Mr. A.P.L. (Anton) Nelissen

foto Mr. A.P.L. (Anton) Nelissen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Verburg, M.E., Geschiedenis van het Ministerie van Justitie, deel 2, 1898-1940
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Vriendelijke katholieke jurist met een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel. Klom op tot raadsheer in de Hoge Raad en was minister van Justitie in het kabinet-Heemskerk i. Trad af vanwege gezondheidsproblemen, die samenhingen met de last die hij door het ministersambt voelde. Keerde daarna terug in de Hoge Raad.

Algemeene Bond (RKSP)
in de periode 1908-1910: minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Antonius Petrus Laurentius (Anton)

geboorteplaats en -datum
Breda, 10 augustus 1851

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 10 juli 1921

2.

Partij/stroming

stroming(en)
R.K. (Rooms-Katholieken)

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/7)

  • rechter Arrondissementsrechtbank te Breda, van 1 december 1888 tot 16 augustus 1902
  • raadsheer Hoge Raad der Nederlanden, van 16 augustus 1902 tot 12 februari 1908 (benoemd bij K.B. van 24 juli 1902)
  • minister van Justitie, van 12 februari 1908 tot 11 mei 1910
  • raadsheer Hoge Raad der Nederlanden, van 1 augustus 1911 tot 16 april 1919 (benoemd bij K.B. van 14 juli 1911)
  • vicepresident Hoge Raad der Nederlanden, van 16 april 1919 tot 10 juli 1921 (benoemd bij K.B. van 29 maart 1919)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties (2/6)

  • voorzitter Raad van Commissarissen Donau Hypotheekbank
  • voorzitter college van regenten R.K. ziekenhuis H. Johannes de Deo te 's-Gravenhage, van 1915 tot 1917

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activiteiten

als bewindspersoon (beleidsmatig)
  • Diende in 1909 een wetsvoorstel in inzake de strafbaarstelling van onzedelijke handelingen (pornografie, anticonceptie, abortus, ontucht en kansspelen)
  • Diende in 1910 een ontwerp-Echtscheidingswet in, waardoor echtscheiding op grond van overspel alleen zou worden toegestaan indien dat overspel kon worden aangetoond. Dit wetsvoorstel bleef onafgedaan.

als bewindspersoon (wetgeving)
  • Bracht in 1909 een wijziging van de Wet de op rechterlijke organisatie tot stand, waardoor de mogelijkheid werd geopend voor rechters om tussen hun 65ste en 70ste ontslag te nemen, en voor raadsheren in de Hoge Raad om op hun 75ste jaar ontslag te nemen.
  • Bracht in 1909 de door zijn voorganger in de Tweede Kamer verdedigde wet inzake het onderzoek naar het vaderschap van een natuurlijk kind in het Staatsblad
  • Bracht in 1910 een wet tot stand, waardoor kinderen die uit in Nederlands-Indië gevestigde ouders waren geboren Nederlands onderdaan werden

7.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • Liet zich van 12 februari tot 11 mei 1910 vanwege zijn gezondheid als minister tijdelijk vervangen en trad daarna op doktersadvies af

uit de privésfeer
  • Werd op dezelfde dag als student te Leiden ingeschreven als J.G.S. Bevers en een week voor M.J.C.M. Kolkman
  • Overleed op dezelfde dag als J.A. Loeff, eveneens oud-minister van Justitie

8.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • M.E. Verburg, "Geschiedenis van het Ministerie van Justitie. Deel II 1898-1940" (2001), 92
  • E. Tanja, "Op de bres ter bestrijding van de zedeloosheid. De katholieke minister van Justitie: A.P.L. Nelissen en E.R.H. Regout", in: D.Th. Kuiper en G.J. Schutte (red.), "Het kabinet-Heemskerk 1908-1913" (2010), 115
  • Wie is dat? 1902

9.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.