Mr. V.H. Rutgers

foto Mr. V.H. Rutgers
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Historisch Documentatiecentrum VU
Met dank overgenomen van Parlement.com.

ARP-Tweede Kamerlid en minister in de eerste helft van de twintigste eeuw. Aanvankelijk advocaat in Amsterdam en Hilversum. In 1912 in het district Hilversum tot Kamerlid gekozen en vanaf 1915 tevens burgemeester van Boskoop. Volgde in 1919 Van der Voort van Zijp i op als fractievoorzitter en werd in dat jaar tevens gedeputeerde van Zuid-Holland. Veelzijdig Kamerlid en pleitbezorger van de 'plaatselijke keuze', een soort gemeentelijk referendum over toepassing van de Drankwet. Na zijn kortstondige ministerschap van Onderwijs in het eerste kabinet-Colijn i hoogleraar aan de Vrije Universiteit. Speelde een belangrijke rol in het verzet en overleed kort voor het einde van de oorlog in Duitse gevangenschap.

ARP
in de periode 1912-1926: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister

1.

Personalia

geboorteplaats en -datum
's-Hertogenbosch, 16 december 1877

overlijdensplaats en -datum
Bochum (Dld.), 5 februari 1945

2.

Partij/stroming

partij(en)
ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (12/19)

  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 februari 1912 tot 27 juni 1917 (voor het kiesdistrict Hilversum)
  • burgemeester van Boskoop, van 1 mei 1915 tot 1 juli 1919
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juli 1917 tot 17 september 1918 (voor het kiesdistrict Hilversum)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 6 augustus 1925
  • lid Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, van 1 juli 1919 tot 4 augustus 1925
  • waarnemend fractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 9 juli 1919 tot 7 oktober 1919
  • fractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 oktober 1919 tot 10 juli 1922
  • fractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 21 oktober 1923 tot 4 augustus 1925
  • minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, van 4 augustus 1925 tot 8 maart 1926
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 5 juli 1927 tot juli 1928
  • hoogleraar Romeins recht en strafrecht, Vrije Universiteit te Amsterdam, van september 1928 tot 5 februari 1945
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, van 5 september 1939 tot 16 april 1940

gevangenschap/internering
gevangenschap Tuchthuis te Bochum (Dld.), van april 1944 tot 5 februari 1945 (mede ten gevolge van mishandelingen overleden)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties (2/37)

  • lid redactie illegale blad "Trouw", van september 1943 tot april 1944
  • lid Vaderlandsch Comité, van januari 1944 tot april 1944

afgeleide functies, presidia etc. (2/4)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van februari 1923 tot april 1923
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van september 1923 tot juli 1925

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Was woordvoerder arbeidszaken en sociale zekerheid van de ARP in de Tweede Kamer. Hield zich ook bezig met onderwijs, pensioenen, binnenlandse zaken, koloniën en distributie.
  • Een door hem ingediend (en aangenomen) amendement leidde ertoe dat er geen presentiegeld voor het bijwonen van Tweede Kamervergaderingen werd ingevoerd
  • Twee initiatiefvoorstellen van zijn hand inzake de plaatselijke keuze in de Drankwet (dat was het invoeren van een adviserende volksraadpleging over het afgeven van vergunningen voor drankverkoop) werden door de Eerste Kamer verworpen. Het eerste voorstel werd in 1919 samen met Van Beresteyn (VDB) en K. ter Laan (SDAP) ingediend en in 1922 verworpen. Het tweede voorstel werd in 1923 samen met Bakker (CHU) en Van Gijn (LSP) ingediend en in 1925 verworpen.

opvallend stemgedrag (0/4)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Was in 1925 verantwoordelijk voor de instelling van een Indologische faculteit aan de Rijksuniversiteit Utrecht als tegenhanger van die in Leiden

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/4)
  • Nam in april 1940 ontslag als raadslid vanwege drukke werkzaamheden
  • Speelde tijdens de Bezetting een belangrijke rol in het schoolverzet (het verzet tegen de nazificering van het onderwijs). Werd driemaal gearresteerd, maar hervatte steeds direct weer zijn verzetswerk.
  • Trachtte in april 1944 tevergeefs naar Engeland over te steken

uit de privésfeer (3/5)
  • Was goed bevriend met de veel oudere Theo Heemskerk
  • Zijn grootvader van vaderszijde was gemeenteraadslid in Leiden
  • Zijn vader was hoogleraar theologie aan de Vrije Universiteit

verkiezingen
  • Versloeg in 1912 bij een tussentijdse verkiezing in het district Hilversum W.J.E.H.M. de Jong (ul) na herstemming
  • Versloeg in 1913 W.J.E.H.M. de Jong (ul). Werd in het district Amsterdam IX na herstemming verslagen door W.H. Vliegen (sdap).
  • Versloeg in 1917 W. Heineken (comité anti-grondwetsherziening) en G.A. Vader (sdp)

niet-aanvaarde politieke functies
  • lid Tweede Kamer, augustus 1925 (i.v.m. benoeming tot minister)
  • minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, 1926 (geweigerd)
  • lid Tweede Kamer, augustus 1928 (vacature-Scheurer)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • W.F. de Gaay Fortman, "Rutgers, Victor Henri (1877-1945)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 478
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • Onze Afgevaardigden, 1909 en 1913
  • Ned. Patriciaat, 1923

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.