Bijlagen bij COM(2021)118 - Digitaal kompas 2030: de Europese aanpak voor het digitale decennium

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

bijlage) en de digitale beginselen (deel 4), waarbij ook de gebieden waarop op lidstaten met een achterstand kampen, worden beoordeeld, zoals het uitblijven van maatregelen of de onvolledige uitvoering van belangrijke regelgevingsvoorstellen 41 . De onderliggende indicatoren voor het monitoren van de EU-doelstellingen en de digitaliseringstrends op nationaal niveau zullen deel uitmaken van een verbeterde DESI-rapportage om aan te sluiten op en gebruik te maken van bestaande processen en methodologieën 42 .

-De Europese Commissie wordt belast met de analyse van en de algemene verslaglegging over de vooruitgang op Europees niveau. Deze rapportage zal een overzicht en analyse van de situatie bevatten en tonen hoe ver we nog verwijderd zijn van de digitale doelstellingen voor 2030 (zie onderstaande grafiek als voorbeeld). Het uiteindelijke doel is na te gaan op welke gebieden er achterstand is opgelopen en te tonen hoe die kloof met maatregelen op Europees en/of lidstaatniveau kan worden overbrugd.

Hoe ver zijn we verwijderd van de doelstellingen voor 2030 die een inclusieve en duurzame digitale samenleving mogelijk maken?


Op basis van de analyse zal de Commissie jaarlijks bij de Raad en het Europees Parlement een verslag indienen over de Europese vooruitgang in de richting van het digitale decennium, waarin zij door middel van diverse “verkeerslichten” verslag uitbrengt over de vorderingen in de richting van de visie voor 2030 en de bijbehorende kernpunten, streefcijfers en beginselen, alsook over de algemenere naleving van deze doelstellingen. Het verslag zal de aandacht vestigen op afwijkingen van de gemeenschappelijke EU-doelstellingen voor 2030 en de digitale beginselen, en investeringstekorten aan het licht brengen. Het jaarlijkse voortgangsverslag over het digitale decennium zal, als enige verslag over de digitale vooruitgang, ook als input worden gebruikt voor het Europees semester en zal worden afgestemd op het proces van de herstel- en veerkrachtfaciliteit.

Het verslag zal de aanzet geven tot een gezamenlijke analyse van de Commissie en de lidstaten om oplossingen te zoeken voor knelpunten en gerichte acties voor te stellen om die doeltreffend aan te pakken. De Commissie krijgt de bevoegdheid om, in samenwerking met de lidstaten, voor een operationele follow-up te zorgen en aanbevelingen te doen. Het kan gaan om aanbevelingen met betrekking tot de tenuitvoerlegging van regelgeving 43 of de noodzaak van overheidsinterventie om extra investeringen in digitale technologieën en capaciteit te bevorderen, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van meerlandenprojecten.

In het kader van het beleidsprogramma wordt een mechanisme opgezet om nauwe samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten mogelijk te maken om gezamenlijke verbintenissen aan te gaan en met het oog op mogelijke maatregelen op EU- en nationaal niveau, rekening houdend met de uitvoering van andere digitale beleidslijnen en initiatieven. Bovendien zal het beleidsprogramma de Commissie de mogelijkheid bieden in samenwerking met de lidstaten meerlandenprojecten te ontwikkelen en te lanceren, zoals hieronder beschreven.

Hoewel de nadruk op samenwerking en coördinatie met de lidstaten zou liggen, vereist een effectieve governance een sterk vertrouwen van alle economische en maatschappelijke actoren in de slaagkansen. Aangezien dit een essentiële voorwaarde is om de digitalisering van de Unie te versnellen, zullen over het kompas gerichte raadplegingen van de relevante belanghebbenden worden georganiseerd.

5.2 Meerlandenprojecten

De verwezenlijking van de Europese visie op het digitale decennium vergt digitale capaciteiten op de vier gebieden van het digitale kompas; dit is alleen haalbaar als de lidstaten en de EU hun middelen bundelen. Voor de grote technologische projecten die nodig zijn voor de digitale transitie in Europa is een Europese aanpak van de ontwikkeling van digitale capaciteiten onontbeerlijk. Geavanceerde Europese capaciteiten vereisen een kritische financieringsmassa en onderlinge afstemming tussen alle actoren.

De Europese Raad heeft opgeroepen de synergieën tussen het gebruik van EU- en nationale fondsen met betrekking tot belangrijke technologische projecten verder te versterken. De verordening inzake de herstel- en veerkrachtfaciliteit (RRF) en het instrument voor technische ondersteuning voorzien in de mogelijkheid om meerlandenprojecten te ontwikkelen waarbij investeringen uit verschillende nationale herstel- en veerkrachtsplannen worden gecombineerd. Bovendien moeten maatregelen op langere termijn worden voorbereid om investeringen uit de EU-begroting, de lidstaten en de industrie te mobiliseren.

Mogelijke richtingen voor meerlandenprojecten zijn reeds besproken met de lidstaten in het kader van de voorbereiding van de nationale herstel- en veerkrachtplannen, in het kader van de vlaggenschipinitiatieven Connect, Scale Up, Modernise en Reskill & Upskill. De Commissie heeft operationele steun aangeboden en de lidstaten aangemoedigd om financiering uit hun nationale herstel- en veerkrachtplannen aan te wenden om de krachten te bundelen en dergelijke meerlandenprojecten te ondersteunen.


Digitale meerlandenprojecten die tot dusver met de lidstaten zijn besproken in het kader van het RRF 44 :

-De uitrol van een multifunctionele pan-Europese onderling gekoppelde infrastructuur voor gegevensverwerking, die met volledige inachtneming van de grondrechten moet worden gebruikt, de ontwikkeling van real-time edge-capaciteit (met een zeer korte responstijd) om in te spelen op de behoeften van eindgebruikers in de nabijheid van de plaats waar gegevens worden gegenereerd (d.w.z. vlakbij de telecommunicatienetwerken), het ontwerpen van veilige, energiezuinige en interoperabele middlewareplatforms voor sectoraal gebruik, en gemakkelijke uitwisseling en deling van gegevens mogelijk te maken, met name voor gemeenschappelijke Europese dataruimten;

-De EU uitrusten met capaciteiten op het gebied van het ontwerp en de uitrol van de volgende generatie betrouwbare zuinige processors en andere elektronische componenten die nodig zijn om haar kritieke digitale infrastructuur, AI-systemen en communicatienetwerken te voeden;

-De pan-Europese uitrol van 5G-corridors voor geavanceerde digitale spoorwegactiviteiten en geconnecteerde en geautomatiseerde mobiliteit die bijdragen tot de verkeersveiligheid en de doelstellingen van de Green Deal;

-Het verwerven van super- en kwantumcomputers die verbonden zijn met het EuroHPC-communicatienetwerk voor extreme bandbreedte, investeren in en samenwerken op het gebied van grootschalige applicatieplatforms die supercomputers vereisen (bv. op het gebied van gezondheid, rampenvoorspelling), alsook in nationale HPC-expertisecentra en HPC- en kwantumvaardigheden;

-Het ontwikkelen en de uitrol van een ultraveilige kwantumcommunicatie-infrastructuur die de hele EU bestrijkt teneinde de communicatie en opslag van gevoelige gegevensbronnen in de hele EU, met inbegrip van kritieke infrastructuur, veel beter te beveiligen;

-Het opzetten van een netwerk van veiligheidsoperatiecentra, aangestuurd door artificiële intelligentie, dat tekenen van een cyberaanval vroegtijdig kan detecteren en proactieve actie mogelijk maakt, met het oog op een grotere gezamenlijke risicoparaatheid en -respons op nationaal en EU-niveau;

-Geconnecteerde overheidsdiensten: zorgen voor complementariteit en synergie met het eIDAS-kader en op vrijwillige basis een Europese digitale identiteit aanbieden om online toegang te krijgen tot en gebruik te maken van digitale diensten uit de publieke en private sector op een manier die de privacy versterkt en volledig conform de bestaande wetgeving inzake gegevensbescherming; een eenmaligheidssysteem opzetten waarmee overheidsdiensten op lokaal, regionaal en nationaal niveau over de grenzen heen gegevens en bewijzen kunnen uitwisselen, met volledige inachtneming van de wettelijke vereisten en grondrechten;

-Infrastructuur voor Europese blockchaindiensten: ontwikkelen, uitrollen en exploiteren van een groene, veilige pan-Europese, op blockchain gebaseerde infrastructuur die volledig in overeenstemming is met de waarden en het rechtskader van de EU, waardoor grensoverschrijdende en nationale/lokale openbare dienstverlening efficiënter en betrouwbaarder wordt en nieuwe bedrijfsmodellen worden gepromoot;

-Europese digitale-innovatiehubs: de digitalisering van de Europese industrie ondersteunen door de voltooiing van een EU-breed netwerk van “Europese digitale-innovatiehubs” (EDIH's), als one-stop-shops waarop kmo’s een beroep kunnen doen voor technische expertise en mogelijkheden om te testen alvorens te investeren, alsook voor financieringsadvies, opleiding enz.;

-Hightechpartnerschappen voor digitale vaardigheden door middel van een pact voor vaardigheden: De tekorten aan ICT-specialisten in alle industriële ecosystemen, regio’s en lidstaten nemen toe. Om deze tekorten weg te werken kan een grootschalig multi-stakeholderpartnerschap voor vaardigheden worden opgezet om de kloof tussen vraag en aanbod te dichten, particuliere en publieke investeringen te stimuleren, het aanbod en de kwaliteit van gespecialiseerd onderwijs en gespecialiseerde opleidingen en vorming te verhogen en de excellentie in instellingen voor hoger onderwijs en beroepsonderwijs en -opleiding te stimuleren, zodat zij aantrekkelijker worden en beter inspelen op de digitale behoeften van de arbeidsmarkt.

De Commissie is vastbesloten haar schouders te zetten onder de ontwikkeling en uitvoering van meerlandenprojecten, o.a. in het kader van het RRF, en onder een sterkere dialoog met de lidstaten, onder meer door middel van een flexibel bestuurskader.

Tot dusver zijn diverse mechanismen 45 gebruikt voor verschillende projecten en investeringen, die een lacune in de toolbox van de Commissie aan het licht hebben gebracht om financiering van de lidstaten, de Commissie en particuliere investeringen te combineren met het oog op de uitrol en exploitatie van infrastructuur en diensten van gemeenschappelijk belang, buiten het onderzoeksgebied.

Een efficiënt mechanisme voor de uitrol en exploitatie van digitale meerlandenprojecten (en mogelijk ook projecten op andere gebieden) vergt de combinatie van een aantal kenmerken:

·de mogelijkheid om snel en flexibel op te treden en ervoor te zorgen dat het mechanisme open blijft staan voor alle geïnteresseerde lidstaten;

·standaardregelingen voor gemeenschappelijke kwesties zoals eigendom en beheer van gegevens, met inbegrip van de rol van de Commissie bij het waarborgen van openheid, afstemming op overeengekomen EU-prioriteiten en -regelgeving, met inbegrip van regels inzake mededinging en staatssteun, en coördinatie met EU-programma’s en -beleid;

·de bundeling van EU- en nationale financiering en de complementariteit en combinatie van de verschillende financieringsbronnen faciliteren, en tegelijkertijd stimulansen creëren om particuliere investeringen aan te trekken;

·juridische bevoegdheid voor de aankoop en exploitatie van meerlandeninfrastructuur en pan-Europese diensten van algemeen belang, die verder gaan dan onderzoek, en tegelijkertijd de neutraliteit van de verkoper faciliteren.

Om een efficiënte oplossing te bieden en de lidstaten te stimuleren om samen te werken in meerlandenprojecten, voortbouwend op de opgedane ervaring, onder meer met de uitvoering van dergelijke projecten in het kader van de RRF, bekijkt de Commissie een aantal opties, zoals de haalbaarheid en kenmerken van een permanent instrument voor meerlandenprojecten, als onderdeel van het toekomstige voorstel voor het digitaal-beleidsprogramma.

Het digitale kompas: een nieuw instrument om de digitale agenda op koers te houden

De Commissie zal een digitaal kompas voorstellen in de vorm van een beleidsprogramma dat bij medebeslissing door het Europees Parlement en de Raad moet worden aangenomen. Het digitale kompas omvat:

(I)concrete doelstellingen om onze visie op vier kernpunten te verwezenlijken, op EU- en nationaal niveau gemeten met KPI’s op basis van een verbeterde DESI-index;

(II)een governancestructuur — m.i.v. jaarlijkse verslaglegging door de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de vooruitgang in de richting van het digitale decennium en met specifieke aanbevelingen om afwijkingen van de doelstellingen te beperken;

(III)monitoring van de digitale beginselen die in de interinstitutionele verklaring worden onderschreven, en

(IV)een mechanisme om samen met de lidstaten de meerlandenprojecten uit te voeren die nodig zijn voor de digitale transitie van Europa op kritieke gebieden.

6. Internationale partnerschappen voor het digitale decennium

De digitaliseringsgraad van een economie of samenleving blijkt niet alleen cruciaal te zijn voor haar economische en maatschappelijke veerkracht, maar ook een factor voor mondiale invloed. De pandemie heeft aangetoond hoezeer digitaal beleid nooit waardeneutraal is. Verschillende concurrerende modellen bieden de EU nu de kans om haar positieve en mensgerichte visie op de digitale economie en samenleving uit te dragen.

Om van het digitale decennium van Europa een succes te maken, zullen we sterke internationale digitale partnerschappen opzetten die aansluiten bij de vier pijlers van ons kompas: vaardigheden, infrastructuur, transformatie van het bedrijfsleven en van de overheid. Die zullen de EU beter in staat stellen haar eigen belangen te behartigen, mondiale oplossingen aan te reiken en tegelijkertijd oneerlijke en onrechtmatige praktijken te bestrijden en de beveiliging en veerkracht van de digitale toeleveringsketens van de EU te waarborgen.

Het uitgangspunt van de EU is een open digitale economie, geschraagd door een stroom van investeringen en innovatie, als motor voor welvaart. Tegelijkertijd zal de EU onze kernbelangen en -waarden sterk promoten door middel van drie overkoepelende beginselen: een gelijk speelveld op digitale markten, een veilige cyberspace en de eerbiediging van de grondrechten online.

Het handelsbeleid en handelsovereenkomsten zullen in dit verband een cruciale rol spelen. Op basis van Europese waarden zullen op een open maar assertieve manier mondiale en bilaterale regels voor digitale handel worden vastgesteld. Als centraal onderdeel van de hernieuwde trans-Atlantische betrekkingen heeft de EU voorgesteld een nieuwe raad voor handel en technologie tussen de EU en de VS op te richten, om ons partnerschap voor handel en investeringen te verdiepen, ons gezamenlijk technologisch en industrieel leiderschap te versterken, compatibele normen te ontwikkelen, de samenwerking op onderzoeksgebied te verdiepen, eerlijke concurrentie te bevorderen en de beveiliging van kritieke toeleveringsketens te waarborgen.

De EU is een belangrijke speler in multilaterale fora en een pleitbezorger van inclusief multilateralisme, waarbij regeringen, het maatschappelijk middenveld, de particuliere sector, de academische wereld en andere belanghebbenden samenwerken. Dergelijke fora kunnen wereldwijd zorgen voor een betere werking van de digitale economie, zoals dat gebeurt bij de onderhandelingen over nieuwe regels voor elektronische handel in de Wereldhandelsorganisatie. De EU zal zich binnen internationale organisaties en in samenwerking met haar lidstaten en gelijkgestemde partners actief en assertief inzetten voor haar mensgerichte visie op digitalisering. Binnen die gecoördineerde aanpak moet in het bijzonder worden gepleit voor het gebruik van technologie die volledig in overeenstemming is met het Handvest van de Verenigde Naties en de Universele Verklaring van de rechten van de mens.

De internationale digitale partnerschappen van de EU zullen worden geschraagd door een toolbox, die gebaseerd is op een combinatie van regelgevende samenwerking, capaciteitsopbouw en vaardigheden, investeringen in internationale samenwerking en onderzoekspartnerschappen. Daartoe zal een groeiend programma van bilaterale dialogen worden gebruikt:

·In het kader van haar internationale digitale partnerschappen zal de EU ijveren voor afstemming op of convergentie met de regelgevingsnormen en -standaarden van de EU op het gebied van gegevensbescherming, privacy en gegevensstromen, het ethisch gebruik van AI, cyberbeveiliging en vertrouwen, de strijd tegen desinformatie en illegale online-inhoud, het waarborgen van internetgovernance en het ondersteunen van de ontwikkeling van digitale financiering en e-overheid. De EU zal ook bijdragen aan gemeenschappelijke oplossingen, zoals de lopende werkzaamheden binnen de G20 en de OESO om op basis van consensus tot een mondiale oplossing voor de belastingen op de digitale economie te komen.

·Om haar digitale partnerschappen met ontwikkelingslanden en opkomende landen te ondersteunen, zal de Commissie op basis van die toolbox pakketten voor de digitale economie ontwerpen en voorstellen. Zij zullen worden gefinancierd via initiatieven in het kader van Team Europa (TEI). Voor die TEI worden de middelen van de EU 46 en haar lidstaten gecombineerd en wordt samengewerkt met op wereldschaal toonaangevende Europese bedrijven, o.a. via de ontwikkeling en netwerkvorming van digitale-innovatiehubs. Deze pakketten zullen zo worden ontworpen dat de kernpunten met elkaar verbonden blijven en omvattend worden aangepakt, zodat de promotie van een mensgericht model van digitale ontwikkeling wordt gewaarborgd. Het bevorderen van digitale connectiviteit om de digitale kloof te overbruggen, vereist belangrijke investeringen en dus uitgebreide financiële samenwerking, ook met gelijkgestemde partners en internationale financiële instellingen. Team Europa zal deze digitale kloof in partnerlanden aanpakken, met bijzondere aandacht voor Afrika, en tegelijkertijd de technologie en waarden van de EU bevorderen. Dit zou kunnen worden ondersteund door de oprichting van een fonds voor digitale connectiviteit in het kader van Team Europa. De Commissie zal de komende maanden, samen met onze partners, de haalbaarheid daarvan onderzoeken.

·Digitale partnerschappen zullen de mogelijkheid bieden gezamenlijke onderzoeksactiviteiten uit te voeren, o.a. in het kader van gemeenschappelijke ondernemingen op het gebied van industriële aangelegenheden, die het leiderschap van de EU op het gebied van evoluerende technologieën zoals 6G, kwantumtechnologie of het gebruik van digitale technologie in de strijd tegen klimaatverandering en milieuproblemen, zullen ondersteunen.

Internationale partnerschappen: het digitale kompas in actie

In 2020 heeft de EU een partnerschap voor digitale transformatie met Afrika voorgesteld, waarbij de klemtoon wordt gelegd op vaardigheden die worden verworven door onderwijs en opleiding, op investeringen in belangrijke ondersteunende, duurzame infrastructuur, op convergentie en samenwerking op regelgevingsgebied, waaronder een verbeterde beveiliging van persoonsgegevens, en op betere beveiligde gegevensstromen en samenwerking op het vlak van artificiële intelligentie en de digitalisering van overheidsdiensten. Het partnerschap zal de ontwikkeling van digitale-innovatiehubs en de uitbreiding van de Europese onderzoeksruimte ondersteunen, evenals de Afrikaanse digitale eengemaakte markt. De Digital4Development Hub, die in december 2020 van start is gegaan, zal Europese expertise ter beschikking stellen van programmaontwikkeling en technische bijstand.

Ook voor onze betrekkingen met de Westelijke Balkan en de oostelijke en zuidelijke buurlanden zijn alomvattende digitale partnerschappen van groot belang. Het kompas komt ook tot uiting in onze digitale betrokkenheid buiten de Europese tijdzones, waaronder met betrekking tot onze Aziatische partners, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.

Voortbouwend op een hernieuwde trans-Atlantische relatie als sterke pijler van ons digitaal internationaal engagement, moet de EU het voortouw nemen om een bredere coalitie van gelijkgestemde partners te smeden, die openstaat voor en wordt ontwikkeld samen met al wie onze visie op een mensgerichte digitale transformatie deelt. Samen zullen we ons inzetten voor de verdediging van het open, gedecentraliseerde internet, dat gebaseerd is op één wereldwijd web, en van het gebruik van technologie die de individuele vrijheden respecteert en een gelijk speelveld bevordert. Die coalitie moet samenwerken om het concurrentievermogen en innovatie te stimuleren, om normen vast te stellen in multilaterale fora (zoals het ethisch gebruik van artificiële intelligentie), om digitale handelsstromen te promoten via onderling afhankelijke en veerkrachtige toeleveringsketens, en om de cyberspace te beveiligen. De Commissie en de hoge vertegenwoordiger zullen met de EU-lidstaten samenwerken om een omvattende en gecoördineerde aanpak te ontwikkelen voor de opbouw van digitale coalities en diplomatieke contacten, onder meer via het netwerk van EU-delegaties.

Tegen 2030 moeten internationale digitale partnerschappen leiden tot meer kansen voor Europese bedrijven, meer digitale handel via veilige netwerken, de eerbiediging van Europese normen en waarden, en een meer ondersteunende internationale omgeving voor het soort mensgerichte digitale transformatie dat wij en andere partners graag zouden zien.

7. Conclusie: de weg vooruit

In de mededeling over het digitale kompas wordt een duidelijk traject uitgestippeld naar een gemeenschappelijke visie en acties om Europa te doen slagen in het digitale decennium, thuis en wereldwijd.

De betrokkenheid en inzet van het publiek en alle belanghebbenden is van cruciaal belang om de digitale transformatie te doen slagen. In dit verband zal de Commissie als vervolg op deze mededeling op korte termijn een brede raadpleging over de digitale beginselen starten. Zij zal in de loop van 2021 overleg plegen met de lidstaten, het Europees Parlement, regionale, economische en sociale partners, bedrijven en burgers over specifieke elementen van de mededeling, waaronder het kompaskader met specifieke doelstellingen en governance. De Commissie zal een forum voor belanghebbenden oprichten, dat bij sommige aspecten van de werkzaamheden van het Digitaal kompas 2030 zal worden betrokken.

De Commissie zal voortbouwen op deze overlegstappen teneinde het digitaal-beleidsprogramma tegen het derde kwartaal van 2021 aan de medewetgevers voor te stellen, en zij hoopt tegen eind 2021 met de andere instellingen beslissende vooruitgang te boeken met betrekking tot een verklaring inzake digitale beginselen.

(1)

     De ontwikkeling van volledig nieuwe soorten vaccins (bv. Moderna, BioNTech) heeft de voordelen van disruptieve innovatie en het belang om die technologie te beheersen, onder de aandacht van het brede publiek gebracht. De vaccins konden in minder dan een jaar op efficiënte wijze worden ontwikkeld volgens een methode die tot nu toe nooit was toegepast.

(2)

     Uit een analyse van de diensten van de Commissie over het herstel bleek dat naar schatting 125 miljard euro per jaar moet worden geïnvesteerd in ICT en vaardigheden om de kloof met de belangrijkste concurrenten in de VS en China te dichten. Volgens de Europese Investeringsbank bestaat het risico dat 45 % van de ondernemingen na de COVID-19-crisis minder gaat investeren in plaats van meer.

(3)

     Deze mededeling maakt deel uit van een reeks initiatieven om de open strategische autonomie en de veerkracht van de EU te versterken. Het gaat onder meer om de mededeling over het bevorderen van de openheid, de kracht en de veerkracht van het Europees economisch en financieel stelsel, de evaluatie van het handelsbeleid, de aangekondigde geactualiseerde industriële strategie voor Europa en het verslag over de strategische prognoses 2021.

(4)

   Een strategie voor een digitale eengemaakte markt voor Europa, 6 mei 2015. Van de 30 wetgevingsvoorstellen zijn er 28 door de medewetgevers goedgekeurd.

(5)

   De digitale toekomst van Europa vormgeven, 19 februari 2020.

(6)

     Acht wetgevings- en drie niet-wetgevingsvoorstellen, waaronder deze mededeling, moeten in 2021 worden aangenomen. Zie: werkprogramma van de Europese Commissie voor 2020.

(7)

     Als de index van de digitale economie en maatschappij (DESI) tegen 2027 een score van 90 zou halen, zou dat leiden tot een stijging van het bbp per hoofd van de bevolking met 7,2 % in de hele EU. Deloitte, februari 2021, “Digitalisation: an opportunity for Europe”.

(8)

     De Europese spelers bevinden zich ver onder het mondiale economische gewicht van de EU op belangrijke technologiegebieden zoals processors, webplatforms en cloudinfrastructuur. Zo wordt 90 % van de gegevens in de EU beheerd door Amerikaanse bedrijven, is minder dan 4 % van de belangrijkste onlineplatforms Europees en vertegenwoordigen in Europa geproduceerde microchips minder dan 10 % van de Europese markt.

(9)

     Uit de DESI blijkt dat de meeste EU-landen die op het gebied van digitalisering onder het EU-gemiddelde liggen, de afgelopen vijf jaar niet veel vooruitgang hebben geboekt ( https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/digital-economy-and-society-index-desi ).

(10)

   Gebaseerd op het monitoringsysteem van de index van de digitale economie en maatschappij (DESI) dat de Commissie sinds 2014 heeft opgezet (  https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/digital-economy-and-society-index-desi ). In het strategisch prognoseverslag 2020 wordt de voltooiing aangekondigd van dashboards inzake veerkracht, onder meer voor de digitale dimensie, die aanvullende inzichten zullen verschaffen over de digitale kwetsbaarheden en capaciteit van de EU.

(11)

     Europese vaardighedenagenda en actieplan voor digitaal onderwijs.

(12)

     Het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten (COM(2021) 102 final). Goedgekeurd op 4 maart 2021.

(13)

     Scorebord voor vrouwen in het digitale tijdperk 2020: https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/women-digital-scoreboard-2020

(14)

     De Commissie zal ervoor zorgen dat alleen aan EU-financieringsprogramma’s op relevante technologiegebieden kan worden deelgenomen als is voldaan aan de beveiligingseisen van de respectieve EU-programma’s, waaronder de externe financieringsprogramma’s en financiële instrumenten van de EU, en als de aanpak van de EU-toolbox voor 5G-cyberbeveiliging wordt gevolgd.

(15)

     Om tot die doelstelling bij te dragen, heeft de Commissie een voorstel aangenomen voor de oprichting van een gemeenschappelijke onderneming voor slimme netwerken en diensten die onderzoeks- en innovatieactiviteiten op het gebied van 6G-technologie in het kader van Horizon Europa moet coördineren, evenals initiatieven voor de uitrol van 5G in het kader van de Connecting Europe Facility Digital en andere programma’s (https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/europe-puts-forward-proposal-joint-undertaking-smart-networks-and-services-towards-6g).

(16)

     Die ambitie volgt het schema dat is voorgesteld in de mededeling van de Commissie uit 2016 “Connectiviteit voor een competitieve digitale eengemaakte markt — Naar een Europese gigabitmaatschappij” en de daarin vastgelegde streefcijfers voor 2025.

(17)

     Om tot die doelstelling bij te dragen, heeft de Commissie een voorstel aangenomen tot oprichting van een gemeenschappelijke onderneming voor essentiële digitale technologieën om onderzoeks- en innovatieactiviteiten op het gebied van halfgeleider- en processortechnologie te coördineren in het kader van Horizon Europa en heeft zij een Europese alliantie voor microprocessoren opgezet.

(18)

     Hoe kleiner de technologie-node, hoe kleiner de feature-omvang, waardoor kleinere, snellere en efficiëntere transistors worden geproduceerd.

(19)

     Hoewel de situatie ten opzichte van 2018 verbeterd is, heeft volgens gegevens van Eurostat in 2020 nog altijd maar 36 % van de ondernemingen in de EU gebruikgemaakt van clouddiensten, voornamelijk voor eenvoudige toepassingen zoals e-mail en opslag van bestanden (slechts 19 % van de ondernemingen maakt gebruik van geavanceerde clouddiensten).

(20)

     De EU probeert die bezorgdheden te beperken door wederzijds voordelige internationale samenwerking, zoals de voorgestelde overeenkomst tussen de EU en de VS om grensoverschrijdende toegang tot elektronisch bewijsmateriaal te vergemakkelijken, door het risico op conflicten in de wetgeving te verminderen en door duidelijke beschermingsmaatregelen voor de gegevens van EU-burgers en ‑bedrijven vast te stellen.

(21)

     De verklaring over de cloudfederatie en -alliantie zal tot die doelstelling bijdragen.

(22)

     Een edge node is een computer die fungeert als eindgebruikersportaal (of “gateway”) voor communicatie met andere nodes in clustercomputing, waarbij componenten van een softwaresysteem door meerdere computers worden gedeeld.

(23)

     Bijvoorbeeld de EU-strategie voor cyberbeveiliging voor het digitale decennium, de wet inzake digitale diensten en de wet inzake digitale markten, de Europese digitale identiteit, het actieplan voor de media en de audiovisuele sector, het Europees actieplan voor democratie, de strategie voor digitale financiering, de data- en AI-strategieën, de verordening inzake platformen voor bedrijven en de verordening inzake geoblocking.

(24)

     Bron: McKinsey-rapport, Shaping the Digital transformation in Europe, september 2020.

(25)

     De toekomstige leiders van Europa: het starters- en opschalingsinitiatief (COM(2016) 733 final).

(26)

     Belangrijk zijn een verdieping van de kapitaalmarktenunie van de EU, een sterkere mobilisering van particuliere financiering en financiering via Horizon Europa, de Europese Innovatieraad en InvestEU.

(27)

   https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/startup-europe

(28)

     Een kmo-strategie voor een duurzaam en digitaal Europa, COM(2020) 103 final.

(29)

     De Digital Intensity Index (DII) meet het gebruik van verschillende digitale technologieën op ondernemingsniveau. De DII-score (van 0 tot 12) van een onderneming wordt bepaald op basis van het aantal geselecteerde digitale technologieën dat zij gebruikt. Als een onderneming ten minste een 4 scoort, is er sprake van een basisniveau van digitale intensiteit.

(30)

     Onder eenhoorns wordt verstaan: 1) gerealiseerde eenhoorns, d.w.z. ondernemingen die na 1990 zijn opgericht en die een beursintroductie of een handelsverkoop van meer dan 1 miljard USD hebben gekend, en 2) ongerealiseerde eenhoorns, d.w.z. ondernemingen die op minstens 1 miljard USD zijn gewaardeerd in hun laatste particuliere financieringsronde (wat betekent dat de waardering niet is bevestigd door een secundaire transactie).

(31)

     Hoewel overheidsdiensten altijd persoonlijk toegankelijk zullen zijn, wordt bij een geslaagde digitale transformatie de voorkeur gegeven aan digitale toegang.

(32)

   Zie met name de Verklaring van Berlijn over een digitale samenleving en een op waarden gebaseerde digitale overheid, december 2020. De digitaliseringsinspanning die is opgelegd in het kader van de enkele digitale toegangspoort van de EU moet worden uitgebreid naar andere sectoren, zodat burgers en bedrijven digitaal met alle nationale overheidsinstanties kunnen communiceren.

(33)

     In Frankrijk vonden er begin maart 2020 10 000 teleconsultaties per dag plaats, een aantal dat volgens het Digital Health Partnership eind maart was gestegen tot 1 miljoen per dag.

(34)

      https://ec.europa.eu/environment/gpp/eu_gpp_criteria_en.htm

(35)

     Mededeling van de Commissie over de digitalisering van justitie in de Europese Unie — Een instrumentarium van kansen, COM(2020) 710 final.

(36)

     85 % van de strafrechtelijke onderzoeken is gebaseerd op elektronisch bewijsmateriaal.

(37)

     Dit is het geval bij bestaande wetgeving, bv. de richtlijn betreffende de verkoop van en de garanties voor consumptiegoederen, de Europese toegankelijkheidswet, het Europees wetboek voor elektronische communicatie, de richtlijn audiovisuele mediadiensten, de verordening inzake de oprichting van één digitale toegangspoort en de cyberbeveiligingsverordening, alsook wetgeving die door de medewetgevers van de EU is voorgesteld en die snel door de nationale parlementen moet worden aangenomen en geratificeerd, zoals de wet inzake digitale diensten en de wet inzake digitale markten.

(38)

     Zie onder punt 5.1.

(39)

     Zie onder punt 5.2.

(40)

     Wellicht vergelijkbaar met het programma voor het radiospectrumbeleid (RSPP), dat op 14 maart 2012 door het Europees Parlement en de Raad is goedgekeurd. Dit besluit bevatte een uitgebreid stappenplan, algemene beginselen en een oproep tot concrete maatregelen om de doelstellingen van het EU-beleid inzake radiospectrumgebruik te verwezenlijken.

(41)

     Terwijl de belangrijkste doelstellingen voor de vier kernpunten zullen worden vastgesteld in het digitaal-beleidsprogramma, worden de digitale beginselen vastgelegd in de bovengenoemde plechtige interinstitutionele verklaring.

(42)

     De lidstaten verstrekken nu reeds relevante informatie voor de DESI-index, zodat de rapportageverplichtingen slechts in beperkte mate toenemen, terwijl de DESI-index zal uitgroeien tot een officieel en gecoördineerd instrument. De lidstaten zullen een sleutelrol spelen bij het bepalen van de relevante streefcijfers en indicatoren, alsook bij het handhavingsmechanisme.

(43)

     Zoals bijvoorbeeld een verdere harmonisatie van het spectrumbeleid.

(44)

     De lijst van meerlandenprojecten is indicatief. Om in aanmerking te komen voor financiering uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit, moeten de projecten volledig in overeenstemming zijn met Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad.

(45)

     Bijvoorbeeld gemeenschappelijke ondernemingen, consortia voor Europese onderzoeksinfrastructuur, verenigingen zonder winstoogmerk, belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang.

(46)

     Met name via het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking, maar ook via de Connecting Europe Facility.