J. Wentholt

foto J. Wentholt
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Zeeofficier en minister van Marine die overstapte van het liberale kabinet-De Meester i naar het coalitie kabinet-Heemskerk i; een overstap die hem door veel liberalen kwalijk werd genomen. Stond in het parlement bekend als een vrijmoedige grappenmaker. Werd door de Tweede Kamer ten val gebracht toen hij gelden vroeg voor de bouw van een pantserschip voor de verdediging van Nederlands-Indië.

partijloze liberaal
in de periode 1907-1912: minister

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Jan

geboorteplaats en -datum
Almelo (gem. Stad-Almelo), 14 juli 1851

overlijdensplaats en -datum
's-Gravenhage, 17 december 1930

2.

Partij/stroming

stroming(en)
liberaal

3.

Hoofdfuncties/beroepen (5/21)

  • commandant pantserdekschip Hr.Ms. "Holland", van maart 1902 tot 16 maart 1903
  • tijdelijk commandant, Stelling Den Helder te Willemsoord, van 16 maart 1903 tot 1 mei 1903
  • commandant, Stelling Den Helder te Willemsoord, van 1 mei 1903 tot 5 augustus 1907
  • minister van Marine, van 5 augustus 1907 tot 14 mei 1912
  • waarnemend minister van Oorlog, van 4 februari 1909 tot 4 mei 1909 (in verband met ziekte van minister Sabron)

officiersrangen (4/6)
  • kapitein-luitenant-ter-zee, van 1 augustus 1894 tot 1 juni 1897
  • kapitein-ter-zee, van 1 juni 1897 tot 16 april 1903
  • schout-bij-nacht, van 16 april 1903 tot 1 december 1905
  • vice-admiraal, van 1 december 1905 tot 18 mei 1912

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Nevenfuncties

lid Commissie tot het examineren van zee-officieren en adelborsten, vanaf augustus 1898 (nog in 1902)

5.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Wetenswaardigheden

algemeen
  • De liberalen verweten hem stelselloosheid en hekelde zijn besluit om een vlootpredikant aan te stellen. De sociaaldemocraten waren nog meer op hem gebeten.
  • Trad af als minister nadat zijn voorstel tot het bouwen van een pantserschip op 7 mei 1912 in de Tweede Kamer met 63 tegen 26 stemmen was afgewezen

uit de privésfeer
  • Zijn broer Dirk Nicolaas was burgemeester van Zuidbroek (1883-1886), zijn broer Tinco Martinus was burgemeester van Steenwijk (1888-1891) en van Stad- en Ambt Ommen (1891-1900)

anekdotes en citaten
  • Na zijn overgang van het linkse kabinet-De Meester naar het rechtse kabinet-Heemskerk werd in Den Haag beweerd dat hij minister was gebleven omdat zijn echtgenote als ministersvrouw net een groot eetservies had gekocht.

verkiezingen
  • Verslagen als kandidaat voor de Tweede Kamer in 1901 bij de verkiezingen in het kiesdistrict Haarlemmermeer

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
Jan Kanon (bijnaam in marinekringen en spotnaam die de sociaaldemocraten hem gaven)

7.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie
  • A.M. den Oudsten, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (1982)
  • Ned. Patriciaat, 1938

8.

Familie/gezin

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

9.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.