Mededeling: Het Europese Actieplan Milieu en Gezondheid 2004­2010 - Hoofdinhoud

Titel

Het Europese Actieplan Milieu en Gezondheid 2004­2010 (Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité)

Datum Raadsdocument

14 juni 2004

Nr. Raadsdocument

10491/04

Nr. Commissiedocument

COM (2004) 416

Eerstverantwoordelijk ministerie

Ministerie van VROM i.o.m.

VWS, BZ, V&W, FIN

Behandelingstraject in Brussel

Raadswerkgroepen Milieu/Gezondheid, Milieuraad/Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken.

Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel

Het actieplan geeft invulling aan de Europese strategie voor milieu en gezondheid (COM(2003) 338). In de Milieuraad van 27 oktober 2003 zijn conclusies ten aanzien van de strategie aangenomen. De uiteindelijke doelstellingen van de strategie zijn vermindering van de ziektelast die door milieufactoren in de EU wordt veroorzaakt, signalering en preventie van nieuwe bedreigingen en verbetering van de capaciteit van de EU voor beleidsvorming.

Het actieplan bestaat uit twee documenten (Deel I en Deel II). Het beschrijft de eerste fase (2004­2010) van een lange termijn actie die op basis van voortschrijdende kennis kan worden uitgebreid na 2010. In 2007 is een tussenevaluatie van de eerste fase gepland.

In Deel I wordt de doelstelling van het Actieplan en de uitwerking hiervan langs dertien acties gegeven. Deze acties worden in Deel II nader uitgewerkt. Er wordt veel nadruk gelegd op onderzoek als basis voor maatregelen, vooral op onderzoek naar oorzaak-effect relaties. Ook beschrijft Deel I de context van het actieplan.

Doelstelling van het Actieplan is:

• - 

  Het verbeteren van de informatieketen (om inzicht te krijgen in relaties tussen bronnen van verontreiniging en gezondheidseffecten);
• - 

  Het opvullen van kennisleemtes;
• - 

  Het heroverwegen van beleid en het versterken van communicatie hierover.

Deel I kan beschouwd worden als een oplegnotitie van Deel II, de technische bijlagen. Hierin wordt een aanzet gegeven voor de uitwerking van de acties, inclusief tijdsplanning. Ten slotte worden de organisaties vermeld die zijn geconsulteerd voor de ontwikkeling van het actieplan. De eerste fase van het Actieplan richt zich op vier, als prioritair aangemerkte, gezondheidsproblemen waarvoor een relatie met milieu bestaat:

• - 

  luchtwegaandoeningen (astma en luchtwegallergieën);
• - 

  kanker bij kinderen;
• - 

  neurologische afwijkingen;
• - 

  hormoonontregeling.

Voor deze problemen en voor de achterliggende milieufactoren worden, zo veel mogelijk gebaseerd op reeds aanwezige kennis, indicatoren vastgesteld en gemonitord. Hierdoor moet de kwaliteit, de vergelijkbaarheid (harmonisatie) en de toegankelijkheid van gegevens worden verbeterd. Dit moet vervolgens leiden tot geïntegreerde blootstellingschattingen, waarin zowel indicatoren voor gezondheid als milieu worden meegenomen.

Aangezien veel kennis gefragmenteerd aanwezig is, zal deze op een systematische wijze moeten worden bijeengebracht en geanalyseerd. Daar waar hiaten in kennis bestaan dient (voortzetting van) onderzoek in de relaties tussen milieufactoren en gezondheid op de prioritaire gebieden te worden gestimuleerd. Coördinatie en samenwerking tussen milieu- en gezondheidsautoriteiten en organisaties op deze gebieden is een vereiste.

Op grond van de geharmoniseerde kennis kan indien nodig bestaand beleid worden heroverwogen en nieuw beleid worden ontwikkeld. Zo kan de gegenereerde informatie leiden tot heroverweging en bijstelling van risicoreducerende maatregelen. De Commissie zal zorgdragen voor een gecoördineerde aanpak voor de reductie van risicofactoren voor het optreden van prioritaire ziekten.

Naast de acties voor de prioritaire effecten is er ook een actie gericht op de signalering van mogelijke nieuwe gezondheidsrisico's door milieufactoren en op de wijze waarop met deze signalen wordt omgegaan. Tenslotte zijn er acties gericht op het omgaan met milieu- en gezondheidsinformatie, het vergroten van het bewustzijn van milieu- en gezondheidsgevaren en een gefundeerde risicoperceptie.

Rechtsbasis van het voorstel

n.v.t.

Besluitvormingsprocedure en rol Europees Parlement: n.v.t.

Instelling nieuw Comitologie-comité

n.v.t.

Subsidiariteit en proportionaliteit

n.v.t.

Consequenties voor de EU-begroting

geen

Financiële, personele en administratieve consequenties voor de rijksoverheid, decentrale overheden en/of bedrijfsleven en burger

Geen. Aangesloten wordt op het reeds lopende Nederlandse actieprogramma Milieu en Gezondheid.

Consequenties voor nationale en decentrale regelgeving/beleid, (informatie over het inschakelen van nationale agentschappen/zelfstandige bestuursorganen e.d., implementatie en uitvoering, notificatie en handhaving en/of sanctionering)

Geen.

Voorgestelde implementatietermijn (bij richtlijnen) dan wel voorgestelde datum inwerkingtreding (bij verordeningen en beschikkingen) met commentaar t.a.v. haalbaarheid

n.v.t.

Consequenties voor ontwikkelingslanden

geen

Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling

De doelstellingen van het Actieplan sluiten zeer goed aan op het Nederlandse beleid. Mede naar aanleiding van het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (NMP4) is in april 2002 het Actieprogramma Gezondheid en Milieu door de Ministeries van VROM en VWS ontwikkeld. De Nederlandse overheid staat dan ook in beginsel positief tegenover het initiatief van de Commissie.

Wel zijn er verschillende kritische kanttekeningen te plaatsen bij de mededeling zoals deze nu door de Commissie is gepubliceerd:

• - 

  Nederland had liever gezien dat de Commissie meer aandacht had besteed aan het voorstellen en uitwerken van acties om gezondheidseffecten te reduceren op basis van bestaande kennis. Het programma is sterk onderzoeksgericht waardoor maatregelen naar de toekomst worden verschoven. Ook wordt niet gerept over het handhavingsperspectief van geïmplementeerde maatregelen.
• - 

  De Commissie doet geen uitspraken over de gezondheidswinst die beoogd wordt. Nederland wenst beter inzicht in de ambities van de Commissie op dit vlak.
• - 

  De coördinatie en afstemming met bestaande programma's moet beter uitgewerkt worden.
• - 

  Het hoofdstuk over het terugdringen van de milieubelasting (onder andere verkeersgerelateerde milieubelasting en verontreiniging van het binnenmilieu) dient verder te worden uitgewerkt.
• - 

  De financiële onderbouwing van het actieplan ­ op basis van budgetten binnen bestaande onderzoeks- en beleidsprogramma's ­ moet op onderdelen verder uitgewerkt worden.