Bijlagen bij COM(2022)452 - EU-respons op COVID-19: voorbereiding op het najaar en de winter van 2023

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

bijlage 1 bij Aanbeveling (EU) 2020/912 van de Raad die de huidige situatie niet langer weerspiegelt. Die herziening, waarover de lidstaten zullen worden geraadpleegd, heeft tot doel te voorzien in een gemeenschappelijk kader voor de komende maanden en in een gecoördineerde aanpak.

5.DE MONDIALE DIMENSIE

Om de pandemie te beheersen en te beëindigen, zijn wereldwijde inspanningen en steun voor de wereldwijde bestrijding van COVID-19 van essentieel belang. Daarom heeft de EU, als Team Europa 47 , sinds het begin van de COVID-19-crisis een centrale rol gespeeld in de multilaterale respons voor de snelle ontwikkeling, opschaling en billijke verdeling van COVID-19-vaccins wereldwijd. De EU blijft de grootste donor van COVID-19-vaccins ter wereld, wanneer wordt gekeken naar het aantal doses dat de lidstaten delen via Covax (COVID-19 Vaccines Global Access) en in de vorm van bilaterale donaties. In totaal heeft Team Europa nu bijna 482 miljoen doses gedeeld met landen in nood, en het zal zich de komende maanden blijven inzetten voor de donatie en uitvoer van doses mocht er meer belangstelling zijn voor oorspronkelijke formuleringen en aangepaste vaccins. Hoewel het wereldwijde aanbod van COVID-19-vaccins is gestabiliseerd, zijn veel landen, met name in Afrika, nog ver verwijderd van een voldoende hoge vaccinatiegraad. Het gebrek aan primaire vaccinatie brengt ook het risico met zich mee dat de voordelen van boosterinjecties, waaronder boosterinjecties met aangepaste vaccins, verloren gaan.

De huidige situatie wordt gekenmerkt door een aanbod van vaccins dat groter is dan de vraag: het wereldwijd beschikbaar worden van vaccins is niet gepaard gegaan met een overeenkomstige toename van de vaccinatiegraad in sommige landen. De uitdaging is duidelijk verschoven naar “het zetten van injecties in armen” of het toedienen van de ontvangen vaccins. Daarom heeft de EU bijvoorbeeld een vaccinondersteuningspakket voor haar Afrikaanse partners voorgelegd, dat betrekking heeft op levering, hulpmateriaal en ondersteuning bij het uitdelen. In het kader van het COVID-19-mechanisme voor ondersteuning bij het uitdelen van de Covax-faciliteit heeft de EU 375 miljoen EUR extra steun voor landen met de laagste vaccinatiegraad aangekondigd 48 . Met deze financiering worden nationale overheden ondersteund op het gebied van dienstverlening, gezondheidswerkers, het genereren van vraag, vaccinatiecampagnes, toeleveringssystemen, koudeketencapaciteit en snelle beschikbaarheid van capaciteit in ultrakoude koelketens (ultra-cold chains, UCC’s) volgens een op de behoeften van het land gebaseerde aanpak. Ook worden met deze middelen landen ondersteund om billijke toegang te behouden, gemarginaliseerde bevolkingsgroepen te bereiken, COVID-19-vaccinatie te integreren in de routinematige immunisatie en immunisatiesystemen te versterken.

De capaciteit van lokale gezondheidszorgstelsels moet verder worden ontwikkeld om ervoor te zorgen dat gemeenschappen gevaccineerd worden; ook de lokale ontwikkeling en productie van vaccins moeten worden opgevoerd. De Commissie steunt de versterking van de nationale gezondheidszorgstelsels in Afrika, bijvoorbeeld door zich op regionaal niveau toe te leggen op het verbeteren van de gezondheidsbeveiliging door middel van een “één gezondheid”-benadering en digitalisering van gezondheidszorgstelsels en door volksgezondheidsinstellingen te ondersteunen.

De EU zal via het initiatief Team Europa ook blijven werken aan de productie van en de toegang tot vaccins, geneesmiddelen en gezondheidstechnologieën in Afrika (MAV +) 49 . Dit initiatief is in 2021 van start gegaan en draagt bij tot het vergroten van de lokale en regionale productiecapaciteit, het diversifiëren van de Afrikaanse farmaceutische toeleveringsketens en het aanpakken van knelpunten in de internationale toeleveringsketen. Team Europa heeft tot dusver meer dan 900 miljoen EUR beschikbaar gesteld ter ondersteuning van de capaciteitsopbouw in Zuid-Afrika, Senegal, Rwanda en Ghana en op regionaal niveau voor het versterken van de regelgeving en het Afrikaanse Geneesmiddelenbureau (AMA), het ontwikkelingsagentschap van de Afrikaanse Unie (AUDA-NEPAD) en het partnerschap voor de Afrikaanse vaccinproductie. De EU heeft in het kader van matchmakingevenementen de samenwerking tussen Afrikaanse en Europese bedrijven met betrekking tot de waardeketens van de sector farmaceutische en medische technologie verbeterd. De EU is ook een nieuw initiatief gestart voor de lokale productie van vaccins en geneesmiddelen ter ondersteuning van de inspanningen in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.

De EU heeft ook 150 miljoen EUR toegezegd aan het COVID-19-responsmechanisme (C19RM) 50 van het Wereldfonds om de toegang tot medische tegenmaatregelen in partnerlanden (waaronder diagnostiek, tests, zuurstof en persoonlijke beschermingsmiddelen) te waarborgen.

Bovendien draagt de EU, samen met de VS en andere mondiale partners, actief bij aan de succesvolle uitvoering van het mondiale actieplan om de pandemie te bestrijden. Het doel is om acties te helpen coördineren en middelen vrij te maken op zes prioritaire gebieden in verband met de wereldwijde COVID-19-respons. COVID-19 heeft ons geleerd dat een wereldwijde pandemie alleen doeltreffend kan worden aangepakt met een eensgezinde en multilaterale respons.

Onjuiste informatie en desinformatie over vaccinatie moet wereldwijd continu worden bestreden. De aanpak van buitenlandse informatiemanipulatie en inmenging vereist een specifieke reactie. De Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) heeft, in nauwe samenwerking met de Commissie en de lidstaten, het instrumentarium van de EU voor het aanpakken van buitenlandse informatiemanipulatie en inmenging (instrumentarium FIMI) ontwikkeld.

Tot slot acht de EU het van vitaal belang om voort te bouwen op de lessen die zijn getrokken uit de COVID-19-pandemie en om de mondiale gezondheidsarchitectuur te versterken — met een versterkte WHO die daarin centraal staat. De EU is vastbesloten een drijvende kracht te zijn in de onderhandelingen over een nieuwe, juridisch bindende internationale overeenkomst voor de preventie van, paraatheid voor en respons op pandemieën en over gerichte wijzigingen om de Internationale Gezondheidsregeling 2005 te versterken. Deze aanvullende processen zijn een prioriteit voor de EU en bieden een historische kans om multilaterale oplossingen te vinden voor gemeenschappelijke uitdagingen, op basis van de beginselen van collectieve solidariteit, billijkheid, eerlijkheid, inclusiviteit en meer transparantie. Bovendien zal het nieuwe financiële intermediair fonds (FIF) voor de preventie van, paraatheid voor en respons op pandemieën 51 , waaraan Team Europa al minstens 52 588 miljoen EUR heeft toegezegd, financiering verstrekken ter ondersteuning van de preventie van, paraatheid voor en respons op pandemieën, met inbegrip van de uitvoering van de gewijzigde Internationale Gezondheidsregeling en de nieuwe internationale overeenkomst inzake de preventie van, paraatheid voor en respons op pandemieën.

Door COVID-19 is duidelijk geworden dat het internationale aspect van het gezondheidsbeleid van de EU belangrijker is dan ooit. Wij leren deze lessen en nemen gecoördineerde maatregelen om de gezondheid wereldwijd te beschermen en te bevorderen en om het leiderschap van de EU op het gebied van mondiale gezondheid en haar bijdrage daaraan te versterken. De komende EU-strategie inzake mondiale gezondheid zal voorzien in het politieke kader, met prioriteiten, governance en instrumenten, zodat de EU met één invloedrijke stem kan spreken en het vermogen van Team Europa om de gezondheid wereldwijd te beschermen en te bevorderen optimaal wordt benut.

6.CONCLUSIE

Hoewel onvoorspelbaar is hoe de pandemie zich gaat ontwikkelen, moet de EU zich – voor de derde keer op rij – voorbereiden op een uitdagende herfst en winter. De toekomst van de pandemie hangt echter niet alleen af van nieuwe varianten die kunnen ontstaan en die oudere stammen zouden kunnen verdringen. Die toekomst hangt ook sterk af van menselijk gedrag en van de mate van immuniteit die in de bevolking kan worden opgebouwd. Door het aantal nieuwe gevallen tot een minimum te beperken, neemt ook de kans op nieuwe varianten af. Dit zijn factoren die kunnen worden beïnvloed, en de gezondheidszorgstelsels en de samenlevingen in de lidstaten moeten hun collectieve respons op dit virus blijven aanpassen totdat de dreiging van COVID-19 niet langer acuut is. 

Zoals we tijdens de pieken van de COVID-19-pandemie hebben gezien, is samenwerking essentieel. Nu er een politiek akkoord is bereikt over de nieuwe EU-verordening over ernstige grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen, het laatste wetgevingsdocument van het Pakket Europese gezondheidsunie 53 , zal de Unie spoedig over een nieuwe reeks instrumenten beschikken om de herziening van het EU-kader voor gezondheidsbeveiliging af te ronden en de vereiste infrastructuur en processen voor de uitvoering van de maatregelen voor paraatheid en respons op het gebied van de volksgezondheid in verband met COVID-19 te versterken.

De pandemie heeft ons zeer duidelijk gewezen op het belang van samenwerking. Door samen te werken kunnen we echt een verschil maken en de capaciteit van de EU versterken om voorbereid te zijn op gezondheidscrises, deze te voorkomen en erop te reageren – zowel in de komende maanden als in de toekomst. We zijn sterker, veerkrachtiger en doeltreffender wanneer we samenwerken aan een langdurig beheer van de pandemie.

(1)

   Aan het einde van week 22 van 2022 bedroeg het totale aantal gemelde gevallen van COVID-19 over een periode van 14 dagen in de EU/EER 350 (variërend van 8,1 tot 3 303, naargelang van het land) per 100 000 inwoners, een cijfer dat aan het einde van week 28 van 2022 was opgelopen tot 1 207 (variërend van 43,0 tot 4 945, naargelang van het land) per 100 000 inwoners.

(2)

   Het aantal ziekenhuisopnamen per 100 000 inwoners is tussen begin mei en medio juli 2022 bijna verdubbeld, en het huidige niveau ligt op meer dan 40 % van het maximum van de pandemie. Het aantal ic-opnamen en de bezetting van ic-eenheden bedragen momenteel (respectievelijk) 16 % en 18 % van de maximumniveaus die sinds het begin van de pandemie zijn gerapporteerd.

(3)

   Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, COVID-19 – De paraatheid en respons van de EU in stand houden: Een blik vooruit (COM/2022/190 final).

(4)

   The Economist, Covid-19 vaccines saved an estimated 20 m lives during their first year, 7 juli 2022, https://www.economist.com/graphic-detail/2022/07/07/covid-19-vaccines-saved-an-estimated-20m-lives-during-their-first-year?frsc=dg%7Ce  

(5)

   Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/756 van de Commissie van 24 maart 2021 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1234/2008 betreffende het onderzoek van wijzigingen in de voorwaarden van vergunningen voor het in de handel brengen van geneesmiddelen voor menselijk gebruik en geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik (PB L 162 van 10.5.2021, blz. 1).

(6)

   Naast de bestaande contracten met Sanofi en Novavax heeft de EU via de gezamenlijke aanbestedingsovereenkomst onlangs een contract gesloten om de lidstaten toegang tot het HIPRA-vaccin te bieden.

(7)

    https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/public-health/eu-vaccines-strategy_nl

(8)

    https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/STATEMENT_21_4847

(9)

     De samengestelde lijst is voornamelijk gebaseerd op de ervaringen die zijn opgedaan bij het opschalen van de productie van COVID-19-vaccins. De lijst omvat een breed scala aan productgroepen (44 essentiële onderdelen), zoals enzymen en materialen voor eenmalig gebruik en chromatografiemateriaal.

(10)

   Met deze aanbevelingen wordt voortgebouwd op de gezamenlijke verklaring van het ECDC en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) over de toediening van een vierde dosis mRNA-vaccins van 6 april 2022 en op “Preliminary public health considerations for COVID-19 vaccination strategies in the second half of 2022” (voorlopige overwegingen inzake volksgezondheid voor COVID-19-vaccinatiestrategieën in de tweede helft van 2022) die het ECDC op 18 juli 2022 heeft gepubliceerd.

(11)

   Zoals het Gezondheidsbeveiligingscomité.

(12)

   Zoals infecties met het respiratoir-syncytiumvormend virus (RSV) of nieuwe virusziekten die een probleem voor de volksgezondheid vormen.

(13)

   18 juli 2022, ECDC, Operational considerations for respiratory virus surveillance in Europe, https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/operational-considerations-respiratory-virus-surveillance-europe  

(14)

    https://environment.ec.europa.eu/news/coronavirus-response-monitoring-wastewater-contributes-tracking-coronavirus-and-variants-across-all-2022-03-17_en

(15)

   Richtlijn 91/271/EEG van de Raad van 21 mei 1991 inzake de behandeling van stedelijk afvalwater (91/271/EEG).

(16)

   Aanbeveling van de Commissie van 17 maart 2021 betreffende een gemeenschappelijke aanpak voor de invoering van systematisch toezicht op de aanwezigheid van SARS-CoV-2 en varianten daarvan in afvalwater in de EU, C/2021/1925 (PB L 98 van 19.3.2021, blz. 3).

(17)

      https://www.consilium.europa.eu/nl/policies/ipcr-response-to-crises/

(18)

      https://health.ec.europa.eu/health-security-and-infectious-diseases/preparedness-and-response/health-security-committee-hsc_nl

(19)

   Indien adequate ventilatie niet mogelijk is, kan het gebruik van luchtreinigingstoestellen worden overwogen, zoals toestellen die zijn uitgerust met hoogefficiënte deeltjesluchtfilters (HEPA-filters), of filters met een vergelijkbare werkzaamheid, en apparaten met kiemdodende ultraviolette straling (UVGI).

(20)

     Zoals griep, het respiratoir-syncytiumvormend virus (RSV) en het norovirus.

(21)

     8 juli 2021, ECDC, COVID-19 in children and the role of school settings in transmission - second update, https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/children-and-school-settings-covid-19-transmission

(22)

   3 augustus 2022, ECDC, Assessment of workforce capacity and training needs for the prevention and control of communicable diseases - report on 2021 survey, https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/ECDC-Assessment-Capacity-Training-Needs-EUEEA-2021.pdf

(23)

   In september zal het volgende HERA-verslag worden gepubliceerd: Oproep tot het indienen van voorstellen ter ondersteuning van een gestructureerde dialoog op nationaal of regionaal niveau over overheidsopdrachten in de gezondheidssector.

(24)

   EU4 Health-programma, Call for proposals to provide training for health workforce, including digital skills, https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/opportunities/topic-details/eu4h-2022-pj-06

(25)

   Erasmus+-project, EHMA, Blueprint Alliance for a Future Health Workforce Strategy on Digital And Green Skills: BeWell project kicked-off, https://ehma.org/2022/07/22/blueprint-alliance-for-a-future-health-workforce-strategy-on-digital-and-green-skills-bewell-project-kicked-off/

(26)

     Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, EU-strategie voor COVID-19-geneesmiddelen (COM/2021/355 final/2).

(27)

   Het betreft de volgende geneesmiddelen: remdesivir, bamlanivimab en etesevimab, casirivimab en imdevimab, en xevudy/sotrovimab.

(28)

   Verordening (EU) nr. 536/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende klinische proeven met geneesmiddelen voor menselijk gebruik en tot intrekking van Richtlijn 2001/20/EG (PB L 158 van 27.5.2014, blz. 1).

(29)

   Verordening (EU) 2022/123 van het Europees Parlement en de Raad van 25 januari 2022 betreffende een grotere rol van het Europees Geneesmiddelenbureau inzake crisisparaatheid en -beheersing op het gebied van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen (PB L 20 van 31.1.2022, blz. 1).

(30)

   REMAP-CAP-studie, EU SolidAct-studie en ECRAID-Prime-studie.

(31)

   EU-COVAT-1 AGED, EU-COVAT-2 BOOSTAVAC en EU-COVPT-1 CoVacc.

(32)

   The Lancet, deel 400, nummer 10350, P452-461, 6 augustus 2022, A.V. Ballering e.a., Persistence of somatic symptoms after COVID-19 in the Netherlands: an observational cohort study, https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(22)01214-4/fulltext

(33)

     Daugherty, Sarah E., e.a. Risk of clinical sequelae after the acute phase of SARS-CoV-2 infection: retrospective cohort study. BMJ 373 (2021).

(34)

     Mededeling van de Commissie, “EU-strategie voor COVID-19-geneesmiddelen” (COM/2021/355 final/2), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:52021DC0355R(01)

(35)

     Brodin, P., Casari, G., Townsend, L. e.a., Studying severe long COVID to understand post-infectious disorders beyond COVID-19, Nat Med 28, 879–882 (2022), https://www.nature.com/articles/s41591-022-01766-7

(36)

   Deskundigenpanel voor doeltreffend investeren in gezondheid, https://health.ec.europa.eu/expert-panel-effective-ways-investing-health_nl

(37)

   EU-OSHA, 20 mei 2022, “De impact van long covid op werknemers en werkplekken en de rol van veiligheid en gezondheid op het werk”, https://osha.europa.eu/nl/publications/impact-long-covid-workers-and-workplaces-and-role-osh

(38)

   EU-OSHA, 6 juli 2021, “COVID-19-infectie en long covid – gids voor werknemers”, https://osha.europa.eu/nl/publications/covid-19-infection-and-long-covid-guide-workers

(39)

   EU-OSHA, 6 juli 2021, “COVID-19-infectie en long covid – gids voor managers”, https://osha.europa.eu/nl/publications/covid-19-infection-and-long-covid-guide-managers

(40)

   Mededeling van de Commissie over de toepassing van green lanes in het kader van de richtsnoeren voor grensbeheermaatregelen om de gezondheid te beschermen en de beschikbaarheid van goederen en essentiële diensten te verzekeren 2020/C 96 I/01 (C(2020) 1897).

(41)

   Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s “Een noodplan voor vervoer” (COM(2022) 211).

(42)

   Verordening (EU) 2022/1034 van het Europees Parlement en de Raad van 29 juni 2022 tot wijziging van Verordening (EU) 2021/953 betreffende een kader voor de afgifte, verificatie en aanvaarding van interoperabele COVID-19-vaccinatie-, test- en herstelcertificaten (digitaal EU-COVID-certificaat) teneinde het vrije verkeer tijdens de COVID-19-pandemie te faciliteren (PB L 173 van 30.6.2022, blz. 37).

(43)

    https://reopen.europa.eu/

(44)

   Om ervoor te zorgen dat het webplatform Re-Open EU actuele informatie verstrekt, moeten de lidstaten de Commissie in kennis stellen van mogelijke updates alvorens eventuele beperkingen en maatregelen in te voeren.

(45)

   Aanbeveling (EU) 2022/107 van de Raad van 25 januari 2022 betreffende een gecoördineerde aanpak om veilig vrij verkeer tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken en ter vervanging van Aanbeveling (EU) 2020/1475 (PB L 18 van 27.1.2022, blz. 110).

(46)

   Aanbeveling (EU) 2020/912 van de Raad van 30 juni 2020 over de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU en de mogelijke opheffing van die beperking (PB L 208I van 1.7.2020, blz. 1).

(47)

    https://europa.eu/capacity4dev/wbt-team-europe

(48)

   En de 100 miljoen EUR aan steun uit de humanitaire begroting voor de uitrol van vaccins die sinds 2021 is uitgevoerd.

(49)

     De eerste steunpakketten voor Senegal, Rwanda, Zuid-Afrika en Ghana zijn gemobiliseerd.

(50)

    https://www.theglobalfund.org/en/covid-19/response-mechanism/#:~:text=The%20COVID%2D19%20Response%20Mechanism,formal%20and%20community%20health%20systems

(51)

    https://unfoundation.org/blog/post/inside-the-new-fund-to-bolster-global-pandemic-prevention-preparedness-and-response/#:~:text=This%20new%20fund%2C%20which%20is,before%20the%20next%20pandemic%20occurs

(52)

     Meer EU-lidstaten overwegen een bijdrage te leveren of bereiden hun toezegging voor.

(53)

    https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/european-health-union_nl