Besluit 2011/1104 - Voorwaarden voor toegang tot de overheidsdienst (publiek gereguleerde dienst) die wordt aangeboden door het wereldwijde satellietnavigatiesysteem dat is ingevoerd door het Galileo-programma - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 287/1

In de bijlage bij Verordening (EG) nr. 683/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende de voortzetting van de uitvoering van de Europese programma’s voor navigatie per satelliet (EGNOS en Galileo) (3) is bepaald dat de specifieke doelstellingen van het Galileo-programma erin bestaan het mogelijk te maken dat de signalen die door het bij dat programma opgestelde systeem worden uitgezonden, met name kunnen worden gebruikt voor het aanbieden van een overheidsdienst (de zogenaamde „Public Regulated Service” of „PRS”), die gereserveerd is voor gebruikers die daarvoor de toestemming van de overheid hebben, voor gevoelige toepassingen die een doeltreffende toegangscontrole en een grote dienstcontinuïteit vereisen.

Hoewel de relevante bepalingen van Verordening (EG) nr. 683/2008 van toepassing zijn op de in de bijlage daarbij vermelde diensten, waaronder de PRS, is het passend, gezien de onderlinge verwevenheid tussen het bij het Galileo-programma opgestelde systeem en de PRS in juridisch, technisch, operationeel, financieel en eigendomsopzicht, om de relevante bepalingen aangaande de toepassing van veiligheidsvoorschriften in het kader van dit besluit over te nemen.

Het Europees Parlement en de Raad hebben herhaaldelijk eraan gememoreerd dat het bij het Galileo-programma opgestelde systeem een civiel systeem is dat onder civiele leiding staat, dat wil zeggen dat het is opgezet volgens civiele normen op grond van civiele behoeften en onder het toezicht van de instellingen van de Unie.

Het Galileo-programma is van strategisch belang voor de onafhankelijkheid van de Unie op het gebied van navigatie per satelliet en positie- en tijdsbepalingsdiensten, en levert een belangrijke bijdrage aan de tenuitvoerlegging van de „Europa 2020”-strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei.

Van de verschillende diensten die door de Europese satellietnavigatiesystemen worden aangeboden, is de PRS tegelijkertijd de meest beveiligde en de meest gevoelige dienst en daarom is de PRS geschikt voor diensten waar robuustheid en volledige betrouwbaarheid moeten worden gegarandeerd. De dienst moet zijn gebruikers zelfs in de meest ernstige crisissituaties dienstcontinuïteit bieden. De gevolgen van een inbreuk op de veiligheidsvoorschriften bij het gebruik van deze dienst raken niet alleen de betrokken gebruiker maar treffen mogelijk ook andere gebruikers. Het gebruik en het beheer van de PRS is derhalve een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de lidstaten ten einde de veiligheid van de Unie en hun eigen veiligheid te beschermen. Bijgevolg moet de toegang tot de PRS strikt worden beperkt tot bepaalde categorieën gebruikers die worden onderworpen aan onder permanent toezicht.

Het is daarom noodzakelijk om de voorwaarden voor toegang tot de PRS en de regels voor het beheer ervan te definiëren, in het bijzonder door de algemene beginselen die op die toegang betrekking hebben, de taken van de verschillende beheers- en controle-entiteiten, de voorwaarden voor de vervaardiging en voor de beveiliging van ontvangers, en de regels voor de uitvoercontrole te specificeren.

Wat de algemene beginselen voor toegang tot de PRS betreft, moet het gebruik ervan, gezien het feitelijke doel van de dienst en de kenmerken ervan, strikt worden beperkt, waarbij aan de lidstaten, de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) wereldwijde discretionaire, onbeperkte en ononderbroken toegang wordt verleend. Bovendien moet elke lidstaat soeverein kunnen beslissen welke secundaire gebruikers toestemming voor de PRS krijgen en welk gebruik van de PRS, met inbegrip van gebruik in verband met beveiliging, kan worden gemaakt in overeenstemming met gemeenschappelijke minimumnormen.

Teneinde het wereldwijde gebruik van Europese technologie te bevorderen, zou het voor bepaalde derde landen en internationale organisaties mogelijk moeten zijn om primaire PRS-gebruikers te worden op grond van afzonderlijk met hen te sluiten overeenkomsten. Voor beveiligde satellietnavigatietoepassingen voor de overheid moet in internationale overeenkomsten de voorwaarden worden vastgelegd, waaronder derde landen en internationale organisaties van de PRS gebruik kunnen maken, met dien verstande dat naleving van de veiligheidsvoorschriften in alle gevallen verplicht is. In het kader van dergelijke overeenkomsten zou de vervaardiging van PRS-ontvangers kunnen worden toegestaan, met inachtneming van specifieke voorwaarden en vereisten die ten minste gelijkwaardig zijn aan de voorwaarden en vereisten die voor lidstaten gelden. Dergelijke overeenkomsten dienen echter geen betrekking te hebben op bijzonder beveiligingsgevoelige aangelegenheden zoals de vervaardiging van beveiligingsmodules.

Bij de onderhandelingen over overeenkomsten met derde landen of internationale organisaties dient ten volle rekening te worden gehouden met het belang van de eerbiediging van de democratie, de rechtsstaat, de universaliteit en de ondeelbaarheid van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, en de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst, alsmede de vrijheid van meningsuiting en van informatie, de menselijke waardigheid, de beginselen van gelijkheid en solidariteit en de eerbiediging van de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties en het internationale recht.

De veiligheidsvoorschriften van het Europees Ruimteagentschap dienen een beschermingsniveau te garanderen dat ten minste gelijk is aan het niveau dat wordt gegarandeerd door de veiligheidsvoorschriften zoals vastgesteld in de bijlage bij Besluit 2001/844/EG, EGKS, Euratom van de Commissie (4) en in Besluit 2011/292/EG van de Raad van 31 maart 2011 betreffende de beveiligingsvoorschriften voor de bescherming van gerubriceerde EU-informatie (5).

De Unie en de lidstaten moeten alles in het werk stellen om de veiligheid en de beveiliging van het bij het Galileo-programma opgestelde systeem alsmede van de PRS-technologie en de PRS-apparatuur te waarborgen, ten einde te voorkomen dat de door de PRS uitgezonden signalen door niet daartoe bevoegde natuurlijke personen of rechtspersonen worden gebruikt en te verhinderen dat de PRS vijandig jegens hen wordt gebruikt.

Het is in dit verband van belang dat de lidstaten sancties vaststellen voor het geval dat de uit dit besluit voortvloeiende verplichtingen niet worden nageleefd, en dat zij erop toezien dat deze sancties worden toegepast. Deze sancties moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.

Wat betreft de organen voor beheer en toezicht, lijkt de organisatie, waarbij primaire PRS-gebruikers een voor de PRS verantwoordelijke autoriteit voor het beheer en de controle van de daaronder vallende secundaire gebruikers aanwijzen, de meest geëigende wijze om een efficiënt PRS-beheer te waarborgen omdat daarmee de betrekkingen tussen de verschillende met de beveiliging belaste actoren worden vereenvoudigd en een permanente controle van de secundaire gebruikers, met name van de nationale secundaire gebruikers, in overeenstemming met de gemeenschappelijke minimumnormen wordt gewaarborgd. Er dient evenwel flexibiliteit te worden ingebouwd zodat de lidstaten de verantwoordelijkheden efficiënt kunnen organiseren.

Bij de uitvoering van onderhavig besluit moet elke verwerking van persoonsgegevens worden uitgevoerd in overeenstemming met het recht van de Unie, zoals met name vervat in Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens (6) en in Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2002 betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie (richtlijn betreffende privacy en elektronische communicatie) (7).

Bovendien moet één van de taken van het in artikel 16, punt a), onder ii), van Verordening (EG) nr. 683/2008 genoemde Galileo-beveiligingscentrum („the Galileo Security Monitoring Centra”, GSMC) erin bestaan te voorzien in een operationele interface tussen de verschillende actoren die met de beveiliging van de PRS zijn belast.

De Raad en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid moeten een rol krijgen in het beheer van de PRS middels de toepassing van Gemeenschappelijk Optreden 2004/552/GBVB van de Raad van 12 juli 2004 ten aanzien van aspecten van de exploitatie van het Europees systeem voor radionavigatie per satelliet die betrekking hebben op de veiligheid van de Europese Unie (8). De Raad dient zijn goedkeuring te hechten aan de internationale overeenkomsten waarbij aan een derde land of een internationale organisatie toestemming wordt verleend voor het gebruik van de PRS.

Wat betreft de vervaardiging en de beveiliging van de ontvangers, vergen de beveiligingsvereisten dat deze taak slechts kan worden toevertrouwd aan een lidstaat die een voor de PRS verantwoordelijke autoriteit heeft aangewezen of aan ondernemingen die zijn gevestigd op het grondgebied van een lidstaat die een voor de PRS verantwoordelijke autoriteit heeft aangewezen. Voorts moet de producent van ontvangers naar behoren door de Raad voor de veiligheidsaccreditatie voor Europese GNSS-systemen, opgericht bij Verordening (EU) nr. 912/2010 (9) van het Europees Parlement en de Raad, („de Raad voor de veiligheidsaccreditatie”) geaccrediteerd zijn en moet zijn besluiten naleven. Het is de verantwoordelijkheid van de voor de PRS bevoegde autoriteiten om voortdurend de naleving te controleren van zowel de vereisten van die accreditatie en die besluiten als van de bijzondere technische vereisten die uit de gemeenschappelijke minimumnormen voortvloeien.

Een lidstaat die geen voor de PRS verantwoordelijke autoriteit heeft aangewezen, moet in elk geval een contactpunt aanwijzen voor het beheer van eventuele geconstateerde schadelijke elektromagnetische interferenties die de PRS beïnvloeden. Dit contactpunt is een natuurlijk persoon of een rechtspersoon die de rol van rapportagepunt vervult, of een aanspreekpunt, waarmee de Commissie contact kan opnemen in geval van potentieel schadelijke elektromagnetische interferenties, teneinde dergelijke interferenties te verhelpen.

Wat betreft uitvoerbeperkingen, moet de uitvoer van apparatuur, technologie of software met betrekking tot het gebruik van de PRS en tot de ontwikkeling en vervaardiging voor de PRS uit de Unie, ongeacht of deze apparatuur, programmatuur of technologie voorkomt op de lijst van bijlage I bij Verordening (EG) nr. 428/2009 van de Raad van 5 mei 2009 tot instelling van een communautaire regeling voor controle op de uitvoer, de overbrenging, de tussenhandel en de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik (10), worden beperkt tot enkel die derde landen waaraan krachtens een met de Unie gesloten internationale overeenkomst toestemming voor toegang tot de PRS is verleend. Het enkele feit dat op het grondgebied van een derde land een referentiestation is geïnstalleerd dat PRS-apparatuur bevat en deel uitmaakt van een bij het Galileo-programma opgesteld systeem, brengt niet mee dat dit land als een primaire PRS-gebruiker wordt aangemerkt.

Aan de Commissie moet de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie handelingen vast te stellen ten aanzien van de gemeenschappelijke minimumnormen op de in de bijlage genoemde terreinen en, indien nodig, om deze te updaten en te amenderen met als doel rekening te houden met de ontwikkelingen in het Galileo programma. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadpleging overgaat, onder meer op deskundigenniveau. De Commissie moet bij de voorbereiding en opstelling van de gedelegeerde handelingen ervoor zorgen dat de desbetreffende documenten op een tijdige en op gepaste wijze gelijktijdig worden toegezonden aan het Europees Parlement en de Raad.

Het is van essentieel belang dat gemeenschappelijke voorschriften betreffende de toegang tot PRS en de vervaardiging van PRS-ontvangers en beveiligingsmodules in iedere lidstaat op uniforme wijze worden toegepast, gezien de mogelijke gevolgen van die voorschriften voor de veiligheid van het bij het Galileo-programma opgestelde systeem, van de Europese Unie en van haar lidstaten, zowel individueel als collectief. Aan de Commissie moet derhalve de bevoegdheid worden verleend om gedetailleerde vereisten, richtsnoeren en andere maatregelen vast te stellen om uitvoering te geven aan de gemeenschappelijke minimumnormen. Om eenvormige voorwaarden voor de uitvoering van dit besluit te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 tot vaststelling van de algemene voorschriften en beginselen die van toepassing zijn op de wijze waarop de lidstaten de uitoefening van de uitvoeringsbevoegdheden door de Commissie controleren (11).

De door de Commissie met medewerking van de lidstaten uit te voeren audits en inspecties moeten in voorkomend geval worden uitgevoerd op de wijze als omschreven in bijlage III, deel VII van Besluit 2011/292/EU.

Om de PRS te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk voorwaarden vast te stellen voor toegang tot de PRS die wordt aangeboden door het bij het Galileo-programma opgestelde systeem. De Commissie moet onderzoeken of een heffingenbeleid voor PRS zou moeten worden ingevoerd, onder meer ten aanzien van derde landen en internationale organisaties, en brengt van dit onderzoek verslag uit aan het Europees Parlement en de Raad.

Aangezien de doelstelling van dit besluit, namelijk het bepalen van de voorwaarden waaronder de lidstaten, de Raad, de Commissie, de EDEO, de agentschappen van de Unie, derde landen en internationale organisaties toegang tot de PRS kunnen hebben, niet afdoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt en derhalve, vanwege de omvang van het voorgestelde optreden, beter op Unieniveau kan worden verwezenlijkt, kan de Unie maatregelen treffen, overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel van artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. Overeenkomstig het beginsel van evenredigheid als bedoeld in dat artikel gaat dit besluit niet verder dan nodig is om deze doelstelling te bereiken.

Zodra de PRS operationeel wordt verklaard, dient een mechanisme voor toetsing en verslaglegging te worden ingevoerd,

een overeenkomst inzake gegevensbeveiliging, waarin het kader voor de uitwisseling en de bescherming van gerubriceerde gegevens is vastgelegd en die een mate van bescherming biedt die ten minste gelijkwaardig is aan die van de lidstaten;

een overeenkomst waarin de voorwaarden voor de toegang tot de PRS van dat derde land of die internationale organisatie zijn vastgelegd; een dergelijke overeenkomst kan betrekking hebben op de vervaardiging, onder specifieke voorwaarden, van PRS-ontvangers, met uitsluiting van beveiligingsmodules.

de opsteller van de gerubriceerde gegevens die betrekking hebben op de PRS daarvan op de hoogte stellen;

de eventuele schade beoordelen die aan de belangen van de Unie of aan de lidstaten is berokkend;

de uitkomsten van deze beoordeling aan de betrokken autoriteiten meedelen met een aanbeveling om de stand van zaken te corrigeren; in dit geval stellen de autoriteiten de Commissie onverwijld in kennis van de maatregelen die zij voornemens zijn te nemen of reeds hebben genomen, waaronder maatregelen om herhaling te voorkomen, alsmede van de resultaten van deze maatregelen; en

het Europees Parlement en de Raad in voorkomend geval over deze resultaten informeren.

iedere lidstaat die van de PRS gebruik maakt en iedere lidstaat op wiens grondgebied een van de in artikel 7, lid 1, genoemde entiteit is gevestigd; de voor de PRS verantwoordelijke autoriteit wordt in dat geval gevestigd op het grondgebied van de betreffende lidstaat, die de Commissie onverwijld van de aanwijzing in kennis stelt;

de Raad, de Commissie en de EDEO, indien zij gebruik maken van de PRS. In dat geval kan het bij Verordening (EU) nr. 912/2010 opgerichte Europees GNSS-Agentschap (het „Europees GNSS Agentschap”) als voor de PRS verantwoordelijke autoriteit worden aangewezen in overeenstemming met de toepasselijke regelingen;

agentschappen van de Unie, alsook internationale organisaties, in overeenstemming het bepaalde in de in artikel 3, leden 4 en 5, bedoelde overeenkomsten; in dat geval kan het Europees GNSS-Agentschap worden aangewezen als voor de PRS verantwoordelijke autoriteit;

niet-lidstaten, overeenkomstig het bepaalde in de in artikel 3, lid 5, bedoelde overeenkomsten.

de secundaire PRS-gebruikers worden gegroepeerd ten behoeve van het beheer van de PRS met het GSMC;

de rechten betreffende de toegang tot de PRS voor elke groep of secundaire gebruiker worden vastgesteld en beheerd;

de PRS-sleutels en andere daarmee verband houdende gerubriceerde gegevens bij het GSMC worden verkregen;

de PRS-sleutels en andere daarmee verband houdende gerubriceerde gegevens onder de secundaire gebruikers worden verspreid;

de beveiliging van de ontvangers en de bijbehorende gerubriceerde technologie en gegevens worden beheerd en de risico's worden beoordeeld;

er een contactpunt wordt ingesteld dat zo nodig helpt bij het melden van vastgestelde, potentieel schadelijke elektromagnetische interferentie die de PRS beïnvloedt.

in overeenstemming met artikel 11, lid 2, van Verordening (EU) nr. 912/2010 van de Raad voor de veiligheidsaccreditatie een vergunning heeft gekregen; en

voldoet aan zowel de besluiten van de Raad voor de veiligheidsaccreditatie, alsook aan artikel 8 en punt 2 van de bijlage aangaande de ontwikkeling en vervaardiging van PRS-ontvangers of beveiligingsmodules die betrekking hebben op haar werkzaamheden.

de Commissie, handelend in haar hoedanigheid van beheerder van het Galileo-programma;

de operatoren van het bij het bij het Galileo-programma opgestelde systeem, enkel ter inachtneming van het bestek waaraan zij zich moeten houden, zoals vastgelegd in een specifieke regeling met de Commissie;

het Europees GNSS-Agentschap, om het in staat te stellen zijn taken uit te voeren, zoals vastgelegd in een specifieke regeling met de Commissie;

het Europees Ruimteagentschap, enkel met het oog op onderzoek, ontwikkeling en installatie van infrastructuur, zoals vastgelegd in een specifieke regeling met de Commissie.

Wat artikel 5, lid 4, betreft, hebben de gemeenschappelijke minimumnormen voor het gebruik van de PRS betrekking op de volgende gebieden:

Wat artikel 5, lid 5, betreft hebben de gemeenschappelijke minimumnormen voor de ontwikkeling en vervaardiging van PRS-ontvangers of beveiligingsmodules betrekking op de volgende gebieden:

Wat artikel 5, lid 6, en artikel 9 betreft, hebben de gemeenschappelijke minimumnormen voor uitvoerbeperkingen betrekking op de volgende gebieden:

Wat artikel 5, lid 7, betreft, hebben de gemeenschappelijke minimumnormen voor de links tussen het GSMC en de voor de PRS verantwoordelijke autoriteit betrekking op datalinks en voicelinks.