDEERDE REKENINGEN PER 31 DECEMBER 2017

SOORT STEUN

ACS + LGO — 8e EOF

											in miljoen EUR
	KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
		GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	ACS
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Lomé	Gebruik van rentenbaten	35	35		100%	35		100%	35		100%
	SUBTOTAAL: DIVERSE INKOMSTEN	35	35		100%	35		100%	35		100%
	Totaal indicatieve programma's	4 954	4 951	(5)	100%	4 950	(2)	100%	4 950	(1)	100%
	SUBTOTAAL: TOTAAL INDICATIEVE PROGRAMMA'S	4 954	4 951	(5)	100%	4 950	(2)	100%	4 950	(1)	100%
	Hulp aan vluchtelingen	100	100	(0)	100%	100	(0)	100%	100		100%
	Spoedhulp (Lomé)	136	136		100%	136		100%	136		100%
	Arme landen met een zware schuldenlast (HIPC) (Lomé)	1 060	1 060		100%	1 060		100%	1 060		100%
	Rentesubsidies	69	69	(3)	100%	68	(0)	100%	68	(0)	100%
	Risicokapitaal	1 015	1 015		100%	1 012		100%	1 012		100 %
	Stabex	723	723	(0)	100 %	722	(0)	100 %	722		100%
	Structurele aanpassing	1 497	1 497	0	100%	1 497	(0)	100%	1 497		100%
	Sysmin	101	101		100%	101		100%	101		100%
	SUBTOTAAL: TOTAAL NIET-PROGRAMMEERBARE STEUN	4 700	4 699	(4)	100%	4 695	(1)	100%	4 695	(0)	100%

	ACS
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Cotonou	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	417	417		100%	417		100%	417		100%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	417	417		100%	417		100%	417		100%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	233
	Compensatie exportopbrengsten		233	(0)		232	(0)	99%	231		100%
	SUBTOTAAL: B-ENVELOPPE — NATIONALE TOEWIJZINGEN	233	233	(0)	100%	232	(0)	99%	231		100%
	Rentenbaten en andere ontvangsten	0
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	0

	TOTAAL ACS (A)	10 339	10 336	(9)	100%	10 330	(3)	100%	10 329	(1)	100%


										in miljoen EUR
		KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
			GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
		(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	LGO
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Lomé	Totaal indicatieve programma's	35	35	(1)	100%	35		100%	35		100%
	SUBTOTAAL: TOTAAL INDICATIEVE PROGRAMMA'S	35	35	(1)	100%	35		100%	35		100%
	Rentesubsidies	1	1		100%	1		100%	1		100%
	Risicokapitaal	6	6		100%	6		100%	6		100%
	Stabex	1	1		100%	1		100%	1		100%
	Sysmin	2	2		100%	2		100%	2		100 %
	SUBTOTAAL: TOTAAL NIET-PROGRAMMEERBARE STEUN	10	10		100%	10		100%	10		100 %

	TOTAAL LGO	46	46	(1)	100%	46		100%	46		100%

	TOTAAL: ACS+LGO (A+B)	10 385	10 382	(9)	100%	10 376	(3)	100%	10 375	(1)	100%

Tabel 2.4

EOF GECONSOLIDEERDE REKENINGEN PER 31 DECEMBER 2017

SOORT STEUN

ACS + LGO — 9e EOF

											in miljoen EUR
	KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
		GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	ACS
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Lomé	Overdrachten van het 6e EOF — Lomé	20	20	(0)	100%	20	(0)	100%	20		100%
	Overdrachten van het 7e EOF — Lomé	649	648	(3)	100%	647	(1)	100%	647	(0)	100 %
	SUBTOTAAL: OVERDRACHTEN VAN ANDERE FONDSEN	669	668	(3)	100%	668	(1)	100%	667	(0)	100 %

	ACS
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Cotonou	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	8 624	8 615	(16)	100%	8 599	(6)	100%	8 566	(3)	100%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	8 624	8 615	(16)	100%	8 599	(6)	100%	8 566	(3)	100%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	1 210
	Compensatie exportopbrengsten		(148)	(1)		(148)	(1)	100%	148	(1)	100%
	Spoedhulp		1 050	(1)		1 045	1	100%	1 040	(0)	99%
	Arme landen met een zware schuldenlast (HIPC)		11			11		100%	11		100%
	SUBTOTAAL: B-ENVELOPPE — NATIONALE TOEWIJZINGEN	1 210	1 208	(2)	100%	1 204	0	100%	1 198	(1)	100%
	COB, TCLP en PV	154	154		100%	154		100%	154		100%
	SUBTOTAAL: COB, TCLP en PV	154	154		100%	154		100%	154		100%
	Uitvoeringskosten	177	177		100%	177	0	100%	177	1	100%
	Rentenbaten en andere ontvangsten	63	63		100%	63		100%	63		100%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	240	240		100%	240	0	100%	239	1	100%
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	2 602	2 595	(9)	100%	2 584	(6)	100%	2 567	(3)	99%
	Vredesfaciliteit	354	354		100%	353		100%	353		100%
	SUBTOTAAL: INTRA-ACS-TOEWIJZINGEN	2 955	2 949	(9)	100%	2 937	(6)	100%	2 921	(3)	99%
	Regionale toewijzingen	765	763	(6)	100%	747	(5)	98%	729	3	98%
	SUBTOTAAL: REGIONALE TOEWIJZINGEN	765	763	(6)	100%	747	(5)	98%	729	3	98%
	SPECIALE TOEWIJZING D.R. Congo	105	105		100%	105		100%	105		100%
	SUBTOTAAL: SPECIALE TOEWIJZING D.R. CONGO	105	105		100%	105		100%	105		100%
	Speciale toewijzing Zuid-Sudan	267	266	0	100%	218	1	82%	184	107	84%
	SUBTOTAAL: SPECIALE TOEWIJZING ZUID-SUDAN	267	266	0	100%	218	1	82%	184	107	84%

										in miljoen EUR
		KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
			GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
		(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	Speciale toewijzing Sudan	110	109	0	98%	105	0	97%	90	9	85%
	SUBTOTAAL: SPECIALE TOEWIJZING SUDAN	110	109	0	98%	105	0	97%	90	9	85%
	Vrijwillige bijdrage vredesfaciliteit	39	24		62%	24		100%	24		100%
	SUBTOTAAL: VRIJWILLIGE BIJDRAGE VREDESFACILITEIT	39	24		62%	24		100%	24		100%

	TOTAAL: ACS (A)	15 138	15 101	(35)	100%	15 001	(17)	99%	14 876	112	99%


	LGO
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Lomé	Overdrachten van het 6e EOF — Lomé	0	0		100%	0		100%	0		100%
	Overdrachten van het 7e EOF — Lomé	3	3		100%	3		100%	3		100%
	SUBTOTAAL: OVERDRACHTEN VAN ANDERE FONDSEN	3	3		100%	3		100%	3		100%

	LGO
	Periodieke bijdragen van de lidstaten
Cotonou	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	237	237	(0)	100%	235	(2)	99%	235	(0)	100%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	237	237	(0)	100%	235	(2)	99%	235	(0)	100%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	4
	Spoedhulp		4			4		100%	4		100%
	SUBTOTAAL: B-ENVELOPPE — NATIONALE TOEWIJZINGEN	4	4		100%	4		100%	4		100%
	Studies/Technische bijstand LGO	1	1		100%	1		100%	1		100%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	1	1		100%	1		100%	1		100%
	Regionale toewijzingen	47	45	(3)	96%	45	(1)	100%	45	(1)	99%
	SUBTOTAAL: REGIONALE TOEWIJZINGEN	47	45	(3)	96%	45	(1)	100%	45	(1)	99%

	TOTAAL: LGO	292	290	(3)	99%	288	(3)	99%	288	(1)	100%

	TOTAAL: ACS+LGO (A+B)	15 430	15 391	(38)	100%	15 289	(20)	99%	15 164	111	99%

Tabel 2.5

EOF GECONSOLIDEERDE REKENINGEN PER 31 DECEMBER 2017

SOORT STEUN

ACS + LGO — 10e EOF

											in miljoen EUR
	KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
		GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	Periodieke bijdragen van de lidstaten
	Toewijzingen
ACS	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	13 100	13 021	(200)	99%	12 477	176	96%	10 983	739	88%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	13 100	13 021	(200)	99%	12 477	176	96%	10 983	739	88%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	2 004
	Compensatie exportopbrengsten		(204)	(0)		199	6	97%	183	4	92%
	Spoedhulp		844	(6)		836	5	99%	791	24	95%
	Arme landen met een zware schuldenlast (HIPC)		49			49	0	100%	49	0	100%
	Andere schokken met budgettaire gevolgen		905	(0)		897	1	99%	882	10	98%
	SUBTOTAAL: B-ENVELOPPE — NATIONALE TOEWIJZINGEN	2 004	2 002	(6)	100%	1 980	12	99%	1 904	38	96%
	Uitvoeringskosten	445	433	1	97%	431	2	100%	429	2	100%
	Rentenbaten en andere ontvangsten	85	68	(1)	80%	67	(0)	98%	67	0	100%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	530	501	1	94%	498	2	99%	496	2	100%
	Institutionele uitgaven en steunuitgaven	232	232	(0)	100%	230	(1)	99%	211	(0)	91%
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	1 886	1 882	(7)	100%	1 828	4	97%	1 611	119	88%
	Vredesfaciliteit	1 014	1 014	220	100%	872	233	86%	814	198	93%
	SUBTOTAAL: INTRA-ACS-TOEWIJZINGEN	3 132	3 128	213	100%	2 930	235	94%	2 636	317	90%
	Regionale toewijzingen	1 956	1 950	(10)	100%	1 826	49	94%	1 410	145	77%
	SUBTOTAAL: REGIONALE TOEWIJZINGEN	1 956	1 950	(10)	100%	1 826	49	94%	1 410	145	77%
	Cofinanciering
	Toewijzingen
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	187	185	(0)	99%	178	43	97%	131	16	74%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	187	185	(0)	99%	178	43	97%	131	16	74%
	Uitvoeringskosten	5	4		84%	2	0	53%	1	0	63%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	5	4		84%	2	0	53%	1	0	63%
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	12	11	0	97%	10	(0)	94%	10	0	96%
	Vredesfaciliteit	1	1		100%	1		99%	1		100%
	SUBTOTAAL: INTRA-ACS-TOEWIJZINGEN	12	12	0	97%	11	(0)	94%	11	0	96%

										in miljoen EUR
	KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
		GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	Niet-besteedbare reserve
	Reserves
	Niet-besteedbare reserve	286
	SUBTOTAAL: NIET-BESTEEDBARE RESERVE	286

	Periodieke bijdragen van de lidstaten
	Toewijzingen
LGO	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	192	191	(2)	99%	164	29	86%	131	7	79%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	192	191	(2)	99%	164	29	86%	131	7	79%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	15
	Spoedhulp		9	(0)		8	2	95%	7	0	84%
	Andere schokken met budgettaire gevolgen		6			6		100%	6		100%
	SUBTOTAAL: B-ENVELOPPE — NATIONALE TOEWIJZINGEN	15	15	(0)	100%	14	2	97%	13	0	91%
	Studies/Technische bijstand LGO	5	5	(0)	100%	5	(0)	99%	5	0	98%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	5	5	(0)	100%	5	(0)	99%	5	0	98%
	Regionale toewijzingen	40	40	0	100%	38	3	97%	32	12	84%
	SUBTOTAAL: REGIONALE TOEWIJZINGEN	40	40	0	100%	38	3	97%	32	12	84%
	Niet-besteedbare reserve
	Reserves
	Niet-besteedbare reserve	23
	SUBTOTAAL: NIET-BESTEEDBARE RESERVE	23

	TOTAAL: ACS+LGO (INCL. RESERVES) (A+B)	21 488	21 052	(5)	98%	20 125	550	96%	17 753	1 277	88%

Tabel 2.6

EOF GECONSOLIDEERDE REKENINGEN PER 31 DECEMBER 2017

SOORT STEUN

ACS + LGO — 11e EOF

											in miljoen EUR
	KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
		GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)

	Periodieke bijdragen van de lidstaten
	Toewijzingen
ACS	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	15 540	10 890	2 960	70%	6 856	3 106	63%	2 931	1 414	43%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	15 540	10 890	2 960	70%	6 856	3 106	63%	2 931	1 414	43%
	B-enveloppe — Nationale toewijzingen	715
	Spoedhulp		590	91		578	247	98%	443	205	77%
	Andere schokken met budgettaire gevolgen		109	0		109	100	100%	29	24	26%
	SUBTOTAAL: B-ENVELOPPE — NATIONALE TOEWIJZINGEN	715	699	91	98%	687	347	98%	472	229	69%
	Overbruggingsfaciliteit	0
	SUBTOTAAL: OVERBRUGGINGSFACILITEIT	0
	Uitvoeringskosten	1 053	538	164	51%	490	161	91%	456	153	93%
	Rentenbaten en andere ontvangsten	16	10	2	62%	6	0	63%	6	0	93%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	1 068	548	166	51%	496	161	91%	461	153	93%
	Institutionele uitgaven en steunuitgaven	246	106	0	43%	91	14	86%	70	10	76%
	Andere Intra-ACS-toewijzingen	2 251	1 245	885	55%	810	560	65%	490	284	61%
	Vredesfaciliteit	1 000	994	94	99%	885	7	89%	805	74	91%
	SUBTOTAAL: INTRA-ACS-TOEWIJZINGEN	3 497	2 344	979	67%	1 786	580	76%	1 365	368	76%
	Regionale toewijzingen	5 766	4 422	1 536	77%	3 514	1 408	79%	943	582	27%
	SUBTOTAAL: REGIONALE TOEWIJZINGEN	5 766	4 422	1 536	77%	3 514	1 408	79%	943	582	27%
	Cofinanciering
	Toewijzingen
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	22	20	17	92%	20	20	100%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	22	20	17	92%	20	20	100%
	Uitvoeringskosten	1
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	1
	Vredesfaciliteit	1	1		100%	1	0	100%	1	1	100%
	SUBTOTAAL: INTRA-ACS-TOEWIJZINGEN	1	1		100%	1	0	100%	1	1	100%
	Besteedbare reserves
	Reserves
	B-enveloppe — Reserve	0
	SUBTOTAAL: LANDENRESERVE	0
	Intra-ACS-reserve	93
	SUBTOTAAL: Intra-ACS-reserve	93
	Nationale toewijzingen A-enveloppe reserve STABEX	0
	SUBTOTAAL: NATIONALE TOEWIJZINGEN RESERVE A-ENVELOPPE STABEX	0

in miljoen EUR

		KREDIETEN	BESLUITEN	TOEGEWEZEN FONDSEN	BETALINGEN
			GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%	GECUMULEERD TOTAAL	JAARLIJKS	%
		(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)


	NIP/RIP-reserve	2 351
	SUBTOTAAL: NIP/RIP-RESERVE	2 351
	Niet-besteedbare reserve
	Reserves
	Niet-besteedbare reserve	201
	SUBTOTAAL: NIET-BESTEEDBARE RESERVE	201
	EC interne DNO
	Reserves
	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	1	1		71%	1		100%	1		73 %
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	1	1		71%	1		100%	1		73%

	Periodieke bijdragen van de lidstaten
	Toewijzingen
LGO	A-enveloppe - Nationale toewijzingen	189	97	56	51%	87	61	90%	28	21	33%
	SUBTOTAAL: A-ENVELOPPE - NATIONALE TOEWIJZINGEN	189	97	56	51%	87	61	90%	28	21	33%
	Overbruggingsfaciliteit	0
	SUBTOTAAL: OVERBRUGGINGSFACILITEIT	0
	Studies/Technische bijstand LGO	5	5	2	94%	4	1	75%	2	1	66%
	SUBTOTAAL: UITVOERINGSKOSTEN EN RENTENBATEN	5	5	2	94%	4	1	75%	2	1	66%
	Regionale toewijzingen	1	0	0	0%
	SUBTOTAAL: REGIONALE TOEWIJZINGEN	1	0	0	0%
	Besteedbare reserves
	Reserves
	NIP/RIP-reserve	165
	SUBTOTAAL: NIP/RIP-RESERVE	165
	Niet-besteedbare reserve
	Reserves
	Niet-besteedbare reserve	5
	SUBTOTAAL: NIET-BESTEEDBARE RESERVE	5

	TOTAAL: ACS+LGO (INCL. RESERVES) (A+B)	29 621	19 027	5 807	64 %	13 453	5 684	71%	6 206	2 770	46%

JAARVERSLAG OVER DE UITVOERING - DE DOOR DE EUROPESE INVESTERINGSBANK BEHEERDE MIDDELEN

EUROPESE INVESTERINGSBANK	CA/511/18
	15 maart 2018
	Document 18/099


RAAD VAN BESTUUR
Investeringsfaciliteit
Financiële staten
per 31 december 2017

	-Overzicht van de financiële positie -Overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten -Overzicht van de wijzigingen in de middelen van de contribuanten -Kasstroomoverzicht -Toelichtingen bij de financiële staten -Verslag van de onafhankelijke accountant



ORG.: E	VERTROUWELIJK

OVERZICHT VAN DE FINANCIËLE POSITIE

	Toelichtingen	31.12.2017	31.12.2016

ACTIVA
Geldmiddelen en kasequivalenten	5	549 101	360 817
Door contribuanten te storten bedragen	9/16	150 000	86 395
Tot einde looptijd aangehouden activa	10	144 382	169 398
Afgeleide financiële instrumenten	6	12 521	6 920
Leningen en vorderingen	7	1 666 725	1 729 380
Voor verkoop beschikbare financiële activa	8	497 539	516 884
Overige activa	11	4 385	345

Totaal activa		3 024 653	2 870 139


PASSIVA EN MIDDELEN VAN CONTRIBUANTEN

PASSIVA
Afgeleide financiële instrumenten	6	1 153	25 189
Uitgestelde baten	12	25 802	26 283
Voorzieningen voor verstrekte garanties	13	484	625
Aan derde partijen verschuldigde bedragen	14	157 285	116 114
Overige verplichtingen	15	2 462	2 546

Totaal verplichtingen		187 186	170 757

MIDDELEN CONTRIBUANTEN
Afgeroepen bijdrage van de lidstaten	16	2 517 000	2 377 000
Reëlewaardereserve		125 816	142 884
Ingehouden winsten		194 651	179 498

Totaal middelen contribuanten		2 837 467	2 699 382

Totaal passiva en middelen contribuanten		3 024 653	2 870 139

OVERZICHT van winst of verlies en andere Niet-Gerealiseerde Resultaten

	Toelichtingen	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
		tot 31.12.2017	tot 31.12.2016

Rente en soortgelijke baten	18	101 406	106 698
Rente en soortgelijke uitgaven	18	-2 671	-2 307

Nettorente en soortgelijke baten		98 735	104 391

Baten uit vergoedingen en provisies	19	210	699
Uitgaven aan vergoedingen en provisies	19	-60	-48

Netto vergoedings- en provisiebaten		150	651

Wijziging in reële waarde van afgeleide financiële instrumenten		29 637	-10 361
Netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa	20	2 711	6 504
Netto verlies valuta		-38 165	-14 995

Nettoresultaten van financiële transacties		-5 817	-18 852

Wijziging bij waardevermindering op leningen en vorderingen, minus terugboekingen	7	-10 721	44 365
Wijziging in de voorzieningen voor garanties	13	-65	-242
Waardevermindering van voor verkoop beschikbare financiële activa	8	-22 024	-2 493
Algemene beheerskosten	21	-45 105	-43 483

Winst of verlies over het boekjaar		15 153	84 337

Niet-gerealiseerde resultaten:

Posten die opnieuw zijn ingedeeld of kunnen worden ingedeeld bij winst of verlies
Voor verkoop beschikbare financiële activa — reëlewaardereserve	8
1. Nettowijziging in reële waarde van voor verkoop beschikbare financiële activa		-31 034	-14 624
2. Nettobedrag overgedragen naar winst of verlies		13 966	-6 485
Totaal voor verkoop beschikbare financiële activa		-17 068	-21 109

Totaal overige niet-gerealiseerde resultaten		-17 068	-21 109

Totaal niet-gerealiseerde resultaten voor het jaar		-1 915	63 228

OVERZICHT VAN DE WIJZIGINGEN IN DE MIDDELEN VAN DE CONTRIBUANTEN

		Afgeroepen bijdrage	Reële-waardereserve	Ingehouden winsten	Totaal
Per 1 januari 2017	Toelichtingen	2 377 000	142 884	179 498	2 699 382

Bijdrage lidstaten afgeroepen in de loop van het jaar	16	140 000	-	-	140 000

Winst voor het jaar 2017		-	-	15 153	15 153

Totaal andere niet-gerealiseerde resultaten voor het jaar		-	-17 068	-	-17 068

Wijzigingen middelen contribuanten		140 000	-17 068	15 153	138 085

Per 31 december 2017		2 517 000	125 816	194 651	2 837 467

		Afgeroepen bijdrage	Reële-waardereserve	Ingehouden winsten	Totaal
Per 1 januari 2016		2 157 000	163 993	95 161	2 416 154

Bijdrage lidstaten afgeroepen in de loop van het jaar	16	220 000	-	-	220 000

Winst voor het jaar 2016		-	-	84 337	84 337

Totaal andere niet-gerealiseerde resultaten voor het jaar		-	-21 109	-	-21 109

Wijzigingen middelen contribuanten		220 000	-21 109	84 337	283 228

Per 31 december 2016		2 377 000	142 884	179 498	2 699 382

KASSTROOMOVERZICHT

VOOR HET JAAR GEËINDIGD OP 31 december 2017

(x 1000 EUR)

	Toelichtingen	Van 1.1.2017 tot 31.12.2017	Van 1.1.2016 tot 31.12.2016
OPERATIONELE ACTIVITEITEN
Winst voor het boekjaar		15 153	84 337
Aanpassingen voor:
Waardevermindering van voor verkoop beschikbare financiële activa	8	22 024	2 493
Nettowijziging waardevermindering op leningen en vorderingen	7	10 721	-44 365
Gekapitaliseerde rente op leningen en vorderingen	7	-	-7 183
Wijziging opgelopen rente en geamortiseerde kostprijs leningen en vorderingen	7	-1 198	-5 843
Nettowijziging in de voorzieningen voor verstrekte garanties	13	-141	625
Wijziging opgelopen rente en geamortiseerde kostprijs tot einde looptijd aangehouden financiële activa	10	-398	-1 126
Wijziging uitgestelde baten		-481	-3 042
Gevolgen wijzigingen wisselkoers op leningen	7	168 304	-35 025
Effect wijzigingen wisselkoers op voor verkoop beschikbare financiële activa		-1 655	-5 125
Gevolgen wijzigingen wisselkoers op aangehouden tegoeden		-6 473	-1 106
Verlies operationele activiteiten voor wijzigingen in beleidsactiva en -passiva		205 856	-15 360
Uitkeringen lening	7	-368 662	-528 376
Terugbetalingen leningen	7	253 486	351 468
Wijziging opgelopen rentebaten op geldmiddelen en kasequivalenten	5	63	2
Wijziging reële waarde derivaten		-29 637	10 361
(Daling) tot einde looptijd aangehouden financiële activa	10	-1 084 149	-1 159 704
Looptijden van tot einde looptijd aangehouden financiële activa	10	1 109 563	1 219 953
(Daling) voor verkoop beschikbare financiële activa	8	-62 660	-153 986
Terugbetalingen/verkoop van voor verkoop beschikbare financiële activa	8	44 568	37 978
(Toename) overige activa		-4 040	-318
(Afname)/toename overige verplichtingen		-84	182
Stijging van andere bedragen te betalen aan Europese Investeringsbank		2 202	423
Netto kasstromen van/in operationele activiteiten		66 506	-237 377
FINANCIERINGSACTIVITEITEN
Bijdrage van lidstaten	16	76 395	133 605
Bedragen ontvangen van lidstaten met betrekking tot rentesubsidies en technische bijstand		60 000	30 000
Bedragen betaald namens lidstaten met betrekking tot rentesubsidies en technische bijstand		-21 026	-15 510
Netto kasstromen van financieringsactiviteiten		115 369	148 095
Nettotoename/(afname) geldmiddelen en kasequivalenten		181 875	-89 282

Samenvattende staat van kasstromen:
Geldmiddelen en kasequivalenten bij het begin van het begrotingsjaar		360 821	448 998
Nettokasstroom:
Operationele activiteiten		66 506	-237 377
Financieringsactiviteiten		115 369	148 095
Effect wijzigingen wisselkoers op geldmiddelen en kasequivalenten		6 473	1 106
Geldmiddelen en kasequivalenten bij het einde van het begrotingsjaar		549 169	360 822
Geldmiddelen en kasequivalenten zijn samengesteld uit:
Contanten	5	166 445	51 462
Termijndeposito's (exclusief opgelopen rente)		367 721	259 342
Commercial paper	5	15 003	50 018
		549 169	360 822

Toelichtingen bij de financiële staten per 31 december 2017

1 Algemene informatie

De investeringsfaciliteit (de "faciliteit") werd opgericht in het kader van de Overeenkomst van Cotonou (de "Overeenkomst") betreffende steun voor samenwerking en ontwikkeling, die door de landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan ("de ACS-staten") en de Europese Unie en haar lidstaten op 23 juni 2000 werd gesloten en op 25 juni 2005 en 22 juni 2010 werd herzien.

De faciliteit is geen afzonderlijke rechtspersoon en de Europese Investeringsbank ("EIB") beheert de bijdragen namens de lidstaten ("donoren") overeenkomstig de voorwaarden van de overeenkomst en treedt op als een beheerder van de faciliteit.

De in het kader van de Overeenkomst vastgelegde financiering is afkomstig uit de begrotingen van de EU-lidstaten. EU-lidstaten dragen bij met bedragen voor de financiering van de faciliteit en subsidies die worden gebruikt voor de financiering van rentesubsidies zoals is voorzien in de meerjarige financiële kaders (het eerste financiële protocol voor de periode 2000-2007 waarnaar wordt verwezen als het 9e EOF, het tweede financiële protocol voor de periode 2008-2013 waarnaar wordt verwezen als het 10e EOF en het derde financiële protocol voor de periode 2014-2020 waarnaar wordt verwezen als het 11e EOF). De EIB is belast met het beheer van:

-de faciliteit, een risicodragend roterend fonds ten belope van 3 685,5 miljoen EUR dat ertoe strekt de investeringen in de particuliere sector in de ACS-landen te bevorderen, waarbij een bedrag 48,5 miljoen EUR aan de landen en gebieden overzee (LGO) is toegewezen;

-subsidies voor de financiering van rentesubsidies ten belope van 1.220,85 miljoen EUR voor ACS-landen en max. 8,5 miljoen EUR voor LGO. Tot 15 % van deze subsidies kan worden benut voor de financiering van projectgerelateerde technische bijstand.

De huidige financiële overzichten bestrijken de periode van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2017.

Op voorstel van het beheerscomité van de EIB heeft het directiecomité van de EIB de financiële staten op 15 maart 2018 vastgesteld en heeft het besloten deze ter goedkeuring voor te leggen aan de raad van bestuur op zijn bijeenkomst van 27 april 2018.

2 Belangrijkste gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging

Grondslag voor de voorbereiding – verklaring van overeenstemming

De financiële staten van de faciliteit zijn opgemaakt in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), die door de Europese Unie zijn goedgekeurd.

2.2Belangrijke beoordelingen en ramingen

Bij het opmaken van de financiële staten moet een beroep worden gedaan op ramingen. Bij het toepassen van de grondslagen voor financiële verslaglegging van de faciliteit moet het management van de Europese Investeringsbank ook beoordelingen maken. Indien er sprake is van een hogere mate van beoordeling of complexiteit of indien veronderstellingen en ramingen voor de financiële staten van belang zijn, wordt dit hierna bekendgemaakt.

Onder meer in volgende gevallen werd een beroep gedaan op beoordelingen en ramingen:

§Vaststelling van de reële waarde van financiële instrumenten

De reële waarde van financiële activa en financiële passiva die worden verhandeld op actieve markten zijn gebaseerd op genoteerde marktprijzen en prijsnoteringen van effectenmakelaars. Wanneer de reële waarde niet uit actieve markten kan worden afgeleid, wordt de waarde bepaald met gebruikmaking van uiteenlopende waarderingstechnieken, waaronder mathematische modellen. De input voor deze modellen wordt waar mogelijk uit waarneembare markten gehaald. Is dit niet mogelijk, dan is er een zekere mate van beoordeling vereist voor de vaststelling van de reële waarde. De waarderingen kunnen worden ingedeeld in verschillende niveaus van de reëlewaardehiërarchie op grond van de inputs die worden gebruikt bij de waarderingstechnieken zoals beschreven en bekendgemaakt in de toelichtingen 2.4.3 en 4.

Bij deze waarderingstechnieken kan onder meer gebruik worden gemaakt van de methodes van netto contante waarde en geactualiseerde waarde van de kasstroom, vergelijking met soortgelijke instrumenten waarvoor waarneembare marktprijzen bestaan, de Black-Scholes en polynomische prijsbepalingsmodellen en andere waarderingsmodellen. De bij de waarderingstechnieken gebruikte veronderstellingen en inputs omvatten risicovrije rentenvoeten en basisrentevoeten, kredietspreads die worden gebruikt bij de raming van discontovoeten, obligatie- en aandelenkoersen, wisselkoersen en aandelen- aandelenindexkoersen en verwachte prijsschommelingen en correlaties.

De waarderingstechnieken hebben tot doel om te komen tot een waardering tegen reële waarde, die een weergave is van de prijs die zou worden ontvangen om het actief te verkopen of die zou worden betaald om de verplichting over te dragen in een regelmatige transactie tussen marktdeelnemers op de waarderingsdatum.

De faciliteit gebruikt algemeen erkende waarderingstechnieken voor het bepalen van de reële waarde van veel voorkomende en meer eenvoudige financiële instrumenten, zoals rentevoeten en valutaswaps die alleen gebruik maken van waarneembare marktgegevens en een geringe beoordeling en inschatting door het management vereisen. Waarneembare prijzen en modelinputs zijn doorgaans beschikbaar op de markt voor beursgenoteerde schuldbewijzen en gewone aandelen, op de beurs verhandelde derivaten en eenvoudige over-the-counter derivaten, zoals renteswaps. Door de beschikbaarheid van waarneembare marktprijzen en modelinputs zijn beoordelingen en inschattingen door het management minder vereist en wordt ook de onzekerheid over de vaststelling van de reële waarden verminderd. De beschikbaarheid van waarneembare marktprijzen en inputs hangt af van de producten en de markten en is onderhevig aan wijzigingen als gevolg van specifieke gebeurtenissen en de algemene omstandigheden die zich op de financiële markten voordoen.

Voor meer complexe modellen maakt de faciliteit gebruik van haar eigen waarderingsmodellen, die zijn ontwikkeld op basis van erkende waarderingsmodellen. Sommige of alle belangrijke inputs voor deze modellen kunnen niet waarneembaar zijn op de markt en zijn afgeleid van marktprijzen of koersen of zijn geraamd op basis van veronderstellingen. Voorbeelden van instrumenten waarbij gebruik wordt gemaakt van aanzienlijke niet-waarneembare inputs zijn onder meer leningen en garanties waarvoor er geen actieve markt is. Voor waarderingsmodellen die gebruik maken van aanzienlijke niet-waarneembare inputs moet in hogere mate een beroep worden gedaan op de beoordelingen en inschattingen door het management bij de vaststelling van de reële waarde. Beoordelingen en inschattingen door het management zijn doorgaans vereist bij de keuze van het geschikte waarderingsmodel, de vaststelling van verwachte toekomstige kasstromen voor het te waarderen financieel instrument, de vaststelling van kans op wanbetaling door tegenpartijen en vervroegde aflossing en de selectie van geschikte disconteringspercentages.

De faciliteit heeft een risicobeheerskader opgesteld met betrekking tot de waardering van reële waarden. Dit kader omvat de EIB-diensten risicobeheer en beheer van de marktgegevens. Deze diensten zijn onafhankelijk van het frontofficebeheer en zijn verantwoordelijk voor de controle van aanzienlijke waarderingen tegen reële waarde. Specifieke controles omvatten:

-verificatie van waarneembare prijszetting;

-evaluatie en goedkeuring van nieuwe waarderingsmodellen en wijzigingen aan bestaande modellen;

-ijking en backtesting van modellen tegen waargenomen markttransacties;

-analyse en onderzoek van significante ontwikkelingen van de waardering;

-evaluatie van significante niet-waarneembare inputs en waarderingsaanpassingen.

Wanneer informatie van derden zoals noteringen van makelaars of prijsinformatiediensten worden gebruikt om de reële waarde te bepalen, gaat de faciliteit na of deze waarderingen beantwoorden aan de IFRS-vereisten. Dit omvat onder meer het volgende:

-bepalen of de notering van de makelaar of de prijszetting van de prijsinformatiedienst terecht is;

-beoordelen of een specifieke notering van een makelaar of prijsinformatiedienst betrouwbaar is;

-inzicht verwerven in de wijze waarop de reële waarde is bepaald en de mate waarin deze waarde een weergave is van werkelijke markttransacties;

-wanneer prijzen voor soortgelijke instrumenten worden gebruikt om de reële waarde te bepalen, nagaan hoe deze prijzen zijn aangepast om rekening te houden met de kenmerken van het instrument waarvoor een waardebepaling is tot stand gekomen.

§Waardevermindering op leningen en vorderingen

Op elke verslagleggingsdatum onderzoekt de faciliteit haar leningen en vorderingen teneinde te beoordelen of er in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten een voorziening voor waardevermindering moet worden opgevoerd. Om het niveau van de voorziening te bepalen, is een beoordeling van het management van de Europese Investeringsbank vereist voor de raming van het bedrag en het tijdschema van toekomstige kasstromen. Dergelijke ramingen zijn gebaseerd op veronderstellingen over een aantal factoren en de werkelijke resultaten kunnen afwijken, met toekomstige wijzigingen van de voorziening tot gevolg. Naast specifieke voorzieningen voor afzonderlijke belangrijke leningen en vorderingen voert de faciliteit ook een collectieve voorziening voor waardevermindering op voor risicoposities die afzonderlijk genomen weliswaar geen waardevermindering hebben ondergaan, doch waarvoor de kans op niet-nakoming veel groter is geworden dan op de datum van toekenning.

In beginsel wordt ervan uitgegaan dat een lening niet wordt nagekomen wanneer de betaling van de rente en hoofdsom een achterstand van 90 dagen of meer heeft opgelopen en tegelijkertijd het management van de Europese Investeringsbank van oordeel is dat er een objectieve aanwijzing van waardevermindering is.

§Voorzieningen voor financiële garanties

Op elke verslagleggingsdatum onderzoekt de faciliteit haar garantiecontracten teneinde te beoordelen of er in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten een voorziening moet worden opgevoerd. Voor het bepalen van de voorziening is specifiek inzicht vereist bij het maken van ramingen en veronderstellingen over een aantal factoren, zoals:

-het bedrag en het tijdschema van toekomstige kasstromen;

-de benuttingsgraad van de garanties;

-disconteringsfactoren toegepast op de geschatte kasstromen.

§Waardering van voor verkoop beschikbare beleggingen in niet-beursgenoteerde aandelen

Bij de waardering van beleggingen in niet-beursgenoteerde aandelen wordt normaal gesproken met een van volgende gegevens rekening gehouden:

-recente zakelijke en objectieve markttransacties tussen onafhankelijke partijen;

-actuele reële waarde van andere instrumenten die in wezen hetzelfde zijn;

-de verwachte kasstromen die verdisconteerd zijn met behulp van actuele rentevoeten die gelden voor instrumenten met soortgelijke voorwaarden en risicokenmerken;

-methode op basis van de aangepaste intrinsieke waarde; of

-andere waarderingsmodellen.

De bepaling van de kasstromen en discontofactoren voor verkoop beschikbare beleggingen in niet-beursgenoteerde aandelen berust in grote mate op ramingen. De faciliteit stemt de waarderingstechnieken op gezette tijden op elkaar af en toetst hun geldigheid hetzij aan de prijzen van waarneembare actuele marktverrichtingen in hetzelfde instrument, hetzij aan andere beschikbare waarneembare marktgegevens.

§Waardevermindering van voor verkoop beschikbare financiële activa

In het kader van de faciliteit is bepaald dat voor verkoop beschikbare investeringen in aandelen als in waarde verminderd worden beschouwd wanneer hun reële waarde aanzienlijk of langdurig beneden kosten is gedaald of wanneer er andere aanwijzingen van waardevermindering voorhanden zijn. Om te bepalen of een daling "aanzienlijk" of "langdurig" is, is een beoordeling vereist. De faciliteit beschouwt aanzienlijk meestal als 30% of meer en "langdurig" als langer dan twaalf maanden. Voorts houdt de faciliteit rekening met andere factoren, onder meer de normale volatiliteit van aandelen voor beursgenoteerde aandelen, de toekomstige kasstromen en de discontofactoren voor investeringen in niet-beursgenoteerde aandelen.

§Consolidatie van entiteiten waarin de faciliteit belangen aanhoudt

De facilititeit heeft belangrijke beoordelingen opgesteld waaruit blijkt dat geen enkele entiteit waarin zij een belang aanhoudt door haar wordt gecontroleerd. Dit valt toe te schrijven aan het feit dat in al dergelijke entiteiten, hetzij de beherende vennoot, hetzij de fondsbeheerder, hetzij de raad van bestuur als enigen beslissingsbevoegdheid hebben voor het beheer en de controle van de activiteiten en de aangelegenheden van het partnerschap. Zij beschikken over de bevoegdheid en het gezag om alle maatregelen te treffen die noodzakelijk zijn voor de verwezenlijking van de doelstellingen van het partnerschap in overeenstemming met de investerings- en beleidsrichtsnoeren.

2.3Wijzigingen in de grondslagen voor financiële verslaggeving

Met uitzondering van de hierna vermelde wijzigingen heeft de faciliteit consequent het in toelichting 2.4 beschreven waarderingsbeleid toegepast op alle periodes die in deze financiële staten zijn opgenomen. De faciliteit heeft de volgende nieuwe normen en wijzigingen aan normen aangenomen.

Gebruikte normen

- Wijzigingen in IAS 7 "Overzicht van de kasstromen" - initiatief op het gebied van informatieverschaffing;

De wijzigingen vereisen informatieverschaffing die gebruikers van financiële staten in staat stelt wijzigingen in uit financieringsactiviteiten voortvloeiende verplichtingen, met inbegrip van zowel uit kasstromen voortvloeiende wijzigingen als niet-geldelijke wijzigingen, te evalueren. Wijzigingen zijn van kracht voor verslagperioden die aanvangen op of na 1 januari 2017, waarbij een vervroegde invoering is toegestaan.

Aanvullende openbaarmakingen die relevant zijn voor de faciliteit, zijn wijzigingen die het gevolg zijn van:

-kasstromen zoals kredietuitboekingen en aflossingen op leningen; en

-niet-geldelijke wijzigingen zoals aankopen, verkopen en niet-gerealiseerde wisselkoersverschillen.

De wijziging in IAS 7 is op 9 november 2017 goedgekeurd door de EU en is van kracht voor de jaarlijkse verslagperioden die aanvangen op of na 1 januari 2017.

Uitgevaardigde normen die nog niet in werking zijn getreden

De volgende normen, wijzigingen van normen en interpretaties zijn van kracht voor jaarperioden die aanvangen na 1 januari 2017. De volgende nieuwe of gewijzigde normen zijn door de faciliteit nog niet toegepast bij de opstelling van deze financiële staten:

Jaarlijkse verbeteringen van cyclus 2014-2016 - verschillende normen (wijzigingen van IFRS 12)

In deze wijziging wordt verduidelijkt dat de openbaarmakingsvereiste van IFRS 12 van toepassing is op belangen in entiteiten die worden geclassificeerd als voor verkoop aangehouden met uitzondering van samengevatte financiële informatie. Voorheen was het onduidelijk of alle IFRS 12 vereisten van toepassing waren op deze belangen.

De invoering van deze wijzigingen had geen effect op de financiële staten van de faciliteit.

Hierbij moet worden opgemerkt dat de bovenvermelde wijzigingen nog niet zijn bekrachtigd door de EU overeenkomstig de laatste status van de bekrachtigingen die door de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) is opgesteld.

IFRS 9 Financiële instrumenten

Geraamde impact van de goedkeuring van IFRS 9 - Financiële instrumenten.

Het laatste onderdeel van de norm is uitgevaardigd op 24 juli 2014 en vervangt de bestaande richtsnoeren in IAS 39 Financiële instrumenten: opname en waardering. In IFRS 9 komen de classificatie, waardebepaling en de verwijdering uit de balans van financiële activa en verplichtingen aan de orde en worden zowel een nieuw kredietverliesmodel voor de berekening van waardeverminderingen van financiële activa als nieuwe bepalingen inzake hedge accounting ingevoerd.

IFRS 9 is op 22 november 2016 goedgekeurd door de EU en is van kracht voor de jaarlijkse verslagperioden die aanvangen op of na 1 januari 2018, waarbij een vervroegde invoering is toegestaan. De faciliteit heeft de norm niet vroeger aangenomen dan de daadwerkelijke datum voor de invoering. De faciliteit heeft beoordeeld welke de geraamde gevolgen zullen zijn van de initiële toepassing van IFRS 9 op middelen van de contribuanten in de financiële staten.

(x 1 000 EUR)	Zoals gerapporteerd op 31 december 2017	Geraamde aanpassing van de middelen van de contribuanten op 1 januari 2018	Geraamd aangepast beginsaldo op 1 januari 2018

Netto-impact op de middelen van de contribuanten	2 837 467	53 891	2 783 576

Deze impact is gebaseerd op de beoordelingen die tot nu toe zijn uitgevoerd en wordt hierna samengevat. De daadwerkelijke impact van de invoering van IFRS 9 op 1 januari 2018 kan veranderen omdat:

·de bank de toetsing en beoordeling van de controles over haar nieuwe IT-systemen nog niet heeft afgerond; en

·het nieuwe waarderingsbeleid kan wijzigingen tot de faciliteit haar eerste financiële staten heeft voorgesteld waarin de datum van de eerste toepassing is opgenomen.

Indeling en waardering

IFRS 9 bevat een nieuwe benadering voor de classificatie en waardebepaling van financiële activa die rekening houdt met het bedrijfsmodel waarin de activa worden beheerd en hun kasstroomeigenschappen.

IFRS 9 bevat drie belangrijke classificatiecategorieën voor financiële activa: waardering tegen geamortiseerde kostprijs, waardering tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de overige onderdelen van het totaalresultaat en waardering tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in winst of verlies. Met deze norm worden de bestaande IAS 39 categorieën tot het einde van de looptijd aangehouden, leningen en vorderingen en voor verkoop beschikbaar geschrapt.

Voorts worden in het kader van IFRS 9 in contracten besloten derivaten waar het basiscontract een financieel actief is binnen het toepassingsgebied van de norm nooit gesplitst. Daarentegen wordt het hybride financieel instrument als geheel beoordeeld met het oog op de classificatie ervan.

Op basis van haar beoordeling verwacht de Faciliteit niet dat het nieuwe richtsnoer een aanzienlijke impact zal hebben op de classificatie en waardering van haar financiële activa en passiva met uitzondering van:

·kapitaaldeelname: er zijn twee soorten kapitaaldeelname bij de Faciliteit: (i) directe beleggingen in aandelen en (ii) risicokapitaalfondsen. Op 31 december 2017 had de Faciliteit kapitaaldeelname geclassificeerd als voor verkoop beschikbare activa met een reële waarde van 497 miljoen EUR. Onder IFRS 9 zal de Faciliteit deze investeringen boeken tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in winst of verlies. De desbetreffende reëlewaarde-reserve zal worden vrijgegeven tegen de ingehouden winsten.

·leningen in quasi-eigenvermogen die een categorie van "schulden" zijn met risico’s van het type eigen vermogen. De kasstromen van dit soort producten hebben eigenvermogenkenmerken die geen verband houden met een basisleningsovereenkomst. Overeenkomstig de vereisten van IFRS 9 worden leningen in quasi-eigenvermogen verplicht opnieuw ingedeeld van leningen en vorderingen onder IAS 39 naar waardering tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in winst of verlies onder IFRS 9. De reële waarde van leningen in quasi-eigenvermogen bedraagt op 31 december 2017 1,4 miljoen EUR. Deze netto reëlewaardeaanpassingen bedragen 0,4 miljoen EUR.

IFRS 9 behoudt grotendeels de bestaande vereisten in IAS 39 voor de classificatie van financiële verplichtingen en de financiële verplichtingen van de faciliteit zijn ook tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd onder IAS 39 en IFRS 9.

Waardevermindering

IFRS 9 vervangt het "geleden verliezen"-model in IAS 39 met het toekomstgerichte model van te verwachten kredietverliezen ("expected credit loss" - ECL). Oordeelsvorming zal vereist zijn om uit te maken hoe veranderingen in economische factoren de ECL's beïnvloeden, hetgeen zal worden bepaald op een kansgewogen grondslag.

Om in overeenstemming te zijn met IFRS heeft de EIB een model voor verwachte kredietverliezen ("expected credit loss" - ECL) ontwikkeld voor de IFRS financiële staten van de EIB-groep, dat ook wordt toegepast op de faciliteit.

Het nieuwe waardeverminderingsmodel zal gelden voor financiële activa die worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs alsook voor verplichtingen buiten de balans.

Onder IFRS 9 worden voorzieningen voor verliezen op een van de volgende grondslagen gewaardeerd: binnen twaalf maanden te verwachten kredietverliezen.

-binnen twaalf maanden te verwachten kredietverliezen: Dit zijn te verwachten kredietverliezen die voortvloeien uit wanbetalingsgebeurtenissen ten aanzien van een financieel instrument, die mogelijk zijn binnen de twaalf maanden na de verslagdatum; alsmede

-tijdens de looptijd te verwachten kredietverliezen. Dit zijn te verwachten kredietverliezen die voortvloeien uit alle mogelijke gebeurtenissen waardoor tijdens de verwachte looptijd van een financieel instrument wanbetaling met betrekking tot het financiële instrument ontstaat.

De norm IFRS 9 voorziet in een model met drie fasen voor waardevermindering gebaseerd op wijzigingen in kredietkwaliteit sinds de eerste opname. Financiële instrumenten worden gerangschikt in fase 1 met uitzondering voor die instrumenten waarvoor een significante toename van het kredietrisico sinds de eerste opname is vastgesteld. Op basis van alle redelijke en gefundeerde informatie die zonder ongerechtvaardigde kosten of inspanningen beschikbaar is, moet de bank beoordelen of het kredietrisico sinds de eerste opname significant is toegenomen. Dit omvat kwantitatieve en kwalitatieve informatie en analyse, gebaseerd op de historische ervaring van de faciliteit en met inbegrip van toekomstgerichte informatie. Indien zich een significante toename van het kredietrisico heeft voorgedaan, wordt het financieel instrument naar fase 2 verplaatst zonder dat er evenwel een verminderde kredietwaardigheid geldt voor het instrument. Indien het financieel instrument door een verminderde kredietwaardigheid wordt gekenmerkt, wordt het vervolgens in fase 3 ondergebracht. De boordeling van de bank van de waardeverminderingsfase is gebaseerd op een sequentiële benadering, waarbij gebruik wordt gemaakt van tegenpartij of instrumentspecifieke informatie (interne wanbetaling, bijzonder hoog risico, toezichtslijst, verslechtering van de kredietbeoordeling, aantal dagen achterstallig - meer dan 30 dagen achterstallig).

Waardering van tijdens de looptijd te verwachten kredietverliezen geldt voor activa in de fase 2 en fase3, terwijl waardering van binnen twaalf maanden te verwachten kredietverliezen geldt voor activa in fase 1.

Verwacht wordt dat waardeverminderingen wellicht zullen toenemen en meer volatiel worden voor activa in het kader van waardeverminderingsmodel van IFRS 9. Gebaseerd op de hieronder beschreven waardeverminderingsmethode heeft de faciliteit geraamd dat de toepassing van de waardeverminderingsvereisten van IFRS 9 op 1 januari 2018 resulteert in volgende extra waardeverminderingen:

(x 1 000 EUR)	Geraamde additionele waardevermindering opgenomen vanaf 1 januari 2018
Leningen en vorderingen	49 709

Schatkistpapier	30

Niet-uitgekeerde leningen	4 152

Bruto extra waardeverminderingen	53 891

Schatkistpapier bestaat uit effecten met een hoge kredietkwaliteit. Derhalve besloot de faciliteit gebruik te maken van de praktische oplossing van IFRS 9 voor financiële instrumenten met een laag kredietrisico.

De verwachte kredietverliezen werden berekend op basis van de volgende variabelen:

·Kans op wanbetaling (Probability of default - PD)

·Verlies bij wanbetaling (Loss Given Default - LGD)

·Blootstelling bij wanbetaling (Exposure at default - EAD)

De kans op wanbetaling is de waarschijnlijkheid dat een tegenpartij zijn financiële verplichtingen niet kan nakomen, hetzij in de komende 12 maanden, hetzij in de resterende looptijd van de obligatie. De kans op wanbetaling wordt geraamd op een bepaalde datum, wordt berekend op basis van statistische ratingmodellen en wordt beoordeeld door ratinginstrumenten te gebruiken die afgestemd zijn op de verschillende categorieën van tegenpartijen en blootstellingen.

Ratings zijn de primaire input voor het bepalen van de rentetermijnstructuur van kans op wanbetaling voor blootstellingen. Informatie over prestatie en wanbetaling over de blootstellingen aan kredietrisico's worden ingezameld. De ingewonnen gegevens worden opgesplitst per bedrijfstak en per type regio. Verschillende bedrijfstakken en regio's die op een homogene manier reageren op kredietcycli worden samen geanalyseerd.

De EIB gebruikt statistische modellen om de ingewonnen gegevens te analyseren en ramingen op te stellen over de kans op wanbetaling in de resterende looptijd van blootstellingen en hoe deze naar verwachting zullen wijzigingen als gevolg van het verstrijken van de tijd. In deze analyse zijn de identificatie en de calibrering van verhoudingen tussen de wijzigingen in de wanbetalingsgraad en de wijzigingen in essentiële macro-economische factoren opgenomen. De groei van het bruto binnenlands product is de relevante macro-economische factor. Op basis van projecties van deze variabele worden drie macro-economische scenario's ontwikkeld, die vervolgens worden omgezet in kredietcycli en ten slotte in kansen op wanbetaling.

Het verlies bij wanbetaling is de verwachte omvang van het verlies voor de blootstelling ten aanzien waarvan zich een wanbetaling heeft voorgedaan. De definitie van het verlies bij wanbetaling is afgeleid van de volgende definitie van invorderingspercentage (dus "1-LDG"): het invorderingspercentage voor elk contract waarvoor de betalingen zijn gestaakt, is de verhouding tussen de gedisconteerde kasstromen die zijn ontvangen na de datum van wanbetaling en de nog uitstaande hoofdsom op de datum van wanbetaling. Het verlies bij wanbetaling varieert volgens het soort tegenpartij, het soort en de rangorde van de vordering en beschikbaarheid van een onderpand of andere kredietondersteuning. Invorderingspercentages zijn vastgesteld ten opzichte van drie grote categorieën van leners: niet-EU overheden en openbare instellingen, financiële instellingen en bedrijven.

Blootstelling bij wanbetaling is de verwachte blootstelling bij een wanbetaling en is gebaseerd op de huidige blootstelling aan de tegenpartij en potentiële wijzigingen aan het huidige bedrag die zijn toegestaan onder het contract met inbegrip van aflossingen. De blootstelling bij wanbetaling van een financieel actief is de brutoboekwaarde, het uitstaande bedrag op de balans staande blootstellingen. Voor leningsverplichtingen en financiële garanties omvat de blootstelling bij wanbetaling het opgenomen bedrag alsook de potentiële toekomstige bedragen die in het kader van het contract kunnen worden opgenomen.

De faciliteit heeft geraamd dat de toepassing van de waardeverminderingsvereisten IFRS 9 op 1 januari 2018 resulteert in een stijging van
53,9 miljoen EUR ten opzichte van de waardevermindering onder IAS 39.

In de onderstaande tabel is informatie opgenomen over de geraamde blootstelling aan krediet en te verwachten kredietverliezen voor leningen en voorschotten aan kredietinstellingen en klanten en niet-uitgekeerde leningen: Voor een overzicht van het kredietrisico inzake geldmiddelen en kasequivalenten en tot einde looptijd aangehouden financiële activa, zie toelichting 3.2.

(x 1 000 EUR)	Uitgekeerde bedragen	Niet-uitgekeerde bedragen	Geraamde waardevermindering Voorzieningen voor verliezen	Verminderde kredietwaardigheid
Fase 1	1 265 945	823 023	21 727	Nee
Fase 2	375 716	20 615	32 134	Nee
Fase 3	138 319	-	113 255	Ja
Totaal	1 779 980	843 638	167 116

Informatieverschaffing

Uit hoofde van IFRS 9 zijn uitgebreide nieuwe informatieverschaffingen vereist, in het bijzonder over kredietrisico en te verwachten kredietverliezen. De voorlopige beoordeling van de faciliteit voorzag in een analyse om de gegevenshiaten ten opzichte van de huidige processen op te sporen De faciliteit is voornemens de wijzigingen aan het systeem en de controles in te voeren waarvan zij meent dat zij noodzakelijk zijn om de vereiste data in te zamelen.

Overgang

Wijzigingen in waarderingsbeleid die voortvloeien uit de vaststelling van IFRS 9 worden doorgaans met terugwerkende kracht toegepast, met uitzondering van hetgeen hierna wordt uiteengezet:

·De faciliteit zal gebaat zijn bij de uitzondering waardoor zij geen vergelijkende informatie mag aanpassen voor vorige periodes met betrekking tot wijzigingen op het vlak van classificatie en waardering (met inbegrip van waardevermindering). Verschillen in de boekwaarde van financiële activa en financiële passiva die het gevolg zijn van de goedkeuring van IFRS 9 zullen doorgaans worden opgenomen in de middelen van de contribuanten per 1 januari 2018.

·De volgende beoordelingen moeten worden gemaakt op basis van de feiten en omstandigheden die bestaan op de datum van de initiële toepassing:

-De vaststelling van het bedrijfsmodel waarbinnen een financieel actief worden aangehouden,

-De aanwijzing en intrekking van vorige aanwijzingen van bepaalde financiële activa en passiva tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in winst of verlies.

IFRS 15 Opbrengsten van contracten met klanten

IFRS 15 stelt een alomvattend kader vast om te bepalen of, hoeveel en wanneer ontvangsten moeten worden opgenomen. IFRS 15 vervangt de bestaande richtsnoeren voor de opname van opbrengsten, inclusief IAS 18 Opbrengsten, IAS 11 Onderhanden projecten in opdracht van derden en IFRIC 13 Loyaliteitsprogramma's.

Het kernbeginsel van IFRS 15 is dat een entiteit opbrengsten moet opnemen om de overdracht van beloofde goederen of diensten aan klanten tot uitdrukking te brengen in een bedrag dat de vergoeding tot uitdrukking brengt waarop de entiteit verwacht in ruil voor die goederen of diensten recht te zullen hebben. De norm voorziet met name in een vijfstappenaanpak voor de opname van opbrengsten:

·Vaststelling van het contract met de klant:

·Vaststelling van de prestatieverplichtingen in het contract;

·Vaststelling van de transactieprijs;

·Toewijzing van de transactieprijs aan de prestatieverplichtingen in het contract;

·Opname van de opbrengsten wanneer (of naarmate) de entiteit de prestatieverplichting vervult.

Overeenkomstig IFRS 15 wordt een opbrengt door een entiteit opgenomen wanneer (of naarmate) een prestatieverplichting wordt vervuld, dus wanneer de controle over de goederen of diensten die aan de grondslag liggen van de specifieke prestatieverplichting naar de klant wordt overgeheveld.

Met het oog op de doeltreffendheid van IFRS 15 zijn bijkomende openbaarmakingen vereist.

De norm voorziet in een reeks van mogelijke transitiemethodes waaronder (i) een volledig retrospectieve benadering, (ii) een gewijzigde retrospectieve benadering met optionele praktische oplossingen en (iii) een methode van cumulatief effect zonder aanpassing van vergelijkende informatie.

In deze fase rondt de faciliteit de beoordeling af over de gevolgen van de toepassing van de nieuwe norm op de financiële staten. De aard van de volgende drie belangrijke types ontvangsten is verder geanalyseerd. Hierbij werd nagegaan of de nieuwe norm op hen van toepassing is:

·Rente en soortgelijke baten

·Baten uit vergoedingen en provisies

·Netto financiële resultaten

Uit de analyse van de faciliteit is gebleken dat alleen baten uit vergoedingen en provisies binnen de reikwijdte van IFRS 15 vallen.

Wat betreft baten uit vergoedingen en provisies, voert de faciliteit momenteel een beoordeling uit per type vergoeding. De voorlopige beoordeling is gebaseerd op het feit dat de vergoeding die een integrerend deel is van de effectieve rentevoetberekening wordt beschouwd als buiten de reikwijdte van IFRS 15 (binnen de reikwijdte van IFRS 9). Voor de soorten vergoedingen die binnen de reikwijdte vallen van IFRS 15, beoordeelt de faciliteit de patroonherkenning van de ontvangsten van elk type overeenkomstig de vijfstappenaanpak van IFRS 15 en maakt zij vervolgens een vergelijking met de bestaande benadering.

IAS 15 is op 22 september 2016 goedgekeurd door de EU en is van kracht voor de jaarlijkse verslagperioden die aanvangen op of na 1 januari 2018.

De faciliteit is voornemens de norm aan te nemen die gebruik maakt van de gewijzigde retrospectieve benadering, hetgeen betekent dat de cumulatieve impact van het aannemen van de norm zal worden opgenomen in ingehouden winsten vanaf 1 januari 2018 en vergelijkende informatie zal niet worden aangepast.

Op basis van de gedetailleerde beoordeling van de gevolgen van de toepassing van IFRS 15 door de faciliteit wordt niet verwacht dat deze nieuwe norm een wezenlijke invloed zal hebben op de financiële staten van de faciliteit.

IFRS 16 Leaseovereenkomsten

IFRS 16 is uitgevaardigd in januari 2016 en vervangt het bestaande richtsnoer van IAS 17. Dit zal tot gevolg hebben dat bijna alle leaseovereenkomsten worden opgenomen op de balans, aangezien het onderscheid tussen operationele en financiële leaseovereenkomsten wordt opgeheven. Onder de nieuwe norm worden een actief (het recht om het geleasede goed te gebruiken) en een financiële verplichting om leasesommen te betalen, opgenomen. De enige uitzonderingen zijn leaseovereenkomsten op korte termijn met een geringe waarde. De boekhouding voor leasegevers zal niet significant veranderen.

IFRS 16 is op 31 oktober 2017 goedgekeurd door de EU en is van kracht voor de jaarlijkse verslagperioden die aanvangen op of na 1 januari 2019, waarbij een vervroegde invoering is toegestaan indien IFRS 15 wordt toegepast.

De faciliteit verwacht dat deze wijziging geen wezenlijke invloed zal hebben op de financiële staten van de faciliteit.

IFRIC 22 Transacties in vreemde valuta en vooruitbetalingen

De interpretatie is van toepassing wanneer een entiteit een vooruitbetaling doet of ontvangt voor een in vreemde valuta luidend contract. De interpretatie gaat na hoe de transactiedatum moet worden betaald wanneer de norm wordt toegepast op transacties in vreemde valuta, IAS 21 verstrekt richtsnoeren wanneer de transactiedatum de datum is wanneer het actief, de baat of de last initieel is erkend, of de vroegere datum waarop vooruitbetaling is betaald of ontvangen, hetgeen resulteert in de erkenning van een voorschot of uitgestelde baten.

De interpretatie is momenteel nog niet is goedgekeurd door de Europese Unie. Overeenkomstig de laatste actualisering van de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) wordt niet verwacht dat een bekrachtiging tegen het einde van het jaar zal plaatsvinden.

De faciliteit is niet voornemens deze interpretatie snel in te voeren en verwacht niet dat deze interpretatie een wezenlijke invloed zal hebben op de financiële staten van de faciliteit.

2.4Overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaglegging

In het overzicht van de financiële positie zijn de activa en passiva opgenomen in dalende volgorde van liquiditeit en wordt er geen onderscheid gemaakt tussen vlottende en niet-vlottende posten.

2.4.1    Omrekening valuta

Voor de presentatie van de financiële staten wordt de euro gebruikt, die ook de functionele munteenheid is. Tenzij anders aangegeven, is de financiële verslaglegging in EUR is afgerond op het dichtstbijzijnde veelvoud van duizend euro.

De verrichtingen in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers van de datum van de verrichting.

Financiële activa en passiva die in andere valuta dan de euro zijn uitgedrukt, worden in euro omgerekend tegen de wisselkoers van de datum van het overzicht van de financiële positie. De winst of het verlies uit die omrekening wordt in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten opgevoerd.

Niet-monetaire posten die worden geboekt tegen in een vreemde munteenheid uitgedrukte historische kosten, worden omgerekend tegen de wisselkoers van de datum van de oorspronkelijke transactie. Niet-monetaire posten die worden geboekt tegen de in een vreemde munteenheid uitgedrukte reële waarde, worden omgerekend tegen de wisselkoers van de datum waarop de reële waarde werd bepaald.

Wisselkoersverschillen die voortvloeien uit de vereffening van verrichtingen tegen een andere koers dan die van de datum van de transactie, en niet-gerealiseerde wisselkoersverschillen op in vreemde valuta uitgedrukte monetaire activa en passiva die niet zijn vereffend, worden in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten opgevoerd.

De elementen van het overzicht van winst of verlies en andere niet-gerealiseerde resultaten worden maandelijks in euro omgerekend tegen de op de transactiedatum geldende wisselkoers.

2.4.2    Geldmiddelen en kasequivalenten

In het kader van de faciliteit worden lopende rekeningen, kortetermijndeposito's of schuldpapier met oorspronkelijke looptijden van drie maanden of minder als geldmiddelen en kasequivalenten beschouwd.

2.4.3     Andere financiële activa dan derivaten

Financiële activa worden geboekt op basis van de valutadatum.

§Reële waarde van financiële instrumenten

De reële waarde van een financieel instrument is de prijs die zou worden ontvangen om een activum te verkopen of die zou worden betaald om een verplichting over te dragen in een regelmatige transactie tussen marktdeelnemers op de waarderingsdatum in de hoofdsom; of bij ontstentenis hiervan op de voordeligste markt waartoe de faciliteit op dat moment toegang heeft.

In voorkomend geval bepaalt de EIB namens de faciliteit de reële waarde van een instrument waarbij gebruikt wordt gemaakt van een prijsnotering op een actieve markt voor dat instrument. Een actieve markt is een markt waarop transacties voor het actief of de verplichting voldoende frequent en in voldoende volume plaatsvinden om op permanente basis prijsinformatie te verschaffen.

Wanneer de reële waarde van financiële activa en financiële passiva in de balans niet uit actieve markten kan worden afgeleid, wordt de waarde bepaald met gebruikmaking van uiteenlopende waarderingstechnieken, waaronder mathematische modellen. De input voor deze modellen wordt waar mogelijk uit waarneembare markten gehaald. Is dit niet mogelijk, dan is er een zekere mate van beoordeling vereist voor de vaststelling van de reële waarde. De gekozen waarderingstechniek omvat alle factoren waarmee marktdeelnemers rekening zouden houden bij de prijszetting van een transactie.

Bij de vaststelling van reële waarden maakt de EIB gebruik van de volgende reëlewaardehiërarchie die het belang van de bij de waarderingen gebruikte inputs weerspiegelt:

-niveau 1: inputs die niet zijn aangepast aan op actieve markten genoteerde marktprijzen voor identieke instrumenten waartoe de faciliteit toegang heeft;

-niveau 2: andere inputs dan de in niveau 1 ondergebrachte prijsnoteringen die waarneembaar zijn, hetzij rechtstreeks (dus als prijzen) of onrechtstreeks (dus afgeleid van prijzen). Deze categorie omvat instrumenten die zijn gewaardeerd op grond van op actieve markten genoteerde marktprijzen voor soortgelijke instrumenten, prijsnoteringen voor identieke of soortgelijke instrumenten op markten die als minder actief worden beschouwd of andere waarderingstechnieken waarbij alle significante inputs direct of indirect waarneembaar zijn van marktgegevens;

-niveau 3: inputs die niet waarneembaar zijn. Deze categorie omvat alle instrumenten waarvoor de waarderingstechniek inputs omvat die niet gebaseerd zijn op waarneembare gegevens en waarbij de niet-waarneembare inputs een significant effect hebben op de waardering van het instrument. Deze categorie omvat instrumenten die zijn gewaardeerd op grond van prijsnoteringen voor soortgelijke instrumenten waarbij aanzienlijke niet-waarneembare aanpassingen of veronderstellingen vereist zijn om de verschillen tussen de instrumenten weer te geven.

De faciliteit erkent overdrachten tussen de niveaus van de reëlewaardehiërarchie op het einde van de rapportageperiode waarin de wijziging heeft plaatsgevonden.

§Tot einde looptijd aangehouden activa

Tot einde looptijd aangehouden financiële activa bestaan uit beursgenoteerde obligaties die men tot einde looptijd wil aanhouden en commercial paper met oorspronkelijke looptijden van meer dan drie maanden.

Deze obligaties en commercial worden voor het eerst opgenomen tegen reële waarde plus eventuele rechtstreeks aan te rekenen transactiekosten. Het verschil tussen boekwaarde en aflossingswaarde wordt afgeschreven in overeenstemming met de effectieve-rentemethode over de resterende looptijd van het instrument.

De faciliteit beoordeelt bij elke datum van het overzicht van de financiële positie of er voldoende objectieve aanwijzingen voorhanden zijn dat financiële activa of een groep van financiële activa een waardevermindering hebben ondergaan. Financiële activa of groepen van financiële activa worden geacht een waardevermindering te hebben ondergaan indien, en alleen indien, er objectieve aanwijzingen voorhanden zijn van een waardevermindering die het gevolg is van één of meer gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan na de eerste opname van de activa (een "tot verlies leidende gebeurtenis") en die tot verlies leidende gebeurtenis (of gebeurtenissen) een effect heeft (of hebben) op de geschatte toekomstige kasstromen uit de financiële activa of de groep van financiële activa dat betrouwbaar kan worden geraamd. Waardeverminderingsverlies wordt opgenomen in het overzicht van winst en verlies en het verlies wordt gewaardeerd als het verschil tussen de boekwaarde en de actuele waarde van de geraamde toekomstige kasstromen die verdisconteerd zijn tegen de oorspronkelijke effectieve rentevoet van het instrument.

§Leningen

Door de faciliteit verstrekte leningen worden bij de activa van de faciliteit opgenomen wanneer de geldmiddelen aan de lener zijn uitgekeerd. Door de faciliteit verstrekte leningen worden in eerste instantie tegen kosten (netto uitgekeerde bedragen) opgenomen, dat wil zeggen de reële waarde van de geldmiddelen waarmee de lening tot stand is gekomen inclusief transactiekosten, en vervolgens tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd, waarbij de methode van het effectieve rendement wordt gehanteerd, minus een voorziening voor waardevermindering of oninbaarheid.

§Voor verkoop beschikbare financiële activa

Voor verkoop beschikbare financiële activa zijn activa die als zodanig zijn aangewezen of die niet in een van de volgende categorieën kunnen worden ingedeeld: tegen reële waarde in de winst-en-verliesrekening geboekte waarden, tot aan het einde van de looptijd gehouden waarden of leningen en vorderingen. Hierbij gaat het om directe aandeleninvesteringen en beleggingen in durfkapitaalfondsen die voor het eerst worden opgenomen tegen reële waarde plus transactiekosten.

Na aanvankelijke waardering worden voor verkoop beschikbare financiële activa vervolgens tegen reële waarde geboekt. In verband met de waardering van de reële waarde van beleggingen in aandelen die niet uit actieve markten kan worden afgeleid, gelden de volgende regels:

a.Risicokapitaalfondsen

De reële waarde van elk risicokapitaalfonds is gebaseerd op de door het fonds gerapporteerde laatst beschikbare intrinsieke waarde, indien deze waarde is berekend op basis van een internationale waarderingsnorm die wordt beschouwd in overeenstemming te zijn met de IFRS (bv. de International Private Equity and Venture Capital Valuation richtsnoeren (IPEV-richtsnoeren), gepubliceerd door de European Venture Capital Association (Europese vereniging voor risicodragend kapitaal)). De faciliteit mag evenwel overgaan tot een aanpassing van de door het fonds gerapporteerde intrinsieke waarde indien er factoren zijn die de waardering kunnen beïnvloeden.

b.Directe aandeleninvesteringen

De reële waarde van de investering is gebaseerd op de laatste reeks beschikbare financiële staten, waarbij — indien van toepassing — opnieuw hetzelfde model wordt gebruikt als het model dat bij de verwerving van de participatie werd gebruikt.

Niet-gerealiseerde winsten of verliezen op risicokapitaalfondsen en directe beleggingen in aandelen worden in het vermogen van de contribuant verwerkt tot de verkoop, de inning of de afstoting van de belegging of totdat is vastgesteld dat de belegging een waardevermindering heeft ondergaan. Indien vastgesteld wordt dat een voor verkoop beschikbare belegging in waarde is verminderd, worden de gecumuleerde niet-gerealiseerde winsten of verliezen die voordien in de rubriek eigen vermogen waren verwerkt, in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten opgenomen.

Voor beleggingen in niet-beursgenoteerde aandelen wordt de reële waarde bepaald aan de hand van erkende waarderingstechnieken (bijvoorbeeld methode op basis van de intrinsieke waarde, verdisconteerde kasstromen of meervoudige prognose). Deze beleggingen worden tegen kosten verwerkt wanneer de reële waarde niet op betrouwbare wijze kan worden gemeten. Er wordt opgemerkt dat in de eerste twee jaren van de beleggingen, deze tegen kostprijs worden opgevoerd.

De deelnemingen van de faciliteit zijn doorgaans investeringen in risicodragend kapitaal of risicokapitaalfondsen. Volgens de gangbare praktijk in de financiële sector wordt op dergelijke investeringen doorgaans gezamenlijk ingeschreven door een aantal investeerders, die elk afzonderlijk niet in staat zijn de dagelijkse transacties en de investeringsactiviteit van een dergelijk fonds te beïnvloeden. Bijgevolg geeft het lidmaatschap van een investeerder in een bestuursorgaan van een dergelijk fonds deze investeerder doorgaans niet het recht de dagelijkse transacties van het fonds te beïnvloeden. Daarnaast bepalen individuele investeerders in risicodragend kapitaal of een durfkapitaalfonds niet het beleid van een dergelijk fonds op het vlak van het uitkeringsbeleid van dividenden of andere uitkeringen. Dergelijke besluiten worden doorgaans genomen door de directie van een fonds op basis van de aandeelhoudersovereenkomst waarin de rechten en de plichten zijn vastgelegd van de directie en alle aandeelhouders van het fonds. Doorgaans is het individuele investeerders op grond van de aandeelhoudersovereenkomst ook verboden om op bilaterale basis materiële transacties met het fonds uit te voeren, personeelswijzigingen tot stand te brengen bij de kaderleden of bevoorrechte toegang te verkrijgen tot cruciale technische informatie. De investeringen van de faciliteit worden uitgevoerd overeenkomstig de bovenvermelde gangbare praktijk van de financiële sector, waarbij ervoor wordt gezorgd dat de faciliteit geen controle of significante invloed in de zin van IFRS 10 en IAS 28 uitoefent over deze investeringen, inclusief de investeringen waarin de faciliteit meer dan 20 % van de stemrechten bezit.

§Garanties

Financiëlegarantiecontracten zijn overeenkomsten waarbij de faciliteit bepaalde betalingen moet verrichten om de garantiehouder een verlies te vergoeden dat ontstaat wanneer een bepaalde debiteur verzuimt een krachtens de voorwaarden van een schuldinstrument verschuldigde betaling te verrichten.

Onder de bestaande regels beantwoorden deze garanties niet aan de definitie van een verzekeringscontract (IFRS 4 Verzekeringscontracten) en worden zij geboekt onder IAS 39 Financiële instrumenten: opname en waardering, hetzij als "derivaten", hetzij als "financiële garanties", op basis van hun kenmerken en eigenschappen zoals omschreven door IAS 39.

Het waarderingsbeleid voor derivaten wordt uiteengezet in toelichting 2.4.5.

Bij de eerste opname worden de financiële garanties tegen reële waarde in de balans opgenomen die overeenstemt met de intrinsieke waarde van de verwachte instroom van premies en initieel verwacht verlies. Deze berekening wordt uitgevoerd op de begindatum van elke transactie en wordt in het overzicht van de financiële positie als "financiële garanties" opgenomen onder de rubriek "overige activa" en "overige passiva".

Na de eerste opname worden de passiva van de faciliteit uit hoofde van elke garantie geherwaardeerd tegen het hoogste van de volgende bedragen:

-het oorspronkelijk opgenomen bedrag verminderd met, in voorkomend geval, de geaccumuleerde afschrijvingen die zijn opgenomen in overeenstemming met IAS 18 Opbrengsten; en

-de best mogelijke raming van de middelen die nodig zijn om te voldoen aan de financiële verplichtingen die uit de garantie voortvloeien, overeenkomstig IAS 37 Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijke activa.

De best mogelijke raming van de middelen wordt bepaald overeenkomstig IAS 37. Voorzieningen voor financiële garanties komen overeen met de kosten voor de afwikkeling van de verplichting, hetgeen neerkomt op de verwachte verliezen, geraamd op basis van alle bestaande relevante factoren en informatie op de datum van het overzicht van de financiële positie.

Wanneer een uit hoofde van IAS 39 gewaardeerde financiële garantie uit de balans wordt verwijderd en wordt behandeld onder IAS 37, wordt de voorheen onder "Overige passiva" opgenomen waarde van deze garantie overgeheveld naar de titel "Voorzieningen voor verstrekte garanties" in het overzicht van de financiële positie.

De voorziening van financiële garanties (zoals gewaardeerd uit het hoofde van IAS 37) wordt opgenomen in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten onder "Wijziging in de voorzieningen voor garanties, minus terugboekingen."

De ontvangen premie wordt opgenomen in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten onder "Baten uit vergoedingen en provisies" op basis van een aflossingsplan overeenkomstig IAS 18 voor de looptijd van de financiële garantie.

Bij de ondertekening van een garantie-overeenkomst wordt deze overeenkomst opgenomen als een voorwaardelijke verplichting voor de faciliteit en wanneer een beroep op de garantie wordt gedaan, als een vastlegging voor de faciliteit.

2.4.4    Bijzondere waardevermindering van financiële activa

De faciliteit beoordeelt bij elke datum van het overzicht van de financiële positie of er voldoende objectieve aanwijzingen voorhanden zijn dat financiële activa een waardevermindering hebben ondergaan. Financiële activa of groepen van financiële activa worden geacht een waardevermindering te hebben ondergaan indien, en alleen indien, er objectieve aanwijzingen voorhanden zijn van een waardevermindering die het gevolg is van één of meer gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan na de eerste opname van de activa (een "tot verlies leidende gebeurtenis") en die tot verlies leidende gebeurtenis (of gebeurtenissen) een effect heeft (of hebben) op de geschatte toekomstige kasstromen uit de financiële activa of de groep van financiële activa dat betrouwbaar kan worden geraamd. Aanwijzingen van waardevermindering kunnen zijn dat de lener of een groep van leners aanzienlijke financiële moeilijkheden ondervindt, in gebreke blijft en rente of hoofdsommen niet betaalt, de waarschijnlijkheid dat zij failliet zullen worden verklaard of een andere financiële reorganisatie zullen ondergaan, of dat waarneembare gegevens erop wijzen dat er een meetbare daling is in de geraamde toekomstige kasstromen, zoals wijzigingen in betalingsachterstallen of in de economische omstandigheden die met niet-nakoming samengaan.

Voor de aan het einde van het begrotingsjaar uitstaande leningen die tegen geamortiseerde kostprijs zijn geboekt, komen waardeverminderingen tot stand wanneer er objectieve aanwijzingen voorhanden zijn dat het risico bestaat dat de uitgeleende bedragen geheel of gedeeltelijk niet volgens de oorspronkelijke contractuele voorwaarden of de overeenstemmende waarde zullen kunnen worden geïnd. Indien er objectieve aanwijzingen voorhanden zijn dat er zich een waardevermindering heeft voorgedaan, wordt het verlies gewaardeerd als het verschil tussen de boekwaarde van het activum en de actuele waarde van de geraamde toekomstige kasstromen. De boekwaarde van het activum wordt verminderd door middel van een voorziening en het bedrag van het verlies wordt in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten opgenomen. Rentebaten worden nog steeds toegerekend op de verminderde boekwaarde volgens de effectieve rentevoet van de lening. Leningen worden samen met de daarmee samenhangende voorziening afgeschreven indien er geen realistische vooruitzichten op toekomstige inning bestaan. Indien het bedrag van de geraamde waardevermindering in een volgend jaar toe- of afneemt als gevolg van een gebeurtenis die zich na de opname van de waardevermindering voordoet, wordt de eerder geboekte waardevermindering verhoogd of verlaagd door de voorziening aan te passen.

Aangezien de faciliteit voor elke lening een kredietrisicobeoordeling uitvoert, hoeft er geen voorziening voor collectieve waardevermindering te worden opgenomen.

Voor de voor verkoop beschikbare financiële activa beoordeelt de faciliteit op elke datum van het overzicht van de financiële positie of er objectieve aanwijzingen voorhanden zijn dat een investering een waardevermindering heeft ondergaan. Objectieve aanwijzingen kunnen bestaan in een aanzienlijke of langdurige daling van de reële waarde van de investering beneden haar kostprijs. Zijn er aanwijzingen van een waardevermindering voorhanden, dan wordt het gecumuleerde verlies (gewaardeerd als het verschil tussen de kosten van verwerving en de actuele reële waarde, minus de waardevermindering op de betrokken investering die reeds eerder in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten was opgenomen) uit de middelen van de contribuant gehaald en in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten opgenomen. Waardeverminderingen op voor verkoop financiële activa worden niet via het overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten teruggenomen; toenames van hun reële waarde na waardevermindering worden direct in de middelen van de contribuanten opgenomen.

In het kader van haar risicobeheer gaat de EIB ten minste eenmaal per jaar na of haar financiële activa een waardevermindering hebben ondergaan. De hieruit voortvloeiende aanpassingen leiden onder meer tot het ontbinden van het disagio in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten tijdens de gehele levensduur van het activum en alle aanpassingen die zijn vereist met betrekking tot een herbeoordeling van de oorspronkelijke waardevermindering.

2.4.5    Afgeleide financiële instrumenten

Derivaten omvatten cross currency swaps, cross-currency renteswaps, currency swaps op korte termijn ("FX swaps")en renteswaps.

De faciliteit mag in de uitoefening van haar normale activiteiten swapovereenkomsten sluiten ter afdekking van specifieke kredietverrichtingen of currency forward contracten sluiten ter afdekking van haar valutaposities, die in andere actief verhandelde valuta dan de euro luiden, om het risico (winst of verlies) van wisselkoersschommelingen af te dekken.

De faciliteit doet geen beroep op een van de afdekkingsmogelijkheden op grond van IAS 39. Alle afgeleide financiële instrumenten zijn tegen reële waarde in de winst-en-verliesrekening opgenomen en worden gerapporteerd als afgeleide financiële instrumenten. Reële waarden worden hoofdzakelijk bepaald op grond van contantewaardeberekeningen, optiewaarderingsmodellen en prijsnoteringen van derde partijen.

Derivaten worden tegen reële waarde als activa geboekt wanneer hun reële waarde positief is en als passiva wanneer hun reële waarde negatief is. Wijzigingen in de reële waarde van afgeleide financiële instrumenten zijn opgenomen in het overzicht van winst en verlies en niet-gerealiseerde resultaten onder de rubriek "Wijziging in reële waarde van afgeleide financiële instrumenten".

In eerste instantie worden derivaten opgenomen met gebruikmaking van de transactiedatum.

2.4.6    Bijdragen

Bijdragen van de lidstaten worden in de balans als te innen schuldvorderingen beschouwd met ingang van de datum van het besluit van de Raad waarin de door de lidstaten te betalen financiële bijdragen aan de faciliteit worden vastgesteld.

De bijdragen van de lidstaten voldoen aan de volgende voorwaarden en worden bijgevolg als vermogen geboekt:

-zoals in de bijdrage-overeenkomst is vastgelegd, geven zij de lidstaten het recht om bij een liquidatie van de faciliteit te bepalen hoe de netto-activa van de faciliteit worden besteed;

-zij behoren tot de categorie instrumenten die bij alle andere categorieën instrumenten is achtergesteld;

-alle financiële instrumenten die deel uitmaken van de categorie instrumenten die bij alle andere categorieën instrumenten zijn achtergesteld, hebben identieke kenmerken;

-het instrument heeft geen kenmerken waardoor het als een passivum zou moeten geboekt; alsmede

-de verwachte totale kasstromen die gedurende de looptijd van het instrument aan het instrument zijn toe te rekenen, zijn in aanzienlijke mate gebaseerd op de winst of het verlies, de verandering in de opgenomen nettoactiva of de verandering in de reële waarde van de opgenomen en niet-opgenomen nettoactiva van de faciliteit gedurende de looptijd van het instrument.

2.4.7    Rente van leningen

Rente van door de faciliteit verstrekte leningen wordt geboekt in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten ("Rente en soortgelijke baten") en in het overzicht van de financiële positie ("Leningen en vorderingen") volgens het toerekeningsbeginsel met gebruikmaking van de effectieve rentevoet, die de factor is om de geraamde toekomstige kasstromen of ontvangsten tijdens de verwachte looptijd van de lening exact naar de nettoboekwaarde van de lening te verdisconteren. Zodra de boekwaarde van een lening door een waardevermindering afgenomen is, blijven de rentebaten opgenomen met gebruikmaking van de oorspronkelijke effectieve rentevoet die op de nieuwe boekwaarde wordt toegepast.

Bereidstellingsprovisies worden uitgesteld en als inkomsten erkend waarbij de effectieve rentemethode wordt gebruikt met betrekking tot periode van de uitbetaling tot de terugbetaling van de desbetreffende lening en worden in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten gepresenteerd onder rentebaten en soortgelijke opbrengsten.

2.4.8    Rentesubsidies en technische bijstand

Het beheer van de rentesubsidies en technische bijstand namens de lidstaten is een onderdeel van de activiteiten van de faciliteit.

Het deel van de bijdragen van de lidstaten dat aan de betaling van rentesubsidies en technische bijstand wordt toegewezen, wordt niet opgevoerd in de middelen van de contribuanten van de faciliteit, maar wordt ingedeeld als "aan derden verschuldigd bedrag". De faciliteit betaalt de eindbegunstigden uit en vermindert vervolgens het aan derden verschuldigde bedrag.

Wanneer bijdragen voor rentesubsidies en technische bijstand niet volledig worden toegekend, worden zij opnieuw geboekt als bijdrage aan de faciliteit.

2.4.9    Rentebaten op geldmiddelen en kasequivalenten

Rentebaten van geldmiddelen en kasequivalenten worden volgens het toerekeningsbeginsel opgenomen in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten van de faciliteit.

2.4.10Honoraria, provisies en dividenden

Honoraria die werden ontvangen met betrekking tot diensten die over een bepaalde periode werden verstrekt, worden als baten opgenomen in de mate dat de diensten zijn verstrekt. Honoraria die werden ontvangen bij de uitvoering van belangrijke handeling, worden als baten opgenomen wanneer belangrijke handeling heeft plaatsgevonden. Deze honoraria worden opgenomen in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten onder de post "baten van honoraria en provisies".

Dividenden van voor verkoop beschikbare financiële activa worden bij ontvangst opgenomen en worden in het overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten gepresenteerd onder netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa.

2.5Belastingen

Het Protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van de Europese Unie, gehecht aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, bepaalt dat de bezittingen, inkomsten en andere eigendommen van de instellingen van de Unie vrijgesteld zijn van alle directe belastingen.

3    Risicobeheer

Deze toelichting bevat gegevens over de blootstelling van de faciliteit aan krediet- en financiële risico's, beheer en controle van deze risico's door de faciliteit, in het bijzonder de primaire risico's die verband houden met het gebruik van financiële instrumenten. Die prioriteiten zijn:

-kredietrisico — het risico op verlies als gevolg van het in gebreke blijven van de cliënt of tegenpartij dat zich voordoet bij alle vormen kredietblootstelling, inclusief afwikkelingsrisico;

-liquiditeitsrisico - het risico dat een entiteit niet in staat is om toename van activa te financieren en te voldoen aan haar verplichtingen wanneer deze vervallen, zonder onaanvaardbare verliezen op te lopen;

-marktrisico - het risico dat wijzigingen in marktprijzen en koersen, zoals rentevoeten, aandelenkoersen, wisselkoersen de ontvangsten van de entiteit of de waarde van haar deelnemingen in financiële instrumenten beïnvloeden.

Organisatie van het risicobeheer

De Europese Investeringsbank past als beheerder van de faciliteit haar risicobeheer voortdurend aan.

Het risicobeheer van de EIB is verantwoordelijk voor de identificatie, de beoordeling, het toezicht en de rapportage over de risico's waaraan de faciliteit is blootgesteld. Binnen een kader waarbij de scheiding van taken in acht wordt genomen, staat het risicobeheer los van de front offices. Binnen de EIB rapporteert de directeur-generaal risicobeheer over de risico's aan de vicevoorzitter van de EIB die verantwoordelijk is voor het risicobeheer. De met het risicobeheer belaste vicevoorzitter is ook verantwoordelijk voor het toezicht op de risicorapportage aan het beheerscomité en het directiecomité van de Europese Investeringsbank.

Kredietrisico

Kredietrisico is het mogelijke risico op verlies als gevolg van het in gebreke blijven van de cliënt of tegenpartij dat zich voordoet bij alle vormen kredietblootstelling, inclusief afwikkeling.

3.2.1Beleid op het vlak kredietrisico

Bij het uitvoeren van de kredietanalyse van de tegenpartijen bij de lening beoordeelt de EIB het kredietrisico en het verwachte verlies met het oog op een kwantificering en taxering van het risico. De EIB heeft een interne ratingmethode (IRM) ontwikkeld om de interne ratings te bepalen van de kredietrelevante tegenpartijen die als lener/borgsteller optreden. De methodiek is gebaseerd op een systeem van puntenlijsten die zijn aangepast aan elke belangrijke tegenpartij (bv. bedrijven, banken, openbare entiteiten, enz.). Rekening houdende met zowel de beste bancaire praktijken als de principes in het kader van kapitaalakkoord Bazel II, worden alle tegenpartijen die essentieel zijn voor het kredietprofiel van een specifieke transactie gerangschikt in interne ratingcategorieën waarbij gebruik wordt het gemaakt van de IRM voor het specifieke type tegenpartij. Aan elke tegenpartij wordt een interne rating toegekend die een weerspiegeling is van haar rating inzake kans op wanbetaling in vreemde valuta na een diepgaande analyse van het bedrijfsprofiel en financieel risicoprofiel van de tegenpartij en de risicocontext van het land van die tegenpartij.

Bij de kredietbeoordeling van projectfinanciering en andere gestructureerde transacties met beperkte aanwending wordt gebruik gemaakt van kredietrisico-instrumenten die van belang zijn voor de sector en hoofdzakelijk zijn toegespitst op beschikbaarheid van cash flow en aflossingscapaciteit. Bij deze instrumenten gaat het om de analyse van het contractueel kader van projecten, de analyse van de tegenpartij en cashflowsimulaties. Net zoals bij bedrijven en financiële instellingen wordt voor elk project een interne risicorating berekend.

Alle interne ratings worden gemonitord tijdens de looptijd van de lening en wordt periodiek bijgewerkt.

Alle verrichtingen zonder de overheid als tegenpartij (of zonder overheidsgarantie/hiermee gelijkgestelde garantie) zijn onderworpen aan een specifiek transactieniveau en beperkingen van de grootte van de tegenpartij. Tegenpartijlimieten worden in voorkomend geval vastgesteld op het geconsolideerde blootstellingsniveau van de groep. Dergelijke beperkingen weerspiegelen doorgaans de omvang van de eigen middelen van de tegenpartijen.

Om het kredietrisico te beperken maakt de EIB indien nodig en geval per geval gebruik van verschillende kredietverbeteringen. Hierbij gaat het om:

-wederpartij of projectgerelateerde effecten (bv. aandelen als onderpand, activa als onderpand, overdracht van rechten, toezeggingen met betrekking tot de rekeningen); of/en

-waarborgen, doorgaans verstrekt door de sponsor van het gefinancierde project (bv. honoreringsgarantie, afroepgaranties) of bankwaarborgen.

De faciliteit doet geen beroep op kredietderivaten om het kredietrisico te beperken.

3.2.2Maximale blootstelling aan kredietrisico zonder rekening te houden met zekerheidsstellingen en andere kredietbeschermingen.

In de onderstaande tabel is de maximale blootstelling aan kredietrisico opgenomen voor de onderdelen van de balans, inclusief derivaten. De maximale blootstelling is een brutoweergave, zonder het risicobeperkende effect van het gebruik van zekerheidsstellingen.

Maximale blootstelling (x 1000 EUR)	31.12.2017	31.12.2016
ACTIVA
Geldmiddelen en kasequivalenten	549 101	360 817
Door contribuanten te storten bedragen	150 000	86 395
Tot einde looptijd aangehouden activa	144 382	169 398
Afgeleide financiële instrumenten	12 521	6 920
Leningen en vorderingen	1 666 725	1 729 380
Overige activa	4 385	345
Totaal activa	2 527 114	2 353 255

POSTEN BUITEN DE BALANS
Voorwaardelijke passiva
- Niet-aangesproken garanties	74 569	35 337
Vastleggingen
- Niet-uitgekeerde leningen	869 983	901 899
- Aangesproken garanties	7 682	8 627
Totaal buitenbalansposten	952 234	945 863

Totaal kredietrisico	3 479 348	3 299 118

3.2.3Kredietrisico op leningen en vorderingen

3.2.3.1Meting kredietrisico op leningen en vorderingen

Elke lening of garantie van de faciliteit gaat gepaard met een uitgebreide risicobeoordeling en weging van de prognoses van verwachte verliezen die zijn opgenomen in een rangschikking van de lening. Verrichtingen in het kader van de IFE (zoals uiteengezet in toelichting 23), met uitzondering van via intermediairs verstrekte leningen, zijn niet onderworpen aan de richtsnoeren voor kredietrisicobeleid en zijn onderworpen aan een andere procedure. De rangschikking wordt opgesteld volgens algemeen aanvaarde criteria, op basis van de kwaliteit van de lener, de looptijd van de lening, de garantie en in voorkomend geval de borgsteller.

Het systeem voor de rangschikking van leningen omvat methodieken, processen, databases en IT-systemen voor de beoordeling van het kredietrisico bij leningen en de weging van de prognoses van verwachte verliezen. Het is een samenvatting van een grote hoeveelheid gegevens om een relatieve rangschikking van de kredietrisco's van de leningen tot stand te brengen. De rangschikking is een weerspiegeling van de huidige waarde van het geraamde niveau van de "verwachte verliezen", waarbij rekening wordt gehouden met de waarschijnlijkheid van een wanbetaling van de belangrijkste schuldenaars, de risicoblootstelling en de ernst van het verlies bij wanbetaling. Rangschikkingen worden gebruikt voor de volgende doelstellingen:

-als hulpmiddel voor een meer accurate en kwantitatieve beoordeling van de leningrisico's;

-als hulpmiddel bij het toezicht;

-als beschrijving van de kwaliteit van de leningportfolio op een bepaalde datum;

-als input bij risicowaarderingsbesluiten op basis van de verwachte verliezen.

De volgende factoren spelen mee bij de vaststelling van een rangschikking:

I)de kredietwaardigheid van de lener: hierbij gaat het om een onafhankelijke beoordeling van de leners en een evaluatie van hun kredietwaardigheid op basis van interne methodieken en externe data. Overeenkomstig de gekozen geavanceerde benadering van Basel II heeft de Bank een interne ratingmethodiek opgesteld om de interne ratings van leners en borgstellers te bepalen. Dit is gebaseerd op een reeks specifieke puntenlijsten voor elke categorie tegenpartij.

II)De wanbetaling-correlatie: zij geeft aan hoe waarschijnlijk het is dat zowel de lener als de borgsteller tegelijkertijd met financieringsmoeilijkheden zullen worden geconfronteerd. Hoe hoger de correlatie tussen kansen op wanbetaling van de lener en de borgsteller, hoe geringer de waarde van de garantie en dus hoe lager de rating.

III)De waarde van garantie-instrumenten en effecten: deze waarde wordt beoordeeld op basis van de combinatie van de kredietwaardigheid van de emittent en het soort instrument dat wordt gebruikt.

IV)Het contractueel kader: een degelijk contractueel kader versterkt de kwaliteit van de lening en verhoogt zijn interne rating. v)

V)De looptijd van de lening: als alle andere parameters gelijk blijven, geldt: hoe langer de looptijd van de lening, hoe hoger het risico op moeilijkheden bij de aflossing van de lening.

Het verwachte verlies op een lening wordt berekend door een combinatie te maken van de vijf bovenvermelde punten. Uitgaande van het niveau van dit verlies wordt een lening ondergebracht in een van de onderstaande categorieën:

A    Leningen van uitstekende kwaliteit: er zijn drie subcategorieën. A omvat alle EU-landenrisico's, dit zijn leningen die zijn verleend aan of die volledig, uitdrukkelijk en onvoorwaardelijk door de lidstaten zijn gegarandeerd, waarbij verwacht wordt dat er zich geen terugbetalingsmoeilijkheden zullen voordoen en met een percentage voor onverwachte verliezen van 0%. A+ omvat leningen die toegekend zijn aan (of gegarandeerd zijn door) andere entiteiten dan lidstaten, waarbij ervan uitgegaan wordt dat tijdens de looptijd geen verslechtering zal optreden. A- omvat leningen waarbij er enige twijfel is omtrent het behoud van hun huidige status (bijvoorbeeld wegens de lange looptijd of als gevolg van de hoge volatiliteit van de toekomstige prijs van een anders uitstekend onderpand), maar waarbij elke neerwaartse ontwikkeling naar verwachting vrij beperkt zal zijn.

B    Leningen van hoge kwaliteit: activa waarvoor de bank geen problemen verwacht, hoewel een geringe verslechtering in de toekomst niet wordt uitgesloten. B+ en B- worden gebruikt om de relatieve waarschijnlijkheid aan te geven van de mogelijkheid dat een dergelijke verslechtering zich voordoet.

C    Leningen van goede kwaliteit: voorbeelden hiervan zijn niet-gegarandeerde leningen aan solide banken en bedrijven die na zeven jaar in één keer worden afgelost (bulletlening), of soortgelijke aflossing, vervaldag bij uitbetaling.

D    Deze categorie vertegenwoordigt de grensgevallen tussen leningen van "aanvaardbare kwaliteit" en die waarbij zich enige problemen hebben voorgedaan. Dit keerpunt in de rangschikking wordt nauwkeuriger omschreven door de subcategorieën D+ en D-. Leningen met een rating D- vereisen een verhoogd toezicht.

E    Deze categorie omvat leningen met een groter risicoprofiel dan doorgaans wordt aanvaard. Tot deze categorie behoren ook leningen waarbij zich tijdens de looptijd ernstige problemen hebben voorgedaan en waarbij een verlies niet kan worden uitgesloten. Derhalve zijn deze leningen onderworpen aan een rigoureus en doorgedreven toezicht. Met de subcategorieën E+ en E- wordt het verschil in intensiteit aangegeven van dit speciaal toezicht, waarbij de transacties met een rangschikking E- zich in een positie bevinden waarbij er een grote kans is dat de aflossing niet tijdig kan plaatsvinden en er dus een vorm van schuldherstructurering noodzakelijk wordt, hetgeen kan resulteren in een waardeverminderingsverlies.

F    F (wanbetaling) verwijst naar leningen met onaanvaardbare risico's. Leningen met een rangschikking F- kunnen alleen het resultaat zijn van lopende transacties die na ondertekening geconfronteerd werden met onvoorziene, uitzonderlijke en bijzonder ongunstige omstandigheden. Alle transacties waarbij zich een verlies van de hoofdsom voor de faciliteit voordoet, worden onder F gerangschikt. Hiervoor geldt een specifieke benadering.

Doorgaans worden leningen die intern D- of lager zijn gerangschikt op een toezichtslijst geplaatst. Indien een lening in eerste instantie was goedgekeurd met een risicoprofiel van D- of lager, zal deze lening alleen op de toezichtslijst worden geplaatst als gevolg een feitelijke kredietgebeurtenis die geleid heeft tot een verdere verslechtering van de rangschikking van de lening.

In de tabel in afdeling 3.2.3.3 is de analyse opgenomen van de kredietkwaliteit van de leningportfolio van de faciliteit op basis van de bovenstaande rangschikking.

3.2.3.2Analyse van blootstelling aan kredietrisico van leningen

In de onderstaande tabel wordt de maximale blootstelling weergegeven aan kredietrisico van ondertekende en uitbetaalde leningen per categorie lener, waarbij rekening wordt gehouden met de garanties die door de borgstellers zijn verstrekt:

Per 31.12.2017	Gegarandeerd	Andere kredietverbeteraars	Niet gegarandeerd	Totaal	% v/h totaal
(x 1 000 EUR)
Banken	46 860	11 651	919 216	977 727	59%
Bedrijven	145 914	59 462	285 492	490 868	29%
Openbare instellingen	30 882	-	-	30 882	2%
Staten	-	3 218	164 030	167 248	10%
Totaal uitgekeerd	223 656	74 331	1 368 738	1 666 725	100%
Ondertekend, niet uitgekeerd	89 597	-	780 385	869 983

Per 31.12.2016	Gegarandeerd	Andere kredietverbeteraars	Niet gegarandeerd	Totaal	% v/h totaal
(x 1 000 EUR)
Banken	22 691	34 597	933 609	990 897	57%
Bedrijven	110 849	97 213	320 406	528 468	31%
Openbare instellingen	38 330	-	-	38 330	2%
Staten	-	3 764	167 921	171 685	10%
Totaal uitgekeerd	171 870	135 574	1 421 936	1 729 380	100%
Ondertekend, niet uitgekeerd	94 976	-	806 923	901 899

3.2.3.3Analyse kredietkwaliteit per categorie lener

In de onderstaande tabel wordt de analyse weergegeven van de kredietkwaliteit van de portefeuille leningen van de portfolio van de faciliteit per 31 december 2017 en 31 december 2016 uitgaande van de rangschikking van de leningen, op basis van de ondertekende blootstellingen (uitgekeerd en niet-uitgekeerd).

Per 31.12.2017		Uitstekende rangschikking	Standaard rangschikking	Min. aanvaardbaar risico	Hoog risico	Geen rangschikking	Totaal	% v/h totaal
(x 1 000 EUR)
		A tot B-	C	D+	D- en lager
Lener	Banken	208 601	187 225	189 727	870 912	-	1 456 465	58%
	Bedrijven	114 769	8 018	3 288	533 382	1 428	660 885	26%
	Openbare instellingen	-	-	30 882	-	-	30 882	1%
	Staten	-	-	13 861	374 614	-	388 476	15%
TOTAAL		323 370	195 243	237 758	1 778 908	1 428	2 536 708	100 %

Per 31.12.2016		Uitstekende rangschikking	Standaard rangschikking	Min. aanvaardbaar risico	Hoog risico	Geen rangschikking	Totaal	% v/h totaal
(x 1 000 EUR)
		A tot B-	C	D+	D- en lager
Lener	Banken	94 081	53 970	315 524	1 038 705	126 951	1 629 231	62%
	Bedrijven	125 810	-	19 389	393 877	152 355	691 431	26%
	Openbare instellingen	-	-	38 330	-	-	38 330	1%
	Staten	-	-	18 131	254 156	-	272 287	11%
TOTAAL		219 891	53 970	391 374	1 686 738	279 306	2 631 279	100%

3.2.3.4Risicoconcentraties van leningen en vorderingen

3.2.3.4.1Geografische analyse

Op basis van het land van de ontlener kan de leningportefeuille van de faciliteit worden uitgesplitst in de volgende geografische regio's (× 1 000 EUR):

Land van de ontlener	31.12.2017	31.12.2016
Kenia	331 891	341 805
Nigeria	230 042	241 547
Uganda	169 869	175 424
Tanzania	116 093	115 239
Jamaica	85 728	90 237
Burundi	74 703	87 373
Mauritanië	64 007	85 008
Congo (Democratische Republiek)	62 439	47 122
Dominicaanse Republiek	61 326	81 230
Ethiopië	51 719	59 837
Ghana	49 895	45 715
Togo	45 574	64 605
Rwanda	38 555	29 918
Mauritius	26 598	31 518
Barbados	25 124	6 809
Kameroen	25 012	41 255
Malawi	22 800	11 493
Nieuw-Caledonië	21 670	2 191
Kaapverdië	20 487	23 029
Mozambique	19 212	22 389
Frans-Polynesië	17 235	21 387
Kaaimaneilanden	14 958	11 221
Angola	14 850	19
Senegal	13 881	18 544
Zambia	10 910	11 079
Botswana	7 618	7 889
Burkina Faso	6 041	4 480
Haïti	6 006	6 879
Niger	5 631	523
Mali	5 612	6 159
Samoa	5 100	6 356
Seychellen	5 036	2 058
Vanuatu	2 162	2 470
Namibië	1 971	-
Congo	1 730	3 460
Liberia	1 553	1 759
Palau	1 384	1 929
Micronesië	868	1 088
Regionaal ACS	751	15 640
Zuid-Afrika	653	1 336
Tonga	31	46
Trinidad en Tobago	-	528
Saint Lucia	-	392
Bahama's	-	392
Sint-Maarten	-	2
Totaal	1 666 725	1 729 380

3.2.3.4.2Analyse op grond van bedrijfstak

In de onderstaande tabel wordt de leningportefeuille van de faciliteit opgesplitst per bedrijfstak van de ontlener. De uitkeringen die eerst worden verstrekt aan een financiële tussenpersoon voordat zij aan de eindbegunstigde worden uitbetaald, zijn onder de globale leningen opgenomen (× 000 EUR):

Bedrijfstak van de ontlener	31.12.2017	31.12.2016
Tertiaire sector en overige	991 282	1 027 202
Elektriciteit, kolen en andere	290 364	283 489
Stadsontwikkeling, renovatie en vervoer	194 101	205 152
Grondstoffen en mijnbouw	59 462	82 242
Autosnelwegen en andere wegen	40 960	48 600
Luchthavens en systemen voor luchtverkeersafhandeling	30 882	38 330
Telecommunicatie	20 310	1 981
Voedselketen	15 586	14 257
Olie, gas en petroleum	12 466	8 384
Terugwinning van afval	8 018	7 988
Verwerking van materialen, bouwsector	2 194	8 691
Sociale infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg	1 100	2 280
Consumptiegoederen	-	784
Totaal	1 666 725	1 729 380

3.2.3.5Achterstallen op leningen en waardeverminderingen

De identificatie, het toezicht en de rapportage over achterstallige bedragen verloopt overeenkomstig de procedures die zijn vastgelegd in de Richtsnoeren en procedures voor financieel toezicht die binnen de bank gelden. Deze procedures zijn in overeenstemming met de optimale bancaire werkmethoden en worden gebruikt voor alle leningen die door de EIB worden beheerd.

Het toezicht is gestructureerd om ervoor te zorgen dat i) potentiële achterstallen op betalingen in zo kort mogelijke tijd worden opgespoord en aangemeld bij de bevoegde diensten; ii) problematische gevallen onverwijld worden behandeld op het juiste operationele en besluitvormingsniveau; iii) op gezette tijd verslag wordt uitgebracht aan het directiecomité van de EIB en de lidstaten over de algemene stand van zaken met betrekking tot de achterstallen en de invorderingsmaatregelen die reeds zijn genomen en die men van plan is te nemen.

De achterstallen en waardeverminderingen op de leningen kunnen als volgt worden geanalyseerd (× 1000 EUR):

		Leningen en vorderingen	Leningen en vorderingen
	Toelichtingen	31.12.2017	31.12.2016
Boekwaarde		1 666 725	1 729 380

Individueel in waarde verminderde activa
Brutobedrag		136 827	119 381
Voorziening voor waardevermindering	7	-106 203	-117 640
Individueel in waarde verminderde boekwaarde		30 624	1 741

Collectief in waarde verminderde activa
Brutobedrag		-	-
Voorziening voor waardevermindering		-	-
Collectief in waarde verminderde boekwaarde		-	-

Achterstallig maar niet aan bijzondere waardevermindering onderhevig

"Achterstallig" omvat
0-30 dagen		1 227	1 620
30-60 dagen		77	30
60-90 dagen		31	-
90-180 dagen		18	-
meer dan 180 dagen		1	1
Achterstallige maar niet in waarde verminderde boekwaarde		1 354	1 651

Boekwaarde die niet vervallen is en evenmin in waarde is verminderd		1 634 747	1 725 988

Totale boekwaarde leningen en vorderingen		1 666 725	1 729 380

3.2.3.6Leningoversluiting en respijt

De faciliteit beschouwt leningen in verzuim indien naar aanleiding van ongunstige veranderingen in de financiële positie van een ontlener de faciliteit opnieuw onderhandelt over de oorspronkelijke voorwaarden van de contractuele regelingen met deze ontlener, hetgeen een rechtstreeks effect heeft op de toekomstige kasstromen van het financieel instrument, hetgeen kan resulteren in een verlies voor de faciliteit. De financiële gevolgen van de herstructureringsactiviteiten zijn evenwel doorgaans beperkt tot eventuele waardeverminderingsverliezen, aangezien financiële neutraliteit doorgaans wordt toegepast door de faciliteit en tot uiting komt in de herziene tariefvoorwaarden van de herschikte verrichtingen.

Bij normale bedrijfsvoering zou de rangschikking van de desbetreffende leningen zijn verslechterd en zou de lening voorafgaand aan de heronderhandeling in de toezichtslijst zijn opgenomen. Zodra de heronderhandeling is beëindigd, zal de faciliteit nauwgezet toezicht blijven uitoefenen op deze leningen. Indien de herziene betalingsvoorwaarden niet voorzien in de terugbetaling van de oorspronkelijke boekwaarde van het actief, zal dit als een waardevermindering worden beschouwd. De desbetreffende waardeverminderingsverliezen zullen worden berekend op basis van de geraamde kasstromen, verdisconteerd met de oorspronkelijke effectieve rentevoet. Op gezette tijden wordt nagegaan of een waardevermindering moet plaatsvinden voor alle leningen waarvan de rangschikking is verslechterd tot E. Alle leningen met een F-rangschikking vereisen een waardevermindering. Zodra de rangschikking van een lening voldoende is verbeterd, wordt de lening verwijderd van de toezichtslijst overeenkomstig de procedures van de faciliteit.

Respijtmaatregelen en - praktijken die worden uitgevoerd door het herstructureringsteam van de faciliteit tijdens de verslagperiode, omvatten verlenging van de looptijd, uitstel van loutere kapitaalaflossing, uitstel van kapitaalaflossing en rentebetaling en kapitalisering van achterstallige betalingen. Dergelijke respijtmaatregelen hebben niet tot gevolg dat de onderliggende verrichting uit de balans wordt verwijderd.

Blootstellingen wegens wijzigingen in de contractuele voorwaarden die geen gevolgen hebben op de toekomstige kasstromen, zoals onderpand- of andere zekerheidsregelingen of afstand van contractuele rechten bij overeenkomsten worden niet beschouwd als verzuim. Bijgevolg worden deze gebeurtenissen niet beschouwd als toereikend om op zich een waardevermindering aan te geven.

Verrichtingen waarvoor respijtmaatregelen gelden, worden als dusdanig vermeld in de onderstaande tabel:

(x 1 000 EUR)	31.12.2017	31.12.2016
Aantal verrichtingen waarvoor respijtmaatregelen gelden	27	22
Boekwaarde	136 973	171 135
met waardevermindering	112 423	124 250
Opgenomen waardevermindering	107 256	113 052
Rentebaten met betrekking tot respijtmaatregelen	8 418	19 877
Afgeschreven uitgaven (na de beëindiging/verkoop van de verrichting)	9 395	31 298

			Respijtmaatregelen
(x 1 000 EUR)	31.12.2016	Verlenging van de looptijden	Uitstel van loutere kapitaalaflossing	Uitstel van kapitaal-aflossingen en rentebetaling	Overige	Contractuele terugbetaling en beëindiging(1)	31.12.2017
Banken	37 276	-	2 886	-	5 490	-15 305	30 347
Bedrijven	133 859	10 062	2 803	-	3 013	-43 111	106 626
Totaal	171 135	10 062	5 689	-	8 503	-58 416	136 973

(1) Dalingen kunnen worden verklaard door terugbetalingen van kapitaal tijdens het jaar met betrekking tot verrichtingen die reeds met ingang van 31 december 2017 als respijt worden beschouwd en door beëindiging van respijtmaatregelen tijdens het jaar.

3.2.4Kredietrisico met betrekking tot geldmiddelen en kasequivalenten

De beschikbare middelen worden geïnvesteerd overeenkomstig het schema van de faciliteit voor de contractuele uitbetaling van de verplichtingen. Per 31 december 2017 en 31 december 2016 vonden investeringen plaats in de vorm van rekeningtegoeden, depositobewijzen en commercial paper.

De goedgekeurde entiteiten beschikken over een rating die overeenstemt met de ratings op korte en lange termijn die is vereist voor de beleggingen van kasmiddelen die door de EIB voor eigen rekening worden uitgevoerd; Bij verschillende ratings die door meer dan een ratingbureau zijn verleend, geldt de laagste rating. De maximaal toegestane limiet voor elke goedgekeurde bank bedraagt momenteel 50 000 000 EUR (vijftig miljoen EUR). Een uitzondering op deze regel is verleend aan de Société Générale, waar de faciliteit haar operationele kasgeldrekeningen aanhoudt. Het maximum voor kortlopend krediet voor de Société Générale bedraagt op 31 december 2017 en 31 december 2016 110 000 000 EUR (honderdtien miljoen EUR). Het verhoogde maximum is van toepassing op de som van de tegoeden op de operationele kasgeldrekeningen en de instrumenten die door deze tegenpartij zijn uitgegeven en worden aangehouden door de thesaurieportfolio.

Alle investeringen worden geplaatst bij de goedgekeurde entiteiten met een maximale looptijd van drie maanden vanaf de valutadatum. Per 31 december 2017 en 31 december 2016 hadden alle termijndeposito's, commercial paper en kasmiddelen die werden aangehouden door de thesaurieportfolio van de faciliteit een minimale rating P-1 van Moody's of gelijkwaardig op de vereffening.

In de onderstaande tabel is het saldo van de geldmiddelen en kasequivalenten inclusief opgelopen rente opgenomen (× 1000 EUR):

Minimale korte-termijnrating	Minimale lange-termijnrating	31.12.2017		31.12.2016
(terminologie Moody's)	(terminologie Moody's)
P-1	Aaa	49 616	9%	37 949	10%
P-1	Aa2	-	0%	46 963	13%
P-1	Aa3	89 971	16%	40 436	11%
P-1	A1	143 080	26%	100 012	28%
P-1	A2	266 434	49%	135 457	38%
TOTAAL		549 101	100%	360 817	100%

3.2.5Kredietrisico met betrekking tot derivaten

3.2.5.1Beleid op het vlak van kredietrisico van derivaten

Het kredietrisico met betrekking tot derivaten is het verlies dat een bepaalde partij kan oplopen wanneer de tegenpartij bij de transactie niet in staat zou zijn haar contractuele verplichtingen na te komen. Het kredietrisico bij derivaten hangt af van een aantal factoren (zoals rentevoeten en wisselkoersen) en stemt doorgaans overeen met een klein onderdeel van hun referentiewaarde.

De faciliteit mag in de uitoefening van haar normale activiteiten swapovereenkomsten sluiten ter afdekking van specifieke kredietverrichtingen of currency forward contracten sluiten ter afdekking van haar valutaposities, die in andere actief verhandelde valuta dan de euro luiden. Alle swaps worden uitgevoerd door de Europese Investeringsbank met een externe tegenpartij. De swaps vallen onder dezelfde Master Swap overeenkomsten en Credit Support bijlagen die tussen de Europese Investeringsbank en haar externe tegenpartijen zijn afgesloten.

3.2.5.2Meting van de kredietrisico's voor derivaten

Alle door de Europese Investeringsbank uitgevoerde swaps die betrekking hebben op de faciliteit, worden behandeld binnen hetzelfde contractuele kader en volgens dezelfde methodiek die gelden voor de derivaten die door de Europese Investeringsbank voor eigen doeleinden zijn ingezet. Met name de geschiktheid van de tegenpartijen bij de swapovereenkomst wordt bepaald door de Europese Investeringsbank op basis van dezelfde geschiktheidsvoorwaarden die gelden voor de algemene swapdoeleinden.

Voor het meten van de blootstelling aan kredietrisico met betrekking tot transacties met swaps en derivaten maakt de Europese Investeringsbank gebruik van de Net Market Exposure (NME) en Potential Future Exposure (PFE) benadering voor verslaglegging en toezicht op de limieten. De derivaten van de faciliteit zijn volledig opgenomen in de NME en PFE.

·In de onderstaande tabel zijn de looptijden van de valutarenteswaps opgenomen, opgesplitst voor hun referentiewaarde en reële waarde:

Swapcontracten per 31.12.2017	korter dan	1 jaar	5 jaar	langer dan	Totaal 2017
(x 1 000 EUR)	1 jaar	tot 5 jaar	tot 10 jaar	tot 10 jaar
Nominaal bedrag	-	8 098	-	-	8 098
Reële waarde (d.i. netto contante waarde)	-	-955	-	-	-955


Swapcontracten per 31.12.2016	korter dan	1 jaar	5 jaar	langer dan	Totaal 2016
(x 1 000 EUR)	1 jaar	tot 5 jaar	tot 10 jaar	tot 10 jaar
Nominaal bedrag	-	7 430	-	-	7 430
Reële waarde (d.i. netto contante waarde)	-	-3 051	-	-	-3 051

·De faciliteit sluit valuataswapcontracten op korte termijn ("FX swaps") af om het valutarisico af te dekken op uitkeringen van leningen in andere valuta dan de EUR. FX swaps hebben een looptijd van maximum drie maanden en worden regelmatig verlengd. Het referentiebedrag van FX swaps bedroeg 1.500,0 miljoen EUR op 31 december 2017 ten opzichte van 1.611,0 miljoen EUR op 31 december 2016. De reële waarde van FX swaps bedroeg 12,0 miljoen EUR op 31 december 2017 ten opzichte van -15,3 miljoen EUR op 31 december 2016.

·De faciliteit sluit interest rate swap contracten af om het renterisico op uitbetaalde leningen af te dekken. Per 31 december 2017 zijn er twee niet-afgewikkelde renteswaps met een referentiebedrag van 31,7 miljoen EUR (2016: 41,2 miljoen EUR) en een reële waarde van 0,3 miljoen EUR (2016: 0,1 miljoen EUR).

3.2.6Kredietrisico op tot einde looptijd aangehouden financiële activa

In de volgende tabel wordt de situatie toegelicht van de portefeuille van tot de vervaldatum aangehouden posities die volledig bestaan uit schatkistpapier en staatsobligaties die door Italië, Portugal en Spanje zijn uitgegeven of gegarandeerd, met een resterende looptijd tot drie maanden. EU-lidstaten, hun agentschappen, banken en niet-bancaire entiteiten zijn in aanmerking komende emittenten. De maximaal toegestane limiet voor elke goedgekeurde emittent bedraagt momenteel 50 000 000 EUR (vijftig miljoen EUR). Investeringen in obligaties op middellange en lange termijn kwamen ook in aanmerking, overeenkomstig de investeringsrichtsnoeren en afhankelijk van de liquiditeitsbehoeften.

Minimale korte-termijnrating	Minimale lange-termijnrating	31.12.2017	31.12.2016
(terminologie Moody's)	(terminologie Moody's)
P-1	Aa2	-	0%	18 012	10%
P-1	A1	-	0%	30 002	18%
P-2	Zonder rating	-	0%	20 025	12%
P-2	Baa2	94 353	65 %	-	0%
NP	Ba1	50 029	35%	50 005	30%
Zonder rating	Baa2	-	0%	51 354	30%
TOTAAL		144 382	100%	169 398	100%

3.3Liquiditeitsrisico

Liquiditeitsrisico verwijst naar het vermogen van een entiteit om toename van activa te financieren en te voldoen aan haar verplichtingen wanneer deze vervallen, zonder onaanvaardbare verliezen op te lopen. Dit risico kan worden opgesplitst in een liquiditeitsfinancieringsrisico en een marktliquiditeitsrisico. Een liquiditeitsfinancieringsrisico is het risico dat een entiteit niet in staat zal zijn om op doeltreffende wijze gevolg te geven aan de verwachte en onverwachte huidige en toekomstige thesauriebehoeften, zonder afbreuk te doen aan haar dagelijkse verrichtingen of haar financiële positie. Een marktliquiditeitsrisico is het risico dat een entiteit een positie niet gemakkelijk kan compenseren of ongedaan kan maken tegen de marktprijs als gevolg van een ontoereikende marktdiepte of verstoring van de markten.

3.3.1 Beheer van het liquiditeitsrisico

De faciliteit wordt in eerste instantie gefinancierd met jaarlijkse bijdragen van de lidstaten alsook met terugbetalingen afkomstig van door de faciliteit uitgevoerde verrichtingen. Het liquiditeitsfinancieringsrisico wordt in eerste instantie door de faciliteit beheerd door het inventariseren van haar liquiditeitsbehoeften en de vereiste jaarlijkse bijdragen van de lidstaten.

Om de jaarlijkse bijdragen van de lidstaten te berekenen, worden de uitkeringspatronen van de bestaande en geplande portefeuille onderzocht en tijdens het jaar opgevolgd. Speciale gebeurtenissen, zoals vroegtijdige terugbetalingen, verkoop van aandelen of wanbetalingen worden in aanmerking genomen met het oog op een aanpassing van de jaarlijkse liquiditeitsvereisten.

Om het liquiditeitsrisico verder te beperken, beschikt de faciliteit over een liquiditeitsreserve die voldoende is om steeds de tijdig voorspelde uitbetalingen van contanten (op gezette tijden bekendgemaakt door de afdeling Kredietverlening van de EIB) te kunnen dekken. Middelen worden geïnvesteerd op de geldmarkt en de obligatiemarkten in de vorm van interbancaire deposito's en andere financiële instrumenten op korte termijn waarbij rekening wordt gehouden met de verplichtingen inzake uitbetalingen van contanten van de faciliteit. De liquide activa van de faciliteit worden beheerd door de dienst thesaurie van de bank om ervoor te zorgen dat de nodige kasmiddelen worden aangehouden om de faciliteit in staat te stellen haar verplichtingen na te komen.

Overeenkomstig het beginsel van scheiding van taken tussen front en back office vallen afwikkelingstransacties die betrekking hebben op de investering van deze activa onder de verantwoordelijkheid van de EIB-afdeling planning en afwikkeling van transacties. Daarnaast vallen de goedkeuring van tegenprestaties en de limieten voor investeringen in schatkistpapier, alsook het toezicht op deze limieten, onder de verantwoordelijkheid van het directoraat Risicobeheer van de bank.

3.3.2 Meting van het liquiditeitsrisico

In de deze afdeling opgenomen tabellen wordt een overzicht gegeven van de financiële verplichtingen van de faciliteit volgens looptijd op basis van de resterende periode tussen de balansdatum en de contractuele vervaldag (op basis van op niet-gedisconteerde kasstromen).

Wat betreft de niet-afgeleide financiële verplichtingen, heeft de faciliteit verbintenissen in de vorm van niet-uitbetaalde delen van het krediet uit hoofde van ondertekende kredietovereenkomsten, niet-uitbetaalde delen van ondertekende inschrijvingen op kapitaal/investeringsovereenkomsten, toegekende leninggaranties, of van toegezegde rentesubsidies en technische bijstand ("TA").

In het kader van de faciliteit afgesloten leningen hebben een uitbetalingstermijn. De uitbetalingen komen evenwel tot stand op momenten en in bedragen die een weerspiegeling zijn van de geboekte vooruitgang bij de desbetreffende investeringsprojecten. Bovendien zijn de leningen van de faciliteit transacties die tot stand komen in een relatief volatiele werkomgeving. Derhalve is het uitbetalingsschema onderworpen aan een aanzienlijke mate van onzekerheid.

Kapitaalinvesteringen worden opeisbaar wanneer en zodra uit hoofde van de fondsenbeheerders geldige opvragingen voor kapitaal tot stand komen, die een beeld geven van de geboekte vooruitgang bij hun investeringsactiviteiten. De trekkingsperiode is gewoonlijk 3 jaar en wordt vaak met een of twee jaar verlengd. Sommige uitbetalingsverbintenissen blijven gewoonlijk ook van kracht na afloop van de trekkingsperiode totdat de onderliggende investeringen van het fonds volledig beschikbaar zijn, aangezien de liquiditeiten van het fonds soms ontoereikend kunnen zijn om te voldoen aan de betalingsverplichtingen met betrekking tot vergoedingen en andere kosten.

Garanties gaan niet gepaard met specifieke uitbetalingsverplichtingen tenzij door de begunstigde van de lening een waarborg wordt afgeroepen. Het bedrag van uitstaande garanties wordt verlaagd volgens het aflossingsschema van gegarandeerde leningen.

Vastgelegde kasuitstromen van rentesubsidies vinden plaats bij gesubsidieerde leningen die met eigen middelen van de EIB worden gefinancierd. De gerapporteerde uitstromen zijn dus evenwel alleen vastleggingen die verband houden met deze leningen in plaats van het totaalbedrag vastlegde niet-uitgekeerde rentesubsidies. Zoals bij de leningen, is hun uitbetalingsschema onzeker.

Vastgelegde technische bijstand "Bruto nominale uitstroom" in de tabel "Looptijdprofiel van niet-afgeleide financiële verplichtingen" verwijst naar het totale niet-uitbetaalde deel van de ondertekende contracten voor technische bijstand. Het uitkeringspatroon is in aanzienlijke mate onzeker. Kasuitstromen die zijn ondergebracht in de categorie "drie maanden of minder" vertegenwoordigen het bedrag van uitstaande facturen dat tegen de verslagleggingsdatum wordt ontvangen.

Vastleggingen voor niet-afgeleide financiële verplichtingen zonder vastgestelde contractuele vervaldatum worden gerangschikt onder "Looptijd onbepaald". Vastleggingen met een vastgelegd verzoek voor uitbetalingen van contanten op de verslagleggingsdatum worden onder de desbetreffende termijn gerangschikt.

Bij afgeleide financiële verplichtingen vertegenwoordigt het looptijdprofiel de contractuele niet-gedisconteerde kasstromen van swapovereenkomsten met inbegrip van cross currency swaps(CCS), cross currency renteswaps(CCIRS), currency swaps op korte termijn en renteswaps.

Looptijdprofiel van niet-afgeleide financiële verplichtingen	3 maanden of minder	Van 3 maanden tot 1 jaar	Van 1 jaar tot 5 jaar	Meer dan 5 jaar	Looptijd niet bepaald	Bruto nominale uitstroom
x 1 000 EUR per 31.12.2017
Uitstroom voor vastgelegde maar niet-uitbetaalde leningen	5 543	-	-	-	864 440	869 983
Uitstroom voor vastgelegde investeringsmiddelen en inschrijving op aandelen	5 039	-	-	-	316 656	321 695
Andere (getekende niet-verstrekte garanties, verstrekte garanties)	-	-	-	-	82 251	82 251
Uitstroom voor vastgelegde rentesubsidies	1 245	-	-	-	286 066	287 311
Uitstroom voor vastgelegde technische bijstand	1 931	-	-	-	24 720	26 651
TOTAAL	13 758	-	-	-	1 574 133	1 587 891

Looptijdprofiel van niet-afgeleide financiële verplichtingen	3 maanden of minder	Van 3 maanden tot 1 jaar	Van 1 jaar tot 5 jaar	Meer dan 5 jaar	Looptijd niet bepaald	Bruto nominale uitstroom
x 1 000 EUR per 31.12.2016
Uitstroom voor vastgelegde maar niet-uitbetaalde leningen	82 405	-	-	-	819 494	901 899
Uitstroom voor vastgelegde investeringsmiddelen en inschrijving op aandelen	4 592	-	-	-	239 458	244 050
Andere (getekende niet-verstrekte garanties, verstrekte garanties)	-	-	-	-	43 964	43 964
Uitstroom voor vastgelegde rentesubsidies	-	-	-	-	275 917	275 917
Uitstroom voor vastgelegde technische bijstand	2 671	-	-	-	24 807	27 478
TOTAAL	89 668	-	-	-	1 403 640	1 493 308


Looptijdprofiel van afgeleide financiële verplichtingen	3 maanden of minder	Van 3 maanden tot 1 jaar	Van 1 jaar tot 5 jaar	Meer dan 5 jaar	Bruto nominale instroom of uitstroom

x 1 000 EUR per 31.12.2017
CCS en CCIRS – instroom	7	3 144	5 122	-	8 273
CCS en CCIRS — uitstroom	-	-4 051	-5 959	-	-10 010
Valutaswaps op korte termijn — instroom	1 500 000	-	-	-	1 500 000
Valutaswaps op korte termijn — uitstroom	-1 493 987	-	-	-	-1 493 987
Renteswaps — instroom	355	1 102	4 138	625	6 219
Renteswaps - uitstroom	-	-1 502	-3 782	-556	-5 840
Totaal	6 375	-1 307	-482	69	4 655

Looptijdprofiel van afgeleide financiële verplichtingen	3 maanden of minder	Van 3 maanden tot 1 jaar	Van 1 jaar tot 5 jaar	Meer dan 5 jaar	Bruto nominale instroom of uitstroom

x 1 000 EUR per 31.12.2016
CCS en CCIRS – instroom	3	2 409	5 222	-	7 634
CCS en CCIRS — uitstroom	-	-3 688	-7 377	-	-11 065
Valutaswaps op korte termijn — instroom	1 611 000	-	-	-	1 611 000
Valutaswaps op korte termijn — uitstroom	-1 636 001	-	-	-	-1 636 001
Renteswaps — instroom	411	1 234	5 529	1 550	8 724
Renteswaps - uitstroom	-	-1 962	-5 316	-1 329	-8 607
Totaal	-24 587	-2 007	-1 942	221	-28 315

3.3.3Financiële activa en passiva op lange termijn

In de onderstaande tabel zijn de boekwaarden opgenomen van de niet-afgeleide financiële activa en financiële verplichtingen die naar verwachting meer dan 12 maanden na de verslagleggingsdatum zullen worden geïnd of afgewikkeld.

(x 1 000 EUR)	31.12.2017	31.12.2016

Financiële activa:
Leningen en vorderingen	1 608 488	1 692 867
Voor verkoop beschikbare financiële activa	497 539	516 884
Overige activa	318	141
Totaal	2 106 345	2 209 892

Financiële passiva:
Voorzieningen voor verstrekte garanties	549	497
Aan derden verschuldigde bedragen	109 004	69 960
Totaal	109 553	70 457

3.4Marktrisico

Het marktrisico is het risico dat wijzigingen in marktprijzen en koersen, zoals rentevoeten, aandelenkoersen, wisselkoersen de ontvangsten van de entiteit of de waarde van haar deelnemingen in financiële instrumenten beïnvloeden.

3.4.1 Renterisico

Het renterisico is de volatiliteit van de economische waarde van of van de baten afkomstig van de rentedragende posities als gevolg van ongunstige ontwikkelingen van de rentevoeten.

De fluctuatie van haar economische waarde of incongruenties op het vlak van prijszetting tussen verschillende activa, passiva en afdekkingsinstrumenten hebben geen rechtstreekse weerslag op de faciliteit omdat i) zij geen directe financieringskosten of rentedragende passiva heeft en ii) zij de weerslag aanvaardt van rentefluctuaties op de inkomsten uit haar investeringen.

De gevoeligheid van de kredietportefeuille en de micro hedging swaps van de faciliteit voor rentefluctuaties wordt gemeten op basis van een basispuntwaardeberekening.

In de BPV-berekening wordt de winst of het verlies gemeten van de netto contante waarde van de desbetreffende portfolio, ten opzichte een stijging met een 1 basispunt (0,01%) van rentevoettrends binnen een specifiek tijdsinterval "money market - tot en met 1 jaar", "very short - 2 tot 3 jaar", "short - 4 tot 6 jaar", "medium - 7 tot 11 jaar" "long - 12 tot 20 jaar" of "extra long - meer dan 21 jaar".

Voor het verkrijgen van de netto contante waarde (NPV) van de kasstromen van de leningen in EUR gebruikt de faciliteit de EUR-financieringscurve van de EIB (EUR-swapcurve bijgesteld met de globale financieringsspread van de EIB). De USD-financieringscurve van de EIB wordt gebruikt voor de berekening van de NPV van kasstromen van de leningen in USD. De netto contante waarde (NCW) van kasstromen van leningen in valuta waarvoor geen betrouwbare en voldoende volledige discontocurve beschikbaar is, wordt bepaald door de EUR-financieringscurve van de EIB als maatstaf te gebruiken.

Voor het berekenen van de netto contante waarde van micro hedging swaps gebruikt de faciliteit de EUR-swapcurve voor kasstromen in EUR en de USD-swapcurve voor kasstromen in USD.

Zoals blijkt uit de volgende tabel, zou de netto contante waarde van de leningenportefeuille inclusief de hieraan gerelateerde micro hedging swaps op 31 december 2017 dalen met 488 000 EUR (per 31.12.2016: daling met 516 000 EUR) als alle desbetreffende rentevoeten tegelijkertijd stijgen met 1 basispunt.

Basispuntwaarde	Geld	Zeer kort	Kort	Gemiddeld	Lang	Extra lang	Totaal
(x 1 000 EUR)	Markt
Per 31.12.2017	1 jaar	2 tot 3 jaar	4 tot 6 jaar	7 tot 11 jaar	12 tot 20 jaar	21 jaar
Totale gevoeligheid van leningen en micro hedging swaps	-49	-96	-159	-168	-16	-	-488

Basispuntwaarde	Geld	Zeer kort	Kort	Gemiddeld	Lang	Extra lang	Totaal
(x 1 000 EUR)	Markt
Per 31.12.2016	1 jaar	2 tot 3 jaar	4 tot 6 jaar	7 tot 11 jaar	12 tot 20 jaar	21 jaar
Totale gevoeligheid van leningen en micro hedging swaps	-46	-101	-164	-175	-30	-	-516

3.4.2Valutarisico

Het valutarisico voor de faciliteit is het risico op het verlies van inkomsten of economische waarde als gevolg van ongunstige ontwikkelingen van de wisselkoersen.

Met een referentierekenvaluta (EUR voor de faciliteit) wordt de faciliteit blootgesteld aan een valutarisico zodra er een incongruentie optreedt tussen in niet-referentierekenvaluta luidende activa en passiva. Onder het valutarisico valt ook het effect van wijzigingen in de waarde van toekomstige in een niet-referentierekenvaluta luidende kasstromen, bv. interest en dividenduitkeringen, als gevolg van wisselkoersschommelingen.

3.4.2.1Valutarisico en schatkistpapier

Het schatkistpapier van de faciliteit luidt in EUR of USD.

Het valutarisico wordt gedekt door contante of termijntransacties in vreemde valuta, valutaswaps of cross-currency swaps. De afdeling thesaurie van de bank kan, als zij dit nodig en passend acht, gebruik maken van een ander instrument, overeenkomstig het beleid van de bank, dat bescherming biedt tegen de marktrisico's met betrekking tot de financiële activiteiten van de faciliteit.

3.4.2.2Valutarisico en door de faciliteit gefinancierde of gegarandeerde transacties.

De bijdragen van de lidstaat aan de faciliteit worden ontvangen in EUR. De door de faciliteit gefinancierde of gegarandeerde transacties alsook de rentesubsidies kunnen in EUR, USD of elke andere goedgekeurde valuta luiden.

Een blootstelling aan valutarisico (ten opzichte van de referentievaluatie EUR) doet zich voor wanneer transacties in andere valuta dan de EUR niet afgedekt worden. De richtsnoeren voor de afdekking van de wisselkoers van de faciliteit worden hierna toegelicht.

3.4.2.2.1.Afdekking van verrichtingen in USD

Het valutarisico dat ontstaat door transacties van de faciliteit in USD, wordt gedekt op geaggregeerde basis via het gebruik van USD/EUR valutaswaps, waarvan het bedrag periodiek wordt verlengd en aangepast. Het gebruik van valutaswaps heeft een dubbel doel. Enerzijds wordt de noodzakelijke liquiditeit voor nieuwe uitkeringen (leningen en vermogen) gegenereerd en anderzijds blijft een macro valutahedging gehandhaafd.

Bij de aanvang van elke periode worden de tijdens de volgende periode in USD te ontvangen of betalen kasstromen geraamd op basis van de geplande of verwachte terugbetalingen/uitkeringen. Vervolgens worden de verlopen valutaswaps verlengd, waarbij hun bedrag wordt aangepast om ten minste de voor de volgende periode geraamde liquiditeitsbehoeften in USD te dekken.

-Op maandelijkse basis wordt de deviezenpositie in USD afgeschermd, indien zij de desbetreffende limieten overschrijdt, door een contante of termijntransactie.

-Binnen een doorrolperiode kunnen onverwachte tekorten aan liquiditeiten in USD worden gedekt door ad-hoc valutaswaptransacties, terwijl liquiditeitsoverschotten in schatkistpapier geïnvesteerd kunnen worden of in EUR kunnen worden omgezet, indien zij het gevolg zijn van een toename van de deviezenpositie.

3.4.2.2.2.Afdekking van transacties in andere valuta dan EUR of USD

-Transacties van de faciliteit in andere valuta dan EUR of USD worden afgedekt met cross-currency swap contracten met hetzelfde financiële profiel als de onderliggende lening, op voorwaarde dat er een operationele swapmarkt is.

-De faciliteit voert transacties uit in valuta waarvoor afdekkingsmogelijkheden hetzij niet op een efficiënte wijze beschikbaar zijn, hetzij tegen een hoge kostprijs beschikbaar zijn. Deze transacties luiden in lokale valuta, maar worden in EUR of USD afgewikkeld. Het kader voor financiële risico's van de faciliteit, dat op 22 januari 2015 door het comité van de faciliteit is goedgekeurd, biedt de mogelijkheid om de valutarisico's in lokale valuta met een significante positieve correlatie met de UDS synthetisch af te dekken met in USD luidende derivaten. De met in USD luidende derivaten synthetisch afgedekte lokale valuta zijn opgenomen in de tabel in afdeling 3.4.2.2.3 onder de vermelding "Lokale valuta (onder synthetische dekking), terwijl de niet met de USD synthetisch afgedekte lokale valuta in dezelfde tabel zijn weergegeven onder de vermelding "Lokale valuta (niet onder synthetische dekking)".

3.4.2.2.3Deviezenpositie (x 1000 EUR)

In de tabellen bij deze toelichting wordt de deviezenpositie van de faciliteit weergegeven.

De in de onderstaande tabellen weergegeven deviezenpositie is in overeenstemming met het risicobeleid van de faciliteit (zoals beschreven in het kader voor financiële risico's van de faciliteit). De deviezenpositie per risicobeleid is gebaseerd op boekhoudkundige gegevens en wordt gedefinieerd als het saldo tussen geselecteerde activa en passiva. De activa en passiva in de deviezenpositie per risicobeleid worden geselecteerd om ervoor te zorgen dat de opbrengsten alleen bij ontvangst worden omgezet in de rapporteringsvaluta (EUR).

De niet-gerealiseerde winsten en verliezen en waardevermindering op voor verkoop beschikbare financiële activa worden opgenomen in de deviezenpositie per risicobeleid, alsook waardevermindering op leningen en vorderingen. In de deviezenpositie per risicobeleid opgenomen derivaten worden gewaardeerd tegen hun nominale waarde in plaats van hun reële waarde, om in overeenstemming te worden gebracht met de ingehouden waarde van de activa, die ook worden gewaardeerd tegen hun nominale waarde aangepast met de waardevermindering voor leningen.

In de onderstaande tabel is het resterende deel van de activa en passiva, dat grotendeels bestaat uit op leningen opgebouwde rente, derivaten en subsidies opgenomen als "deviezenpositie buiten risicobeleid".

Per 31 december 2017	Activa en passiva		Vastleggingen en voorwaardelijke verplichtingen
Valuta's	Deviezenpositie per risicobeleid	Deviezenpositie buiten risicobeleid	Balans deviezenpositie
USD	-206 535	6 087	-200 448	377 994
Lokale valuta (onder synthetische dekking)*
KES	88 532	2 854	91 386	-
TZS	98 722	1 820	100 542	-
DOP	37 785	1 494	39 279	-
UGX	52 653	1 505	54 158	-
RWF	32 714	354	33 068	-
Lokale valuta (niet onder synthetische dekking)*
HTG, MUR, MZN, XOF, ZMW	30 802	183	30 985	-
Totaal niet-EUR valuta	134 673	14 297	148 970	377 994
EUR	-	2 688 497	2 688 497	1 278 511
TOTAAL EUR en niet-EUR	134 673	2 702 794	2 837 467	1 656 505

* Zie afdeling 3.4.2.2.2 voor toelichting bij synthetische dekking.
Per 31 december 2016	Activa en passiva		Vastleggingen en voorwaardelijke verplichtingen
Valuta's	Deviezenpositie per risicobeleid	Deviezenpositie buiten risicobeleid	Balans deviezenpositie
USD	-258 496	7 578	-250 918	282 991
Lokale valuta (onder synthetische dekking)*
KES	117 881	3 869	121 751	-
TZS	97 116	1 931	99 046	-
DOP	52 553	2 013	54 566	-
UGX	36 776	1 077	37 854	-
RWF	22 258	194	22 452	-
Lokale valuta (niet onder synthetische dekking)*
HTG, MUR, MZN, XOF, ZMW	22 534	252	22 786	246
Totaal niet-EUR valuta	90 622	16 914	107 537	283 237
EUR	-	2 591 845	2 591 845	1 241 229
TOTAAL EUR en niet-EUR	90 622	2 608 759	2 699 382	1 524 466

3.4.2.3Deviezen gevoeligheidsanalyse

Per 31 december 2017 zou een waardevermindering ten belope van 10% van de EUR ten opzichte van alle niet EUR-valuta resulteren in een stijging van de middelen van de contribuanten ten belope van 16,6 miljoen EUR (31 december 2016: 12,0 miljoen EUR). Een waardeverhoging ten belope van 10% van de EUR ten opzichte van alle niet EUR-valuta zou resulteren in een daling van de middelen van de contribuanten ten belope van 13,6 miljoen EUR (31 december 2016: 9,9 miljoen EUR).

3.4.2.4Omrekeningskoers

De volgende omrekeningskoersen werden gebruikt voor de opstelling van de balans op 31 december 2017 en 31 december 2016:

	31 december 2017	31 december 2016
Andere dan EU-valuta
Botswana Pula (BWP)	11,7512	11,2657
Dominicaanse Republiek pesos (DOP)	57,1465	48,7476
Fijische dollar (FJD)	2,4186	2,1969
Haïtiaanse gourde (HTG)	75,69	68,78
Keniaanse shillings (KES)	123,7	108,06
Mauritaanse ouguiya (MRO)	422,36	375,79
Mauritiaanse rupee (MUR)	40,07	37,85
Mozambikaanse Metical (MZN)	70,09	75,25
Rwandese frank (RWF)	1 003,37	856,80
Tanzaniaanse shillings (TZS)	2 681,78	2 296,99
Oegandese shillings (UGX)	4 357,00	3 805,00
US-dollars (USD)	1,1993	1,0541
CFA-franken (XAF/XOF)	655,957	655,957
Zuid-Afrikaanse rand (ZAR)	14,8054	14,457
Zambiaanse Kvacha (ZMW)	11,965	10,4653

3.4.3Aandelenkoersrisico

Het aandelenkoersrisico is het risico dat de reële waarde van deelname in het aandelenkapitaal daalt als gevolg van de wijzigingen in het niveau van de aandelenkoersen en/de waarde van de aandeleninvesteringen.

De faciliteit is blootgesteld aan het aandelenkoersrisico via zijn investeringen in directe beleggingen in aandelen en risicokapitaalfondsen.

De waarde van niet-beursgenoteerde activa is niet gemakkelijk beschikbaar met het oog op een toezicht en controle op continue basis. Voor dergelijke posities omvatten de best beschikbare aanwijzingen prijzen van relevante waarderingstechnieken.

De effecten op de middelen van de contribuanten van de faciliteit (naar aanleiding van een verandering van de reële waarde van de voor verkoop beschikbare aandelenportfolio) als gevolg van een +/-10 % -verandering van de waarde van de individuele directe beleggingen in aandelen en risicokapitaalfondsen, waarbij alle andere variabelen constant blijven, komen neer op 49,8 miljoen EUR, respectievelijk 49,8 miljoen EUR per 31 december 2017 (51,7 miljoen EUR, respectievelijk -51,7 miljoen EUR per 31 december 2016).

4 Reële waarde van financiële instrumenten

Indeling van de rekeningen en reële waarde

In de volgende tabel zijn de boekwaarden en reële waarden van de financiële activa en verplichtingen opgenomen, inclusief hun niveau in de reëlewaardehiërarchie. In deze tabel zijn geen gegevens over de reële waarde opgenomen voor financiële activa en financiële verplichtingen die niet tegen reële waarde zijn geboekt als de boekwaarde een redelijke benadering is van de reële waarde.

Per 31.12.2017	Boekwaarde		Reële waarde
(x 1 000 EUR)	Voor handels-doeleinden aangehouden	Beschikbaar voor verkoop	Geldmiddelen, leningen en vorderingen	Aange-houden tot einde looptijd	Overige financiële ver-plichtingen	Totaal	Niveau 1	Niveau 2	Niveau 3	Totaal
Financiële activa geboekt tegen reële waarde:
Afgeleide financiële instrumenten	12 521	-	-	-	-	12 521	-	12 521	-	12 521
Durfkapitaalfondsen	-	420 104	-	-	-	420 104	-	-	420 104	420 104
Directe aandeleninvesteringen	-	77 435	-	-	-	77 435	24 458	-	52 977	77 435
Totaal	12 521	497 539	-	-	-	510 060	24 458	12 521	473 081	510 060
Financiële activa niet geboekt tegen reële waarde:
Geldmiddelen en kasequivalenten	-	-	549 101	-	-	549 101	-	-	-	-
Leningen en vorderingen	-	-	1 666 725	-	-	1 666 725	-	1 852 507	-	1 852 507
Door contribuanten te storten bedragen	-	-	150 000	-	-	150 000	-	-	-	-
Obligaties	-	-	-	144 382	-	144 382	144 382	-	-	144 382
Overige activa	-	-	4 385	-	-	4 385	-	-	-	-
Totaal	-	-	2 370 211	144 382	-	2 514 593	144 382	1 852 507	-	1 996 889
Totaal financiële activa	12 521	497 539	2 370 211	144 382	-	3 024 653

Financiële activa geboekt tegen reële waarde:
Afgeleide financiële instrumenten	-1 153	-	-	-	-	-1 153	-	-1 153	-	-1 153
Totaal	-1 153	-	-	-	-	-1 153	-	-1 153	-	-1 153
Financiële verplichtingen niet geboekt tegen reële waarde:
Voorzieningen voor verstrekte garanties	-	-	-	-	-484	-484
Aan derde partijen verschuldigde bedragen	-	-	-	-	-157 285	-157 285
Overige verplichtingen	-	-	-	-	-2 462	-2 462
Totaal	-	-	-	-	-160 231	-160 231
Totaal financiële verplichtingen	-1 153	-	-	-	-160 231	-161 384

4 Reële waarde van financiële instrumenten (vervolg)

Indeling van de rekeningen en reële waarde (vervolg)

Per 31 december 2016	Boekwaarde		Reële waarde
(x 1 000 EUR)	Voor handels-doeleinden aange-houden	Beschikbaar voor verkoop	Geld-middelen, leningen en vorderingen	Aange-houden tot einde looptijd	Overige financiële ver-plichtingen	Totaal	Niveau 1	Niveau 2	Niveau 3	Totaal
Financiële activa geboekt tegen reële waarde:
Afgeleide financiële instrumenten	6 920	-	-	-	-	6 920	-	6 920	-	6 920
Durfkapitaalfondsen	-	437 788	-	-	-	437 788	-	-	437 788	437 788
Directe aandeleninvesteringen	-	79 096	-	-	-	79 096	22 880	-	56 216	79 096
Totaal	6 920	516 884	-	-	-	523 804	22 880	6 920	494 004	523 804
Financiële activa niet geboekt tegen reële waarde:
Geldmiddelen en kasequivalenten	-	-	360 817	-	-	360 817
Leningen en vorderingen	-	-	1 729 380	-	-	1 729 380	-	1 951 786	-	1 951 786
Door contribuanten te storten bedragen	-	-	86 395	-	-	86 395	-	-	-	-
Obligaties	-	-	-	169 398	-	169 398	120 123	48 031	-	168 154
Overige activa	-	-	345	-	-	345	-	-	-	-
Totaal	-	-	2 176 937	169 398	-	2 346 335	120 123	1 999 817	-	2 119 940
Totaal financiële activa	6 920	516 884	2 176 937	169 398	-	2 870 139

Financiële activa geboekt tegen reële waarde:
Afgeleide financiële instrumenten	-25 189	-	-	-	-	-25 189	-	-25 189	-	-25 189
Totaal	-25 189	-	-	-	-	-25 189	-	-25 189	-	-25 189
Financiële verplichtingen niet geboekt tegen reële waarde:
Voorzieningen voor verstrekte garanties	-	-	-	-	-625	-625
Aan derde partijen verschuldigde bedragen	-	-	-	-	-116 114	-116 114
Overige verplichtingen	-	-	-	-	-2 546	-2 546
Totaal	-	-	-	-	-119 285	-119 285
Totaal financiële verplichtingen	-25 189	-	-	-	-119 285	-144 474

Waardering van reële waarden

4.2.1Waarderingstechnieken en aanzienlijke niet-waarneembare inputs

In de onderstaande tabel zijn gegevens opgenomen over de waarderingstechnieken en de aanzienlijke niet-waarneembare inputs voor de waardering van financiële instrumenten, die zijn ingedeeld onder niveau 2 en 3 van de reëlewaardehiërarchie:

	Waarderingstechniek	Aanzienlijke niet-waarneembare inputs	Verhouding tussen niet-waarneembare inputs en waardering van reële waarden
Financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde

Afgeleide financiële instrumenten	Gedisconteerde kasstroom: Toekomstige kasstromen worden gewaardeerd op basis van termijnkoersen/rentevoeten (uitgaande van waarneembare termijnkoersen en rentencurven op het einde van de verslagperiode) en termijncontracten/rentevoeten, gedisconteerd tegen een percentage dat rekening houdt met het kredietrisico van verschillende tegenpartijen.	Niet van toepassing.	Niet van toepassing.

Risicokapitaal-fonds (VCF)	Methode op basis van de aangepaste intrinsieke waarde: De reële waarde wordt bepaald aan de hand van hetzij het percentage van het onderliggende instrument dat de faciliteit in handen heeft, zoals vastgesteld in het laatste voor kasstromen bijgewerkte rapport, hetzij, voor zover deze gegevens beschikbaar zijn, de waarde per aandeel op dezelfde datum, zoals meegedeeld door de desbetreffende fondsbeheerder. Om de kloof tussen de laatst beschikbare intrinsieke waarde en de rapportage op het jaareinde te overbruggen, wordt een daaropvolgende evaluatieprocedure uitgevoerd en indien nodig wordt de gerapporteerde intrinsieke waarde aangepast.	Aanpassing voor de verstreken tijd tussen de laatste rapporteringsdatum van het durfkapitaalfonds en de waarderingsdatum, waarbij rekening wordt gehouden met de exploitatie- en beheerkosten, hierop volgende wijzigingen in de reële waarde van de onderliggende activa van de durfkapitaalfondsen, opgelopen extra verplichtingen en marktwijzigingen of andere wijzigingen in de economische omstandigheden.	Hoe langer de periode tussen de datum van de waardering van reële waarden en de laatste rapporteringsdatum van het durfkapitaalfonds, hoe hoger de aanpassing voor de verstreken tijd.

Directe investeringen in aandelen	Aangepaste intrinsieke waarde	Aanpassing voor de verstreken tijd tussen de laatste rapporteringsdatum van de vennootschap waarin is geïnvesteerd en de waarderingsdatum, waarbij rekening wordt gehouden met de operationele uitgaven, hierop volgende wijzigingen in de reële waarde van de onderliggende activa van de vennootschappen waarin is geïnvesteerd, opgelopen extra verplichtingen en marktwijzigingen of andere wijzigingen in de economische omstandigheden, kapitaalsverhoging, verkoop/wijziging van de controle.	Hoe langer de periode tussen de datum van de waardering van reële waarden en de laatste rapporteringsdatum van de vennootschap waarin is geïnvesteerd, hoe hoger de aanpassing voor de verstreken tijd.

		Korting voor het ontbreken aan verhandelbaarheid (liquiditeit), die wordt bepaald door verwijzingen naar vorige transactieprijzen voor soortgelijke aandelen in het land/de regio, variërend van 5% tot 30%.	Hoe hoger de korting voor verhandelbaarheid, hoe lager de reële waarde.

Financiële activa niet gewaardeerd tegen reële waarde

Leningen en vorderingen	Gedisconteerde kasstromen: Het waarderingsmodel maakt gebruik van contractuele kasstromen die alleen worden uitgekeerd als de debiteur niet in gebreke blijft. Er wordt geen rekening gehouden met de waarde van de zekerheden of mogelijkheden voor vervroegde aflossing. Om de netto contante waarde (NCW) van de leningen te verkrijgen, worden in het gekozen model de contractuele kasstromen van elke lening verrekend waarbij gebruik wordt gemaakt van een aangepaste marktdiscontovoet. De NCW van elke afzonderlijke lening wordt vervolgens aangepast om rekening te kunnen houden met het desbetreffende hiermee samenhangende verwachte verlies. De resultaten worden vervolgens opgeteld om de reële waarde van de leningen en vorderingen te verkrijgen	Niet van toepassing.	Niet van toepassing.

Tot einde looptijd aangehouden activa	Gedisconteerde kasstromen	Niet van toepassing.	Niet van toepassing.

Bij de toepassing van de norm IFRS 13 worden waarderingsaanpassingen opgenomen in de reële waarde van de derivaten per 31 december 2017 en 2016. Hierbij gaat het om:

-aanpassingen van de kredietwaarderingen (CVA), waarbij het tegenpartijkredietrisico bij derivatentransacties in aanmerking wordt genomen, hetgeen resulteert in een daling met 38 000 EUR per 31 december 2017 en in een daling met 76 400 EUR per 31 december 2016.

-aanpassingen aan de debetwaarderingen (DVA), waarbij het eigen kredietrisico bij derivatentransacties in aanmerking wordt genomen, hetgeen resulteert in een stijging met 29 500 EUR per 31 december 2017 en een stijging met 42 900 EUR per 31 december 2016.

4.2.2Overdrachten tussen niveau 1 en 2

Het beleid van de faciliteit komt erop neer de overdrachten tussen niveaus te erkennen op de datum waarop zich de gebeurtenis of de gewijzigde omstandigheden hebben voorgedaan, die tot de overdracht hebben geleid.

In 2017 en 2016 vonden er binnen de faciliteit geen overdrachten plaats van het niveau 1 naar 2 of van het niveau 2 naar 1 van de reëlewaardehiërarchie.

4.2.3Reële waarden niveau 3

Afstemming van reële waarden niveau 3

In de onderstaande tabellen zijn de wijzigingen opgenomen bij de instrumenten in niveau 3 voor de op 31 december 2017 en 31 december 2016 afgesloten jaren:

(× 1000 EUR)	Voor verkoop beschikbare financiële activa
Saldo per 1 januari 2017	494 004
Baten of verliezen opgenomen in winst of verlies:
- netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa	2 711
- waardevermindering van voor verkoop beschikbare financiële activa	-22 024
Totaal	-19 313
Baten of verliezen opgenomen in andere niet-gerealiseerde resultaten:
- nettowijziging in reële waarde van voor verkoop beschikbare financiële activa	-17 592
Totaal	-17 592
Uitgekeerde bedragen	62 660
Terugbetalingen	-44 568
Afschrijvingen	-2 110
Saldo per 31 december 2017	473 081

(× 1000 EUR)	Voor verkoop beschikbare financiële activa
Saldo per 1 januari 2016	419 175
Baten of verliezen opgenomen in winst of verlies:
- netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa	-6 504
- waardevermindering van voor verkoop beschikbare financiële activa	-2 493
Totaal	-8 997
Baten of verliezen opgenomen in andere niet-gerealiseerde resultaten:
- nettowijziging in reële waarde van voor verkoop beschikbare financiële activa	-24 628
Totaal	-24 628
Uitgekeerde bedragen	153 986
Terugbetalingen	-37 978
Afschrijvingen	-7 554
Saldo per 31 december 2016	494 004

Per 31.12.2017	Stijging	Daling
(x 1000 EUR)
Directe aandeleninvesteringen	-	-


Per 31 december 2016	Stijging	Daling
(x 1000 EUR)
Directe aandeleninvesteringen	10	-10
Totaal	10	-10

Geldmiddelen en kasequivalenten zijn samengesteld uit:

	31.12.2017	31.12.2016
Contanten	166 445	51 462
Termijndeposito's	367 653	259 337
Commercial paper	15 003	50 018
Geldmiddelen en kasequivalenten in het vermogensoverzicht	549 101	360 817
Opgebouwde rente	68	5
Geldmiddelen en kasequivalenten in het kasstroomoverzicht	549 169	360 822

Per 31 december 2017	Reële waarde	Nominaal bedrag
	Activa	Passiva
Valutarenteswaps	149	-1 105	8 098
Renteswaps	393	-48	31 711
FX swaps	11 979	-	1 500 000
Totaal afgeleide financiële instrumenten	12 521	-1 153	1 539 809

Per 31 december 2016	Reële waarde	Nominaal bedrag
	Activa	Passiva
Valutarenteswaps	-	-3 051	7 430
Renteswaps	388	-335	41 233
FX swaps	6 532	-21 803	1 611 000
Totaal afgeleide financiële instrumenten	6 920	-25 189	1 659 663

7 Leningen en vorderingen (x 1000 EUR)

	Globale leningen (*)	Niet-achtergestelde leningen	Achtergestelde leningen	Totaal
Nominaal per 1 januari 2017	994 527	764 339	71 563	1 830 429
Uitgekeerde bedragen	305 059	63 603	-	368 662
Afschrijvingen	-3 257	-6 138	-	-9 395
Terugbetalingen	-162 361	-91 125	-	-253 486
Gekapitaliseerde rente	-	-	-	-
Verschillen wisselkoersen	-128 874	-43 180	-9 017	-181 071
Nominaal per 31 december 2017	1 005 094	687 499	62 546	1 755 139

Waardevermindering per 1 januari 2017	-18 185	-28 294	-71 161	-117 640
Opgenomen waardevermindering in overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten	-5 105	-11 572	-	-16 677
Afschrijvingen	3 257	6 138	-	9 395
Terugboeking van waardeverminderingsverliezen	2 204	3 752	-	5 956
Verschillen wisselkoersen	914	3 234	8 615	12 763
Waardevermindering per 31 december 2017	-16 915	-26 742	-62 546	-106 203

Geamortiseerde kosten	-3 802	-3 408	-	-7 210
Rente	15 122	9 877	-	24 999
Leningen en vorderingen per 31 december 2017	999 499	667 226	-	1 666 725

	Globale leningen (*)	Niet-achtergestelde leningen	Achtergestelde leningen	Totaal
Nominaal per 1 januari 2016	661 792	818 007	160 555	1 640 354
Uitgekeerde bedragen	476 685	51 691	-	528 376
Afschrijvingen	-	-109	-31 189	-31 298
Terugbetalingen	-178 282	-107 259	-65 927	-351 468
Gekapitaliseerde rente	-	-	7 183	7 183
Verschillen wisselkoersen	34 332	2 009	941	37 282
Nominaal per 31 december 2016	994 527	764 339	71 563	1 830 429

Waardevermindering per 1 januari 2016	-9 403	-22 445	-159 198	-191 046
Opgenomen waardevermindering in overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten	-8 794	-11 999	-	-20 793
Afschrijvingen	-	109	31 189	31 298
Terugboeking van waardeverminderingsverliezen	360	6 100	58 698	65 158
Verschillen wisselkoersen	-348.	-59	-1 850	-2 257
Waardevermindering per 31 december 2016	-18 185	-28 294	-71 161	-117 640

Geamortiseerde kosten	-3 906	-3 682	-	-7 588
Rente	14 807	9 371	1	24 179
Leningen en vorderingen per 31 december 2016	987 243	741 734	403	1 729 380

(*) inclusief agentuurovereenkomsten

8 Voor verkoop beschikbare financiële activa (x 1000 EUR)

	Durfkapitaal-fondsen	Directe aandelen-investeringen	Totaal
Kosten per 1 januari 2017	331 253	72 636	403 889
Uitgekeerde bedragen	62 660	-	62 660
Terugbetalingen / verkoop	-41 678	-2 890	-44 568
Afschrijvingen	-437	-1 673	-2 110
Wisselkoerswijzigingen bij terugbetalingen/verkoop	1 600	55	1 655
Kosten per 31 december 2017	353 398	68 128	421 526

Niet-gerealiseerde winsten en verliezen per 1 januari 2017	129 427	13 457	142 884
Nettowijziging niet-gerealiseerde winsten en verliezen	-18 242	1 174	-17 068
Niet-gerealiseerde winsten en verliezen per 31 december 2017	111 185	14 631	125 816

Waardevermindering per 1 januari 2017	-22 892	-6 997	-29 889
Opgenomen waardevermindering in overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten tijdens het jaar	-22 024	-	-22 024
Afschrijvingen	437	1 673	2 110
Waardevermindering per 31 december 2017	-44 479	-5 324	-49 803

Voor verkoop beschikbare financiële activa per 31 december 2017	420 104	77 435	497 539


	Durfkapitaal-fondsen	Directe aandelen-investeringen	Totaal
Kosten per 1 januari 2016	267 331	22 979	290 310
Uitgekeerde bedragen	101 323	52 663	153 986
Terugbetalingen / verkoop	-37 948	-30	-37 978
Afschrijvingen	-4 594	-2 960	-7 554
Wisselkoerswijzigingen bij terugbetalingen/verkoop	5 141	-16	5 125
Kosten per 31 december 2016	331 253	72 636	403 889

Niet-gerealiseerde winsten en verliezen per 1 januari 2016	153 901	10 092	163 993
Nettowijziging niet-gerealiseerde winsten en verliezen	-24 474	3 365	-21 109
Niet-gerealiseerde winsten en verliezen per 31 december 2016	129 427	13 457	142 884

Waardevermindering per 1 januari 2016	-25 029	-9 921	-34 950
Opgenomen waardevermindering in overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten tijdens het jaar	-2 457	-36	-2 493
Afschrijvingen	4 594	2 960	7 554
Waardevermindering per 31 december 2016	-22 892	-6 997	-29 889

Voor verkoop beschikbare financiële activa per 31 december 2016	437 788	79 096	516 884

9 Door contribuanten te storten bedragen (x 1000 EUR)

De door contribuanten te storten bedragen zijn volledig samengesteld uit afgeroepen, maar nog niet betaalde bijdragen van lidstaten.

10 Tot einde looptijd aangehouden financiële activa (x 1000 EUR)

De tot einde looptijd aangehouden portfolio bestaat uit beursgenoteerde obligaties met een resterende looptijd van minder dan drie maanden op de verslagleggingsdatum. In de onderstaande tabel worden de bewegingen weergegeven van de tot einde looptijd aangehouden portfolio:

Saldo per 1 januari 2017	169 398
Verwervingen	1 084 149
Looptijden	-1 109 563
Wijziging inzake afschrijvingen van agio/disagio	-59
Verandering in de opgelopen rente	457
Saldo per 31 december 2017	144 382

Saldo per 1 januari 2016	228 521
Verwervingen	1 159 704
Looptijden	-1 219 953
Wijziging inzake afschrijvingen van agio/disagio	-87
Verandering in de opgelopen rente	1 213
Saldo per 31 december 2016	169 398

	31.12.2017	31.12.2016
Door de EIB te betalen bedragen	4 117	1
Financiële waarborgen	268	344
Totaal overige activa	4 385	345

	31.12.2017	31.12.2016
Uitgestelde rentesubsidies	24 895	25 884
Uitgestelde commissies op leningen en vorderingen	907	399
Totaal uitgestelde baten	25 802	26 283

13 Voorzieningen voor verstrekte garanties (× 1000 EUR)

Voor de boeking van het bedrag van de voorzieningen voor verstrekte garanties wordt gebruik gemaakt van de best mogelijke raming van de middelen die nodig zijn om te voldoen aan de financiële verplichtingen die uit de garantie voortvloeien. Het bedrag is de som van

-het oorspronkelijk opgenomen bedrag verminderd met, in voorkomend geval, de geaccumuleerde afschrijvingen die zijn opgenomen in overeenstemming met IAS 18 Opbrengsten; en

-de overschrijding van de bovenvermelde bedragen, gewaardeerd overeenkomstig IAS 37 Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijke activa.

	2017	2016
Saldo per 1 januari	625	-
Opgenomen toevoegingen in overzicht van winst of verlies en niet-gerealiseerde resultaten	65	242
Benut	-206	-
Overdracht van "Overige passiva", financiële waarborgen	-	383
Saldo per 31 december	484	625

	31.12.2017	31.12.2016
Netto algemene administratiekosten aan EIB te betalen	45 105	43 483
Andere aan EIB te betalen bedragen	580	-
Nog niet uitgekeerde rentesubsidies en technische bijstand die aan lidstaten zijn verschuldigd	111 600	72 631
Totaal aan derde partijen verschuldigde bedragen	157 285	116 114

	31.12.2017	31.12.2016
Voorschotten op terugbetalingen lening	1 986	2 081
Uitgestelde baten van rentesubsidies	436	458
Financiële waarborgen	40	7
Totaal overige verplichtingen	2 462	2 546

16 Afgeroepen bijdrage lidstaten (x 1000 EUR)

Lidstaten	Bijdrage aan de faciliteit	Bijdrage aan rentesubsidies en technische bijstand	Totaal bijgedragen	Afgeroepen en niet betaald
Oostenrijk	65 597	8 387	73 984	3 615
België	96 872	12 340	109 212	5 295
Bulgarije	644	266	910	210
Cyprus	414	171	585	135
Tsjechië	2 346	969	3 315	765
Denemarken	53 220	6 875	60 095	3 000
Estland	230	95	325	75
Finland	37 206	4 920	42 126	2 205
Frankrijk	589 781	72 062	661 843	29 325
Duitsland	574 815	72 516	647 331	30 750
Griekenland	32 475	4 589	37 064	2 205
Hongarije	2 530	1 045	3 575	825
Ierland	16 939	2 620	19 559	1 365
Italië	317 104	42 453	359 557	19 290
Letland	322	133	455	105
Litouwen	552	228	780	180
Luxemburg	7 207	930	8 137	405
Malta	138	57	195	45
Nederland	129 685	16 715	146 400	7 275
Polen	5 980	2 470	8 450	1 950
Portugal	25 243	3 579	28 822	1 725
Roemenië	1 702	703	2 405	555
Slowakije	966	399	1 365	315
Slovenië	828	342	1 170	270
Spanje	156 239	23 306	179 545	11 775
Zweden	68 760	9 129	77 889	4 110
Verenigd Koninkrijk	329 205	46 392	375 597	22 230
Totaal per 31 december 2017	2 517 000	333 691	2 850 691	150 000
Totaal per 31 december 2016	2 377 000	273 691	2 650 691	86 395

	31.12.2017	31.12.2016
Vastleggingen
Niet-uitgekeerde leningen	869 983	901 899
Niet-uitbetaalde verbintenis met betrekking tot voor verkoop beschikbare financiële activa	321 695	244 050
Verstrekte garanties	7 682	8 627
Rentesubsidies en technische bijstand	382 576	334 553

Voorwaardelijke passiva
Getekende niet-verstrekte garanties	74 569	35 337

Totaal voorwaardelijke verplichtingen en vastleggingen	1 656 505	1 524 466

	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
	tot 31.12.2017	tot 31.12.2016
Leningen en vorderingen	97 440	102 580
Rentesubsidies	3 966	4 118
Totale rente en soortgelijke baten	101 406	106 698



De voornaamste onderdelen van rente en soortgelijke uitgaven zijn als volgt:

	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
	tot 31.12.2017	tot 31.12.2016
Afgeleide financiële instrumenten	-980	-1 142
Geldmiddelen en kasequivalenten	-1 037	-752
Tot einde looptijd aangehouden activa	-654	-413
Totale rente en soortgelijke uitgaven	-2 671	-2 307

19 Baten en lasten uit hoofde van vergoedingen en provisies (x 1000 EUR)

	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
	tot 31.12.2017	tot 31.12.2016
Vergoedingen en provisies op leningen en vorderingen	-	515
Vergoedingen en provisies op financiële garanties	209	183
Overige	1	1
Totaal baten uit hoofde van vergoedingen en provisies	210	699

De voornaamste onderdelen lasten uit hoofde van vergoedingen en provisies zijn als volgt:

	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
	tot 31.12.2017	tot 31.12.2016
Provisies betaald aan derde partijen met betrekking tot voor verkoop beschikbare financiële activa	-60	-48
Totaal uitgaven uit hoofde van vergoedingen en provisies	-60	-48

20 Netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa (x 1000 EUR)

Hierna volgt een overzicht van de voornaamste onderdelen van de netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa:

	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
	tot 31.12.2017	tot 31.12.2016
Netto-opbrengsten van voor verkoop beschikbare financiële activa	1 030	2 159
Baten uit dividenden	1 681	4 345
Netto gerealiseerde baten op voor verkoop beschikbare financiële activa	2 711	6 504

	Vanaf 1.1.2017	Vanaf 1.1.2016
	tot 31.12.2017	tot 31.12.2016
De daadwerkelijke kosten die door de EIB zijn gemaakt	-48 285	-45 858
Baten van taxatievergoedingen die rechtstreeks bij de cliënten van de faciliteit in rekening worden gebracht	3 180	2 375
Totaal algemene administratiekosten	-45 105	-43 483

22 Betrokkenheid bij ongeconsolideerde gestructureerde entiteiten (x 1000 EUR)

Definitie van een gestructureerde entiteit

Een gestructureerde entiteit is zodanig opgezet dat stemrechten of vergelijkbare rechten niet de dominante factor zijn bij het uitmaken wie zeggenschap over de entiteit uitoefent. Volgens IFRS 12 heeft een gestructureerde entiteit veelal sommige of alle volgende kenmerken of eigenschappen:

·beperkte activiteiten;

·een beperkte en duidelijk omlijnde doelstelling, zoals het uitvoeren van een fiscaal interessante lease, het verrichten van onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten, het verstrekken aan een entiteit van een bron van kapitaal of financiering, of het bieden van investeringsmogelijkheden aan investeerders door aan de activa van de gestructureerde entiteit verbonden risico's en voordelen aan investeerders over te dragen;

·ontoereikend eigen vermogen om de gestructureerde entiteit in staat te stellen haar activiteiten te financieren zonder achtergestelde financiële steun;

·financiering in de vorm van diverse contractueel verbonden instrumenten ten behoeve van investeerders welke tot kredietconcentraties of andere risico's aanleiding geven (tranches).

Niet-geconsolideerde gestructureerde entiteiten.

Met "niet-geconsolideerde gestructureerde entiteiten" wordt verwezen naar alle gestructureerde entiteiten die niet door de faciliteit worden gecontroleerd. Hieronder vallen onder meer belangen in gestructureerde entiteiten die niet geconsolideerd zijn.

Definitie van belangen in gestructureerde entiteiten:

In IFRS 12 wordt "belang" breed gedefinieerd als een contractuele of niet-contractuele betrokkenheid die de verslaggevende entiteit blootstelt aan veranderlijkheid van opbrengsten uit de prestaties van de andere entiteit. Voorbeelden van dergelijke belangen zijn onder meer het aanhouden van deelnemingen en andere vormen van betrokkenheid, zoals het verstrekken van financiering, liquiditeitssteun, kredietverbetering, verbintenissen en garanties aan de andere entiteit. IFRS 12 bepaalt dat een entiteit niet noodzakelijkerwijze een belang heeft in een andere entiteit enkel en alleen omdat er een typische klanten-leveranciersrelatie bestaat.

In de onderstaande tabel worden de types gestructureerde entiteiten vermeld die door de faciliteit niet zijn geconsolideerd maar waarin zij een belang heeft.

Type gestructureerde entiteit	Aard en oogmerk	Door de faciliteit aangehouden belang
Projectfinanciering - leningen aan voor een bijzonder doel opgerichte entiteiten ("SPV")	Projectfinancieringstransacties zijn transacties waarbij de faciliteit voor haar schuldaflossing een beroep doet op een kredietnemer wiens enige of belangrijkste inkomstenbron tot stand komt door een activum of een beperkt aantal activa die met een dergelijke schuld worden gefinancierd of andere reeds bestaande activa die contractueel aan het project zijn gerelateerd. Projectfinancieringstransacties worden vaak gefinancierd met SPV.	Netto uitgekeerde bedragen; Rentebaten.
Risicokapitaaltransacties	De faciliteit financiert risicokapitaal en beleggingsfondsen. Risicokapitaal en beleggingsfondsen voorzien in het samenvoegen en beheren van middelen van investeerders die op zoek zijn naar deelnemingen in kleine en middelgrote ondernemingen met sterk groeipotentieel en die infrastructuurprojecten willen financieren.	Investeringen in participaties/aandelen die zijn uitgegeven door de durfkapitaalentiteit; Dividenden ontvangen als baten uit dividenden.

De boekwaarden van de niet-geconsolideerde gestructureerde entiteiten waarin de faciliteit een belang heeft op de verslagleggingsdatum, alsook de maximale blootstelling van de faciliteit aan verlies met betrekking tot deze entiteiten zijn opgenomen in de onderstaande tabel. De maximale blootstelling aan verlies omvat de boekwaarde en de hieraan gerelateerde niet-uitbetaalde vastleggingen.

Type gestructureerde entiteit	Bijschrift	Nettoboek-waarde op 31.12.2017	Nettoboek-waarde op 31.12.2016	Maximale blootstelling aan verlies op 31.12.2017	Maximale blootstelling aan verlies op 31.12.2016
Risicokapitaalfondsen	Voor verkoop beschikbare financiële activa	420 104	437 788	737 661	672 222
TOTAAL		420 104	437 788	737 661	672 222

23 Impactfinancieringsenveloppe (× 1000 EUR)

Een nieuw dotatiekapitaal ten belope van 500 miljoen EUR werd goedgekeurd voor de investeringsfaciliteit, de zogenaamde "impactfinancieringsenveloppe" (hierna "IFE" genoemd), die de faciliteit in staat moet stellen projecten te ondersteunen met een bijzonder veelbelovend ontwikkelingspotentieel en de grotere risico's waarmee dergelijke investeringen gepaard gaan, op zich te nemen. De enveloppe biedt nieuwe mogelijkheden voor de versterking van de kredietverlening van de faciliteit aan de particuliere sector via investeringen in de volgende instrumenten:

Sociale impact equity-fondsen — worden gepromoot door een opkomende groep beheerders van private equity-fondsen voor wie de verlichting van sociale of ecologische problemen de kern uitmaakt van de investeringsstrategie van hun fondsen, maar die eveneens nog streven naar houdbaarheid op niveau van het fonds alsook de vennootschappen waarin is belegd.

Leningen aan financiële intermediairs — (bv. microfinancieringsinstellingen, lokale banken en kredietcoöperaties) die in ACS-landen actief zijn waarin de EIB geen financiering kan overwegen — in het bijzonder in lokale valuta — onder de bestaande richtsnoeren voor kredietrisico, bv. wegens aanzienlijke landenrisico's, valutavolatiliteit of een gebrek aan benchmarks voor prijsstelling. De belangrijkste doelstelling van dergelijke leningen is het financieren van projecten met een significant ontwikkelingspotentieel, in het bijzonder op het vlak van steun aan micro- en kleine ondernemingen en landbouw, die doorgaans niet in aanmerking komen voor financiering uit de faciliteit.

Risicodelingsinstrumenten— in de vorm van garanties voor eerste verliezen die risicodelingsoperaties van de EIB met lokale financiële intermediairs (hoofdzakelijk commerciële banken) zullen bevorderen ten voordele van onderbediende KMO's en kleinschalige projecten die voldoen aan de impactfinancieringscriteria in situaties waar een marktfalen is vastgesteld met betrekking tot de toegang tot financiering voor KMO's/kleinschalige projecten. Deze garanties voor eerste verliezen zouden worden gestructureerd als een tegengarantie ten voordele van door de EIB — in het kader van de Investeringsfaciliteit — en door andere internationale financiële instellingen/instellingen voor ontwikkelingsfinanciering gefinancierde tranches met een waarborg van hogere rang, waardoor een aanzienlijk hefboomeffect tot stand zou komen.

Directe financiering — door middel van schuld- of eigenvermogeninstrumenten in projecten met solide en ervaren initiatiefnemers en aanzienlijk ontwikkelingspotentieel, maar met evenwel ook hogere te verwachten verliezen en moeilijkheden om de investering terug te krijgen (aandelenrisico met hogere verliesverwachtingen dan gebruikelijk). De EIB zal strikte selectie- en subsidiabiliteitscriteria voor dit instrument toepassen, aangezien deze projecten, niettegenstaande hun aanzienlijk ontwikkelingspotentieel, niet in staat zouden zijn te voldoen aan aanvaardbare financieringscriteria (bv. lage verwachting inzake het terugkrijgen van de investering of het compenseren van verliezen door rente/vermogensrendement).

De IFE zal het ook mogelijk maken te diversifiëren in nieuwe sectoren, zoals gezondheidszorg en onderwijs, landbouw en voedselzekerheid en nieuwe en innovatieve risicodelingsinstrumenten te ontwikkelen.

Vanuit financieel en boekhoudkundig oogpunt is de IFE een onderdeel van de portfolio van de faciliteit en maakt zij deel uit van de overkoepelende jaarrekening van de faciliteit.

In de onderstaande tabel zijn de boekwaarden en de vastgelegde, maar niet-uitgekeerde bedragen opgenomen, per soort activa:

Soort IFE-investering:	Bijschrift	Nettoboek-waarde op 31.12.2017	Nettoboek-waarde op 31.12.2016	Niet-uitbetaald bedrag op 31.12.2017	Niet-uitbetaald bedrag op 31.12.2016
Sociale impact equity-fondsen	Voor verkoop beschikbare financiële activa	7 839	5 021	51 720	19 567
Leningen aan financiële intermediairs	Leningen en vorderingen	30 804	23 702	44 017	46 958
Risicodelingsinstrumenten	Verstrekte garanties	296	-288	64 569	33 719
Directe financiering — deelnemingen in aandelenkapitaal	Voor verkoop beschikbare financiële activa	42 981	39 986	4 014	14
TOTAAL		81 920	68 421	164 320	100 258

24 Latere gebeurtenissen

Er hebben zich na de balansdatum geen materiële gebeurtenissen voorgedaan die aanleiding zouden geven tot bekendmaking of wijziging van de financiële staten per 31 december 2017.

(1)

PB L 210 van 6.8.2013, blz. 1.

(2) De oprichting van de Overbruggingsfaciliteit is eerst voorgesteld als een artikel van de uitvoeringsverordening van het 11e EOF (COM(2013) 445). Als alternatief heeft de Commissie evenwel de oprichting van de Overbruggingsfaciliteit voorgesteld op grond van een specifiek besluit van de Raad (Voorstel voor een besluit van de Raad betreffende overgangsmaatregelen voor het beheer van het EOF tussen 1 januari 2014 en de inwerkingtreding van het elfde Europees Ontwikkelingsfonds, COM(2013) 663).
(3) Verordening (EG) nr. 215/2008 van de Raad van 18 februari 2008 inzake het Financieel Reglement van toepassing op het 10e Europees Ontwikkelingsfonds. PB L 78 van 19.2.2008, blz. 1.
(4) Verordening (EU) nr. 567/2014 van de Raad van 26 mei 2014 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 215/2008 inzake het Financieel Reglement van toepassing op het 10e Europees Ontwikkelingsfonds wat betreft de toepassing van de overgangsperiode tussen het 10e Europees Ontwikkelingsfonds en het 11e Europees Ontwikkelingsfonds tot de inwerkingtreding van het intern akkoord betreffende het 11e Europees Ontwikkelingsfonds. PB L 157 van 27.5.2014, blz. 52.
(5) Verordening (EU) 2015/323 van de Raad van 2 maart 2015 inzake het financieel reglement van toepassing op het 11e Europees Ontwikkelingsfonds. PB L 58 van 3.3.2015, blz. 17.
(6) Verordening (EU) 2015/322 van de Raad van 2 maart 2015 inzake de uitvoering van het 11e Europees Ontwikkelingsfonds. PB L 58 van 3.3.2015, blz. 1.
(7) Verordening (EU) nr. 567/2014 van de Raad van 26 mei 2014 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 215/2008 inzake het Financieel Reglement van toepassing op het 10e Europees Ontwikkelingsfonds wat betreft de toepassing van de overgangsperiode tussen het 10e Europees Ontwikkelingsfonds en het 11e Europees Ontwikkelingsfonds tot de inwerkingtreding van het intern akkoord betreffende het 11e Europees Ontwikkelingsfonds. PB L 157 van 27.5.2014, blz. 43.
(8)

Overeenkomstig artikel 59 van het Financieel Reglement van het 11e EOF is de kas opgenomen in de balans van het 11e EOF.

(9)

Overeenkomstig artikel 59 van het Financieel Reglement van het 11e EOF is de kas opgenomen in de balans van het 11e EOF. De kenmerken van de verschillende bankrekeningen worden toegelicht in hoofdstuk 5, Financieel risicobeheer.

(10) L 173/15