Bijlagen bij COM(2023)597 - Uitvoering van Verordening 762/2008 betreffende de indiening door de lidstaten van statistieken over aquacultuur

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2023)597 - Uitvoering van Verordening 762/2008 betreffende de indiening door de lidstaten van statistieken over aquacultuur.
document COM(2023)597
datum 19 oktober 2023
bijlage 6 bij Verordening (EG) nr. 762/2008. Deze verslagen bevatten gedetailleerde informatie over de kwaliteit van de gegevens en over de methoden die bij de verzameling van de gegevens zijn gebruikt.

De Europese referentiemetagegevens, waaronder een kwaliteitsverslag over aquacultuurstatistieken op EU‑niveau10, worden gepubliceerd in de openbare databank van Eurostat met de bovenvermelde gegevenstabellen. De landen beoordelen de metagegevens elk jaar.

2.5 Vertrouwelijkheid van gegevens

Een grote tekortkoming in de aquacultuurstatistieken die in het kader van Verordening (EG) nr. 762/2008 worden verzameld, is het grote aantal cellen met vertrouwelijke gegevens. Hiervoor zijn drie hoofdredenen. Ten eerste wordt in de verordening een gedetailleerde gegevensstructuur voorgeschreven, wat op zijn beurt tot gefragmenteerde gegevens leidt. Ten tweede is de aquacultuursector zeer gespecialiseerd, aangezien er bedrijven zijn die zeer weinig soorten kweken met één belangrijke productiemethode of productieomgeving. Ten derde past Eurostat een strikte regel toe voor het propageren van de vertrouwelijkheid bij het berekenen van aggregaten (een aggregaat is vertrouwelijk als ten minste één waarde waaruit het bestaat, vertrouwelijk is). De rapporterende landen gaven aan dat deze aanpak de vertrouwelijkheid beschermt, maar de publicatie van gegevens buitensporig belemmert (in het bijzonder voor aggregaten).

Eurostat heeft een aantal specifieke mechanismen ingevoerd om de effecten van de vertrouwelijkheid voor aggregaten te beperken (bv. door de rapporterende landen te verzoeken een niet-vertrouwelijke bovengrens op te geven wanneer daardoor geen vertrouwelijke gegevens worden prijsgegeven). Op die manier konden voor de meeste gegevensreeksen, met uitzondering van “op vangst gebaseerde input voor aquacultuur” en “productie van kweek- en opkweekkamers in het vroege stadium van de levenscyclus” (voor het referentiejaar 2020), alle nationale aggregaten en het EU-totaal (voor de referentiejaren 2019 en 2020) worden gepubliceerd.

Er zij op gewezen dat EU-aggregaten in verband met de “productie van viseieren voor menselijke consumptie uit aquacultuur” vertrouwelijk zijn voor 2013, 2015, 2017 en 2018 (er was een aanzienlijke inspanning nodig om EU-aggregaten sinds 2019 te publiceren) en dat de vertrouwelijke gegevens van één land al meer dan tien jaar lang de publicatie van EU-aggregaten voor “op vangst gebaseerde input voor aquacultuur” verhinderen.

Eurostat en de lidstaten hebben heel wat tijd geïnvesteerd en inspanningen geleverd om zoveel mogelijk cijfers beschikbaar te stellen voor de gebruikers van de gegevens en tegelijk de statistische geheimhouding te waarborgen en het proces zo efficiënt mogelijk te houden. Er is duidelijk een oplossing nodig voor het vertrouwelijkheidsprobleem. Een mogelijke oplossing zou gebaseerd kunnen zijn op de vaststelling van een alternatieve benadering voor het uitdragen van vertrouwelijkheid in de aggregaten. Eurostat werkt actief aan een oplossing voor dit probleem en heeft een speciale deskundigengroep inzake een “vertrouwelijkheidscharter” opgericht die bestaat uit vertegenwoordigers van de rapporterende landen en functionarissen van Eurostat.

3 LASTEN EN KOSTENEFFECTIVITEIT

Eurostat heeft de kosteneffectiviteit van de verzameling van aquacultuurgegevens in het kader van Verordening (EG) nr. 762/2008 beoordeeld aan de hand van de kwaliteitsverslagen voor 2021, samen met de kostenanalyse per statistisch product die elk jaar door het Europees statistisch systeem wordt uitgevoerd. De kostenanalyse was gebaseerd op de kosten voor het jaar 2022, zodat de verzameling van aquacultuurgegevens voor het referentiejaar 2021 wordt afgedekt. Aan de kostenanalyse hebben in totaal 26 landen deelgenomen. In geld uitgedrukt bedragen de gemiddelde kosten van het opstellen van aquacultuurstatistieken (inclusief gegevensverzameling) ongeveer 103 487 EUR per jaar per land. De gerapporteerde kosten in zowel de vorige als de huidige rapportage laten een daling van 1 % zien in vergelijking met het gemiddelde in het referentiejaar 2019. Aangezien de waarde van de Europese aquacultuur in de rapporterende landen in 2020 ongeveer 10 miljard EUR bedroeg, bedroeg het aandeel van de gegevensverzamelingskosten in de totale economische waarde van de aquacultuurproductie ongeveer 0,03 %.

In totaal hebben 29 EU-lidstaten en EER-landen de kwaliteitsverslagen voor 2021 ingediend. De overgrote meerderheid beschikt over overeenkomstige nationale wetgeving waarin de op grond van Verordening (EG) nr. 762/2008 opgestelde statistieken aan bod komen, en slechts drie landen meldden een verschil in de vastgestelde definities. Rapporterende landen kunnen de gegevens uit meerdere bronnen afleiden, maar 26 landen verzamelen de gegevens als telling en drie landen leidden de gegevensreeks uit administratieve bronnen af (acht landen gebruiken beide benaderingen tegelijkertijd). Er zijn vier landen die de tellingen of administratieve bronnen aanvullen met schattingen van deskundigen en twee landen die tellingen of administratieve bronnen aanvullen met steekproefenquêtes. Er waren geen landen die het gebruik van andere bronnen meldden.

In totaal 19 landen meldden efficiëntieverbeteringen. De belangrijkste efficiëntieverbeteringen hielden verband met verdere automatisering (zes landen) en online-enquêtes (zes landen), en met het toegenomen gebruik van administratieve gegevens (vijf landen). In acht landen was er sprake van lastenverlichting. Meervoudig gebruik van gegevens en gebruiksvriendelijkere vragenlijsten waren de meest voorkomende soorten lastenverlichtingsmaatregelen.

Uit de kwaliteitsverslagen blijkt dat meer dan driekwart van de landen de gegevens rechtstreeks bij de faciliteiten op het niveau van de productie-eenheden verzamelt, terwijl de andere landen de bedrijfsleiders vragen om de vragenlijsten voor al hun faciliteiten in te vullen. Het verzamelen van gegevens op bedrijfsniveau maakt de verslaglegging in het kader van Verordening (EU) 2017/1004 gemakkelijker. Teneinde de algemene lasten voor de lidstaten verder te verminderen, is het idee om de gegevens voor beide verordeningen in één keer te verzamelen in 2022 verder onderzocht. De rapporterende landen achtten het evenwel nuttig om de twee verschillende benaderingen te handhaven, aangezien gegevens uit de “faciliteit” het mogelijk maken om een regionaal beeld te krijgen, dat verloren gaat wanneer wordt gekozen voor een hoger aggregatieniveau op het niveau van het “bedrijf”.

Een aantal rapporterende landen stelde verbeteringen voor om de lasten van Verordening (EG) nr. 762/2008 te verminderen. Er werden met name twee verbeteringen voorgesteld: i) de coördinatie met andere belanghebbenden verbeteren, zoals het directoraat-generaal Maritieme Zaken en Visserij van de EU, meer in het bijzonder de procedures van het kader voor gegevensverzameling; en ii) de synchronisatie van de termijnen verbeteren. 16 landen gaven aan dat zij strategieën en maatregelen uitvoeren om de kwaliteit van de gegevensverzameling te verbeteren, de nauwkeurigheid te verhogen of de lasten voor de rapportage-eenheden te verlichten.

4 VERDERE MAATREGELEN: STROOMLIJNEN EN VEREENVOUDIGEN VAN DE EUROPESE STATISTIEKEN OVER VISSERIJ

In 2018 heeft Eurostat het project “Stroomlijnen en vereenvoudigen van de Europese statistieken over visserij” gelanceerd. Het project bestaat uit: i) een evaluatie van de huidige statistieken inzake aquacultuur, vangsten en aanvoer; en ii) een effectbeoordeling van toekomstige beleidsopties en mogelijke toekomstige wetgeving. De evaluatie, die ook betrekking had op de werking van Verordening (EG) nr. 762/2008 betreffende de aquacultuur, is in 2019 afgerond11.

De effectbeoordeling van de Europese visserijstatistieken is begin 2020 van start gegaan met: i) de oprichting van een interdepartementale werkgroep van de Commissie om Eurostat te ondersteunen bij zijn werkzaamheden; en ii) de bekendmaking van een stappenplan voor een aanvangseffectbeoordeling voor feedback van 21 april tot en met 19 mei 2020.

De beoordeelde opties waren:

- optie 1: basisscenario: voortzetting van het huidige beleid;

- optie 2: beëindiging van de Europese visserijstatistieken;

- optie 3: een nieuw gestroomlijnd rechtskader voor de Europese visserijstatistieken;

- optie 4: een nieuwe rechtsgrondslag voor de aquacultuur en de verzameling van andere visserijstatistieken afkomstig van bronnen op EU-niveau.


Van 20 juli tot en met 23 november 2020 vond op het webplatform “Geef uw mening” van de Commissie een openbare raadpleging plaats over de doelstellingen, mogelijke opties en effecten van de opties12, en tot eind augustus 2020 liep een parallelle raadpleging van deskundigen over specifieke gegevensbehoeften voor de visserij.

Bij de evaluatie werd bewijsmateriaal verzameld van belanghebbenden op het gebied van Europese visserijstatistieken, bijvoorbeeld via een workshop, casestudy’s, diepgaande interviews, vragenlijsten en andere raadplegingsactiviteiten. De resultaten van al deze raadplegingen werden meegenomen in het effectbeoordelingsverslag. Het effectbeoordelingsverslag bevat onderdelen over uiteenlopende thema’s, zoals: i) vaststelling van het probleem; ii) doelstellingen; iii) opties; iv) analyse en vergelijking van de effecten van de opties; en v) monitoring en evaluatie. De effectbeoordeling heeft een positief advies gekregen van de Raad voor regelgevingstoetsing, een onafhankelijk adviesorgaan binnen de Commissie, en werd in november 2021 afgerond. Zij zal worden bekendgemaakt samen met het nieuwe wetgevingsvoorstel, dat in 2024 wordt verwacht.

Gelet op de evaluatie, de effectbeoordeling, de resultaten van de raadplegingsactiviteiten en het overleg met de belanghebbenden is de voorkeursoptie duidelijk optie 3 — een nieuw gestroomlijnd rechtskader voor de Europese visserijstatistieken. Deze keuze wordt ondersteund door de belangrijkste gegevensgebruikers (DG MARE, de OESO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN, ICES en diverse regionale organisaties voor visserijbeheer) en door een grote meerderheid van de vertegenwoordigers van de nationale statistische autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de visserijstatistieken.

Optie 3 was ook de voorkeursoptie bij de openbare raadpleging. De voorstanders van optie 3 waren regionale autoriteiten, nationale autoriteiten, internationale autoriteiten en ngo’s. Optie 3 scoorde bij alle groepen belanghebbenden de meest positieve effecten. Bovendien zagen slechts zeer weinig respondenten negatieve gevolgen voor optie 3.

De Commissie werkt momenteel aan het voorgestelde nieuwe rechtskader voor de Europese visserijstatistieken, in nauwe samenwerking met de gegevensgebruikers en de nationale gegevensverstrekkers. De Commissie is voornemens het wetgevingsvoorstel in 2024 goed te keuren.

De inefficiëntie bij het meedelen van gegevens aan andere organisaties of andere EG-gegevenseigenaren (met name de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN en de gegevens die worden verzameld in het kader van Verordening (EU) nr. 2017/1004 tot intrekking van Verordening (EG) 199/2008) blijft bestaan. De nieuwe verordening betreffende Europese visserijstatistieken, die is voorgesteld onder de naam “Europese Visserij- en Aquacultuurstatistieken” (EFAS), zou een gelegenheid kunnen zijn om de formaten en termijnen aan te passen zodat de verzamelde gegevens vlotter kunnen worden doorgegeven en veelvuldiger kunnen worden gebruikt.

In overeenstemming met de mededeling van de Commissie “Naar een sterke en duurzame algensector in de EU” (COM/2022/592)13 heeft het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek onlangs een verslag uitgebracht over de productie, het aanbod, de toepassingen en de stromen van biomassa in de EU (Biomass production, supply, uses and flows in the EU14) met betrekking tot gegevens over de aquacultuur van algen. In het verslag van het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek wordt aanbevolen: i) de Eurostat-gegevens over de aquacultuur van algen te beoordelen en te vergelijken met andere geslaagde internationale systemen (bv. dat van Chili); en ii) te voorzien in opleidingsprogramma’s voor oogstwerkers, producenten en medewerkers die deze gegevens registreren en verwerken, om zo de juiste identificatie van soorten te waarborgen. Daarnaast wordt er in het verslag op gewezen dat de nationale systemen in heel Europa op elkaar moeten worden afgestemd om voor harmonisatie te zorgen (bv. meeteenheden, gebruikte soortenclassificaties, tijdstippen, locaties) en dat een gebruikersvriendelijk systeem moet worden ontwikkeld om eenvoudig te registeren hoeveel zeewier wordt geproduceerd door oogsten of door aquacultuur.

5 CONCLUSIES

De gepubliceerde aquacultuurstatistieken zijn een stabiele gegevensreeks met honderden gegevensdownloads per maand.

Uit de raadplegingsactiviteiten in het kader van de recente evaluatie en effectbeoordeling van de Europese visserijstatistieken is evenwel gebleken dat de aquacultuurstatistieken veel ontevreden gebruikers kennen. Dit houdt waarschijnlijk verband met het grote aantal vertrouwelijke waarden in de gegevensreeks, waardoor die moeilijker te gebruiken is. Vertrouwelijke cellen houden verband met de gedetailleerde uitsplitsing van de in Verordening (EG) nr. 762/2008 vastgestelde gegevensvereisten en met de gespecialiseerde en geconcentreerde structuur van de aquacultuursector.

Ook zijn er verbeteringen nodig om te beslissen over een haalbare benadering om de structuur van de aquacultuursector te beschrijven aan de hand van vergelijkbare gegevens (zie hoofdstuk 2.2.2).

Er werd gewezen op de noodzaak om een sterke en duurzame Europese algensector te ondersteunen.

Slechts een paar rapporterende landen ondervinden nog steeds problemen om gegevens tijdig en punctueel te verzamelen en aan te leveren. De richtsnoeren van Eurostat voor gegevensverzameling hebben geholpen om de verzameling van aquacultuurgegevens consistenter te maken.

In sommige landen is de last voor het verzamelen van gegevens de afgelopen jaren verminderd. Daarnaast werden meetbare efficiëntiewinsten waargenomen. Het aandeel van de gegevensverzamelingskosten in de totale economische waarde van de aquacultuurproductie bedroeg ongeveer 0,03 % en was met andere woorden vrij laag.


1Verordening (EG) nr. 762/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de indiening door de lidstaten van statistieken over aquacultuur en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 788/96 van de Raad (PB L 218 van 13.8.2008, blz. 1).

2 Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad inzake de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 762/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de indiening door de lidstaten van statistieken over aquacultuur en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 788/96 van de Raad; COM(2015) 297 final.

3 Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad inzake de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 762/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de indiening door de lidstaten van statistieken over aquacultuur en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 788/96 van de Raad; COM(2017) 747 final.

4 Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad inzake de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 762/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de indiening door de lidstaten van statistieken over aquacultuur en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 788/96 van de Raad; COM(2020) 809 final.

5 https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/EN/fish_aq_esqrs.htm Uitsluitend in het Engels beschikbaar.

6https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/Annexes/fish_aq_esms_an2.pdf Uitsluitend in het Engels beschikbaar.


7 Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/909 van de Commissie van 18 februari 2019 tot vaststelling van de lijst van verplichte onderzoekssurveys en drempels voor de toepassing van het meerjarenprogramma van de Unie voor de verzameling en het beheer van gegevens in de visserij- en de aquacultuursector (PB L 145 van 4.6.2019, blz. 21).

8http://ec.europa.eu/eurostat/data/database

9 Het meest recente is “Key figures on the European food chain – 2022 edition”, ISBN 978-92-76-59661-5.

https://ec.europa.eu/eurostat/documents/15216629/15559935/KS-FK-22-001-EN-N.pdf/1cb9d295-6868-70e3-0319-4725040cfdb8?version=3.0&t=1670599965263 Uitsluitend in het Engels beschikbaar.

10 https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/EN/fish_aq_esqrs.htm


11https://ec.europa.eu/eurostat/documents/64157/4375784/SWD 2019 425 F1 SWD EVALUATION EN V2 P1 1058634.pdf

12https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12344-European-fishery-statistics/public-consultation_nl

13 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/ALL/?uri=COM:2022:592:FIN

14 https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC132358

NL NL