Beroepsonderwijs en ‐opleiding voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht 2020/C 417/01 - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 417/1

In het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (1) worden onderwijs en toegang tot beroepsopleiding en bijscholing als een recht erkend. Met de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties wordt voor 2030 gestreefd naar gelijke toegang voor alle vrouwen en mannen tot betaalbaar en kwalitatief hoogwaardig technisch, beroeps- en tertiair onderwijs, waaronder universitair onderwijs, en een aanzienlijke toename van het aantal jongeren en volwassenen met relevante vaardigheden, waaronder technische en beroepsvaardigheden voor werk, fatsoenlijke banen en ondernemerschap.

De Europese pijler van sociale rechten (2), die op 17 november 2017 is geproclameerd, omvat een aantal beginselen ter ondersteuning van billijke en goed functionerende arbeidsmarkten en socialezekerheidsstelsels, waaronder beginsel 1 inzake het recht op hoogwaardige en inclusieve voorzieningen voor onderwijs, opleiding en een leven lang leren, en beginsel 4 inzake actieve ondersteuning bij het vinden van werk.

Hoogwaardige en innovatieve stelsels voor beroepsonderwijs en ‐opleiding rusten mensen uit met vaardigheden voor werk, persoonlijke ontwikkeling en burgerschap, die hen helpen zich aan te passen aan en resultaten te boeken in de duale digitale en groene transitie en om te gaan met noodsituaties en economische schokken. Tegelijkertijd ondersteunen ze de economische groei en de sociale cohesie en bieden ze zo mensen de vaardigheden waarmee ze een baan kunnen vinden of banen kunnen scheppen waarnaar vraag is op de arbeidsmarkt.

Een doeltreffend beleid op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding is van essentieel belang om het doel in artikel 145 VWEU te verwezenlijken, te weten de bevordering van de scholing, de opleiding en het aanpassingsvermogen van de werknemers en arbeidsmarkten die soepel reageren op economische veranderingen.

De mededeling van de Commissie over de Europese Green Deal (3) is de nieuwe groeistrategie die de economie en de samenleving van de EU moet omvormen en duurzamer moet maken. Scholen, opleidingsinstellingen en universiteiten zijn bij uitstek geschikt om het gesprek met studenten, ouders, bedrijven en de bredere gemeenschap aan te gaan over de veranderingen die nodig zijn voor een geslaagde transitie. Er is behoefte aan proactieve om- en bijscholing om de voordelen van de groene transitie te benutten.

In de mededeling van de Commissie over een sterk sociaal Europa voor rechtvaardige transities (4) wordt gewezen op de noodzaak om vaardigheden, inzetbaarheid en menselijk kapitaal centraal te stellen via de Europese vaardighedenagenda voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht (5), vergezeld van een voorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake beroepsonderwijs en ‐opleiding. Er werden ook verdere werkzaamheden aan de Europese onderwijsruimte en een nieuw kader voor samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding met de lidstaten aangekondigd.

In de mededeling van de Commissie over een nieuwe industriestrategie voor Europa (6) wordt aangedrongen op doortastende maatregelen om een leven lang leren voor iedereen werkelijkheid te maken en ervoor te zorgen dat onderwijs en opleiding gelijke tred houden met de duale transitie. Ook wordt erop aangedrongen dat hoger onderwijs en beroepsonderwijs en ‐opleiding meer wetenschappers, ingenieurs en technici voor de arbeidsmarkt zouden afleveren. Het nieuwe actieplan voor een circulaire economie (7) en de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 (8) benadrukken de belangrijke rol die vaardigheden spelen bij de transitie naar een groene en schone economie.

In de mededeling van de Commissie over een kmo-strategie voor een duurzaam en digitaal Europa (9) wordt benadrukt dat de beschikbaarheid van geschoold personeel of ervaren managers voor een kwart van de kleine, middelgrote en micro-ondernemingen (kmo's) in de EU het belangrijkste probleem is geworden en dat het gebrek aan geschoolde werknemers het belangrijkste obstakel is voor nieuwe investeringen overal in de EU. Beroepsonderwijs en ‐opleiding zijn bijzonder relevant voor kmo's om ervoor te zorgen dat hun personeel over de nodige vaardigheden beschikt.

In de mededeling van de Commissie over “een Unie van gelijkheid: strategie voor gendergelijkheid 2020‐2025” (10) wordt gewezen op het belang van beroepsonderwijs en ‐opleiding voor vrouwen en mannen om te zorgen voor een genderevenwicht in beroepen die traditioneel door mannen of door vrouwen worden gedomineerd, en om genderstereotypen aan te pakken.

De mededeling van de Commissie over de EU-begroting als drijvende kracht achter het herstelplan voor Europa (11) schetst een ambitieus en uitgebreid plan voor Europees herstel, op basis van een noodinstrument voor Europees herstel (“NextGenerationEU”) en een versterkt meerjarig financieel kader voor 2021‐2027. Dit plan is gebaseerd op solidariteit en rechtvaardigheid, en is diep verankerd in de gedeelde beginselen en waarden van de Unie. Het plan beschrijft hoe een nieuwe impuls kan worden gegeven aan de groene en de digitale transitie en aan de Europese economie en hoe deze rechtvaardiger, veerkrachtiger en duurzamer kan worden gemaakt voor de komende generaties.

Sinds 2013 helpt de jongerengarantie (12) jongeren de arbeidsmarkt te betreden door hun binnen vier maanden nadat zij werkloos zijn geworden of de school hebben verlaten, een kwalitatief aanbod te doen voor werk, voortgezet onderwijs, een leerlingplaats of een stage. Beroepsonderwijs en ‐opleiding zijn doeltreffend gebleken om de overgang naar de arbeidsmarkt te vergemakkelijken voor jongeren die met uitsluiting worden bedreigd. In de toekomst kunnen aantrekkelijke en arbeidsmarktrelevante voorzieningen voor beroepsonderwijs en ‐opleiding, en met name leerlingplaatsen, een nog sterkere rol spelen bij de jongerengarantie door te voorkomen dat jongeren werkloos worden en hen voor te bereiden op de toekomstige mogelijkheden op de arbeidsmarkt, met name in het kader van de groene en de digitale transitie.

Het voorstel van de Commissie voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Sociaal Fonds+ (ESF+) is erop gericht onderwijs- en opleidingsstelsels relevanter voor de arbeidsmarkt te maken en te zorgen voor gelijke toegang tot mogelijkheden voor een leven lang leren voor iedereen, via om- en bijscholingstrajecten.

Het voorstel van de Commissie voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van “Erasmus: het programma van de Unie voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport”, en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1288/2013 strekt ertoe het geïntegreerde karakter van het programma 2014‐2020, dat leren in alle soorten omgevingen — formeel, niet-formeel en informeel leren — en in alle levensfasen bestrijkt, te handhaven ter bevordering van flexibele leertrajecten die mensen in staat stellen de bekwaamheden te ontwikkelen die nodig zijn om de uitdagingen van de eenentwintigste eeuw aan te gaan.

Deze aanbeveling bouwt voort op een aantal op Europees niveau ontwikkelde initiatieven op het gebied van onderwijs en opleiding en vaardigheden, die zijn samengevat in bijlage I, en zal bijdragen aan de Europese vaardighedenagenda voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht, het geactualiseerde actieplan voor digitaal onderwijs, de Europese onderwijsruimte en het strategisch kader voor Europese samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding.

Het doel van deze aanbeveling is de doelstelling van de Europese onderwijsruimte te realiseren, namelijk om een echte Europese leerruimte te ontwikkelen waarin hoogwaardig en inclusief onderwijs en hoogwaardige en inclusieve opleiding niet worden belemmerd door grenzen, en die gericht is op het wegnemen van obstakels voor de erkenning van kwalificaties van hoger onderwijs en hogere voortgezette/secundaire onderwijs- en opleidingsvormen en leerperioden in het buitenland, en op het toewerken naar een vlottere grensoverschrijdende validatie van leerresultaten voor opleiding en een leven lang leren.

Voortbouwend op de prioriteiten van een versterkte Europese samenwerking op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding (het proces van Kopenhagen), die op 19 december 2002 als een resolutie van de Raad zijn aangenomen (13), zijn de doelstellingen van hoogwaardig en flexibel beroepsonderwijs en hoogwaardige en flexibele beroepsopleiding en van transnationale mobiliteit centraal blijven staan in de algemene visie op de modernisering van beroepsonderwijs en ‐opleiding die de bevoegde ministers in 2010 in het communiqué van Brugge hebben gedefinieerd.

In de conclusies van Riga van 22 juni 2015 hebben de ministers die bevoegd waren voor beroepsonderwijs en –opleiding, overeenstemming bereikt over een reeks prioriteiten ter verwezenlijking van die visie, die zijn opgenomen in het gezamenlijk verslag 2015 van de Raad en de Commissie over de uitvoering van het strategisch kader voor Europese samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding (ET 2020) (14) en in de nieuwe agenda voor vaardigheden voor Europa uit 2016 (15) die het beleid van de Unie op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding een sterke impuls heeft gegeven met een sterkere nadruk op aantrekkelijkheid en kwaliteit.

De aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 tot vaststelling van een Europees referentiekader voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en –opleiding (16) (“Eqavet”) biedt een referentiekader om de lidstaten te ondersteunen bij het verbeteren van de kwaliteit van hun stelsels voor beroepsonderwijs en ‐opleiding en om bij te dragen tot meer transparantie tussen de lidstaten in verband met de beleidsontwikkelingen op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding. Gedurende de tien jaar van de implementatie heeft Eqavet hervormingen van nationale kwaliteitsborgingssystemen gestimuleerd, maar niet in aanzienlijke mate bijgedragen tot de verbetering van de transparantie van de kwaliteitsborgingsregelingen. Daarenboven werd het meestal toegepast in initieel beroepsonderwijs en ‐opleiding op scholen. Daarom moet het Eqavet-kader 2009 in deze aanbeveling worden geïntegreerd en moeten elementen worden toegevoegd die oplossingen bieden voor de tekortkomingen van de implementatie ervan in verband met de kwaliteit van de leerresultaten, certificering en beoordeling, raadpleging van belanghebbenden, de rol van leerkrachten en opleiders, werkplekleren en de flexibiliteit van beroepsonderwijs en ‐opleiding. Om wederzijds leren te verbeteren, de regelingen voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en ‐opleiding transparanter en consistenter te maken en het wederzijds vertrouwen tussen de lidstaten te versterken, moeten op EU-niveau collegiale toetsingen van kwaliteitsborging op het niveau van de stelsels worden ingevoerd.

De aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 betreffende de invoering van het Europees systeem voor studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en ‐opleiding (17) (Ecvet) heeft als doel de erkenning, accumulatie en overdracht van leerresultaten te verbeteren, mobiliteit en een leven lang leren evenals de invoering van een systeem van studiepuntenoverdracht voor beroepsonderwijs en ‐opleiding te ondersteunen. Gedurende de tien jaar van de uitvoering, heeft Ecvet een brede bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een kwalitatief betere mobiliteitservaring door het gebruik en de documentatie van eenheden van leerresultaten. Het concept van Ecvet-punten werd echter niet algemeen toegepast en Ecvet heeft niet geleid tot de ontwikkeling van een Europees studiepuntenoverdrachtsysteem in beroepsonderwijs en ‐opleiding. Daarom moet deze aanbeveling van de Raad de belangrijkste Ecvet-beginselen (bv. eenheden van leerresultaten) in verband met de flexibiliteit omvatten. De Ecvet-instrumenten (bv. leerovereenkomsten en intentieverklaringen) die de mobiliteit van lerenden in beroepsonderwijs en ‐opleiding ondersteunen, moeten verder worden ontwikkeld in het kader van andere EU-instrumenten zoals die met steun van het Erasmus+-programma. Voor beroepskwalificaties op postsecundair en tertiair niveau kan het Europees systeem voor het overdragen en verzamelen van studiepunten, dat al in gebruik is, worden toegepast.

In de aanbeveling van de Raad van 15 maart 2018 voor een Europees kader voor hoogwaardige en doeltreffende leerlingplaatsen (18) worden 14 belangrijke criteria genoemd die de lidstaten en belanghebbenden moeten gebruiken om hoogwaardige en doeltreffende leerlingplaatsen te ontwikkelen en te zorgen voor de ontwikkeling van werkgerelateerde vaardigheden en voor de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen.

Uit de monitoring door Cedefop van de in de conclusies van Riga op 22 juni 2015 overeengekomen prioriteiten komen een aantal gebieden naar voren waar de landen vooruitgang hebben geboekt met de moderniseringsagenda van beroepsonderwijs en ‐opleiding, met name met betrekking tot leerlingplaatsen en werkplekleren, kwaliteitsborging, het opzetten van mechanismen voor het anticiperen op vaardigheden en van adviesorganen waarbij de sociale partners betrokken zijn, het vergroten van doorstroommogelijkheden en flexibiliteit en recent meer aandacht voor digitale vaardigheden. In het licht van de groene en de digitale transitie is het echter noodzakelijk het aanbod voor beroepsonderwijs en ‐opleiding zowel voor jongeren als voor volwassenen aanzienlijk uit te breiden en te verbeteren, en tegelijkertijd het initieel beroepsonderwijs en de initiële beroepsopleiding aantrekkelijker en beter te maken.

Vele landen beschikken over initiatieven om excellentie in beroepsonderwijs en ‐opleiding te bevorderen en beroepsonderwijs en ‐opleiding beter te koppelen aan innovatie- en vaardighedenecosystemen. Voortbouwend op deze voorbeelden wordt het concept van de kenniscentra voor beroepsopleiding momenteel getest met de bedoeling deze centra referentiepunten van wereldklasse te laten worden voor opleiding op specifieke gebieden, zowel voor initiële opleiding als voor voortgezette om- en bijscholing.

In zijn advies over de toekomst van beroepsonderwijs en ‐opleiding, aangenomen in december 2018, heeft het Raadgevend Comité voor de beroepsopleiding de visie vastgesteld voor uitstekende, inclusieve en levenslange voorzieningen voor beroepsonderwijs en ‐opleiding die voldoen aan de eisen van de toekomst die door economische, technologische en maatschappelijke veranderingen ontstaan. In dit advies werd de Commissie verzocht een voorstel voor te bereiden om het EU-beleidskader voor beroepsonderwijs en ‐opleiding, de governance en bestaande instrumenten ervan te stroomlijnen en te consolideren in de vorm van een overkoepelende aanbeveling van de Raad.

Aangezien deze aanbeveling niet bindend is, is zij in overeenstemming met de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid en moet zij worden toegepast overeenkomstig het Europees recht en de nationale wetgeving en praktijk. Deze aanbeveling doet met name geen afbreuk aan Richtlijn 2005/36/EG (19) als gewijzigd bij Richtlijn 2013/55/EU (20) betreffende de erkenning van beroepskwalificaties, noch aan de daarin opgenomen regeling voor automatische erkenning.

Rekening houdend met de volgende definitie van “beroepsonderwijs en –opleiding”:

Voor de toepassing van deze aanbeveling moet onder beroepsonderwijs en ‐opleiding worden verstaan: onderwijs en opleiding die erop gericht zijn jongeren en volwassenen uit te rusten met de kennis, vaardigheden en bekwaamheden die in bepaalde beroepen of meer in het algemeen op de arbeidsmarkt zijn vereist (21) en die in formele en niet-formele omgevingen, op alle niveaus van het Europees kwalificatiekader (EKK), indien van toepassing ook op tertiair niveau, kunnen worden aangeboden,

werk maken van de uitvoering van een beleid op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding dat:

activiteiten en investeringen inzetten voor de uitvoering van dit beleid, overeenkomstig de in de punten 1 tot en met 21 omschreven beginselen, en

toewerken naar de verwezenlijking in 2025 van de volgende doelstellingen op EU-niveau (22), die deel uitmaken van de relevante Europese monitoringkaders, onder meer op het gebied van onderwijs en opleiding en sociaal en werkgelegenheidsbeleid:

1.

De programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding bieden een evenwichtige mix van beroepsvaardigheden, technische vaardigheden inbegrepen, die is afgestemd op alle economische cycli, voortdurend evoluerende banen en werkmethoden en sleutelcompetenties (26), waaronder stevige basisvaardigheden, digitale, transversale, groene en andere levensvaardigheden die een stevige basis vormen voor veerkracht, een leven lang leren, levenslange inzetbaarheid, sociale inclusie, actief burgerschap en persoonlijke ontwikkeling.

2.

De leerplannen van beroepsonderwijs en ‐opleiding, de aangeboden programma's en kwalificaties worden regelmatig geactualiseerd, voor zover toepasselijk, door voort te bouwen op inzicht in vaardigheden (d.w.z. systemen voor het volgen van afgestudeerden en mechanismen voor het anticiperen op vaardigheden, ook op sectoraal en op regionaal niveau).

3.

Aanbieders van beroepsonderwijs en ‐opleiding hebben, naargelang de nationale context, een passende mate van autonomie, flexibiliteit, ondersteuning en financiering om zich te kunnen aanpassen aan de veranderende behoeften aan vaardigheden, aan de groene en de digitale transitie en economische cycli, en waarborgen tegelijk kwaliteit.

4.

Programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding op alle niveaus omvatten elementen van werkplekleren die ook in het voortgezet beroepsonderwijs en de voortgezette beroepsopleiding worden uitgebreid; stelsels voor leerlingplaatsen (27) worden verder ontwikkeld om jongerengarantie-aanbiedingen te verbeteren (28) en worden aangevuld met passende steun (29) en maatregelen om het aanbod van leerlingplaatsen te stabiliseren en de specifieke problemen van kleine ondernemingen aan te pakken; om mogelijkheden voor werkplekleren in verschillende sectoren van de economie te creëren, zou kunnen worden voorzien in stimulansen voor werkgevers naargelang de nationale context.

5.

De programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding stellen lerenden centraal, bieden toegang tot contactonderwijs en digitaal of blended leren, flexibele en modulaire trajecten op basis van de erkenning van de resultaten van niet-formeel en informeel leren, en maken de weg vrij voor loopbaan- en leerprogressie; de programma's voor voortgezette beroepsopleiding zijn zo opgezet dat zij kunnen worden aangepast aan de arbeidsmarkt-, sectorale of persoonlijke behoeften voor bij- en omscholing.

6.

De programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding zijn gebaseerd op modules of eenheden van leerresultaten en er zijn validatiemechanismen die het mogelijk maken de leerresultaten van individuen over te dragen, te erkennen en te accumuleren met het oog op het behalen van een kwalificatie, een gedeeltelijke kwalificatie, al naargelang de nationale context (30). In initieel beroepsonderwijs en initiële beroepsopleiding is het primaire doel stappen te zetten naar een volwaardige kwalificatie.

7.

Beroepsonderwijs en ‐opleiding worden veerkrachtig gemaakt door als onderdeel te worden opgenomen in economische, industriële en innovatiestrategieën, onder meer in verband met herstel en de groene en de digitale transitie. Daarom moet het aanbod van beroepsonderwijs en ‐opleiding aanzienlijk worden aangepast en/of uitgebreid, met name voor volwassenen, door het bevorderen van de verwerving van ondernemersvaardigheden, digitale en groene vaardigheden.

8.

Kenniscentra voor beroepsopleiding fungeren als katalysatoren voor lokale bedrijfsinvesteringen, de ondersteuning van het herstel, van de groene en de digitale transitie, Europese en regionale innovatie en strategieën voor slimme specialisatie, de ontwikkeling van beroepsonderwijs en ‐opleiding, ook op hogere kwalificatieniveaus (EKK-niveaus 5‐8) naargelang de nationale context, en bieden innovatieve diensten zoals clusters en centra voor startende ondernemingen en technologische innovatie voor kmo's, alsook innovatieve omscholingsoplossingen voor met ontslag bedreigde werknemers.

9.

Beroepsonderwijs en ‐opleiding hebben toegang tot de allernieuwste infrastructuur, hebben digitaliseringsstrategieën (31) naargelang de nationale context en bedden ecologische en sociale duurzaamheid in hun programma's en organisatorisch beheer in. Zo dragen ze bij tot de uitvoering van de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de VN.

10.

Initieel en voortgezet beroepsonderwijs en initiële en voortgezette beroepsopleiding maken deel uit van een leven lang leren. Er zijn flexibele trajecten met doorstroommogelijkheden tussen initieel en voortgezet beroepsonderwijs en initiële en voortgezette beroepsopleiding, algemeen onderwijs en hoger onderwijs.

11.

Programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding op de EKK-niveaus 5 tot en met 8 worden verder ontwikkeld om de toenemende behoefte aan hogere beroepsvaardigheden te ondersteunen naargelang de nationale context.

12.

De programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding worden aangeboden via een passende mix van open, digitale en participatieve leeromgevingen, waaronder werkomgevingen die bevorderlijk zijn voor leren en worden ondersteund door geavanceerde en toegankelijke infrastructuur, uitrusting en technologie, en veelzijdige didactische methoden en hulpmiddelen, bijvoorbeeld op ICT gebaseerde simulators, virtuele en verhoogde realiteit die de toegankelijkheid en efficiëntie van het opleidingsaanbod vergroten, ook voor kleine ondernemingen (32).

13.

Leerkrachten, opleiders en ander personeel in beroepsonderwijs en ‐opleiding werken aan hun initiële en voortgezette professionele ontwikkeling om: een opleiding van hoge kwaliteit te kunnen geven; technische en digitale vaardigheden en doeltreffende innovatieve opleidingsmethoden, waaronder lesgeven in een virtuele omgeving, te bevorderen; te kunnen werken met digitale leermiddelen in lijn met geavanceerde beroeps- en digitale didactiek, en in diverse en multiculturele omgevingen. Hun loopbaantrajecten worden aantrekkelijker door bredere wervingsprocedures, betere loopbaanmogelijkheden (33) en versterkte samenwerking tussen leerkrachten/opleiders en bedrijven en andere werkplekken.

14.

Strategieën voor internationalisering ondersteunen een strategische benadering van internationale samenwerking op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding, onder meer in de grensregio's van de EU; zulke strategieën bevorderen wereldwijd succesvolle nationale praktijken en kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd, onder meer via mobiliteit van lerenden en leerkrachten/opleiders, en via deelname aan en gezamenlijke voorbereiding op internationale vaardighedenwedstrijden.

15.

Er zijn mogelijkheden voor leermobiliteit van lerenden en personeel in beroepsonderwijs en ‐opleiding, waaronder virtuele mobiliteit, mobiliteit van lange duur en mobiliteit naar derde landen. Ze worden bevorderd door het gebruik en de erkenning van eenheden van leerresultaten en van relevante Europese instrumenten (34).

16.

In de hele EU wordt gezorgd voor duidelijke en gebruikersvriendelijke informatie over leer- en loopbaanmogelijkheden en validatiemogelijkheden door een leven lang leren van hoge kwaliteit en loopbaanbegeleidingsdiensten, waarbij ten volle gebruik wordt gemaakt van Europass en andere digitale diensten.

17.

Programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding zijn inclusief en toegankelijk voor kwetsbare groepen, zoals mensen met een handicap, laaggekwalificeerde/-geschoolde personen, minderheden, mensen met een migratieachtergrond en kansarmen vanwege hun geografische situatie en/of hun sociaal-economische achterstand; Gerichte maatregelen en flexibele opleidingsvormen voorkomen voortijdige uitval en ondersteunen de overgang van school naar werk.

18.

De programma's voor beroepsonderwijs en ‐opleiding zijn toegankelijk via platforms voor digitaal leren die worden ondersteund met instrumenten, apparaten en een internetverbinding, met name voor kwetsbare groepen en mensen in afgelegen of landelijke gebieden.

19.

Gerichte maatregelen bevorderen het genderevenwicht in traditioneel “mannelijke” of “vrouwelijke” beroepen en gaan gendergerelateerde en andere soorten stereotypen tegen.

20.

Het Europees referentiekader voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en ‐opleiding (het Eqavet-kader), zoals beschreven in bijlage II, wordt gebruikt in de nationale kwaliteitsborgingssystemen, zowel voor initieel beroepsonderwijs en initiële beroepsopleiding als voor voortgezet beroepsonderwijs en voortgezette beroepsopleiding; het bestrijkt beroepsonderwijs en ‐opleiding in alle leeromgevingen (in scholen en op de werkplek, onder meer leerlingplaatsen) en alle soorten leren (digitaal, contactonderwijs of blended leren) die worden aangeboden door zowel publieke als particuliere aanbieders, en wordt geschraagd door een reeks indicatieve descriptoren en gemeenschappelijke referentie-indicatoren voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en ‐opleiding die naargelang de nationale context zowel op het niveau van de stelsels als op het niveau van de aanbieders worden toegepast, zoals vermeld in bijlage II.

21.

Een nationaal referentiepunt voor kwaliteitsborging in beroepsonderwijs en ‐opleiding blijft alle relevante belanghebbenden op nationaal en regionaal niveau samenbrengen om:

duurzame partnerschappen voor de governance van beroepsonderwijs en ‐opleiding moeten steunen naargelang de nationale context en, waar relevant, via publiek-private partnerschappen; sociale partners en alle relevante belanghebbenden moeten betrekken, waaronder instellingen voor beroepsonderwijs en ‐opleiding, bedrijfstakken en ondernemingen ongeacht hun omvang, publieke en particuliere diensten voor arbeidsvoorziening, leerkrachten en opleiders uit beroepsonderwijs en ‐opleiding en hun vertegenwoordigers, intermediaire instanties zoals de kamers van koophandel, industrie en ambachten, beroeps- en brancheorganisaties, nationale coördinatoren voor de jongerengarantie, het ESF en andere EU-initiatieven, de informatietechnologiesector, kenniscentra voor beroepsonderwijs, clusters, leerling- en ouderverenigingen, en lokale, regionale en nationale autoriteiten; dergelijke partnerschappen op regionaal en sectoraal niveau moeten bevorderen;

optimaal gebruik moeten maken van de Europese transparantie-instrumenten, zoals het Europees kwalificatiekader, het Europees systeem voor het overdragen en verzamelen van studiepunten (ECTS), Europass en de Europese classificatie van vaardigheden, competenties, kwalificaties en beroepen (ESCO), de automatische wederzijdse erkenning van kwalificaties en de resultaten van leerperioden in het buitenland moeten faciliteren (36) en lerenden in staat moeten stellen gebruik te maken van verschillende mogelijkheden van Europass (bv. Hun ervaring, vaardigheden en kwalificaties in een onlineprofiel registreren dat kan worden gebruikt voor loopbaanbegeleiding en mobiliteitservaring, het ontvangen van digitaal ondertekende credentials, het krijgen van tips en het zoeken naar leer- en werkgelegenheidskansen, kwalificaties, validatie, erkenning enz.);

optimaal gebruik moeten maken van fondsen en instrumenten van de Europese Unie die hervormingen en/of investeringen in beroepsonderwijs en ‐opleiding ondersteunen, onder meer op het gebied van digitalisering en ecologische duurzaamheid, zoals NextGenerationEU (faciliteit voor herstel en veerkracht, React-EU), het Europees Sociaal Fonds +, SURE, het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, InvestEU, Erasmus+, Horizon Europa, Interreg, Digitaal Europa, het mechanisme voor een rechtvaardige transitie, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het moderniseringsfonds; verdere investeringen in beroepsonderwijs en ‐opleiding zowel van de publieke als de private sector moeten stimuleren;

op basis van relevante nationale regelingen en financieringskaders maatregelen moeten uitstippelen voor de uitvoering van deze aanbeveling op nationaal niveau binnen 18 maanden na de aanneming ervan en voor de follow-up van de uitvoering moeten zorgen, onder meer met toewijzingen van nationale middelen voor zover passend op nationaal niveau, en met veel aandacht voor het mainstreamen van digitalisering en ecologische duurzaamheid in de hele beroepsonderwijs- en beroepsopleidingssector, met inachtneming van de bevoegdheden/autonomie van onderwijs- en opleidingsinstellingen naargelang de nationale context.

te zorgen voor een doeltreffende governance van het EU-beleid op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding via het tripartiete Raadgevend Comité voor de beroepsopleiding, op basis van een voortschrijdend werkprogramma en in samenwerking met de directeuren-generaal voor beroepsonderwijs en –opleiding (37), vertegenwoordigers van lerenden en aanbieders van beroepsonderwijs en ‐opleiding;

ervoor te zorgen dat het EU-beleid inzake beroepsonderwijs en ‐opleiding volledig tot uiting komt in de verdere ontwikkeling van het herstelplan van de EU, de Europese Green Deal, de nieuwe industriestrategie voor Europa en de kmo-strategie voor een duurzaam en digitaal Europa, en consistent en coherent deel uitmaakt van de Europese vaardighedenagenda voor duurzaam concurrentievermogen, sociale rechtvaardigheid en veerkracht, het actieplan voor digitaal onderwijs, het algemene Europese samenwerkingskader voor onderwijs en opleiding en de Europese onderwijsruimte;

verder steun te verlenen voor structurele hervormingen op het gebied van leerlingplaatsen via de ondersteunende dienst voor leerlingplaatsen en de Europese Alliantie voor leerlingplaatsen een nieuwe impuls te geven in synergie met de jongerengarantie; de ondersteunende diensten voor beroepsonderwijs en ‐opleiding geleidelijk uit te breiden in samenwerking met Cedefop;

het concept en het gebruik van microcredentials te onderzoeken, ook in beroepsonderwijs en ‐opleiding, in samenwerking met de lidstaten en relevante belanghebbenden, onder meer in het kader van de EKK-adviesgroep, zoals voorgesteld in de Europese vaardighedenagenda;

het doel van de geleidelijke totstandbrenging en ontwikkeling van Europese platforms voor kenniscentra voor beroepsopleiding te ondersteunen en, in samenwerking met de lidstaten en relevante belanghebbenden, Europese beroepskernprofielen te onderzoeken als onderdeel van het Europass-platform en waar mogelijk aangevuld met digitale inhoud voor beroepsopleiding die is ontwikkeld in het kader van Europese transparantie-instrumenten, met het doel de mobiliteit van lerenden en werknemers en de transparantie en erkenning van kwalificaties te faciliteren;

de kwalitatieve en doeltreffende digitalisering van het aanbod van beroepsonderwijs en ‐opleiding te ondersteunen in het leren op school en op de werkplek via de aanmoediging van het gebruik van Europese competentiekaders (38) en zelfbeoordelingsinstrumenten (39), en de haalbaarheid te onderzoeken van een EU-brede enquête voor scholen voor beroepsonderwijs en ‐opleiding;

de Europese Alliantie voor leerlingplaatsen en de coalities voor digitale vaardigheden en banen te versterken, zoals aangekondigd in de Europese vaardighedenagenda;

Europese beroepsonderwijs- en beroepsopleidingsstelsels te propageren in een internationale context zodat ze wereldwijd worden erkend als een referentiepunt voor lerenden in beroepsonderwijs en ‐opleiding, onder meer door de internationalisering van beroepsonderwijs- en beroepsopleidingsstelsels te ondersteunen, ook ten aanzien van kandidaat-lidstaten van de EU en landen van het Europees nabuurschap in samenwerking met de Europese Stichting voor opleiding, vaardighedenwedstrijden en voorlichtingscampagnes om de aantrekkelijkheid en het imago van beroepsonderwijs en ‐opleiding te verbeteren en gebruikersvriendelijke toegang te bieden tot informatie over beroepsonderwijs en ‐opleiding en daarmee verband houdende loopbaanmogelijkheden, en de mogelijkheden van Europass verder uit te bouwen en te ontwikkelen;

samen te werken met internationale organisaties, met name de OESO, de IAO, Unesco en de Wereldbank, op het gebied van beroepsonderwijs en ‐opleiding;

de inspanningen van de lidstaten voor de uitvoering van deze aanbeveling te ondersteunen, de capaciteit van instellingen voor beroepsonderwijs en ‐opleiding te versterken, onder meer op het gebied van digitalisering en ecologische duurzaamheid, en onderzoek in beroepsonderwijs en ‐opleiding zowel op nationaal als op EU-niveau te bevorderen via financiering uit de relevante fondsen en programma's van de Unie (NextGenerationEU (faciliteit voor herstel en veerkracht en React‐EU), het Europees Sociaal Fonds +, SURE, het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, InvestEU, Erasmus+, Horizon Europa, Interreg, Digitaal Europa, het mechanisme voor een rechtvaardige transitie, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het moderniseringsfonds);

te zorgen voor kwalitatieve en kwantitatieve monitoring in overeenstemming met de in deze aanbeveling omschreven doelstellingen en met andere relevante gegevens, onder meer in verband met investeringen, en deze gegevens in het Europees Semester en de relevante Europese kaders voor monitoring en rapportage te verwerken en om de vijf jaar verslag uit te brengen bij de Raad over de uitvoering van de aanbeveling op basis van de op nationaal en Europees niveau beschikbare gegevens en de jaarlijkse monitoring door Cedefop.