Bijlagen bij COM(2021)801 - Garanderen van een rechtvaardige transitie naar klimaatneutraliteit

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2021)801 - Garanderen van een rechtvaardige transitie naar klimaatneutraliteit.
document COM(2021)801 NLEN
datum 16 juni 2022
Agreement (Energiescenario: gevolge van de Overeenkomst van Parijs voor de werkgelegenheid), Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2019.
(9) Europese Commissie (2019), Sustainable growth for all: choices for the future of Social Europe, Employment and Social Developments in Europe 2019, hoofdstuk 5 ‘Towards a greener future: employment and social impacts of climate change policies’ (Naar een groenere toekomst, werkgelegenheid en sociale gevolgen van klimaatveranderingsbeleid), 4 juli 2019.
(10) Mededeling van de Europese Commissie, Een renovatiegolf voor Europa — groenere gebouwen, meer banen, hogere levenskwaliteit, 14 oktober 2021 (SWD(2020) 550 final). Gezien de in de mededeling vermelde investeringsbehoeften voor renovatie van 275 miljard EUR per jaar, en het feit dat investeringen in retrofits en energie-efficiëntie negen tot twintig banen per geïnvesteerd miljoen dollar kunnen opleveren (SWD(2021) 623 final), zou dit cijfer aanzienlijk hoger kunnen liggen.
(11) COM(2021) 660 final.
(12) Ursula von der Leyen, Een Unie die de lat hoger legt: Mijn agenda voor Europa — politieke beleidslijnen voor de volgende Europese Commissie 2019‑2024, 16 juli 2019.
(13) Aanbeveling (EU) 2021/402 van de Commissie van 4 maart 2021 over doeltreffende actieve steun voor werkgelegenheid na de COVID‑19-crisis (EASE) (PB L 80 van 8.3.2021, blz. 1).
(14) Besluit (EU) 2020/1512 van de Raad van 13 oktober 2020 (PB L 344 van 19.10.2019, blz. 22).
(15) Proposal for a Joint Employment Report 2022 (Voorstel voor een gezamenlijk werkgelegenheidsverslag 2022) (COM(2021) 743 final).
(16) Aanbeveling van de Raad van 30 oktober 2020 inzake Een brug naar banen — Versterking van de jongerengarantie en tot vervanging van de Aanbeveling van de Raad van 22 april 2013 tot invoering van een jongerengarantie (PB C 372 van 4.11.2020, blz. 1).
(17) Aanbeveling van de Raad van 24 november 2020 inzake beroepsonderwijs en ‐opleiding voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht (PB C 417 van 2.12.2020, blz. 1).
(18) PB L 328 van 21.12.2018, blz. 1.
(19) Artikel 8, lid 4, van het herschikkingsvoorstel betreffende energie-efficiëntie, vraagt de lidstaten ook informatie op te nemen over energie-efficiëntiemaatregelen en energiebesparingen bij het eindgebruik die zijn gerealiseerd bij mensen die kampen met energiearmoede, kwetsbare afnemers en, indien van toepassing, mensen die in een sociale woning wonen.
(20) Eurofound, Distributional impacts of climate policies in Europe (Verdelingseffecten van klimaatbeleid in Europa), Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2021.
(21) COM(2020) 564 final.
(22) Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad van 24 juni 2021 houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds Plus, het Cohesiefonds, het Fonds voor een rechtvaardige transitie en het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur en de financiële regels voor die fondsen en voor het Fonds voor asiel, migratie en integratie, het Fonds voor interne veiligheid en het Instrument voor financiële steun voor grensbeheer en visumbeleid (PB L 231 van 30.6.2021, blz. 159).
(23) Verordening (EU) 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad van 24 juni 2021 tot oprichting van het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+) en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1296/2013 (PB L 231 van 30.6.2021, blz. 21).
(24) Mededeling van de Commissie, Europese vaardighedenagenda voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht, 1 juli 2020 (COM(2020) 274 final).
(25) Voorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake individuele leerrekeningen, 8 december 2021 (COM(2021) 773 final).
(26) Proposal for a Council Recommendation on a European approach to micro-credentials for lifelong learning and employability (Voorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake een Europese aanpak van microcredentials voor een leven lang leren en inzetbaarheid, 8 december 2021 (COM(2021) 770 final).
(27) Proposal for a Council Recommendation on learning for environmental sustainability (Voorstel voor een aanbeveling van de Raad over onderwijs voor milieuduurzaamheid (https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/e4dc0318-9c2c-11eb-b85c-01aa75ed71a1/language-en).
(28) https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1517&langId=nl  
(29) Deze hebben betrekking op de volgende industriële ecosystemen: automobielsector; micro-elektronica; luchtvaart en defensie; scheepsbouw; hernieuwbare offshore-energie.
(30) Communication from the Commission, New Consumer Agenda Strengthening consumer resilience for sustainable recovery (Mededeling van de Commissie, De nieuwe consumentenagenda – de consument weerbaarder maken voor duurzaam herstel) (COM(2020) 696 final).
(31)

   Zoals aangekondigd in de nieuwe consumentenagenda zal de Commissie een wetgevingsvoorstel indienen om de consument weerbaarder te maken in de groene transitie.

(32) Mededeling van de Commissie, Een langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU — naar sterkere, verbonden, veerkrachtige en welvarende plattelandsgebieden in 2040 (COM(2021) 345 final).
(33) Mededeling van de Commissie, Een Unie van gelijkheid: strategisch EU-kader voor gelijkheid, integratie en participatie van de Roma (COM(2020) 620 final).
(34) Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot herstructurering van de Unieregeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit (herschikking) (COM(2021) 563 final)
(35) Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende energie-efficiëntie (herschikking) (COM(2021) 558 final).
(36) Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending the Directive 2010/31/EU of the European Parliament and of the Council of 19 May 2010 on the energy performance of buildings (as amended by Directive (EU) 2018/844/EU of 30 May 2018) (Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 2010/31/EU van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei 2010 betreffende de energieprestatie van gebouwen (zoals gewijzigd bij Richtlijn (EU) 2018/844/EU van 30 mei 2018) (COM(2021) 802 final).
(37) Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn (EU) 2018/2001 van het Europees Parlement en de Raad, Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijn 98/70/EG van het Europees Parlement en de Raad wat de bevordering van energie uit hernieuwbare bronnen betreft, en tot intrekking van Richtlijn (EU) 2015/652 van de Raad (COM(2021) 557 final).
(38) Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de uitrol van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen en tot intrekking van Richtlijn 2014/94/EU van het Europees Parlement en de Raad (COM(2021) 559 final).
(39) Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) 2018/842 betreffende bindende jaarlijkse broeikasgasemissiereducties door de lidstaten van 2021 tot en met 2030 teneinde bij te dragen aan klimaatmaatregelen om aan de toezeggingen uit hoofde van de Overeenkomst van Parijs te voldoen (COM(2021) 555 final).
(40) Richtlijn (EU) 2018/410 van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2018 tot wijziging van Richtlijn 2003/87/EG ter bevordering van kosteneffectieve emissiereducties en koolstofarme investeringen en van Besluit (EU) 2015/1814 (Voor de EER relevante tekst) (PB L 76 van 19.3.2018, blz. 3).
(41) Verordening (EU) 2021/1056 van het Europees Parlement en de Raad van 24 juni 2021 tot oprichting van het Fonds voor een rechtvaardige transitie (PB L 231 van 30.6.2021, blz. 1).
(42) Resolutie van het Europees Parlement van 17 december 2020 over een sterk sociaal Europa voor rechtvaardige transities (2020/2084 (INI)).
(43)

   Advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité, Geen Green Deal zonder een sociale deal (initiatiefadvies), EESC 2020/01591 (PB C 341 van 24.8.2021, blz. 23).

(44)

   Advies van het Europees Comité van de Regio’s, Een sterk sociaal Europa voor rechtvaardige transities, COR 2020/02167 (PB C 440 van 18.12.2020, blz. 42).

(45) COM(2020) 564 final.
(46) https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1049&langId=nl
(47) Een overzicht van de relevante financieringsinstrumenten en hun onderlinge verbanden, alsmede hun rol bij het opvolgen van de aanbevelingen in het kader van dit voorstel, worden nader beschreven in het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie (SWD(2021) 452).
(48) IPCC, 2021: Climate Change 2021: The Physical Science Basis, Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Klimaatverandering 2021: de natuurkundige basis — Bijdrage van werkgroep I aan het zesde evaluatierapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering), 2021.
(49) JRC, PESETA IV, https://ec.europa.eu/jrc/en/peseta-iv/economic-impacts
(50) Overeenkomst van Parijs (PB L 282 van 19.10.2016, blz. 4).
(51) Europese Commissie, PESETA IV study, “Climate change impacts and adaptation in Europe” (PESETA Iv-onderzoek, “Effecten van klimaatverandering en aanpassing in Europa”), Joint Research Centre, Sevilla, 2021, http://ec.europa.eu/jrc/en/peseta-iv
(52) Mededeling van de Commissie, De Europese Green Deal (COM(2019) 640 final).
(53) Verordening (EU) 2021/1119 van het Europees Parlement en de Raad van 30 juni 2021 tot vaststelling van een kader voor de verwezenlijking van klimaatneutraliteit, en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 401/2009 en Verordening (EU) 2018/1999 (“Europese klimaatwet”) (PB L 243 van 9.7.2021, blz. 1).
(54) Voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende een algemeen milieuactieprogramma voor de Europese Unie voor de periode tot en met 2030 (COM(2020) 652 final).
(55) Wat bijvoorbeeld de infrastructuur betreft, zal Europa dit decennium jaarlijks naar schatting 350 miljard EUR extra investeringen nodig hebben, wil het alleen al voor energiesystemen zijn doelstelling van uitstootvermindering voor 2030 halen, naast de 130 miljard EUR die het nodig zal hebben voor andere milieudoelstellingen.
(56) Mededeling van de Commissie, “Fit for 55”: het EU-klimaatstreefdoel voor 2030 bereiken op weg naar klimaatneutraliteit (COM(2021) 550 final).
(57) Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 2003/87/EG tot vaststelling van een systeem voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Unie, Besluit (EU) 2015/1814 betreffende de instelling en de werking van een marktstabiliteitsreserve voor de EU-regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten en Verordening (EU) 2015/757 (COM(2021) 551 final).
(58) In de richtsnoeren wordt het begrip “rechtvaardige transitie” gedefinieerd en worden de beleidsmakers en de sociale partners opgeroepen een rechtvaardige transitie op mondiaal niveau te bevorderen.
(59) Secretariaat-generaal van de Raad, 14545/1/18 REV1 van 26 november 2018.
(60) Mededeling van de Commissie, Een sterk sociaal Europa voor rechtvaardige transities (COM(2020) 14), waarmee de openbare raadpleging werd gestart over het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten.
(61) Mededeling van de Commissie, Het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten, (COM(2021) 102 final). De Europese pijler van sociale rechten, die is afgekondigd en ondertekend door de Raad van de Europese Unie, het Europees Parlement en de Commissie tijdens de top van Göteborg in november 2017, is het leidende kompas van de EU voor een sterk sociaal Europa.
(62) Om dit algemene doel te bereiken, moet Europa ernaar streven het verschil in werkgelegenheid tussen mannen en vrouwen ten minste te halveren ten opzichte van 2019; het percentage jongeren (15‑29) die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen (NEET’s) terugdringen tot 9 %, en het aanbod van formeel onderwijs en formele opvang voor jonge kinderen (ECEC) te vergroten.
(63) Met name moet ten minste 80 % van de personen tussen de 16 en 74 jaar beschikken over digitale basisvaardigheden, moet voortijdig schoolverlaten verder worden teruggedrongen en moet deelname aan het hoger secundair onderwijs worden verhoogd.
(64) Van de 15 miljoen mensen die uit armoede of sociale uitsluiting moeten worden gehaald, moeten er ten minste 5 miljoen kinderen zijn.
(65) Europese Raad, Verklaring van Porto van 8.5.2021.
(66) Mededeling van de Commissie, “Fit for 55”: het EU-klimaatstreefdoel voor 2030 bereiken op weg naar klimaatneutraliteit (COM(2021) 550 final).
(67) Werkdocument van de diensten van de Commissie, effectbeoordeling bij de mededeling Een ambitieuzere klimaatdoelstelling voor Europa voor 2030: investeren in een klimaatneutrale toekomst voor ons allemaal (SWD(2020) 176 final). Prognoses op basis van E-QUEST aan de hand van een scenario van lagere belasting van laaggeschoolde arbeidskrachten.
(68) Europese Commissie (2019), Sustainable growth for all: choices for the future of Social Europe, Employment and Social Developments in Europe 2019 (Duurzame groei voor iedereen: keuzen voor de toekomst van sociaal Europa, werkgelegenheid en sociale ontwikkelingen in Europa), 4 juli 2019. Op basis van de grondige analyse bij de mededeling van de Commissie COM(2018) 773.
(69) SWD(2020) 176 final.
(70) SWD(2020) 176 final.
(71) Europese Commissie (2019), Sustainable growth for all: choices for the future of Social Europe, Employment and Social Developments in Europe 2019 (Duurzame groei voor iedereen: keuzen voor de toekomst van sociaal Europa, werkgelegenheid en sociale ontwikkelingen in Europa 2019), hoofdstuk 5, 4 juli 2019, en Europese Commissie (2020), Leaving no one behind and striving for more fairness and solidarity in the European social market economy (Niemand aan zijn lot overlaten en streven naar meer eerlijkheid en solidariteit in de Europese sociale markteconomie, werkgelegenheid en sociale ontwikkelingen in Europa 2020), hoofdstuk 4.2.2, 15 september 2020. De totale armoede in deze context wordt gemeten aan de hand van de overeengekomen indicator voor het armoederisicopercentage, in overeenstemming met de indicatoren van het sociaal scorebord en het bijbehorende kerndoel voor 2030 in het kader van het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten.
(72) IEEP (2021), studie over groene belastingen en andere economische instrumenten: internalisering van de milieukosten om de vervuiler te laten betalen .
(73) EU-SILC-gegevens voor 2019 zijn beschikbaar voor alle lidstaten; gegevens voor 2020 zijn nog niet beschikbaar voor alle lidstaten.
(74) Bovendien heeft tot 6,2 % van de Europeanen, d.w.z. meer dan 27 miljoen mensen, betalingsachterstanden op hun energierekeningen.
(75) SWD(2019) 579 final.
(76) Zie het verslag van de workshop over energiearmoede, die op 9 november 2016 werd georganiseerd voor de Commissie industrie, onderzoek en energie (ITRE) van het Europees Parlement.
(77) Zie genderperspectief inzake toegang tot energie in de EU (europa.eu) , gender en energie| Europees Instituut voor gendergelijkheid (europa.eu) , GFE-Gender-Issues-Note-Session-6.2.pdf (oecd.org) .
(78) Sociale rechtvaardigheid is ook opgenomen in het ontwerp van voorstellen van de Commissie die deel uitmaken van het “Fit for 55”-pakket, waaronder voorstellen over de energiebelastingrichtlijn, de energie-efficiëntierichtlijn, de richtlijn hernieuwbare energie, de richtlijn infrastructuur voor alternatieve brandstoffen, de verordening inzake de verdeling van de inspanningen en het voorstel tot oprichting van een sociaal klimaatfonds.
(79) Artikel 5 van Richtlijn (EU) 2019/944 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot wijziging van Richtlijn 2012/27/EU (Voor de EER relevante tekst) (PB L 158 van 14.6.2019, blz. 125); artikel 3 van Richtlijn 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor aardgas en tot intrekking van Richtlijn 2003/55/EG (Voor de EER relevante tekst) (PB L 211 van 14.8.2009, blz. 94).
(80) COM(2021) 660 final van 13 oktober 2021.
(81) Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot oprichting van een sociaal klimaatfonds (COM(2021) 568 final).
(82) Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2018 inzake de governance van de energie-unie en van de klimaatactie, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 663/2009 en (EG) nr. 715/2009 van het Europees Parlement en de Raad, Richtlijnen 94/22/EG, 98/70/EG, 2009/31/EG, 2009/73/EG, 2010/31/EU, 2012/27/EU en 2013/30/EU van het Europees Parlement en de Raad, Richtlijnen 2009/119/EG en (EU) 2015/652 van de Raad, en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 525/2013 van het Europees Parlement en de Raad (Voor de EER relevante tekst) (PB L 328 van 21.12.2018, blz. 1).
(83) Verordening (EU) 2021/1056 van het Europees Parlement en de Raad van 24 juni 2021 tot oprichting van het Fonds voor een rechtvaardige transitie (PB L 231 van 30.6.2021, blz. 1).
(84) Mededeling van de Commissie, Het moment van Europa: herstel en voorbereiding voor de volgende generatie; Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad van 12 februari 2021 tot instelling van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (PB L 57 van 18.2.2021, blz. 17).
(85) Mededeling van de Commissie, Een EU-brede beoordeling van de nationale energie- en klimaatplannen – De groene transitie een impuls geven en het economisch herstel bevorderen via geïntegreerde energie- en klimaatplanning (COM(2020) 564 final).
(86) Met name de jaarlijkse strategieën voor duurzame groei 2021 en 2022, de aanbevelingen voor de eurozone 2021 en de landspecifieke aanbevelingen.
(87) Aanbeveling (2021) 402 van de Commissie van 4 maart 2021 over doeltreffende actieve steun voor werkgelegenheid na de COVID‑19-crisis (EASE) (PB L 80 van 8.3.2021, blz. 1).
(88) Met name de EASE-aanbeveling en de richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten, vastgesteld in oktober 2020 en opnieuw bevestigd in oktober 2021.
(89) Mededeling van de Commissie, Actualisering van de nieuwe industriestrategie van 2020: een sterkere eengemaakte markt tot stand brengen voor het herstel van Europa (COM(2021) 350 final).
(90) Aanbeveling van de Raad van 24 november 2020 inzake beroepsonderwijs en -opleiding voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht (PB C 417 van 2.12.2020, blz. 1).
(91) Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot herstructurering van de Unieregeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit (herschikking) (COM(2021) 563 final).
(92) Europese pijler van sociale rechten , plechtig afgekondigd door het Europees Parlement, de Raad en de Commissie, 17 november 2017, beginsel 20.
(93) Europese pijler van sociale rechten , plechtig afgekondigd door het Europees Parlement, de Raad en de Commissie, 17 november 2017, beginsel 19(a).
(94) Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende energie-efficiëntie (herschikking) (COM(2021) 558 final).
(95) Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending the Directive 2010/31/EU of the European Parliament and of the Council of 19 May 2010 on the energy performance of buildings (as amended by Directive (EU) 2018/844/EU of 30 May 2018) (Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 2010/31/EU van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei 2010 betreffende de energieprestatie van gebouwen (zoals gewijzigd bij Richtlijn (EU) 2018/844 van 30 mei 2018)) (COM(2021) 802 final).
(96) Mededeling van de Commissie over het nieuwe Europese kader voor stadsmobiliteit (COM(2021) 811).
(97) Aanbeveling (EU) 2020/1563 van de Commissie van 14 oktober 2020 over energiearmoede (PB L 357 van 27.10.2020, blz. 35).
(98) Buiten de EU-begroting en NextGenerationEU.
(99) Overeenkomstig artikel 14 van Verordening (EU) 2018/1999 (governanceverordening).
(100)    Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2020 betreffende de totstandbrenging van een kader ter bevordering van duurzame beleggingen en tot wijziging van Verordening (EU) 2019/2088 (PB L 198 van 22.6.2020, blz. 13) (de “taxonomieverordening”) voorziet in een gemeenschappelijk classificatiesysteem voor duurzame economische activiteiten;
(101)    Verordening (EU) nr. 651/2014 van de Commissie van 17 juni 2014 waarbij bepaalde categorieën steun op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag met de interne markt verenigbaar worden verklaard (Voor de EER relevante tekst) (PB L 187 van 26.6.2014, blz. 1).
(102)    Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende energie-efficiëntie (herschikking) (COM(2021) 558 final).
(103)    Hoewel het aan de lidstaten wordt overgelaten om het begrip “kwetsbare afnemers” te definiëren, omvat dit begrip huishoudens die hun woning niet adequaat kunnen verwarmen of koelen en/of betalingsachterstanden op hun energierekeningen hebben overeenkomstig de aanbeveling van de Commissie over energiearmoede, C/2020/9600 final (PB L 357 van 27.10.2020, blz. 35).
(104)    Mededeling van de Commissie, Bouwen aan een economie die werkt voor de mensen: een actieplan voor de sociale economie (COM(2021) 778 final).
(105)    In overeenstemming met Richtlijn (EU) 2019/882 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2019 betreffende de toegankelijkheidsvoorschriften voor producten en diensten (Voor de EER relevante tekst) (PB L 151 van 7.6.2019, blz. 70) en de mededeling van de Commissie Sociaal kopen — Gids voor de inachtneming van sociale overwegingen bij overheidsaanbestedingen (tweede editie) (PB C 237 van 18.6.2021, blz. 1).
(106)    Mededeling van de Commissie, EU-kwaliteitskader voor anticipatie op veranderingen en herstructurering (COM(2013) 882 final).
(107)    Aanbeveling van de Raad van 15 maart 2018 voor een Europees kader voor hoogwaardige en doeltreffende leerlingplaatsen (PB C 153 van 2.5.2018, blz. 1).
(108)    Aanbeveling van de Raad van 10 maart 2014 inzake een kwaliteitskader voor stages (PB C 88 van 27.3.2014, blz. 1).
(109)    Voorstel voor een aanbeveling van de Raad over individuele leerrekeningen (COM(2021) 773 final).
(110)    Proposal for a Council Recommendation on a European approach to micro-credentials for lifelong learning and employability (Voorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake een Europese aanpak van microcredentials voor een leven lang leren en inzetbaarheid) (COM(2021) 770 final).
(111)    Aanbeveling van de Raad van 8 november 2019 met betrekking tot de toegang tot sociale bescherming voor werknemers en zelfstandigen (PB C 387 van 15.11.2019, blz. 1).
(112)    In overeenstemming met de komende herziene richtsnoeren inzake klimaat-, energie- en milieusteun, die naar verwachting vanaf 2022 van toepassing zullen zijn.
(113)    Zoals gedefinieerd in artikel 2, lid 11, van Richtlijn (EU) 2019/944 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot wijziging van Richtlijn 2012/27/EU (PB L 158 van 14.6.2019, blz. 125).
(114)    In overeenstemming met de mededeling van de Commissie, Strategie voor duurzame en slimme mobiliteit – Het Europees vervoer op het juiste spoor naar de toekomst (COM(2020) 789 final).
(115)    Proposal for a Council Recommendation on learning for environmental sustainability (Voorstel voor een aanbeveling van de Raad over onderwijs voor milieuduurzaamheid) (COM(2021) 557 final).
(116)    Mededeling van de Commissie, Europees klimaatpact (COM(2020) 788 final).
(117)    Zoals aangekondigd in de geactualiseerde industriestrategie, zoals de bouw, energie-intensieve industrieën of mobiliteit.