Bijlagen bij COM(2023)102 - EU-actieplan: Bescherming en herstel van mariene ecosystemen voor duurzame en veerkrachtige visserij

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2023)102 - EU-actieplan: Bescherming en herstel van mariene ecosystemen voor duurzame en veerkrachtige visserij.
document COM(2023)102 EN
datum 21 februari 2023
bijlage bij deze mededeling gevoegd.

22Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s “De koers bepalen voor een duurzame blauwe planeet — Gezamenlijke mededeling over de EU-agenda voor internationale oceaangovernance” (JOIN(2022) 28 final).

23Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de uitvoering van de kaderrichtlijn mariene strategie (Richtlijn 2008/56/EG) (COM(2020) 259 final).

24Zoals gedefinieerd in artikel 6, punt 8, van Verordening (EU) 2019/1241.

25Verordening (EU) 2019/1241 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende de instandhouding van visbestanden en de bescherming van mariene ecosystemen door middel van technische maatregelen, tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 1967/2006 en (EG) nr. 1224/2009 van de Raad en de Verordeningen (EU) nr. 1380/2013, (EU) 2016/1139, (EU) 2018/973, (EU) 2019/472 en (EU) 2019/1022 van het Europees Parlement en de Raad, en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 894/97, (EG) nr. 850/98, (EG) nr. 2549/2000, (EG) nr. 254/2002, (EG) nr. 812/2004 en (EG) nr. 2187/2005 van de Raad (PB L 198 van 25.7.2019, blz. 105).

26Bijlagen V tot en met XI bij Verordening 2019/1241.

27Tenzij anders vermeld, worden in dit stuk onder “haaien” alle soorten van de klasse Chondrichthyes (haaien, roggen, vleten en draakvissen) verstaan.

28In de Oostzee werken de lidstaten aan maatregelen om incidentele vangsten van de ernstig bedreigde bruinvis in de Oostzee terug te dringen door gebieden conform wetenschappelijk advies af te sluiten. In de Middellandse Zee en de Zwarte Zee werken de lidstaten aan verdere mitigerende maatregelen in het kader van de Algemene Visserijcommissie voor de Middellandse Zee (GFCM) om kwetsbare soorten te beschermen, zoals het terugdringen van de vangst van bedreigde haaien en het beschermen van kraamkamers. Daarnaast wordt gewerkt aan maatregelen om steuren en bruinvissen in de Zwarte Zee te beschermen. Voor het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan hebben de partijen bij het Ospar-verdrag maatregelen genomen om het herstel van soorten en zeevogels die in hun bestaan worden bedreigd of achteruitgaan, mogelijk te maken. Wat de Oostzee betreft, heeft het Verdrag van Helsinki (Helcom) tot doel hoogrisicogebieden voor zeevogels in kaart te brengen en te beoordelen in hoever de instandhoudingsinspanningen om watervogels en vissoorten in de kustwateren te beschermen en de druk te beperken, effect sorteren.

29EU-verzoek om noodmaatregelen ter voorkoming van de bijvangst van gewone dolfijnen (Delphinus delphis) en bruinvissen (Phocoena phocoena) in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan (op speciaal verzoek uitgebracht ICES-advies van 26 mei 2020 voor ecoregio’s in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan).

30Artikel 21 van en bijlage XIII bij Verordening 2019/1241.

31Zoals die waarnaar is gekeken in het kader van de adviezen van Discardless, Minow en de ICES over innovatief vistuig.

32Volgens artikel 15 van Verordening 2019/1241 of artikel 11 van Verordening 1380/2013 (GVB). Zie ook https://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/marine/docs/Marine%20SWD%20288%20final.pdf

33Artikel 8, lid 5, en artikel 24, lid 1, punten a), c), d) en g), van Verordening 2019/1241.

34Namelijk “Soorten vogels, zoogdieren, reptielen en niet-commercieel geëxploiteerde soorten vis en koppotigen, die gevaar lopen door incidentele bijvangst in de regio of subregio” — deel II van de bijlage bij Besluit (EU) 2017/848 van de Commissie: Criteria, methodologische standaarden, specificaties en gestandaardiseerde methoden voor de monitoring en beoordeling van de essentiële kenmerken en eigenschappen en de huidige milieutoestand van de mariene wateren krachtens artikel 8, lid 1, punt a), van Richtlijn 2008/56/EG.

35Richtlijn 2008/56/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het beleid ten aanzien van het mariene milieu (kaderrichtlijn mariene strategie).

36Bijvoorbeeld door onverkorte uitvoering van de maatregelen die de ICES in 2023 heeft geadviseerd naar aanleiding van het aanvullende EU-verzoek inzake mitigerende maatregelen om de bijvangst van de gewone dolfijn (Delphinus delphis) in de Golf van Biskaje terug te dringen. Zie het verslag van de ICES-adviescommissie van 2023. ICES-advies 2023 (sr.2023.01), https://doi.org/10.17895/ices.advice.21946634, of maatregelen van gelijke werking.

37Als bedoeld in voetnoot 34.

38Verordening (EG) nr. 1100/2007 van de Raad van 18 september 2007 tot vaststelling van maatregelen voor het herstel van het bestand van Europese aal (PB L 248 van 22.9.2007, blz. 17).

39Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2000 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid (PB L 327 van 22.12.2000, blz. 1).

40Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (PB L 206 van 22.7.1992, blz. 7).

41Voortbouwend op het werk van het WTECV op het gebied van technische maatregelen: STECF EWG 20-02, https://stecf.jrc.ec.europa.eu/web/stecf/ewg2002

en STECF 21-07: https://stecf.jrc.ec.europa.eu/ewg2107

42Commerciële soorten zoals vermeld in bijlage XIV bij Verordening (EU) 2019/1241.

43Zoals regelgeving over vangstmogelijkheden, in overeenstemming met wetenschappelijk advies.

44Zoals vermeld in tabel 1 van het WTECV-verslag “Support of the Action plan to conserve fisheries resources and protect marine ecosystems” (STECF-OWP-22-01), Bastardie, F. en Doerner, H. (red.), EUR 28359 EN, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2022, ISBN 978-92-76-52911-8, doi:10.2760/25269, JRC129455. Genoemd worden: vanaf een schip bediende korren, gemechaniseerde dreggen waaronder zuigers, bodemottertrawls, dubbelebordentrawls, spantrawls, strandzegens, Deense zegens (geankerde zegens), spanzegens, Schotse zegens (“flyshooters”), vanaf een schip bediende zegens en boomkorren.

45Visserij bleek de grootste menselijke mariene activiteit te zijn die de zeebodem in de regionale zeeën van Europa verstoort. In de Noordzee bleek uit een voorlopige beoordeling dat bodemvisserij verantwoordelijk was voor circa 95 % van de verstoring die fysieke abrasie veroorzaakte (ICES, 2019). Bovendien heeft het Europees Milieuagentschap vastgesteld dat 79 % van de zeebodem in het kustgebied van de EU wordt verstoord door bodemtrawlvisserij (Europese Commissie, verslag van 2020 over de uitvoering van de kaderrichtlijn mariene strategie).

46Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de uitvoering van de kaderrichtlijn mariene strategie (Richtlijn 2008/56/EG) (COM(2020) 259 final).

47https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/figures/bottom-trawl-fishing-intensity-in

48Conferentie van de Verenigde Naties in 2022 ter ondersteuning van de invoering van duurzameontwikkelingsdoelstelling 14, “Our ocean, our future, our responsibility: draft declaration”, Lissabon, 27 juni - 1 juli 2022.

49EMA, Carbon stocks and sequestration in terrestrial and marine ecosystems: a lever for nature restoration? A quick scan for terrestrial and marine EUNIS habitat type, Wageningen, november 2020. Zie ook: Cavan & Hill, 2021, Duarte et al., 2020, Luisetti et al., 2019 en Pusceddu et al., 2014.

50Zie bijvoorbeeld Hiddink, J.G., et al, “Global analysis of depletion and recovery of seabed biota after bottom trawling disturbance”, Proceedings of the National Academy of Sciences, 2017.

51Zoals vereist bij Richtlijn 2008/56/EG.

52Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1614 van de Commissie van 15 september 2022 tot bepaling van de bestaande diepzeevisserijgebieden en tot vaststelling van een lijst van gebieden waar kwetsbare mariene ecosystemen voorkomen of waarschijnlijk zullen voorkomen (PB L 242 van 19.9.2022, blz. 1).

53Bijvoorbeeld bijlage II bij Verordening (EU) 2019/1241.

54Sinds 2013 zijn de lidstaten het in vijf gezamenlijke aanbevelingen eens geworden over de beperking van bodemtrawlvisserij in verschillende gebieden van de grotere Noordzee en de Oostzee, deels om ecologisch kwetsbare riffen te beschermen. In sommige lidstaten gelden er ook nationale maatregelen, maatregelen die deel uitmaken van de beheerplannen uit hoofde van de verordening vangstmogelijkheden Middellandse Zee, en GFCM-maatregelen.

55Advies van de Internationale Raad voor het onderzoek van de zee (ICES) over de Europese Atlantische wateren en de Oostzee, EU request on how management scenarios to reduce mobile bottom fishing disturbance on seafloor habitats affect fisheries landing and value, verzoek om een speciaal advies van de ICES, 24 juni 2021.

Volgens dit ICES-advies zijn soortgelijke patronen geconstateerd in de Middellandse Zee en de Zwarte Zee, hoewel de resultaten vanwege methodologische verschillen niet rechtstreeks met elkaar te vergelijken zijn.

56Dureuil et al., Elevated trawling inside protected areas undermines conservation outcomes in a global fishing hot spot, Science 362, 1403–1407 (2018). DOI: 10.1126/science.aau05

57Sala, A., Damalas, D., Labanchi, L. et al. Energy audit and carbon footprint in trawl fisheries. Sci Data 9, 428 (2022). https://doi.org/10.1038/s41597-022-01478

58Ipbes (2022): Summary for policymakers of the thematic assessment of the sustainable use of wild species of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. J.-M. Fromentin, M.R. Emery, J. Donaldson, M.-C. Danner, A. Hallosserie, D. Kieling, G. Balachander, E.S. Barron, R.P. Chaudhary, M. Gasalla, M. Halmy, C. Hicks, M.S. Park, B. Parlee, J. Rice, T. Ticktin, en D. Tittensor (red.). Ipbes-secretariaat, Bonn, Duitsland, 33 bladzijden. https://doi.org/10.5281/zenodo.6425599

59De herziening van de kaderrichtlijn afval, gepland voor 2023, zal de voedselverspilling helpen verminderen conform de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties en de prioriteiten van de Commissie voor 2023.

60 Zoals vereist krachtens artikel 4 van Besluit (EU) 2017/848.

61Deze planning moet onderdeel zijn van de routekaarten als bedoeld in hoofdstuk 7.

62Sala, E., Mayorga, J., Bradley, D. et al. Protecting the global ocean for biodiversity, food and climate. Nature 592, 397–402 (2021). https://doi.org/10.1038/s41586-021-03371-z

63Wetenschappelijk, Technisch en Economisch Comité voor de visserij (WTECV). Support of the Action plan to conserve fisheries resources and protect marine ecosystems (STECF-OWP-22-01). Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2022. Te vinden op: https://www.researchgate.net/publication/360642059_Scientific_Technical_and_Economic_Committee_for_Fisheries_STECF_-_Support_of_the_Action_plan_to_conserve_fisheries_resources_and_protect_marine_ecosystems

64Richtlijn 2003/96/EG van de Raad van 27 oktober 2003 tot herstructurering van de communautaire regeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit (PB L 283 van 31.10.2003, blz. 51).

65Speciaal verslag 26/2020 van de Europese Rekenkamer — Het mariene milieu: de EU biedt brede, maar geen diepgaande bescherming, blz. 46.

66Verordening (EU) 2021/1139 van het Europees Parlement en de Raad van 7 juli 2021 tot oprichting van het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur en tot wijziging van Verordening (EU) 2017/1004. 13 % van de middelen uit het fonds wordt rechtstreeks beheerd door de Commissie.

67Verordening (EU) 2021/783 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2021 tot vaststelling van een programma voor het milieu en klimaatactie (LIFE) en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1293/2013 (PB L 172 van 17.5.2021).

68Wat betreft het EFMZVA-budget van 5,3 miljard EUR dat in de periode 2021-2027 beschikbaar is voor de lidstaten, gaat in de ontwerpprogramma’s van de lidstaten 29 % van het budget naar biodiversiteit en 56 % naar klimaatverandering (stand op 28 september 2022). Het LIFE-programma heeft een budget van 5,43 miljard EUR voor de periode 2021-2027 en financiert projecten voor de bescherming en instandhouding van het mariene milieu en de verlaging van de druk op mariene ecosystemen.

69DOI 10.2779/768079.

70Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad van 28 april 2021 tot vaststelling van Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, tot vaststelling van de regels voor deelname en verspreiding.

71Verordening (EU) nr. 1301/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en specifieke bepalingen met betrekking tot de doelstelling “Investeren in groei en werkgelegenheid”.

72Verordening (EU) 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad van 24 juni 2021 tot oprichting van het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+).

73Verordening ((EU) nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo).

74Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad van 12 februari 2021 tot instelling van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (PB L 57 van 18.2.2021, blz. 17).

75Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s over een nieuwe aanpak voor een duurzame blauwe economie in de EU — de blauwe economie van de EU transformeren voor een duurzame toekomst (COM(2021) 240 final).

76Regeneratieve maricultuur is het kweken van zeewier en schelpdieren in onderwatertuinen in het kustgebied.

77https://oceans-and-fisheries.ec.europa.eu/news/joining-hands-eu-fight-marine-litter-2021-09-29_en en https://audiovisual.ec.europa.eu/en/video/I-175441?&lg=EN/EN

78Goedgekeurd door de lidstaten op grond van artikel 8 van de habitatrichtlijn.

79Verordening (EU) 2017/1004 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 betreffende de instelling van een Uniekader voor de verzameling, het beheer en het gebruik van gegevens in de visserijsector en voor de ondersteuning van wetenschappelijk advies over het gemeenschappelijk visserijbeleid en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 199/2008 van de Raad (PB L 157 van 20.6.2017, blz. 1). Het EU-meerjarenprogramma voor de verzameling van gegevens zoals beschreven in Gedelegeerd Besluit (EU) 2021/1167 van de Commissie.

80Richtlijn 2009/147/EG van het Europees Parlement en de Raad van 30 november 2009 inzake het behoud van de vogelstand (vogelrichtlijn) en Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (habitatrichtlijn).

81Verordening (EG) nr. 1224/2009 van de Raad van 20 november 2009 tot vaststelling van een communautaire controleregeling die de naleving van de regels van het gemeenschappelijk visserijbeleid moet garanderen, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 847/96, (EG) nr. 2371/2002, (EG) nr. 811/2004, (EG) nr. 768/2005, (EG) nr. 2115/2005, (EG) nr. 2166/2005, (EG) nr. 388/2006, (EG) nr. 509/2007, (EG) nr. 676/2007, (EG) nr. 1098/2007, (EG) nr. 1300/2008, (EG) nr. 1342/2008 en tot intrekking van Verordeningen (EEG) nr. 2847/93, (EG) nr. 1627/94 en (EG) nr. 1966/2006 (PB L 343 van 22.12.2009, blz. 1).

82In dit verband speelt de registratie van gegevens in het kader van de geactualiseerde en gemoderniseerde controleverordening een cruciale rol.

83Zoals over zeebodemhabitats, bathymetrie, geologie, menselijke activiteiten (bv. windmolenparken, aquacultuur, scheepvaartverkeer) en over de fysische, chemische en biologische parameters van het mariene milieu.

84En meer in het bijzonder via “Cluster 6: Voeding, bio-economie, natuurlijke grondstoffen, landbouw en milieu” van het werkprogramma van Horizon Europa.

85EU-missie Onze oceanen en wateren herstellen: https://research-and-innovation.ec.europa.eu/funding/funding-opportunities/funding-programmes-and-open-calls/horizon-europe/eu-missions-horizon-europe/restore-our-ocean-and-waters_en

86Of voor sommige lidstaten 2027, afhankelijk van het tijdschema van de huidige werkplannen.

87 Zoals vereist krachtens artikel 6 van Verordening (EU) nr. 2017/1004.

88Onder de GVB-voorschriften wordt verstaan de EU-wetgeving inzake de instandhouding, het beheer en de exploitatie van levende aquatische rijkdommen, inzake de aquacultuur en inzake de verwerking, het vervoer en de afzet van visserij- en aquacultuurproducten (artikel 4, lid 2, van Verordening (EG) nr. 1224/2009 van de Raad).

89Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1224/2009 van de Raad, en tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 768/2005, (EG) nr. 1967/2006, (EG) nr. 1005/2008 van de Raad, en Verordening (EU) 2016/1139 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft visserijcontroles (SEC(2018) 267 final) - (SWD(2018) 279 final) - (SWD(2018) 280 final).

90Richtlijn 2008/99/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 inzake de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht (PB L 328 van 6.12.2008, blz. 28).

91Het tweede vijfjaarlijkse verslag over de uitvoering van de controleverordening geeft een overzicht van de stand van zaken bij de handhavingsactie die de Commissie in de periode 2015-2019 heeft ondernomen: EUR-Lex - 52021DC0316 - NL - EUR-Lex (europa.eu)

92Artikel 15 van de kaderrichtlijn mariene strategie.

93Speciaal verslag nr. 26/2020 — Het mariene milieu: de EU biedt brede, maar geen diepgaande bescherming, blz. 47, aanbeveling 87, verwijzing naar artikel 15 van de kaderrichtlijn mariene strategie.

94 Verordening (EU) 2019/173.

95Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1986 van de Commissie van 13 december 2018 tot vaststelling van specifieke controle- en inspectieprogramma’s voor bepaalde visserijen en tot intrekking van de Uitvoeringsbesluiten 2012/807/EU, 2013/328/EU, 2013/305/EU en 2014/156/EU (PB L 317 van 14.12.2018, blz. 29).

96 Als bedoeld in artikel 95 van Verordening (EG) nr. 1224/2009 van de Raad.

97Zie voetnoot 32 bij artikel 11 van Verordening (EU) nr. 1380/2013 (GVB).

98()Commission Staff Working Document on the establishment of conservation measures under the Common Fisheries Policy for Natura 2000 sites and for Marine Strategy Framework Directive purposes, SWD 288 final.

99Voor de mariene EU-wateren gelden er vier regionale zeeverdragen: het Verdrag ter bescherming van het mariene milieu van het Oostzeegebied (Verdrag van Helsinki – Helcom), het Verdrag inzake de bescherming van het mariene milieu in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan (het Ospar-verdrag (Oslo-Parijs)), het Verdrag inzake de bescherming van het mariene milieu en de kustgebieden van de Middellandse Zee (Verdrag van Barcelona – UNEP/MAP) en het Verdrag inzake de bescherming van de Zwarte Zee tegen verontreiniging (Verdrag van Boekarest). De EU is verdragsluitende partij bij de eerste drie verdragen.

100De Commissie zal modellen voor de routekaarten beschikbaar stellen om de lidstaten bij het proces te begeleiden.

101COM(2023) 103.

NL NL