Bijlagen bij COM(2020)608 - EU-actieplan 2020-2025 inzake illegale vuurwapenhandel - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2020)608 - EU-actieplan 2020-2025 inzake illegale vuurwapenhandel. |
|---|---|
| document | COM(2020)608   |
| datum | 24 juli 2020 |
Overeenkomstig Besluit (GBVB) 2018/1788 van de Raad zal de Europese Commissie de EU-lidstaten en de partners in Zuidoost-Europa jaarlijks vragen om gegevens over de prestatie-indicatoren te verstrekken, zo nodig vergezeld van concreet bewijs (van vernietiging bijvoorbeeld), zodat zij steeds over een bijgewerkte evaluatie van de jaarlijkse activiteiten beschikt. De Commissie zal de bevoegde autoriteiten ondersteunen door een methodologie en duidelijke richtsnoeren voor deze verslaglegging te ontwikkelen, in nauwe samenwerking met Empact Firearms.
4.2.Overkoepelende prioriteiten
4.2.1.Prioriteit 1: De legale markt vrijwaren en onttrekking beperken
De Europese Commissie wil er nog krachtiger voor zorgen dat alle lidstaten de vuurwapenrichtlijn en de bijbehorende gedelegeerde en uitvoeringshandelingen correct omzetten en doeltreffend handhaven. De uitvoering van de vuurwapenrichtlijn door de lidstaten is een prioriteit waarvoor de Commissie alle bevoegdheden waarover zij Verdragshalve beschikt, zal blijven benutten. De Commissie moedigt de partners in Zuidoost-Europa aan om hun wetgeving inzake wettelijke controle in overeenstemming te brengen met de internationale en EU-normen. [Actie 1.1 – KPI 1] Om de lidstaten en Zuidoost-Europese partners te helpen, zal de Commissie samen met Europol een EU-referentietabel voor vuurwapens ontwikkelen aan de hand waarvan vuurwapens eenvoudig kunnen worden ingedeeld in een EU-rubriek. [Actie 1.2]
Overeenkomstig de vuurwapenrichtlijn zal de Commissie begin 2021 een verslag over de toepassing publiceren. Zij zal daarin ook onderzoeken hoe er het best kan worden omgegaan met nieuwe en toekomstige gevaren, met name in verband met flobert-vuurwapens en het 3D-printen van vuurwapens. [Actie 1.3]
De Commissie zal de EU-wetgeving inzake controles op de invoer en uitvoer van civiele vuurwapens [actie 1.4 – KPI 6] onderwerpen aan een effectbeoordeling, met name om na te gaan hoe de traceerbaarheid kan worden verbeterd (door harmonisering van de invoermarkeringen), hoe de nationale autoriteiten het omzeilen van uitvoerverboden kunnen voorkomen door informatie uit te wisselen en hoe de procedures voor de uitvoer en invoer van vuurwapens veiliger kunnen worden gemaakt (meer duidelijkheid door vereenvoudigde procedures). De Commissie zal onderzoeken hoe er voor consistentie kan worden gezorgd tussen Verordening (EU) nr. 258/2012 en de vuurwapenrichtlijn, bijvoorbeeld door de invoer van gemakkelijk om te bouwen alarm- en seinwapens beter te regelen of alle wapens die onder de richtlijn vallen aan uitvoercontroles te onderwerpen. Om ervoor te zorgen dat de regelgeving krachtig wordt gehandhaafd, is de Commissie voornemens de klokkenluidersregeling van Richtlijn (EU) nr. 2019/1937 38 toepasbaar te maken op personen die inbreuken melden op Verordening (EU) nr. 258/2012 als gewijzigd.
Om de tenuitvoerlegging van de relevante internationale VN-verdragen 39 te ondersteunen, zal de Commissie ten slotte de capaciteit van partnerlanden om doeltreffende vuurwapencontroles te verrichten, versterken en krachtiger aansturen op aanpassing aan de strengste normen om voor doeltreffende tracering te zorgen en te voorkomen dat vuurwapens op de illegale markt belanden. [Actie 1.5 – KPI 1]
4.2.2.Prioriteit 2: Het is belangrijk een duidelijker beeld van de situatie te krijgen
De Commissie beveelt de lidstaten nogmaals aan om informatie over zowel verloren en gestolen vuurwapens als verkochte wapens die gemakkelijk tot vuurwapens kunnen worden omgebouwd, stelselmatig in te voeren in het Schengeninformatiesysteem en dit systeem te raadplegen wanneer zij een wapen in beslag nemen. [Actie 2.1 – KPI 9.8] De Commissie zal initiatieven ondersteunen die nationale autoriteiten in staat stellen om gelijktijdige zoekopdrachten te verrichten en/of gegevens in te voeren in zowel het Schengeninformatiesysteem als iARMS van Interpol, en zij roept de lidstaten op gehoor te geven aan de oproep van Interpol om vrijwilligers voor het testen van de nieuwe kenmerken. [Actie 2.2 – KPI 9.6] Het is van cruciaal belang dat alle operationele en strategische inlichtingen en risicogerelateerde informatie die van belang is voor de douane, automatisch wordt doorgegeven aan het gemeenschappelijke douanerisicobeheersysteem (Customs Risk Management System, CRMS). [Actie 2.3 – KPI 9.9] De lidstaten en de Zuidoost-Europese partners dienen gestolen en verloren vuurwapens stelselmatig in iARMS te registreren. [Actie 2.4 – KPI 9.6]
Voortbouwend op het door de UNODC uitgevoerde project zal de Commissie ervoor zorgen dat gegevens over in beslag genomen vuurwapens op stelselmatige en geharmoniseerde wijze worden verzameld [actie 2.5 – KPI 4] en zal zij jaarlijkse statistieken publiceren, zoals momenteel al gebeurt bij inbeslagname van drugs 40 . Deze informatie zou nuttig zijn voor rechtshandhavingsautoriteiten, die daar met name gebruik van zouden kunnen maken om nieuwe trends op het gebied van illegale handel op te merken en hun risicoprofielen te verfijnen. Op basis van de voorbereidende werkzaamheden van verschillende actoren zoals Europol, Frontex, de UNODC, Empact Firearms en de Zuidoost-Europese partners, zal de Commissie daartoe een gemeenschappelijk rapportageformulier voor inbeslagnames voorstellen. Ook zal de Commissie in samenwerking met Europol onderzoeken of het uitvoerbaar is om op EU-niveau een instrument uit te rollen waarmee realtime vuurwapengerelateerde incidenten kunnen worden getraceerd en een voortdurend geactualiseerd beeld kan worden ontwikkeld. [Actie 2.6 – KPI 10] Daarbij zal de Commissie zich laten inspireren door het door de EU gefinancierde Fire-project uit 2017 41 en het platform voor het monitoren van gewapend geweld in Zuidoost-Europa 42 .
Vuurwapens kunnen ook illegaal worden verhandeld via marktplaatsen op het dark web. De Commissie zal de voorbereidende actie uitvoeren die het Europees Parlement heeft voorgesteld in verband met permanente monitoring van het dark web. [Actie 2.7] Bovendien zal Europol in het kader van de EU-beleidscyclus de lidstaten blijven helpen bij het verzamelen van informatie en het samenstellen van een gedegen inlichtingenbeeld inzake het gebruik van dark web voor illegale vuurwapenhandel.
4.2.3.Prioriteit 3: Druk op criminele markten opvoeren
De Commissie dringt er bij de lidstaten en de partners in Zuidoost-Europa op aan in elk rechtsgebied een Firearms Focal Point te voltooien en voor alle benodigde personeel en opleiding te zorgen, overeenkomstig de door de nationale deskundigen aanbevolen beste praktijken 43 . [Actie 3.1 – KPI 7.1] Dergelijke Focal Points zouden ook stelselmatig moeten worden betrokken bij de uitvoering van het VN-actieprogramma ter voorkoming, bestrijding en uitroeiing van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in al zijn aspecten en van het internationale traceringsinstrument. Om de samenwerking op internationaal en EU-niveau te bevorderen, zal de Commissie een scorebord publiceren waarin de contactgegevens en bevoegdheden van de Focal Points duidelijk worden vermeld. [Actie 3.2 – KPI 7.1]
De Commissie roept alle lidstaten die dit nog niet hebben gedaan 44 , op om het Vuurwapenprotocol van de Verenigde Naties te ratificeren. Dit protocol vergemakkelijkt en versterkt de samenwerking bij het voorkomen, bestrijden en uitbannen van de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens. [Actie 3.3 – KPI 1.5] De Commissie zal ook een raadpleging van belanghebbenden starten om te onderzoeken of het wetgevingskader hiaten vertoont en om te beoordelen of het nodig is gemeenschappelijke strafrechtelijke normen vast te stellen voor illegale vuurwapenhandel en -vervaardiging, overeenkomstig artikel 83 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. [Actie 3.4 – KPI’s 1.5 & 8] In deze context zal de Commissie onderzoeken of het haalbaar is regels inzake politiële samenwerking in te voeren om voor een systematischer tracering van in beslag genomen wapens te zorgen, inlichtingen uit te wisselen buiten specifieke onderzoeken om, de uitwisseling van ballistische gegevens te vergemakkelijken en stelselmatiger aan te pakken en gecontroleerde afleveringen uit te voeren.
De Commissie nodigt de lidstaten en de Zuidoost-Europese partners uit om de samenwerking tussen rechtshandhavingsinstanties (douane, politie en grenswacht), maar ook die met openbare aanklagers en forensisch specialisten te verbeteren, teneinde de belangrijkste bronnen en routes van illegale vuurwapens aan te pakken. Daarbij zou het Zuidoost-Europese netwerk van vuurwapendeskundigen als voorbeeld kunnen dienen [actie 3.5 – KPI 3].Zij zouden de expertise van hun rechtshandhavingsinstanties op het gebied van de dreiging in verband met vuurwapens enorm moeten versterken. Daartoe zou met name beter gebruik moeten worden gemaakt van de door Cepol geboden opleidingsmogelijkheden, waarvan de meerwaarde zou moeten worden vergroot door breder in te zetten op het opleiden van opleiders. [Actie 3.6 – KPI 7.2]
De Commissie verzoekt Europol, de lidstaten en de Zuidoost-Europese partners om alert te zijn op vuurwapens bij cyberpatrouilles en acties tegen markten op het dark web, door zowel de gezamenlijke actiedag voor cyberpatrouilles als dark-webonderzoeken zorgvuldig te coördineren met Europols dark-webteam. [Actie 3.7 – KPI 9.4]
De Commissie zal ook de samenwerking tussen rechtshandhavingsinstanties en pakket- en postbedrijven verbeteren om te zorgen voor scherper toezicht op zendingen die vuurwapens of componenten daarvan bevatten. Zij zal met name onderzoeken in hoeverre kunstmatige intelligentie kan worden gebruikt om wapenonderdelen die tussen vele kleine zendingen zijn verborgen, beter te detecteren, met name door middel van röntgentechnologie. [Actie 3.8] Ook zal de Commissie een voorstel doen voor een memorandum van overeenstemming op EU-niveau tussen pakketbedrijven en politie- en douaneautoriteiten. Dit memorandum zal ten doel hebben het melden van gegevens over vuurwapens en onderdelen van vuurwapens te bevorderen en ervoor te zorgen dat voornoemde partijen elkaar beter ondersteunen, uitgaande van de beste praktijken die op nationaal niveau al worden toegepast. [Actie 3.9] Dit zal een gelijk speelveld tot stand brengen, zonder pakketbedrijven die er minder strenge controles op nahouden.
4.2.4.Prioriteit 4: Internationale samenwerking intensiveren
De samenwerking tussen de EU en niet-EU-partners moet worden geïntensiveerd overeenkomstig de prioriteiten van de in 2018 vastgestelde EU-strategie tegen illegale vuurwapens, handvuurwapens en lichte wapens en munitie daarvoor 45 .
Met name de samenwerking met landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten moet worden opgevoerd.
Met Tunesië, Libanon en Jordanië moet nauwer worden samengewerkt bij het traceren van wapens en het verbeteren van de controle op wapens. De Commissie zal nauw samenwerken met de hoge vertegenwoordiger en roept de lidstaten op meer personeel in te zetten voor technische bijstand aan de landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. [Actie 4.1] Turkije geldt als een land van oorsprong van veel gemakkelijk om te bouwen en derhalve illegale gas- en alarmwapens. Samenwerking met Turkije is dan ook van cruciaal belang. [Actie 4.2] In Afrika, met name in de Sahel, zal een verbetering van de fysieke beveiliging, het beheer van voorraden en de registratie en controle van wapens worden aangemoedigd. [Actie 4.3] De uitwisseling van goede praktijken met Zuidoost-Europa is inmiddels op gang gekomen.
Gezien het grote risico van illegale vuurwapenhandel in Zuidoost-Europa (waaronder de niet-EU-partners van de Westelijke Balkan, Oekraïne en Moldavië worden verstaan), de specifieke kenmerken van de geopolitieke context, het grote aantal en het soort nationale en internationale spelers dat bij deze handel is betrokken, alsook de huidige instabiliteit in Oost-Europa, werd in het evaluatieverslag betreffende het actieplan 2015-2019 gepleit voor een nieuw actieplan. Op de derde bijeenkomst van het Gemengd Comité van uit de Europese Unie afkomstige deskundigen op het gebied van vuurwapens en van Zuidwest-Europa, die op 24 september 2018 werd gehouden in Brussel, deden alle vertegenwoordigde partners een aanbeveling van gelijke strekking. Ook werd in het evaluatieverslag benadrukt dat Oekraïne en Moldavië moeten worden betrokken bij een breder samenwerkingskader voor het aanpakken van de gemeenschappelijke dreigingen waar de hele regio door de illegale handel in vuurwapens mee wordt geconfronteerd. Daarmee wordt ook gehoor gegeven aan de oproep van de Raad om Oekraïne te betrekken bij de relevante operationele actieplannen van de EU-beleidscyclus voor georganiseerde en zware internationale criminaliteit 46 . Wat Oekraïne betreft, zal in het actieplan rekening worden gehouden met de ondersteuning 47 die de EU geeft aan de inspanningen van Oekraïne ter bestrijding van de illegale handel in wapens, munitie en explosieven, in samenwerking met de OVSE en het Seesac 48 . De Commissie verleent EU-financiering ter ondersteuning van activiteiten op het gebied van geïntegreerd grensbeheer en de bestrijding van illegale wapenhandel, onder meer via de missie van de Europese Unie voor bijstandverlening inzake grensbeheer in Moldavië en Oekraïne. Het werk van Conflict Armament Research in Oekraïne, dat wordt ondersteund door Besluit (GBVB) 2017/2283 van de Raad, loopt nog.
In het kader van dit actieplan stelt de Commissie daarom voor Zuidoost-Europa specifieke gedetailleerde acties en governance voor (zie hieronder punt 5) die in nauwe samenwerking met de hoge vertegenwoordiger en in overleg met de partners verder kunnen worden uitgewerkt.
5.Specifieke acties voor Zuidoost-Europa en de samenwerking met de EU
5.1.Toesnijden van activiteiten op de regio
Zoals opgemerkt in punt 2, wees de evaluatie van het actieplan EU-Zuidoost-Europa 2015–2019 49 uit dat beide zijden voor gemeenschappelijke uitdagingen staan en dat nauwere regionale samenwerking van cruciaal belang is om de transnationale dimensie van de illegale handel in vuurwapens in de regio beter aan te pakken.
Het werk dat in 2018 met steun van Frankrijk en Duitsland is verzet om de regionale routekaart te ontwikkelen, vloeide voort uit een aanpak die gebaseerd was op consensus en participatie van alle partners uit de Westelijke Balkan. Daarbij werden belangrijke doelstellingen geformuleerd, die niet zouden misstaan in een actieplan. Op grond hiervan stelt de Commissie in bijlage 3 een reeks specifieke activiteiten voor die deel uitmaken van de routekaart, overeenkomstig het Raadsbesluit tot financiering van de uitvoering daarvan 50 .
Alle rechtsgebieden in de regio staan voor vergelijkbare uitdagingen. Niet alle partners zullen hun doelstellingen echter even snel verwezenlijken en verschillende ontwikkelingsfasen vereisen verschillende ambitieniveaus. Te gelegener tijd dienen ook Oekraïne en Moldavië op passende wijze bij die acties te worden betrokken De Commissie zal, in samenwerking met de hoge vertegenwoordiger, met deze twee landen nagaan op welke wijze zij een plaats zouden kunnen krijgen in het algemene kader.
Deze specifieke acties voor Zuidoost-Europa zijn door de autoriteiten van de Westelijke Balkan bepaald bij de ontwikkeling en vaststelling van de regionale routekaart, die als bijlage bij Besluit (GBVB) 1788/2018 van de Raad is gevoegd. Deze routekaart leidt tot de verwezenlijking van de overkoepelende doelstelling van het actieplan, nl. de bestrijding van de illegale handel in vuurwapens en munitie. De routekaart biedt meer duidelijkheid en structuur dan het actieplan 2015-2019 en beoogt met name een einde te maken aan de resterende mazen en inconsistenties inzake de controles op vuurwapens die de politiële en justitiële samenwerking belemmeren. Daartoe wordt de focus gericht op drie belangrijke onderdelen:
·harmoniseren van het rechtskader, moderniseren van de bestuurlijke structuur en bevorderen van capaciteitsopbouw;
·opvoeren van de beveiliging en verkleinen van de voorraden;
·rechtshandhavingsactiviteiten doeltreffender maken door operationele samenwerking, informatie-uitwisseling en samenwerking op het gebied van ballistische analyse te vergemakkelijken.
5.2.Governance moderniseren voor doeltreffende uitvoering
Om al deze activiteiten optimaal uit te voeren, dienen alle partners lering te trekken uit het verleden en met name een nieuw soort governance tot stand te brengen, dat overlapping en gebrek aan coördinatie voorkomt.
5.2.1.Voorzien in nodige financiering om problemen op te lossen
De Commissie wil intensiever met de Zuidoost-Europese partners gaan samenwerken en ook financiële middelen toewijzen om ervoor te zorgen dat zij voldoen aan de vereiste normen. Naast de 11,8 miljoen EUR die in december 2019 zijn toegekend door de Raad 51 , wil de Commissie beschikbare middelen van het Fonds voor interne veiligheid en van het instrument voor pretoetredingssteun mobiliseren en specifiek reserveren voor het aanpakken van de meest dringende kwesties. In het kader van de onderhandelingen over het meerjarig financieel kader roept de Commissie de lidstaten op om in de behoeften te voorzien door ambitieuze begrotingsoplossingen overeen te komen en hun nationale deskundigen te mobiliseren in het veld.
De Commissie zal samen met de hoge vertegenwoordiger een stuurcomité van de belangrijkste uitvoerende partners en donoren bijeenroepen dat onder meer bestaat uit vertegenwoordigers van de lidstaten, de Europese Dienst voor extern optreden, de relevante VN-organisaties (UNDP en UNODC) en de NAVO. Dit stuurcomité zou ernaar moeten streven te zorgen voor de algehele strategische coördinatie van de donoren, met inbegrip van de donoren die geen deel uitmaken van het bestuur van het VN-multipartnertrustfonds voor de uitvoering van de routekaart. In dialoog met de regeringen van de regio zal de Commissie de deelnemers een memorandum van overeenstemming voorstellen dat erop is gericht gezamenlijk te besluiten welke projecten worden gefinancierd. Met volledige inachtneming van de juridische autonomie van de donoren en de besluitvormingsprocedures uit hoofde van de Verdragen zou in een dergelijk memorandum kunnen worden vastgelegd hoe het comité een regionale en nationale begrotingsplanning zou ontwikkelen en geconsolideerde financiële verslaglegging over alle relevante activiteiten en instrumenten zou ontvangen. Dit zou alle donoren en belanghebbenden zowel een brede, actuele visie op de geplande of uitgevoerde activiteiten als zicht op de daaraan verbonden kosten verschaffen. Om te zorgen voor praktische synergieën en doeltreffende contacten met het Seesac, zal de coördinatie van donoren op lokaal niveau worden geïntensiveerd en een coördinatiefunctie in het leven worden geroepen. Daarvoor kan bijvoorbeeld een regionale coördinator voor vuurwapens worden aangewezen, die deel zou kunnen uitmaken van een EU-delegatie in Zuidoost-Europa, bv. die in Belgrado.
5.2.2.Een totaalaanpak van de activiteiten in Zuidoost-Europa
De Commissie stelt voor om ter verbetering van de coördinatie de werkzaamheden van de bestaande organen te stroomlijnen. De politieke sturing zou kunnen worden blijven verleend door de Raad voor wat de EU betreft, en door de ministeriële bijeenkomsten op het gebied van onder meer Justitie, Binnenlandse Zaken en, naargelang het geval, Buitenlandse Zaken tussen de EU en de Zuidoost-Europese partners.
Om te zorgen voor de regionale strategische aansturing dienen alle nationale interministeriële instanties waarin de instellingen bijeenkomen die van belang zijn voor de controle op vuurwapens (commissies betreffende handvuurwapens), elkaar regelmatig te treffen, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de EU. Net als nu zouden de vergaderingen over de coördinatie van de routekaart samen met hen worden georganiseerd en de mogelijkheid bieden om de voortgang bij de tenuitvoerlegging van de routekaart te beoordelen, de lessen die zijn geleerd te delen en te bespreken hoe de resterende mazen zouden kunnen worden gedicht.
Ook zou het wenselijk zijn om de waaier aan bestaande organen op regionaal rechtshandhavingsniveau te stroomlijnen 52 . De Commissie geeft in overweging om de gezamenlijke vergaderingen van de deskundigen uit de EU en Zuidoost-Europa te laten plaatsvinden in het kader van Empact Firearms, waarvoor de partners van de Westelijke Balkan reeds worden uitgenodigd.
De Commissie roept de autoriteiten op alle niveaus op om deelnemers af te vaardigen met een duidelijk mandaat, zodat zij een standpunt kenbaar kunnen maken en toezeggingen kunnen doen dan wel kunnen meedenken over de punten waarop concrete resultaten zouden kunnen worden bereikt.
Wat ten slotte het administratief beheer betreft, faciliteert het Seesac sinds 2002 met name de procedures van de commissies betreffende handvuurwapens, het Zuidoost-Europese netwerk van vuurwapendeskundigen en de coördinatie van de regionale routekaart. Het heeft aanzienlijke technische bijstand verleend aan de partners uit de regio, hetgeen door alle belanghebbenden in het veld wordt gewaardeerd. Dit proces moet worden voortgezet, overeenkomstig Besluiten (GBVB) 2013/710, 2016/2356, 2018/1788 en 2019/2111 van de Raad, in een geest van transparantie met betrekking tot het algemene begrotingsbeheer via het stuurcomité van donoren. Met name dienen de planning van de vergadering, de begrotingsstukken en de verslagleggingsdocumenten volgens een geïntegreerde aanpak te worden gepresenteerd, na raadpleging van de Commissie.
De Commissie acht het van het grootste belang om via begeleiding en ondersteuning van de partners aan te sturen op het nakomen van toezeggingen en het meten van de resultaten aan de hand van de indicatoren, bv. in het kader van de halfjaarlijkse rapportage aan het Seesac over de vooruitgang bij de tenuitvoerlegging van de regionale routekaart en de geplande tussentijdse evaluatie van de uitvoering van de regionale routekaart krachtens Besluit (GBVB) 2018/1788 van de Raad. Zij zal daartoe optimaal gebruikmaken van het hefboompotentieel van het toetredingsproces om de stappen die worden genomen om uitvoering te geven aan het actieplan te bespreken en te monitoren. Dit betekent dat zowel de bijeenkomsten van het subcomité Justitie en Binnenlandse Zaken als de jaarlijkse landenverslagen zullen worden gebruikt om de geboekte vooruitgang te inventariseren. De toetredingsonderhandelingen over hoofdstuk 24 (Recht, vrijheid en veiligheid) zullen worden gebruikt om de doelstellingen van het actieplan te helpen verwezenlijken. Wat betreft de landen die niet voor toetreding in aanmerking komen, zal de geboekte vooruitgang worden besproken in het subcomité Justitie en Binnenlandse Zaken, rechtsstaatplatformen of andere bestaande fora.
6.Conclusie
De bestrijding van de illegale toegang tot vuurwapens dient een algemene veiligheidsprioriteit te zijn voor de Europese Unie, haar lidstaten en haar partners. De illegale toegang tot vuurwapens veroorzaakt individuele fysieke onveiligheid en vergroot de kans op huishoudelijk geweld – dat zelfs kan uitlopen op moord – en op gebruik van vuurwapens bij suïcide. Deze strijd komt ten goede aan de aanpak van andere criminele activiteiten, zoals terrorisme, drugshandel, mensenhandel, migrantensmokkel, zeeroverij, namaak, milieucriminaliteit en georganiseerde vermogenscriminaliteit. De Commissie roept het Europees Parlement, de Raad, de lidstaten en de Zuidoost-Europese partners op om volmondig te erkennen dat op dit beleidsterrein een krachtiger aanpak is geboden – op nationaal niveau, op EU-niveau en door middel van internationale samenwerking.
De Commissie is van oordeel dat dit actieplan door zijn brede en multidisciplinaire opzet binnen de EU-grenzen kan voorzien in een samenhangend operationeel kader voor de EU en haar lidstaten, alsook in voorstellen voor samenwerking en bijstand bij de bestrijding van illegale vuurwapenhandel in en met Zuidoost-Europa.
De Commissie doet een krachtig appel op alle EU-instellingen en alle rechtshandhavingsinstanties en belanghebbenden in de EU en in Zuidoost-Europa om het hoofd bieden aan de uitdagingen die in dit actieplan worden genoemd. De Commissie roept het Europees Parlement en de Raad op om dit actieplan goed te keuren en elke strategische prioriteit te ondersteunen zodat het volledige potentieel daarvan kan worden benut.
(1) Small Arms Survey, “Estimating Global Civilian-held Firearms Numbers”, briefingdocument, juni 2018. Gegevens beschikbaar op http://www.smallarmssurvey.org/fileadmin/docs/Weapons_and_Markets/Tools/Firearms_holdings/SAS-BP-Civilian-held-firearms-annexe.pdf
(2) HU, IT, BE, AT, LT, LV, FR, DE, SI, PL, RO, NL.
(3) Zie bijlage 1 voor meer informatie.
(4) In dit actieplan worden alle partners van de Westelijke Balkan, Moldavië en Oekraïne aangeduid als “Zuidoost-Europa”.
(5) COM(2019) 293 final van 27.6.2019.
(6) Europol, “Interim report of new, changing and emerging threats”, Raadsdocument 9037/19 van 8.5.2019.
(7) Vlaams Vredesinstituut, Armed to kill, Brussel, 3 oktober 2019.
(8) Europol, TE-SAT 2017: EU Terrorism Situation and Trend Report.
(9) Europol, TE-SAT 2018: EU Terrorism Situation and Trend Report.
(10) UNODC (2020), Global Study on Firearms Trafficking, Wenen: UNODC, beschikbaar op: https://www.unodc.org/unodc/en/firearms-protocol/firearms-study.html .
(11) UNODC Global Study on homicides 2019.
(12) Verslagen van Europol: Threat Assessment Report on Illicit Trafficking in Firearms (EDOC#673806v7A van juni 2013), Intelligence Notification (19/2014); “Firearms in the hands of Terrorist in Europe” (EDOC:#759937v3; mei 2015).
(13) Strengthening Resilience in the Western Balkans: Mapping Assistance for SALW Control, Small Arms Survey, september 2018.
(14) UNODC (2020), Global Study on Firearms Trafficking, Wenen: UNODC, beschikbaar op: https://www.unodc.org/unodc/en/firearms-protocol/firearms-study.html .
(15) Richtlijn (EU) 2017/853 van 17 mei 2017 tot wijziging van Richtlijn 91/477/EEG van de Raad inzake de controle op de verwerving en het voorhanden hebben van wapens (PB L 137 van 24.5.2017, blz. 22).
(16) Op 15 april 2020 hadden 17 lidstaten kennis gegeven van volledige omzetting (AT, BG, DE, DK, IE, EL, EE, FR, HR, IT, LV, LT, MT, NL, PT, RO, FI).
(17) COM(2017) 737 final van 12.12.2017.
(18) C(2018) 2197 final van 17.4.2018.
(19) Er is geen Focal Point in Bulgarije, Cyprus, Estland, Ierland, Letland, Litouwen en Malta.
(20) Er is geen Focal Point in Servië en Bosnië en Herzegovina.
(21) “Best practice guidance for the creation of national firearms focal points”, Raadsdocument nr. 8586/18 van 15.5.2018.
(22) Protocol van 31 mei 2001 tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens, hun onderdelen, componenten en munitie, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad. Besluit van de Raad van 11 februari 2014 betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van het Protocol tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens, delen en onderdelen daarvan en munitie, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad, PB L 89 van 25.3.2014, blz. 7.
(23) Zie bijlage 1 voor meer details.
(24) Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement “Vuurwapens en de interne veiligheid van de EU: de burgers beschermen en illegale handel ontwrichten”, COM(2013) 716 van 21.10.2013.
(25) Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, COM(2015) 185 final van 28.4.2015.
(26) Doc. 16726/3/13 REV 3 RESTREINT UE/EU RESTRICTED.
(27) Het Seesac is een gezamenlijk initiatief uit 2002 van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) en de Raad voor regionale samenwerking.
(28) Raadsdocument 15516/14 van 14 november 2014, vastgesteld door de Raad van 4 en 5 december 2014 (Raadsdocument 16526/14); ministerieel forum EU-Westelijke Balkan inzake justitie en binnenlandse zaken van 12 december 2014 in Belgrado.
(29) COM(2015) 624 final van 2.12.2015.
(30) JOIN(2018) 17 final, 1.6.2018.
(31) Conclusies van de Raad van 19 november 2018 (doc. 13581/18).
(32) De routekaart werd met steun van het Seesac door autoriteiten van de Westelijke Balkan ontwikkeld in het kader van een raadplegingsproces. De staatshoofden en regeringsleiders van de Westelijke Balkan stelden de routekaart op 10 juli 2018 vast op de top in Londen in het kader van het proces van Berlijn.
(33) Besluit (GBVB) 2018/1788 van de Raad van 19 november 2018 ter ondersteuning van het Uitwisselingscentrum voor Zuidoost- en Oost-Europa inzake de beheersing van het aantal handvuurwapens en lichte wapens (Seesac) voor de uitvoering van de regionale routekaart voor de strijd tegen illegale wapenhandel in de Westelijke Balkan (PB L 293 van 20.11.2018, blz. 11).
(34) Examination of Firearms and Forensics in Europe and Across Territories, red. Erica Bowen en Helen Poole, Coventry University, Calabria University, Arquebus Solutions Ltd, 2016.
(35) Fighting Illicit Firearms Trafficking Routes and Actors at European Level, red. Ernesto U. Savona, Marina Mancuso, Transcrime – Università Cattolica del Sacro Cuore, 31.3.2017.
(36) Triggering Terror: Illicit Gun Markets and Firearms Acquisition of Terrorist Networks in Europe, red. Nils Duquet, Vlaams Vredesinstituut, 17 april 2018.
(37) UNODC (2020), Global Study on Firearms Trafficking, Wenen: UNODC, beschikbaar op: https://www.unodc.org/unodc/en/firearms-protocol/firearms-study.html .
(38) Richtlijn (EU) 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2019 inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden (PB L 305 van 26.11.2019, blz. 17).
(39) Zie bijlage 1.
(40) Artikelen 5 en 5 bis van Verordening (EG) nr. 1920/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving, PB L 376 van 27.12.2006.
(41) Fighting Illicit Firearms Trafficking Routes and Actors at European Level, op. cit.
(42) http://www.seesac.org/AVMP Financieringsbesluit: Besluit (GBVB) 2019/2111 van de Raad van 9 december 2019 betreffende de ondersteuning van ontwapenings- en wapenbeheersingsactiviteiten van het Seesac in Zuidoost-Europa ter beperking van de dreiging die uitgaat van illegale handvuurwapens en lichte wapens en de munitie daarvoor (PB L 318 van 10.12.2019).
(43) Zie voetnoot 21.
(44) Duitsland, Ierland, Luxemburg, Malta. Alle Zuidoost-Europese partners hebben het protocol geratificeerd of zijn ertoe toegetreden.
(45) Zie voetnoot 30.
(46) Conclusies van de Raad over het versterken van de samenwerking tussen de Europese Unie en Oekraïne op het gebied van binnenlandse veiligheid. Document 15615/17 van 11.12.2017.
(47) Besluit (GBVB) 2019/2009 van de Raad van 2 december 2019 ter ondersteuning van de inspanningen van Oekraïne ter bestrijding van de illegale handel in wapens, munitie en explosieven, in samenwerking met de OVSE PB L 312 van 3.12.2019, blz. 42.
(48) Zie Besluiten (GBVB) 2018/1788, (GBVB) 2019/2111 en (GBVB) 2019/2113 van de Raad, die voorzien in de ondersteuning van Moldavië, Belarus en Oekraïne.
(49) Zie voetnoot 5.
(50) Besluit (GBVB) 2018/1788 van de Raad van 19 november 2018 ter ondersteuning van het Uitwisselingscentrum voor Zuidoost- en Oost-Europa inzake de beheersing van het aantal handvuurwapens en lichte wapens (Seesac) voor de uitvoering van de regionale routekaart voor de strijd tegen illegale wapenhandel in de Westelijke Balkan (PB L 293 van 20.11.2018, blz. 11).
(51) Besluit (GBVB) 2019/2111 van de Raad van 9 december 2019 betreffende de ondersteuning van ontwapenings- en wapenbeheersingsactiviteiten van het Seesac in Zuidoost-Europa ter beperking van de dreiging die uitgaat van illegale handvuurwapens en lichte wapens en munitie daarvoor (PB L 318 van 10.12.2019).
(52) Europese vuurwapendeskundigen, Empact Firearms, het Zuidoost-Europese netwerk van vuurwapendeskundigen alsook de Zuidoost-Europese groep van vuurwapendeskundigen die daarvan deel uitmaakt, en het Gemengd Comité van vuurwapendeskundigen uit de EU en de partners in de Westelijke Balkan.