Geactualiseerde convergentieprogramma van Denemarken voor de periode 2007-2010 - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 74/15

Op 4 maart 2008 heeft de Raad het geactualiseerde convergentieprogramma van Denemarken behandeld, dat betrekking heeft op de periode 2007-2010 (2) en verdere aanwijzingen bevat over de ontwikkelingen tot 2015.

De jongste jaren werd de Deense economie gekenmerkt door een sterke reële bbp-groei, een forse werkgelegenheidsstijging, een hoge bezettingsgraad, een lage inflatie en een stabiele wisselkoers binnen het WKM II.

Tijdens het afgelopen jaar begonnen capaciteitsbeperkingen de economische activiteit echter af te remmen en waren tekenen van een toenemende prijs- en looninflatie merkbaar. Terwijl het uitvoersaldo nog steeds een overschot vertoont, neemt de bezorgdheid over de implicatie voor het concurrentievermogen van de stijgende kostendruk en de schaarste aan arbeidskrachten toe. De openbare financiën blijven gezond met aanhoudende overheidsoverschotten en een continue vermindering van de schuld. De kernuitdaging voor het begrotingsbeleid op dit ogenblik is het aanhouden van een voorzichtige begrotingskoers om de arbeidsmarkt niet verder onder druk te zetten. De waarborging dat de bestedingslimieten worden gerespecteerd vormt, vooral in tijden van fors stijgende ontvangsten, een extra uitdaging, maar is niettemin belangrijk gezien het streven van de overheid naar budgettaire houdbaarheid.

Het programma gaat ervan uit dat de Deense economie op de top van haar conjunctuurcyclus is en nu een periode van meer gematigde groei ingaat. Daarom zal de reële bbp-groei naar verwachting vertragen van 2 % in 2007 tot gemiddeld 1 % tijdens de rest van de programmaperiode. Afgaande op de nu beschikbare informatie (3) lijkt dit scenario gebaseerd te zijn op plausibele groeihypothesen voor 2008 en voorzichtige hypothesen voor de latere jaren omdat aan de actualisering de hypothese ten grondslag ligt dat de grote positieve output gap (berekend volgens een nationale methodologie) (4) tegen 2011 verdwenen zal zijn. De programmaprognoses voor loon- en prijsinflatie lijken met het oog op de binnenlandse loondruk en de mondiale trends vooral voor 2009 aan de lage kant. In heel de programmaperiode zou de prijsstabiliteit echter behouden moeten blijven.

Het overheidsoverschot voor 2007 wordt in de najaarsprognoses 2007 van de diensten van de Commissie geraamd op 4,0 % van het bbp, tegen een in het vorige geactualiseerde convergentieprogramma gehanteerd streefcijfer van 2,8 % van het bbp. Dit hangt samen met een belangrijk positief basiseffect van 2006 door een sterkere dan verwachte werkgelegenheidsgroei en hogere dan verwachte inkomsten uit olie- en gasactiviteiten in de Noordzee.

Het huidige programma verwacht een overschot van 3,8 % van het bbp, maar in het licht van recentere informatie (5) zullen de inkomsten waarschijnlijk 0,5 procentpunt van het bbp hoger liggen dan verwacht, en zal aldus het overschot waarschijnlijk dienovereenkomstig naar boven (tot ongeveer 4,5 % van het bbp) worden bijgesteld.

Met de algemene doelstelling van waarborging van budgettaire houdbaarheid als richtsnoer is het hoofddoel van de budgettaire strategie het behoud van hoge, zij het snel afnemende overschotten (3,8 % van het bbp in 2007, 3,0 % in 2008 en 1,2 % in 2010 (6)) onder invloed van de verwachte conjunctuurverzwakking. De middellangetermijndoelstelling (MTD) voor de begrotingssituatie is met 0,25 procentpunt van het bbp naar boven bijgesteld (7) tot een structureel overschot (d.w.z. een conjunctuurgezuiverd overschot ongerekend eenmalige en andere tijdelijke maatregelen) van 0,75 % à 1,75 % van het bbp. In de gehele programmaperiode zal de MTD volledig worden gehaald. Tegen een in grote lijnen vergelijkbare macro-economische achtergrond is, hoewel van een hoger overschot wordt uitgegaan, het traject naar het nominale overschot te vergelijken met de vorige actualisering. De strategie steunt op de bestendiging van de belastingbevriezing (8) en uitgavenbeperking en beoogt enkele belastingverminderingen door te voeren. De uitgavenbeperking zou worden gerealiseerd door jaarlijkse begrenzingen van de reële groei van de consumptieve overheidsbestedingen (die met een daling van 1,75 % in 2008 tot 1 % in 2009-2010 steeds kleiner wordt) en een plafonnering van de consumptieve overheidsbestedingen tot 26,5 % van het conjunctuurgezuiverde bbp tegen 2015. Het volgens de algemeen aanvaarde methodologie berekende structurele saldo zal naar verwachting globaal onveranderd blijven op 3,5 % in 2007-2008 en dalen tot 2,5 % in 2009-2010 (9). Het programma gaat uit van lagere overschotten tegen 2015, naarmate de effecten van de vergrijzing voelbaar worden en de inkomsten uit de hulpbronnen van de Noordzee afnemen.

De budgettaire resultaten kunnen, zoals aangegeven bij de indiening van de ontwerpbegroting voor 2008 op 5 februari 2008, vooral met het oog op de beter dan verwachte resultaten voor 2007 beter uitvallen dan in het programma wordt aangenomen. De goede trackrecord van forse overschotten, die vanwege inkomstenmeevallers vaak naar boven worden bijgesteld, en de voorzichtige macro-economische vooruitzichten vanaf 2009 wegen zwaarder dan de risico's in verband met de iets zwakkere prestatie bij het respecteren van de beperkingen van de groei van de consumptieve overheidsbestedingen.

In het licht van deze risicobeoordeling maakt de in het programma uitgestippelde begrotingskoers het mogelijk de MTD gedurende de gehele programmaperiode probleemloos vast te houden, zoals ook in het programma wordt aangenomen. De budgettaire beleidskoers die uit het programma blijkt, strookt gedurende de gehele periode globaal met het stabiliteits- en groeipact.

Denemarken lijkt weinig risico te lopen wat de houdbaarheid van de openbare financiën betreft. De budgettaire langetermijnimpact van de vergrijzing is, met name dankzij de pensioenhervorming in het kader van het Socialezekerheidsakkoord, lager dan het EU-gemiddelde (10). Bovendien draagt de begrotingssituatie in 2007, als geraamd in het programma, met een groot structureel overschot bij tot de vermindering van de brutoschuld. Door de hoge primaire overschotten op middellange termijn vast te houden, zal het mogelijk zijn om de risico's voor de houdbaarheid van de openbare financiën verder te beperken.

Het convergentieprogramma lijkt aan te sluiten bij het uitvoeringsverslag van oktober 2007 van het nationale hervormingsprogramma. Zowel het programma als het uitvoeringsverslag is gebaseerd op de economische strategie „Naar nieuwe doelstellingen — Denemarken 2015”, die de regering in augustus 2007 heeft gepresenteerd. Er wordt expliciet rekening gehouden met de effecten op de publieke financiën van belangrijke hervormingsmaatregelen zoals de beoogde energiestrategie en het zogenaamde „Kwaliteitsfonds” voor investeringen in openbare diensten (vooral gezondheidszorg, kinderopvang en bejaardenzorg).

Wat de in de gedragscode voor stabiliteits- en convergentieprogramma's gespecificeerde gegevensvereisten betreft, bevat het programma alle verplichte en de meeste facultatieve gegevens (11).