Drs. M. (Mark) Rutte

foto Drs. M. (Mark) Rutte
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
Bron: Rijksoverheid.nl
Met dank overgenomen van Parlement.com.

Mark Rutte (1967) is sinds 14 oktober 2010 minister-president i en minister van Algemene Zaken. Hij is sinds 2006 politiek leider van de VVD i en in 2006, 2010, 2012, 2017 en 2021 lijsttrekker van zijn partij. In 2006- 2010 was hij in de Tweede Kamer fractievoorzitter van de VVD. De heer Rutte was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD i en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.

VVD
in de periode 2002-heden: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, staatssecretaris, minister, minister-president, politiek leider

1.

Personalia

voornamen (roepnaam)
Mark (Mark)

geboorteplaats en -datum
's-Gravenhage, 14 februari 1967

2.

Partij/stroming

partij(en)
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)

3.

Hoofdfuncties/beroepen

  • personeelsmanager N.V. "Unilever", van 1992 tot 1997
  • personeelsmanager "Van den Bergh Nederland" (Calvé) te Delft, van 1997 tot 2000
  • manager personeelszaken, Raad van Bestuur N.V. Unilever, van 2000 tot februari 2002
  • directeur personeelszaken, Unilever werkmaatschappij "IgloMora" te Den Bosch, van februari 2002 tot juli 2002
  • staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (belast met bijstand, Wet Sociale Werkvoorziening, volksverzekeringen, pensioenen, handhaving en fraudebestrijding en arbeidsomstandigheden), van 22 juli 2002 tot 17 juni 2004
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 30 januari 2003 tot 27 mei 2003
  • staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (belast met beroepsonderwijs en volwasseneneducatie, hoger beroepsonderwijs, wetenschapsbeleid en studiefinanciering, internationalisering), van 17 juni 2004 tot 27 juni 2006
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 28 juni 2006 tot 14 oktober 2010
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 29 juni 2006 tot 8 oktober 2010
  • minister-president en minister van Algemene Zaken, vanaf 14 oktober 2010
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 13 september 2012 tot 31 oktober 2012
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 20 september 2012 tot 5 november 2012
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 maart 2017 tot 26 oktober 2017
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 maart 2017 tot 13 oktober 2017
  • fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 18 maart 2021 tot 10 januari 2022 (onderhandelaar namens de VVD)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 31 maart 2021 tot 10 januari 2022

takenpakket (bewindspersoon)
  • Was als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met aangelegenheden betreffende 1. de sociale verzekeringen, m.u.v. WAO, WW en ZW; 2. de pensioenen; 3. de bijstand en het gemeentelijk reïntegratiebeleid; 4. de Wet Sociale Werkvoorziening; 5. de handhaving en fraudebestrijding (algemene aspecten); 6. het arbeidsomstandighedenbeleid.
  • Was als staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met 1. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie; 2. hoger beroepsonderwijs (inclusief kunstvakonderwijs); 3. wetenschappelijk onderwijs; 4. beroepskolom; 5. studiefinancieringsbeleid en 6. internationale aspecten van het beroepsonderwijs en het hoger onderwijs

(in)formateurschap(pen)
  • kabinetsformateur, van 7 oktober 2010 tot 14 oktober 2010 (kreeg zijn opdracht kort voor het begin van 8 oktober)
  • kabinetsformateur, van 31 oktober 2012 tot 3 november 2012
  • kabinetsformateur, van 12 oktober 2017 tot 25 oktober 2017
  • kabinetsformateur, van 16 december 2021 tot 9 januari 2022

4.

Partijpolitieke functies

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Nevenfuncties

huidige
  • gastdocent Johan de Witt Scholengroep (voorheen "Varias College") te 's-Gravenhage, vanaf september 2008 (1 dagdeel per week)
  • lid High Level Panel on Water en Secretary General’s Circle of Leadership for the prevention and eradication of sexual abuse and exploitation

vorige
  • gastdocent Intercollege Business School te 's-Gravenhage, van 15 september 2006 tot oktober 2010 (1 dagdeel per week)

comités van aanbeveling, erefuncties etc.
  • beschermheer Echo Foundation, vanaf juni 2006
  • erelid JOVD

6.

Opleiding

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activiteiten

als parlementariër
  • Interpelleerde op 10 maart 2009 minister Verhagen over het niet uitvoeren van een motie over de weigering van het Verenigd Koninkrijk om toegang te verlenen aan het lid Wilders (31.884)
  • Diende in 2009 een motie van wantrouwen in tegen het kabinet vanwege de uitgebrachte Miljoenennota. De motie kreeg alleen steun van VVD, SP en PVV.

als minister-president (3/13)
  • Voerde in de aanloop van een speciale EU-migratietop op 9 en 10 februari 2023 intensief overleg met andere regeringsleiders, onder wie de Franse president Macron, over een gezamenlijke aanpak van de migratieproblematiek
  • Bezocht op 17 februari 2023 samen met minister Schreinemacher de Oekraïense hoofdstad Kyiv en ontmoette daar onder anderen president Zelensky
  • Sloot in samenspraak met de Italiaanse premier Melonie en voorzitter Von de Leyen in juli 2023 een deal met de Tunesische regering over aanpak van het migratievraagstuk. In ruil voor financiële steun beloofde Tunesië maatregelen te nemen tegen mensensmokkel en tot verbetering van de grensbewaking.

als bewindspersoon (beleidsmatig) (3/5)
  • Speerpunten van zijn beleid als staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap waren: de beroepskolom, 'Een leven lang leren' en vernieuwing van medezeggenschap in het beroepsonderwijs
  • Diende in 2005 een wetsvoorstel in over invoering van een stelsel van leerrechten in het hoger onderwijs voor het volgen een Bachelor- of Master-opleiding. Nieuw is een aparte lening om het collegegeld te betalen, het zogenaamde collegegeldkrediet. Dit is een extra leenvoorziening die evenveel bedraagt als het collegegeld. Het collegegeldkrediet kan voor een periode van de nominale cursusduur plus 3 jaar extra worden gebruikt. Voor het terugbetalen van schulden bij de IB-Groep komt een nieuwe regeling. In het nieuwe stelsel betaalt de student niet een vast maandbedrag, maar een percentage van zijn inkomen. Het wetsvoorstel werd in 2009 door minister Plasterk ingetrokken en vervangen door een nieuw voorstel. (30.387)
  • Diende in 2006 een voorontwerp (proeve) in van een ontwerp-Bekostigingsbesluit WHW over grotere vrijheid voor instellingen in het hoger en wetenschappelijk onderwijs. De regeldruk voor instellingen moet afnemen. De overheid behoudt alleen als taak het bewaken van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. (30.387)

als bewindspersoon (wetgeving) (3/4)
  • Bracht in 2003 de Wet werk en bijstand (WWB) (Stb. 375) tot stand. Deze wet vervangt de Algemene Bijstandswet, de Wet inschakelingen werkzoekenden en andere regelingen om mensen zonder werk te voorzien in hun bestaan. In de nieuwe wet ligt de nadruk op het realiseren van werk boven inkomen. Het belang van een op arbeidsparticipatie en reïntegratie gerichte aanpak, laat onverlet dat de inkomenswaarborg een kernfunctie blijft. De centrale verantwoordelijkheid voor het bevorderen van de reïntegratie van bijstandsgerechtigden ligt bij de gemeenten, die hiervoor een eigen budget krijgen. (28.870)
  • Bracht in 2004 een wet (Stb. 343) tot aanscherping van de prestatienorm voor de studiefinanciering in het Staatsblad. Studenten krijgen hun beurs in eerste instantie uitgekeerd als een lening. Pas wanneer een bepaalde prestatie is behaald, wordt de lening omgezet in een gift. Het wetsvoorstel was door zijn voorganger Nijs door de Tweede Kamer geloodst. (29.412)
  • Bracht in 2005 de Experimentenwet vooropleidingseisen, selectie en collegegeldheffing (Stb. 222) tot stand, waarmee excellentie in het hoger onderwijs moet worden bevorderd. Instellingen krijgen grotere vrijheid bij de selectie van studenten, onder meer door differentatie in de hoogte van het collegegeld. (29.819)

als (in)formateur (3/4)
  • Kreeg op 31 oktober 2012 van de Tweede Kamer de opdracht om, gelet op het eindverslag van de informateurs H.G.J. Kamp en W.J. Bos en de daarin vervatte conclusies, te komen tot een kabinet bestaande uit VVD en PvdA. Bracht op 3 november 2012 zijn eindverslag uit.
  • Kreeg op 12 oktober 2017 van de Tweede Kamer de opdracht tot vorming van een kabinet bestaande uit VVD, CDA, D66 en ChristenUnie
  • Kreeg op 16 december 2021 van de Tweede Kamer de opdracht tot vorming van een kabinet bestaande uit VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Bracht op 9 januari 2022 eindverslag uit.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Wetenswaardigheden

algemeen (3/9)
  • In april 2018 verwierp de Tweede Kamer met 76 tegen 67 stemmen een motie-Klaver waarin de handelwijze rond openbaarmaking van formatiestukken inzake het dossier-dividendbelasting werd afgekeurd
  • In de vroege ochtend van 2 april 2021 nam de Tweede Kamer een motie-Kaag (D66) c.s. van afkeuring aan over de suggestie dat hij Kamerlid Pieter Omtzigt via de formatie 'buitenspel' had willen zetten. Gesteld werd dat hij daarmee het vertrouwen in het formatieproces en tussen burger en overheid had geschaad. Alleen de VVD-fractie stemde tegen deze motie. De Kamer verwierp een door Wilders (PVV) en Baudet (FVD) ingediende motie van wantrouwen. Daar stemden de fracties van VVD, D66, CDA en ChristenUnie tegen.
  • Maakte op 10 juli 2023, voorafgaand aan de regeringsverklaring over de val van het kabinet, bekend dat hij bij de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen geen lijsttrekker meer zou zijn en na de komst van een nieuw kabinet uit de politiek zou stappen.

uit de privésfeer
  • Ambieerde in zijn jeugd een carrière als concertpianist
  • Zijn vader zat in de oorlogsjaren in een Japans interneringskamp. Na het overlijden van echtgenote hertrouwde hij; Marks moeder was zijn tweede echtgenote. Zij was een zus van de eerste echtgenote van zijn vader. Zijn vader overleed in 1988.
  • In 1989 overleed zijn broer aan aids

anekdotes en citaten (3/4)
  • Beriep zich in enkele belangrijke debatten op het ontbreken van herinneringen. Dat was bijvoorbeeld het geval in een debat over eerdere uitlatingen van minister Halbe Zijlstra over Poetin ('geen actieve herinnering'), in een debat over burgerslachtoffers bij een NAVO-bombardement in het Irakese Hawija en in een debat over memo's over de afschaffing van de dividendbelasting.
  • Zei in 2018 tijdens het debat over het aftreden van minister Zijlstra: "[Want} mijn politieke loopbaan is een aaneenschakeling van inschattingsfouten."
  • Zei in de persconferentie als minister-president na het debat waarin hij zijn vertrek had aangekondigd, dat dit besluit op de zondag na de breuk in het kabinet na een 'epifaan moment' was genomen. Hij had zijn 'hart en buik' gevolgd.

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
Teflon Mark (vanwege zijn vermogen 'problemen' te relativeren)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publicaties van/over

literatuur/documentatie (6/24)
  • Mark Kranenburg, "Een beetje Kok, een snufje Lubbers", NRC Weekend, 3 en 4 oktober 2020
  • Wilma Borgman, "De prijs van de macht. Mark Rutte en de VVD" (2022)
  • Niels Markus en Bart Zuidervaart, "Politiek lenig, zonder kleur op de wangen", Trouw, 26 juli 2022
  • Hans Goslinga, "Een dealmaker, net als Lubbers ideologisch niet te uitgesproken", Trouw, 2 augustus 2022
  • Robbert Wigt, "Supergaaf. De overtuigende taal van Mark Rutte" (2023)
  • Talk to Al-Jazeera, interview met Rutte (2023)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Uitgebreide versie

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.

De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.