Bijlagen bij COM(2025)74 - Voortgang over het concurrentievermogen van schone-energietechnologieën - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2025)74 - Voortgang over het concurrentievermogen van schone-energietechnologieën. |
|---|---|
| document | COM(2025)74   |
| datum | 26 februari 2025 |
(145)
IEA, “Net Zero by 2050”, 2021.
(146)
TNO, Strengthening Industrial Heat Pump Innovation (Het versterken van innovaties op het gebied van industriële warmtepompen), 2020.
(147)
IEA Technology Collaboration Programme on Heat Pumping Technologies (HPT TCP), Annex 58 High-Temperature Heat Pumps (Bijlage 58 Hoge-temperaturen-warmtepompen), 2023.
(148)
Resolutie van het Europees Parlement van 18 januari 2024 over geothermische energie (2023/2111(INI)).
(149)
Raad van de Europese Unie, Conclusies over de bevordering van geothermische energie, 16 december 2024.
(150)
Eurostat ( nrg_inf_epcrw ), geraadpleegd op 12 februari 2025.
(151)
Renewable Energy Policy Network for the 21st Century (REN21), “Renewables Global Status Report”, 2024.
(152)
European Geothermal Energy Council (EGEC), “Geothermal Market Report 2023”, 2024.
(153)
EGEC, “Geothermal Market Report 2023”, 2024.
(154)
Europese Commissie, JRC, Taylor, N., Georgakaki, A., Ince, E., Letout, S., Mountraki, A., Gea Bermudez, J. en Schmitz, A., CETO, Geothermal Energy in the European Union (Geothermische energie in de Europese Unie), 2024.
(155)
EGEC, Geothermal Market Report 2023 (Verslag over de geothermische markt 2023), 2024.
(156)
CETO, Geothermal Energy in the European Union (Geothermische energie in de Europese Unie), 2024.
(157)
EGEC, Geothermal Market Report 2023 , 2024.
(158)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Schleker, T., Hicks, M., Cressida Howard, I., Ohrvik-Stott, J. et al., Study on clean energy R&I opportunities to ensure European energy security by targeting challenges of distinct energy value chains for 2030 and beyond (Studie over O&I-mogelijkheden op het gebied van schone energie om Europese energiezekerheid te waarborgen door het aanpakken van uitdagingen van specifieke energiewaardeketens voor 2030 en daarna), 2024.
(159)
Resolutie van het Europees Parlement van 18 januari 2024 over geothermische energie (2023/2111(INI)).
(160)
Raad van de Europese Unie, Conclusies over de bevordering van geothermische energie, 16 december 2024.
(161)
Met inbegrip van verbruiksdoelstellingen in Richtlijn (EU) 2023/2413 (richtlijn hernieuwbare energie), de doelstelling van het partnerschap inzake elektrolyse-installaties om tegen 2025 jaarlijks 25 GWe te bereiken, en vier IPCEI’s op het gebied van waterstof en brandstofcellen, zie: https://competition-policy.ec.europa.eu/state-aid/ipcei/approved-ipceis_en .
(162)
Op basis van de gegevensset voor waterstofprojecten van het IEA, geraadpleegd in januari 2025 voor de EU, NO, VK en CH.
(163)
Europese Commissie, JRC, Bolard, J., Dolci, F., Gryc, K., Eynard, U., Georgakaki, A., Letout, S., Mountraki, A., Ince, E., Shtjefni, D., Rózsai, M. en Wegener, M., CETO, Water Electrolysis and Hydrogen in the European Union (Waterelektrolyse en waterstof in de Europese Unie), 2024; IEA, “Global Hydrogen Review”, 2024. Het IEA meldt in 2024 een aanzienlijk lagere geïnstalleerde capaciteit voor de VS dan in de projectendatabank in 2023, die 717 MWe bedroeg.
(164)
IEA, “Global Hydrogen Review”, 2024; CETO, Water Electrolysis and Hydrogen in the European Union (Waterelektrolyse en waterstof in de Europese Unie), 2024. Het hoogste bereik heeft betrekking op Rystad Energy en omvat productiecapaciteit in aanbouw (oktober 2024).
(165)
IEA, “Global Hydrogen Review”, 2024. Verwachte gegevens over het hogere bereik in BloombergNEF, “Electrolysers, too many fish in the Pond”, 2024.
(166)
IEA, “Global Hydrogen Review”, 2024. Het bovenste bereik heeft betrekking op de hoofdkantoren van OEM’s in China.
(167)
Op basis van BloombergNEF, “Electrolyser Price Survey”, 2024; TNO, Evaluation of the levelised cost of hydrogen based on proposed electrolyser projects in the Netherlands (Evaluatie van de genormaliseerde kosten van waterstof op basis van voorgestelde elektrolyseprojecten in Nederland), 2024.
(168)
Op basis van JRC, Supply chain analysis and material demand forecast in strategic technologies and sectors in the EU (Analyse van de toeleveringsketen en prognose van de vraag naar materialen in strategische technologieën en sectoren in de EU), 2023. 1 tot 5 % van het CRM voor elektrolyse-installaties is afkomstig uit Europa.
(169)
Op basis van BloombergNEF, “Electrolyser Overcapacity”, 2024.
(170)
De vier belangrijkste in de handel gebrachte technologieën zijn: alkaline, protonuitwisselingsmembraan, vast oxide en anionuitwisselingsmembraan. Protongeleidende keramische elektrolyse is een nieuwe technologie in ontwikkeling.
(171)
Europees scorebord voor het concurrentievermogen van de klimaatneutrale industrie (CIndECS). Het gaat om 31 % van de hoogwaardige uitvindingen in de EU.
(172)
CETO, Water Electrolysis and Hydrogen in the European Union (Waterelektrolyse en waterstof in de Europese Unie), 2024.
(173)
TNO, Evaluation of the levelised cost of hydrogen based on proposed electrolyser projects in the Netherlands (Evaluatie van de genormaliseerde kosten van waterstof op basis van voorgestelde elektrolyseprojecten in Nederland), 2024.
(174)
Op basis van Rystad Energy, “Fuel Cell Installed Capacity Dataset”, 2024.
(175)
Europees waarnemingscentrum voor waterstof, Fuel Cell Market Dataset (Gegevensset over de brandstofcelmarkt), 2021.
(176)
IEA, Renewables 2023, Special section: Biogas and biomethane (Speciale rubriek: biogas en biomethaan), 2024.
(177)
Op basis van European Biogas Association (EBA), Statistical report (Statistisch verslag), 2024.
(178)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van de vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen), (bijlage 3), 2024.
(179)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Study on energy technology dependence (Studie over afhankelijkheid van energietechnologie), 2020.
(180)
European Commission, JRC, Motola, V., Scarlat, N, Buffi, M., Hurtig, O., Rejtharova, J., Georgakaki, A., Mountraki, A., Letout, S., Salvucci, R., Rózsai, M. en Schade, B., CETO, Bioenergy in the European Union (Bio-energie in de Europese Unie), 2024.
(181)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van de vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen), (bijlage 3), 2024.
(182)
CETO, Bioenergy in the European Union (Bio-energie in de Europese Unie), 2024.
(183)
CETO, Bioenergy in the European Union (Bio-energie in de Europese Unie), 2024.
(184)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Study on energy technology dependence (Studie over afhankelijkheid van energietechnologie), 2020.
(185)
CETO, Bioenergy in the European Union (Bio-energie in de Europese Unie), 2024.
(186)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van de vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen), 2023.
(187)
IEA, “Outlook for Biogas and Biomethane”, 2020; Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van de vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen), (bijlage 3), 2024.
(188)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van de vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen), (bijlage 3), 2024.
(189)
COM(2024) 62.
(190)
PB L, 2024/1735, 28.6.2024, overweging 36.
(191)
Europese Commissie, JRC, Martinez Castilla, G., Tumara, D., Mountraki, A., Letout, S., Jaxa-Rozen, M., Schmitz, A., Ince, E. en Georgakaki, A., CETO, Carbon Capture, Utilisation and Storage in the European Union (Koolstofafvang, -gebruik en -opslag in de Europese Unie), 2024.
(192)
CETO, Carbon Capture, Utilisation and Storage in the European Union (Koolstofafvang, -gebruik en -opslag in de Europese Unie), 2024.
(193)
Ibid.
(194)
Faciliteiten in de fase van uitrol, in aanbouw of in bedrijf; exclusief de capaciteit van andere projecten voor CO2-vervoer en/of -opslag (om dubbeltelling te vermijden) dan faciliteiten voor CO2-vervoer en/of -opslag zonder eigen CO2-afvangbron.
(195)
Global CCS Institute, “Global Status of CCS 2023, Scaling up through 2030”.
(196)
Zoals de Porthos- en Aramis-projecten in Nederland en Antwerp@C in België. De nieuwe lijst van EU-energieprojecten van gemeenschappelijk en wederzijds belang (europa.eu) omvat 14 CO2-netwerkprojecten.
(197)
Deens Ministerie van Klimaat, Energie en Nutsvoorzieningen, The first exploration licenses for land-based storage of CO2 in Denmark have been granted , (De eerste exploratievergunningen voor CO2-opslag aan land in Denemarken zijn verleend), 20 juni 2024.
(198)
Zie https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_25_377 .
(199)
CETO, Carbon Capture, Utilisation and Storage in the European Union (Koolstofafvang, -gebruik en -opslag in de Europese Unie), 2024.
(200)
Opdrachtbrief aan Dan Jørgensen, commissaris voor Energie en Huisvesting, 17 september 2024.
(201)
COM(2023) 757 final.
(202)
Terwijl deze editie gericht is op elektriciteitsleidingen en transformatoren, was de laatste editie gericht op hoogspanningsgelijkstroomsystemen (HVDC) en convertorstations, zie COM(2023) 652 final.
(203)
ENTSB-G en ENTSB-E, Ten-Year Network Development Plans (TYNDP) (Tienjarige netwerkontwikkelingsplannen), mei 2024.
(204)
Dit zal naar verwachting leiden tot een netto-uitbreiding van het netwerk van de EU en Noorwegen van 10 tot 16,8 miljoen km in de periode 2025-2050.
(205)
Eurelectric, Grids for speed (Netten voor snelheid), 2024.
(206)
Europese Commissie, directoraat-generaal Energie, Finesso, A., Kralli, A., Bene, C., Goodall, F. et al., Investment needs of European energy infrastructure to enable a decarbonised economy (Investeringsbehoeften van Europese energie-infrastructuur om een koolstofvrije economie mogelijk te maken), 2025.
(207)
IEA, “Critical Minerals Market Review”, 2023.
(208)
Fortune Business Insights , Grain Oriented Electrical Steel Market Size, Share & Industry Analysis (Analyse van de omvang, het aandeel en de sector van elektrostaal met georiënteerde korrel), 2024 .
(209)
T&D Europe, Transformer Commodities Indices (Indexen van grondstoffen voor transformatoren), april 2024.
(210)
Europacable, Letter to European Commission Executive Vice-President Maroš Šefčovič (Brief aan uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie Maroš Šefčovič), 5 maart 2024.
(211)
Transformers Magazine’s Industry Navigator, Investments 2024 — Outlook to 2033 (Investeringen 2024 — Vooruitzichten voor 2033), 2024.
(212)
Ibid.
(213)
COM(2023) 757 final.
(214)
Opdrachtbrief aan Dan Jørgensen, commissaris voor Energie en Huisvesting, 17 september 2024.
(215)
De lidstaten zijn overeenkomstig de Verdragen vrij in de keuze van hun energiemix.
(216)
Analyse van de Commissie op basis van Eurostat, “Net electricity generation by type of fuel — monthly data”, onlinegegevenscode: nrg_cb_pem , voor het laatst bijgewerkt op 28 januari 2025; ENTSB-E, “Statistical Factsheet 2023”, 2024; Onderzoeksdienst van het Europees Parlement, “Strategic autonomy and the future of nuclear energy in the EU”, 2024; SWD(2024) 63 final, deel 1/5.
(217)
In de jaren 1980 waren er vier Europese fabrikanten van reactoren: ABB (Zweden/Zwitserland), Framatome (Frankrijk), Kraftwerk Union/Siemens (Duitsland) en National Nuclear Corp. (Verenigd Koninkrijk). Alleen Framatome is vandaag nog actief. Agentschap voor kernenergie, “Nuclear New build: Insights into Financing and Project Management”, 2015.
(218)
Analyse van de Commissie op basis van PRIS-gegevens van het IAEA (31 december 2023). Framatome voltooide de bouw van Olkiluoto 3 (Finland), die in mei 2023 in bedrijf is genomen.
(219)
European Industrial Alliance on SMRs (Europese industriële alliantie voor kleine modulaire reactoren), 2024.
(220)
PRIS-gegevens van het IAEA (31 december 2023).
(221)
Bovendien ontbreekt het volgens analyses van het Voorzieningsagentschap van Euratom aan een verrijkingscapaciteit in het globale westen van 2 500 tSWU tegen 2030, waarbij de westerse reactoren in het scenario van een stabiele vraag ongeveer 6 000 ton conversiecapaciteit per jaar missen. ESA, “Euratom Supply Agency Annual Report”, 2022.
(222)
Vijf lidstaten gebruiken reactoren van het type VVER. Van oudsher is er slechts één, Russische, leverancier van brandstofdiensten voor deze reactoren geweest, wat een kwetsbaarheid vormt voor de voorzieningszekerheid. In 2022 is de Commissie raadplegingen gestart met de lidstaten die VVER-reactoren exploiteren om het proces van diversificatie van de brandstofvoorziening overeenkomstig de REPowerEU-doelstellingen te versnellen.
(223)
Opdrachtbrief aan Dan Jørgensen, commissaris voor Energie en Huisvesting, 17 september 2024.
(224)
Europese Commissie, JRC, Quaranta, E., Georgakaki, A., Letout, S., Mountraki, A., Ince, E. en Gea Bermudez, J., CETO, Hydropower and Pumped Storage Hydropower in the European Union (Waterkracht en pompaccumulatie in de Europese Unie), 2024.
(225)
Irena, The changing role of hydropower: Challenges and opportunities (De veranderende rol van waterkracht: uitdagingen en kansen), 2023; IEA, “Hydropower Special Market Report Analysis and forecast to 2030”, 2021.
(226)
CETO, Hydropower and Pumped Storage Hydropower in the European Union (Waterkracht en pompaccumulatie in de Europese Unie), 2024.
(227)
Eurostat ( nrg_inf_epc ), geraadpleegd op 12 februari 2025.
(228)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Schleker, T., Hicks, M., Cressida Howard, I., Ohrvik-Stott, J. et al., Study on clean energy R&I opportunities to ensure European energy security by targeting challenges of distinct energy value chains for 2030 and beyond (Studie over O&I-mogelijkheden op het gebied van schone energie om Europese energiezekerheid te waarborgen door het aanpakken van uitdagingen van specifieke energiewaardeketens voor 2030 en daarna), 2024.
(229)
CETO, Hydropower and Pumped Storage Hydropower in the European Union (Waterkracht en pompaccumulatie in de Europese Unie), 2024.
(230)
IEA, “Hydropower Special Market Report Analysis and forecast to 2030”, 2021.
(231)
PB L, 2024/1735, 28.6.2024, artikel 3, overeenkomstig de definities in de ReFuelEU Luchtvaart-verordening en de FuelEU Zeevaart-verordening. Dit punt heeft alleen betrekking op biobrandstoffen en synthetische hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong.
(232)
IATA, Annual Review (Jaarlijkse evaluatie), 2024.
(233)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen) (bijlage 3), 2024.
(234)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen) (bijlage 4), 2024.
(235)
Zie de databank over Task 39, Biofuels to decarbonize transport (Taak 39, Biobrandstoffen om het vervoer koolstofvrij te maken).
(236)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Study on energy technology dependence (Studie over afhankelijkheid van energietechnologie), 2020.
(237)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen) (bijlage 3), 2024.
(238)
Europese Commissie, directoraat-generaal Onderzoek en Innovatie, Development of outlook for the necessary means to build industrial capacity for drop-in advanced biofuels (Ontwikkeling van vooruitzichten voor de nodige middelen voor de opbouw van industriële capaciteit voor geavanceerde drop-inbiobrandstoffen) (bijlage 4), 2024.
(239)
IEA Bioenergy Technology Cooperation Programme, Advanced Biofuels — Potential for Cost Reduction (Geavanceerde biobrandstoffen — Potentieel voor kostenvermindering), 2020.
(240)
Hoewel in de literatuur van oudsher wordt verwezen naar industriële terugwinning van “afvalwarmte”, krijgt de term “overtollige warmte” nu de voorkeur, aangezien bij terugwinning van de warmte deze niet langer wordt verspild.
(241)
Bianchi, G., Panayiotou, G. P., Aresti, L. et al., Estimating the waste heat recovery in the European Union Industry (Raming van de terugwinning van afvalwarmte in de industrie van de Europese Unie). Energy, Ecology and Environment, 2019.
(242)
KCORC, Thermal Energy Harvesting (Het winnen van thermische energie), 2025.
(243)
Grand View Research, Organic Rankine Cycle Market Size & Trends (Omvang en trends van de markt voor organische rankinecyclus), 2024. Op basis van de gemiddelde wisselkoers van 0,9239 EUR voor 1 USD over het jaar 2024, op basis van de ECB .
(244)
Wieland, C., Schifflechner, C., Dawo, F., Astolfi, M., The organic Rankine cycle power systems market: Recent developments and future perspectives (De markt voor systemen voor organische rankinecycli: recente ontwikkelingen en toekomstperspectieven), Applied Thermal Engineering, 2023.
(245)
Ibid.
(246)
KCORC, Thermal Energy Harvesting (Het winnen van thermische energie), 2025.
(247)
Elsevier, Scopus-databank, met de zoekstring “Organic AND Rankine AND Cycle AND Power”, op 31 januari 2025.
(248)
CE-Delft, ORC Plants for Thermal Energy Harvesting (ORC-installaties voor het winnen van thermische energie), 2023.
(249)
IEA, “Energy Technology Perspectives”, 2024. Ramingen van de mondiale markt voor fotovoltaïsche zonne-energie, windenergie, elektrische voertuigen, batterijen, elektrolyse-installaties en warmtepompen. In het verslag wordt 2 biljoen USD genoemd, omgerekend in EUR eind 2024.
(250)
Meer informatie is te vinden op: Clean Energy Technology Partnership (Partnerschap voor de transitie naar schone energie).