Beleid uitbreiding Europese Unie

Met dank overgenomen van Europa Nu.

Sinds de oprichting van de Europese Unie i zijn geleidelijk aan steeds meer landen tot de Unie toegetreden. Het beleid voor uitbreiding bepaalt aan welke criteria landen moeten voldoen om toe te treden. Inmiddels telt de EU 27 lidstaten i.

Wanneer een land wil toetreden, kan het bij de Raad i een verzoek indienen. Het Europees Parlement i moet instemmen met het openen van de onderhandelingen en de Europese Commissie i wordt geraadpleegd. Vervolgens moeten alle lidstaten van de EU instemmen om het proces van toetreding te starten.

Landen moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om lid te worden van de Unie: de Kopenhagen-criteria i. Een toekomstig lid moet bijvoorbeeld een democratische regering hebben, waar goed wordt omgegaan met mensenrechten. Ook moeten minderheden worden beschermd en moet de economie goed functioneren. Tot slot moeten nieuwe lidstaten de Europese regels overnemen. De landen die lid willen worden van de EU worden onderverdeeld in kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten i.

1.

Mijlpalen

In 1993 zijn de Criteria van Kopenhagen i vastgesteld: voorwaarden waaraan landen moeten voldoen om lid van de Europese Unie te kunnen worden.

Toetredende landen

Sinds de oprichting is de Europese Unie stap voor stap verder uitgebreid en mogelijk treden in de toekomst meer Europese landen toe. Hieronder een overzicht van het verloop:

Overzicht Nieuwe Verdragen en toetreding lidstaten

2.

Wie doet wat

Bij de besluitvorming op dit beleidsterrein spelen de Europese Commissie i, de Raad i, het Europees Parlement i en de afzonderlijke lidstaten van de Europese Unie i een rol. De besluitvorming verloopt volgens de instemmingsprocedure i.

Een land vraagt het lidmaatschap aan bij de Raad. Als er onderhandelingen over toetreding komen, worden deze gevoerd door de Commissie. De voorwaarden waaraan een kandidaat-lidstaat moet voldoen worden vastgelegd in een akkoord tussen de EU en de kandidaat-lidstaat. De Europese Raad heeft een aantal criteria voor toetreding i vastgesteld waar een kandidaat-lidstaat in elk geval aan moet voldoen.

Europees orgaan

Verantwoordelijke

Europese Commissie

Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding i

Parlementaire commissie Europees Parlement

parlementscommissie Buitenlandse Zaken i

Nederlands lid commissie Europees Parlement

Lid/leden


Plaatsvervanger(s)

Raad van de Europese Unie

Raad Algemene Zaken (RAZ) i

Nederlandse afvaardiging Raad van Ministers

Wopke Hoekstra i (CDA), minister van Buitenlandse Zaken

Invloed nationale parlementen

Nationale parlementen van de lidstaten kunnen binnen acht weken nadat de Europese Commissie een voorstel heeft bekendgemaakt, laten weten dat de Europese Unie zich niet met het onderwerp zou moeten bezighouden.

Vanuit het Nederlandse parlement zijn bij dit beleidsterrein betrokken:

Nederlands orgaan

Verantwoordelijke

Tweede Kamer

Vaste commissie voor Europese Zaken (EUZA) i

Eerste Kamer

Eerste Kamercommissie voor Europese Zaken (EUZA) i

Omdat bij toetreding van een nieuwe lidstaat de verdragen moeten worden aangepast, moet elke lidstaat afzonderlijk de toetreding goedkeuren. Elke lidstaat volgt hierin de eigen gangbare procedure. In Nederland beslist het parlement.

Betrokken bij uitvoering

Betrokken instantie EU/internationaal

Verantwoordelijke

Directoraat-Generaal

DG Uitbreiding (ELARG) i

3.

Juridisch kader

Uitbreiding van de Europese Unie vindt haar basis in het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) i:

  • beleid uitbreiding: VEU titel VIII artikel 49 i

4.

Meer informatie

Factsheet Europees Parlement

Wetgevingsoverzicht

Betrokken instanties