Besluit 2022/1500 - Volledige opschorting van de toepassing van de Overeenkomst met Rusland inzake de versoepeling van de afgifte van visa aan burgers van de EU en Rusland - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

LI 234/1

De Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Russische Federatie inzake de versoepeling van de afgifte van visa aan burgers van de Europese Unie en de Russische Federatie (1) (“de overeenkomst”), trad in werking op 1 juni 2007, op hetzelfde tijdstip als de Overnameovereenkomst tussen de Russische Federatie en de Europese Gemeenschap (2).

De overeenkomst is bedoeld om op basis van wederkerigheid de afgifte van visa voor een voorgenomen verblijf van ten hoogste 90 dagen per periode van 180 dagen aan burgers van de Europese Unie en de Russische Federatie te versoepelen. De wens om in het belang van een gestage ontwikkeling van economische, humanitaire, culturele, wetenschappelijke en andere banden de contacten tussen mensen te vergemakkelijken, wordt in de preambule van de overeenkomst onderstreept.

Uit hoofde van artikel 15, lid 5, van de overeenkomst is het mogelijk voor elk van beide partijen om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk op te schorten in verband met de openbare orde, de bescherming van de nationale veiligheid of de bescherming van de volksgezondheid”. Het besluit tot opschorting moet uiterlijk 48 uur vóór de inwerkingtreding ervan worden meegedeeld aan de andere partij.

Naar aanleiding van de illegale annexatie door de Russische Federatie van de Autonome Republiek de Krim en de stad Sebastopol in 2014 en het aanhoudende destabiliserende optreden van Rusland in het oosten van Oekraïne heeft de Europese Unie economische sancties ingesteld in verband met de acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren, ook gezien de onvolledige uitvoering van de akkoorden van Minsk, evenals sancties in verband met acties die de territoriale integriteit, de soevereiniteit en de onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnen of bedreigen, en sancties naar aanleiding van de illegale annexatie van de Autonome Republiek de Krim en de stad Sebastopol door de Russische Federatie.

Als ondertekenaar van de akkoorden van Minsk draagt Rusland een duidelijke en rechtstreekse verantwoordelijkheid om in de geest van de daarin vervatte beginselen te werken aan een vreedzame oplossing van het conflict. Door het besluit te nemen tot erkenning van de niet onder het gezag van de regering vallende gebieden in het oosten van Oekraïne als onafhankelijke entiteiten, heeft de Russische Federatie onmiskenbaar in strijd met de akkoorden van Minsk gehandeld, die bepalen dat die gebieden weer volledig onder het gezag van de Oekraïense regering moeten worden gebracht.

Het besluit van de Russische Federatie om de niet onder het gezag van de regering vallende gebieden in de oblasten Donetsk en Loehansk van Oekraïne te erkennen als onafhankelijke entiteiten en het daaruit voortvloeiende besluit om Russische troepen naar Oekraïne te sturen, vormen een verdere ondermijning van de soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne en ernstige inbreuken op het internationale recht en een aantal internationale overeenkomsten, waaronder het Handvest van de Verenigde Naties, de Slotakte van Helsinki, het Handvest van Parijs en het Memorandum van Boedapest.

Sinds het begin van de niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde agressie van Rusland tegen Oekraïne op 24 februari 2022 is de situatie verslechterd en heeft Rusland zijn volledige of gedeeltelijke bezetting van de oostelijke en zuidelijke regio’s van Oekraïne uitgebreid. Rusland gebruikt nu ook de grootste kerncentrale van Oekraïne, in Zaporizja, als militaire faciliteit en riskeert zo een groot nucleair incident met neveneffecten voor buurlanden, waaronder lidstaten.

Op 24 februari 2022 veroordeelde de Europese Raad, samen met zijn internationale partners, in de krachtigste bewoordingen de niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne en verklaarde hij de Unie volledig solidair met Oekraïne en zijn bevolking. De Europese Raad verklaarde voorts dat Rusland met zijn illegale militaire acties het internationaal recht op grove wijze schendt en de Europese en mondiale veiligheid en de stabiliteit ondermijnt. Vervolgens heeft de Raad op 25 februari naast andere beperkende maatregelen de gedeeltelijke opschorting van de toepassing van de Overeenkomst vastgesteld, in reactie op de Russische niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie (3).

Militaire agressie in een buurland van de Europese Unie, zoals de militaire agressie die in Oekraïne plaatsvindt en die aanleiding heeft gegeven tot een aantal beperkende maatregelen, rechtvaardigt maatregelen ter bescherming van de wezenlijke veiligheidsbelangen van de Unie en haar lidstaten.

De Russische Federatie heeft ook de akkoorden van Minsk geschonden door de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne te ondermijnen. Dit is in strijd met de internationale verplichtingen van de Russische Federatie.

Door de militaire acties van de Russische Federatie in Oekraïne zijn de bedreigingen voor de openbare orde, de nationale veiligheid en de volksgezondheid van de lidstaten toegenomen.

Gezien de verslechterende situatie als gevolg van de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne is de Raad derhalve van oordeel dat de toepassing van de bepalingen van de overeenkomst die voorzien in de versoepeling van de afgifte van visa voor burgers van de Russische Federatie die een visum voor kort verblijf aanvragen, in haar geheel moet worden opgeschort.

Dit besluit vormt een ontwikkeling van de bepalingen van het Schengenacquis waaraan Ierland niet deelneemt, overeenkomstig Besluit 2002/192/EG van de Raad; Ierland neemt derhalve niet deel aan de vaststelling van dit besluit en dit is niet bindend voor, noch van toepassing op deze lidstaat.

Overeenkomstig de artikelen 1 en 2 van Protocol nr. 22 betreffende de positie van Denemarken, dat aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie is gehecht, neemt Denemarken niet deel aan de vaststelling van dit besluit en is dit niet bindend voor, noch van toepassing op deze lidstaat,