Mededeling over de rol van het schema van algemene preferenties (SAP) van de Gemeenschap voor de periode 2006/2015 - Hoofdinhoud

Titel

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité: Ontwikkelingslanden, internationale handel en duurzame ontwikkeling: de rol van het schema van algemene preferenties (SAP) van de Gemeenschap voor de periode 2006/2015

Datum Raadsdocument

12 juli 2004

Nr. Raadsdocument

11393/04

Nr. Commissiedocument

COM (2004) 461

Eerstverantwoordelijk ministerie

Ministerie van Economische

Zaken i.o.m. BZ, LNV, VROM, SZW en FIN

Behandelingstraject in Brussel

Raadswerkgroep APS, Comité 133, RAZEB.

Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel

Het Algemeen Preferentieel Systeem is een eenzijdig EU-stelsel van handelspreferenties, dat begunstigde (ontwikkelings-)landen tariefkortingen en/of tariefvrijstellingen op specifieke productsectoren geeft, zolang de landen voldoen aan een aantal criteria. Dit regime bestaat reeds enkele tientallen jaren. Op 1 januari 2006 vervalt de huidige verordening zodat voor die tijd een nieuw stelsel moet worden geformuleerd. De Commissie heeft in onderhavige mededeling de algemene richtlijnen voor het nieuwe APS voor de komende 10 jaar uiteengezet.

Het doel van het APS is het verminderen van armoede en stimuleren van duurzame ontwikkeling via het bevorderen van internationale handel. Met de richtlijnen streeft de Commissie ernaar het APS stabieler, transparanter en eenvoudiger te maken en de preferenties meer terecht te laten komen waar ze het meest nodig zijn.

Rechtsbasis van het voorstel

n.v.t.

Besluitvormingsprocedure en rol Europees Parlement: Raad met gekwalificeerde meerderheid, adviesrecht EP

Instelling nieuw Comitologie-comité

n.v.t.

Subsidiariteit en proportionaliteit

n.v.t., het betreft een mededeling Consequenties voor de EU-begroting:

Geen, want het betreft in dit stadium een mededeling zonder concrete voorstellen.

Wel heeft een aanpassing van het APS gevolgen voor de Eigen Middelen: door het APS dat nu van toepassing is, liep de EU in 2002 2,2 miljard aan douaneopbrengsten mis. Dit betekent dat in algemene zin het APS het aandeel van de douaneheffingen in de totale Eigen Middelen (de totale financieringsbron van de Unie) omlaag brengt. Dit heeft geen gevolgen voor de EU-begroting, omdat de benodigde middelen dan gevonden worden via de BNI-afdracht van de lidstaten. Mocht het nieuwe APS ­ waarvoor nog voorstellen zullen volgen ­ een groter bedrag aan gederfde douane inkomsten impliceren, dan is een grotere BNI afdracht per lidstaat ter compensatie te verwachten.

Financiële, personele en administratieve consequenties voor de rijksoverheid, decentrale overheden en/of bedrijfsleven en burger

Het huidige APS kent een personele/administratieve last voor zowel douane als het bedrijfsleven in zoverre dat voor iedere import een formulier moet worden ingevuld, waarbij onder andere de oorsprong moet worden aangetoond om in aanmerking te komen voor preferenties. Onder het nieuwe APS zal dit niet veranderen.

Consequenties voor nationale en decentrale regelgeving/beleid, (informatie over het inschakelen van nationale agentschappen/zelfstandige bestuursorganen e.d., implementatie en uitvoering, notificatie en handhaving en/of sanctionering)

Geen, dit komt pas bij de verordening aan de orde.

Voorgestelde implementatietermijn (bij richtlijnen) dan wel voorgestelde datum inwerkingtreding (bij verordeningen en beschikkingen) met commentaar t.a.v. haalbaarheid

n.v.t.

Consequenties voor ontwikkelingslanden

Doel van het APS is het stimuleren van de economische ontwikkeling van ontwikkelingslanden, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de Minst Ontwikkelde Landen (MOL's) en overige ontwikkelingslanden. MOL's krijgen nulrecht via het zgn. «Everything but Arms»-initiatief (EBA), overige ontwikkelingslanden krijgen voor een beperkt aantal producten nulrecht en voor de overige producten een tariefkorting. Bij de herziening wordt er naar gestreefd de benutting van het APS te verhogen, hetgeen positieve consequenties zal hebben voor ontwikkelingslanden.

Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling

Leidraad voor Nederland bij de herziening van het APS is het scheppen van een zo groot mogelijke markttoegang voor ontwikkelingslanden. Hierbij vormen eenvoud en voorspelbaarheid van het systeem een belangrijk doel. M.n. een verhoging van de voorspelbaarheid is van belang voor het importerende (Nederlandse) en exporterende bedrijfsleven. Het huidige APS heeft vanwege zijn complexiteit een lage benuttingsgraad. Nederland meent dat de benuttingsgraad van het nieuwe systeem flink omhoog moet. Een ander uitgangspunt voor Nederland is dat preferenties terecht moeten komen waar ze het hardste nodig zijn. Van belang is tevens dat het nieuwe APS volledig WTO-conform is. Derhalve zal ook de herziening van de preferentiële regels van oorsprong van belang zijn. Nederland is voorstander van verdere vereenvoudiging, versoepeling en harmonisatie van deze regels. Bij de harmonisatie zal onder meer gelet moeten worden op de regels die gelden onder het Cotonou verdrag. Daarnaast is van belang het in 2003 verschenen Groenboek over de toekomst van oorsprongsregels in preferentiële handelsakkoorden (COM (2003) 787). In reactie hierop is van vele kanten gepleit voor een grotere flexibiliteit van de oorsprongsregels. Bij de herziening van het APS moet dit worden meegenomen. Tevens zijn bij de herziening consistentie, rechtszekerheid, fraudegevoeligheid en handhaafbaarheid van belang. Nederland onderschrijft het Commissiestandpunt dat de landen die profiteren van het APS een grote verantwoording hebben ten aanzien van de juiste toepassing van de APS bepalingen.

De richtlijnen in de mededeling zijn nog zeer algemeen van aard. De Commissie geeft aan ook te streven naar een stabieler, eenvoudiger en transparanter systeem. Bij de vormgeving van het APS zal veel afhangen van de conceptverordening die de Commissie later dit jaar zal presenteren. Dan zal pas duidelijk worden welke impact en verplichtingen het nieuwe APS met zich meebrengt.