Bijlagen bij COM(2020)838 - Uitvoering van Verordening (EU) 2018/643 betreffende de statistieken van het spoorvervoer

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

bijlagen zijn gewijzigd:

-bijlage B – “Jaarstatistieken over het goederenvervoer (vereenvoudigde rapportage)” – werd geschrapt;

-bijlage C – “Jaarstatistieken over het reizigersvervoer – (gedetailleerde rapportage)” – werd vereenvoudigd door het schrappen van tabel C1 (“Vervoerde reizigers naar soort vervoer - voorlopige gegevens, alleen het aantal reizigers”) en C2 (“Internationaal reizigersvervoer naar land van instappen en naar land van uitstappen - voorlopige gegevens, alleen het aantal reizigers”);

-bijlage D – “Jaarstatistieken over het reizigersvervoer (vereenvoudigde rapportage)” – werd geschrapt;

-bijlage H – “Statistieken over ongevallen” – werd geschrapt. De lidstaten hebben tot 2016 aan Eurostat en het Spoorwegbureau van de Europese Unie gegevens over ongevallen verstrekt. Om de lasten voor de lidstaten te beperken, worden dergelijke gegevens met ingang van 2016 alleen aan het bureau verstrekt. Het bureau stuurt de gegevens vervolgens naar Eurostat voor verspreiding via diens databank 6 ;

-bijlage I – “Lijst van spoorwegexploitanten (verslaglegging over de lijst van exploitanten)” – werd geschrapt.

Eurostat heeft geijverd voor de ontwikkeling van stevigere procedures voor gegevensvalidatie en -kwaliteitscontroles die de lidstaten in een vroeg stadium van de gegevensindiening van snelle feedback voorzien.

Uit de verzamelde respons op de enquête die in april 2020 naar de lidstaten is gestuurd, blijkt dat het in Verordening (EU) 2018/643 omschreven kader toereikend is om aan de gebruikersbehoeften te beantwoorden zonder dat de respondenten met buitensporige lasten worden opgezadeld. Landen menen dat de gegevens van significante waarde zijn en dat de voordelen ervan opwegen tegen de lasten en kosten waarmee de respondenten en statistische bureaus bij het verzamelen van deze gegevens worden geconfronteerd. De lidstaten beseffen dat milieuvriendelijke logistiek ondenkbaar is zonder spoorwegvervoer, een bedrijfstak die toe is aan modernisering en versterking. Om dit proces te ondersteunen zijn relevante en betrouwbare gegevens voor het formuleren en evalueren van diverse maatregelen onmisbaar.

2.4 GEGEVENSVALIDATIE EN KWALITEIT VAN DE ONTVANGEN STATISTISCHE GEGEVENS 

Hoewel de lidstaten verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van de statistieken over het spoorvervoer, treft de Commissie alle benodigde maatregelen om fouten op te sporen in de gegevens die zij ontvangt. Eurostat beheert een betrouwbaar IT-systeem voor de ontvangst, validatie en verwerking van gegevens en voert diverse soorten gegevenscontroles uit. Als er fouten worden geconstateerd, wordt landen gevraagd herziene gegevens te sturen.

Wat de technische regelingen voor de indiening van gegevens betreft, is er een hoog niveau van standaardisering bereikt. Landen sturen de gegevens naar Eurostat via het Edamis-portaal, met inachtneming van de verplichte bestandsstructuur en het recordformaat. Met een door het belangrijkste IT-systeem uitgevoerd validatieproces worden fundamentele fouten en foutieve codes vroegtijdig opgespoord, wat een snelle integratie van de informatie in de productiedatabank van Eurostat mogelijk maakt.

Zodra de gegevens in de productiedatabank van Eurostat zijn opgeslagen, worden er gedetailleerde controles toegepast om de kwaliteit van de toegezonden gegevens te garanderen. Met deze kwaliteitscontroles wordt de consistentie van de rapportagetabellen van alle landen, de consistentie van die tabellen in de tijd en de samenhang tussen diverse soorten tabellen onderzocht, en wordt een vergelijking gemaakt tussen resultaten van twee rapporterende landen (spiegelcontroles).

De kwaliteit van de gegevens wordt over het geheel genomen als goed beschouwd. Niettemin moet nog altijd meer worden gedaan om de bij de spiegelcontroles geconstateerde asymmetrieën te verkleinen, zij het dat enkele van deze asymmetrieën worden veroorzaakt door verschillen in nationale methoden die niet eenvoudig kunnen worden verholpen. Voorts moet de rapportage van doorvoergegevens worden verbeterd door de methoden voor het verzamelen van gegevens in de rapporterende landen te harmoniseren.

2.5 METHODOLOGISCHE ONDERSTEUNING AAN LIDSTATEN 

Eurostat verleent voortdurend methodologische en technische ondersteuning voor de uitvoering van Verordening (EU) 2018/643.

In het kader van die ondersteuning organiseert Eurostat landenbezoeken om kwesties waarover onduidelijkheid bestaat te kunnen bespreken. Verder organiseert Eurostat om de twee jaar een vergadering van nationale deskundigen (de deskundigengroep inzake statistieken over het spoorvervoer) uit alle lidstaten, EVA-landen, kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten voor het uitwisselen van goede praktijken en het bespreken van de gegevenskwaliteit, methodologische kwesties en nieuwe projecten. De uitvoering van de verordening is tevens een terugkerend agendapunt tijdens vergaderingen van de coördinatiegroep voor vervoersstatistieken.

De Reference Manual on Rail transport statistics biedt de lidstaten richtsnoeren voor de uitvoering van de verordening. Deze referentiehandleiding wordt regelmatig (doorgaans jaarlijks) bijgewerkt met de meest recente informatie, documentatie en richtsnoeren die voor de verzameling van de statistieken over het spoorvervoer van belang zijn.

In 2019 was Eurostat, in nauwe samenwerking met de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties en het Internationaal Transportforum, mede-uitgever van de vijfde editie van de Glossary for transport statistics, die een bijgewerkt en verbeterd deel over het spoorwegvervoer bevat. Dit glossarium is bedoeld om de definities van vervoersstatistieken op Europees en internationaal niveau te standaardiseren.

2.6 GEGEVENSVERSPREIDING 

Eurostat publiceert de in het kader van Verordening (EU) 2018/643 verzamelde gegevens via zijn verspreidingsdatabank die vrij toegankelijk is op de Eurostat-website. Er zijn 26 tabellen over spoorwegvervoer, die op gezette tijden worden bijgewerkt en aangevuld met uitgebreide metagegevensbestanden.

7 8 Eurostat stelt tevens “Statistics Explained”-artikelen op met een voor de media en het brede publiek bestemde analyse van de gegevens. Verder worden gegevens verspreid via op gebruikers en beleidsmakers toegespitste gegevensextracties en via nieuwsberichten en publicaties van Eurostat (zoals het statistiekboek Energy, transport and environment statistics).

3. VERDERE ONTWIKKELING VAN STATISTIEKEN OVER HET SPOORVERVOER

In het kader van de Europese Green Deal is voor alle economische sectoren, met inbegrip van de vervoerssector, een reeks ingrijpende beleidsmaatregelen aangekondigd. Statistieken over het goederen- en reizigersvervoer per spoor kunnen behulpzaam zijn bij het formuleren en monitoren van beleidsdoelstellingen, want zij bieden gegevens over hoeveelheden vervoerde goederen, reizigersaantallen, aantallen afgelegde kilometers, en uitrusting en infrastructuur. Dergelijke informatie wordt verzameld uit hoofde van Verordening (EU) 2018/643 en door middel van facultatieve enquêtes.

Wegens de vertrouwelijkheid van gegevens in enkele landen gelden er beperkingen ten aanzien van de mogelijkheid om deze informatie uit hoofde van Verordening (EU) 2018/643 te verzamelen. Eurostat zal samen met de lidstaten onderzoeken of en hoe de door de vertrouwelijkheid van gegevens gestelde restricties kunnen worden getemperd.

Ten behoeve van een bredere dekking van statistieken over het spoorvervoer heeft Eurostat een administratieve overeenkomst getekend met het Spoorwegbureau van de Europese Unie inzake de ontvangst en bekendmaking van gegevens over:

I)de lengte van de lijnen en sporen die met het Europees beheersysteem voor het spoorverkeer (ERTMS) zijn uitgerust;

II)het aantal spoorwegstations dat beschikt over voorzieningen voor personen met beperkte mobiliteit.

De eerste gegevens, die in het derde kwartaal van 2020 zijn gepubliceerd, hebben betrekking op de lengte van de lijnen die met het ERTMS zijn uitgerust.

Daarnaast werkt Eurostat aan de ontwikkeling van een afstandenmatrix voor het spoor waarmee indicatoren voor de uitsplitsing naar vervoerswijzen per afstandsklasse kunnen worden berekend zonder dat dit voor de rapporterende landen bijkomende lasten oplevert. De afstandenmatrix voor het spoor is gebaseerd op het NUTS 2-niveau voor de regionale nomenclatuur, zodat deze aansluit bij de verzameling van regionale gegevens over het spoorvervoer onder bijlage IV bij Verordening (EU) 2018/643. Hoe de ontwikkeling van de afstandenmatrix zal verlopen, is afhankelijk van de verbetering van de geografische netwerken. De toepassing ervan zal hoofdzakelijk afhangen van de beschikbaarheid en kwaliteit van spoorweggegevens op regionaal niveau.

Het geografisch bereik van de statistieken over het spoorvervoer kan mogelijk worden vergroot als gevolg van toekomstige uitbreidingen van de EU en de vrijwillige medewerking van extra landen en/of internationale organisaties door middel van samenwerkingsovereenkomsten.

Blijkens de in april 2020 verzonden enquête achten de lidstaten het momenteel niet nodig Verordening (EU) 2018/643 te wijzigingen of te verbeteren. Er zijn geen nieuwe gebruikersbehoeften waarop moet worden ingespeeld. Nieuwe nationale, Europese en internationale beleidsinitiatieven met betrekking tot duurzaamheid en de transformatie van vervoerssystemen kunnen echter aanleiding geven tot nieuwe gegevensbehoeften. Zodra dergelijke behoeften zijn vastgesteld, moeten deze tijdig door de deskundigengroep inzake statistieken over het spoorvervoer worden beoordeeld en besproken.

4. CONCLUSIES

Verordening (EU) 2018/643 is op geslaagde wijze uitgevoerd en de uitkomsten worden als gunstig beschouwd. Dankzij een beproefd mechanisme binnen Eurostat en op nationaal niveau is het mogelijk vergelijkbare en hoogwaardige statistieken op te stellen.

Eurostat stelt alles in het werk om de lidstaten te ondersteunen bij het uitvoeren van de verordening en bij het produceren van hoogwaardige statistieken. Het heeft een IT-systeem ontwikkeld en communicatiemethoden ingevoerd met als doel de lasten van het gegevensbeheer voor de rapporterende landen te minimaliseren. Eurostat heeft tevens voorzien in richtsnoeren voor de verbetering van de kwaliteit van gegevens en voor de verlichting van de lasten van het verzamelen en rapporteren van gegevens.

De statistieken over het spoorvervoer kunnen onmiddellijk voor de ontwikkeling, uitvoering en monitoring van beleid op nationaal en EU-niveau worden ingezet. Naast beleidsmakers hebben diverse organisaties en andere gebruikers, zoals onderzoekers en analisten, belangstelling voor de gegevens getoond, en door deze spoorwegstatistieken op uiteenlopende wijze te verspreiden, ziet Eurostat erop toe dat zij steeds onder de aandacht worden gebracht.

(1)

 PB L 112 van 2.5.2018, blz. 1.

(2)

 Verordening (EG) nr. 91/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2002 betreffende de statistieken van het spoorvervoer (PB L 14 van 21.1.2003, blz. 1).

(3) COM(2011) 144 definitief.
(4) COM(2019) 640 final.
(5)

  https://ec.europa.eu/eurostat/documents/29567/3217334/Reference+manual+on+Rail+Transport+Statistics+ %28Version+8.01%29/ed767b61 - 7fca - 470a - a9e2 - 582e4aabedcb (alleen beschikbaar in het Engels). 

(6) https://ec.europa.eu/eurostat/data/database (beschikbaar in het Engels, Frans en Duits).
(7)

  https://ec.europa.eu/eurostat/statistics - explained/index.php?title=Category:Rail   (alleen beschikbaar in het Engels). 

(8)

  https://ec.europa.eu/eurostat/web/products - statistical - books/ - /KS - DK - 19 - 001   (alleen beschikbaar in het Engels).