Vooruitblik: de komende maanden na de Europese verkiezingen

dinsdag 14 juli 2009

Wat staat er de komende maanden qua wetgeving op de agenda van de Europarlementariërs? Op basis van de lijst met wetgevingsvoorstellen van de Commissie en de vaste langetermijnkalender met besluiten van de Europese Unie noemen we hieronder een aantal van de onderwerpen, waar de pasverkozen Europarlementariërs mee geconfronteerd zullen worden.

  • 1. 
    Economische en Monetaire zaken

Hedgefondsen en private equity

Nadat ze de wetgeving die bepaalt hoeveel vermogen banken opzij moeten zetten om de solvabiliteit te garanderen vorige zittingsperiode hadden geactualiseerd, moeten Europarlementsleden deze zittingsperiode beslissen of en hoe de kapitaalvereisten op alle soorten financiële instellingen - m.i.v. hedgefondsen en private equity - moeten worden toegepast.

Toezicht op de financiële instellingen

Debat over de vraag of we naar een Europees toezichtsorgaan moeten gaan of de controle aan het nationale niveau moeten overlaten. Een verslag van Jacques de Larosière voor de Commissie heeft een aantal voorstellen voor een grensoverschrijdend financieel toezicht naar voren geschoven.

Beloning in de financiële dienstensector

Discussies verwacht over het beloningsbeleid, gezien de Commissie gezegd heeft dat het  beloningsbeleid het nemen van buitensporige risico's niet mag aanmoedigen en rekening zou moeten houden met het langetermijnbelang van financiële instellingen.

Beloning van directeurs van beursgenoteerde ondernemingen

Zal worden onderzocht.

Controle van de Europese Centrale Bank

De commissie economische en monetaire zaken zal de Voorzitter van de Europese Centrale Bank in openbare zittingen blijven ondervragen. Hij zal elk jaar naar de plenaire vergadering komen om verslag uit te brengen over de monetaire activiteiten. De eerstvolgende keer is in september 2009.

  • 2. 
    Klimaatverandering, milieu, energie

Herziening van het emissiehandelsysteem zal op de agenda staan, met nieuwe toekomstige CO2-doelstellingen per lidstaat en per sector, zodra er een wereldwijd akkoord over een 2012 post-Kyoto klimaatstelsel is bereikt. Het Parlement zal bij de onderhandelingen over het akkoord betrokken zijn, dat vóór eind 2009 zou moeten worden gesloten.

Industriële emissies

In maart 2009 hebben Europarlementsleden een voorstel gesteund om de regels inzake industriële emissies en minimumnormen voor inspecties te verstrengen. Ze pleitten ook voor Europese emissiebeperkingen voor vervuilende stoffen zoals stikstofoxide en zwaveldioxide. De Raad heeft een politiek akkoord bereikt; een gemeenschappelijk standpunt zou naar verwachting voor oktober zijn.

Energie-efficiëntie van gebouwen

Het Parlement zal in tweede lezing nagaan hoe de energieprestaties van nieuwe en bestaande gebouwen beter kunnen. Tijdens eerste lezing sprak het Parlement zijn wens uit, dat nieuwe gebouwen vanaf 2019 evenveel energie produceren als ze verbruiken.

Informatie over energie-efficiëntie van consumentenproducten

Europarlementsleden zullen in tweede lezing debatteren over de vraag of "A-G" energie-etikettering naar industriële en commerciële apparaten en energiebesparende producten moet worden uitgebreid. Het Parlement behandelt ook een voorstel voor een nieuw etiket om aankopers van banden beter te informeren over de brandstofefficiëntie, de veiligheid en het geluid dat de banden veroorzaken.

Elektrisch afval

De Commissie heeft voorgesteld om de richtlijn over afgedankte elektrische en elektronische apparatuur uit 2002 te actualiseren. Hetzelfde geldt voor de richtlijn die het gebruik van bepaalde schadelijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur beperkt.

Illegale houtkap

Europarlementariërs hebben in eerste lezing een Commissievoorstel gesteund voor regels voor het hout dat in de EU wordt verkocht. Doel is om illegale houtkap tegen te gaan - de voornaamste oorzaak van ontbossing. Nog geen akkoord binnen de Raad, het onderwerp komt deze zittingsperiode terug.

Bodembescherming

Europarlementariërs hebben een voorstel voor een kader voor bodembescherming in eerste lezing behandeld. De voorgestelde richtlijn zou een einde moeten maken aan de fragmentatie van het Europese bodembeleid. Nog geen akkoord in de Raad.

  • 3. 
    Vervoer

Rechten van passagiers in het bus- of maritieme transport

Regels over compensatie bij vertragingen en annuleringen van reizen en bijstand voor mindervalide passagiers zijn enkele van de hoofdzaken van de wetgeving die in eerste lezing werd aangenomen. Europarlementariërs stemmen in tweede lezing, zodra de Raad een standpunt heeft aangenomen.

Eurovignet: beginsel van "vervuiler betaalt" voor vrachtwagenheffingen

Heffingen op vrachtwagens zouden deels gebaseerd moeten zijn op de door hen veroorzaakte luchtvervuiling en lawaaihinder, hebben Europarlementsleden in eerste lezing bepaald. Ook vonden ze dat het vrachtverkeer belast moest kunnen worden vanwege filevorming tijdens piekuren. De Raad moet nu een besluit nemen, waarna de kwestie weer op de agenda van het Parlement komt.

Actieplan stedelijke mobiliteit

Het EP heeft de Commissie gevraagd om voorstellen in te dienen op dit terrein. Naar verwachting stelt die in de herfst een aanbeveling voor.

Europese maritieme ruimte zonder grenzen

De Europese Commissie heeft plannen voorgesteld voor een Europese maritieme transportruimte. Doel is de administratieve rompslomp bij de verscheping van goederen tussen Europese havens reduceren. Een reeks verordeningen en richtlijnen zal worden voorgesteld.

Toekomst van het vervoersbeleid: een perspectief voor 2050

Debatten over de langetermijnvooruitzichten van een duurzaam vervoersbeleid staan op de agenda.

Spoorwegwetgeving

Initiatieven om de werking van de internationale spoorwegdiensten te verbeteren en bestaande obstakels uit de weg te ruimen zullen in de herfst door de Commissie naar voren worden gebracht (medebeslissing, eerste lezing). Regels voor het beheer van internationale "goederencorridors" tussen lidstaten zullen ook weer op de agenda staan, nadat het Parlement vorige zittingsperiode al in eerste lezing over de regels heeft gestemd.

Intelligente vervoerssystemen

Het Europees Parlement heeft in eerste lezing gevraagd dat de betrokken richtlijn beter rekening zou houden met zwakke weggebruikers, zoals fietsers en voetgangers. Ook waarborgen voor gegevensbescherming zijn een issue.

Financiering van luchtveiligheid

Van de Commissie wordt verwacht dat ze voorstellen voor de financiering van veiligheidsmaatregelen in vliegtuigen en op luchthavens doet, nadat de veiligheidsnormen  vorige zittingsperiode zijn verstrengd.

  • 4. 
    Consumentenbescherming

Etikettering van levensmiddelen

Er wordt deze zittingsperiode gekeken naar hoe de voedseletikettering gemoderniseerd en verbeterd kan worden. De Commissie heeft voorgesteld dat o.a. het gehalte vetten, suiker en zout moet worden vermeld en dat de etikettering van levensmiddelen verplicht moet worden. Het voorstel bevat ook regels rond de vermelding van het land of de plaats van oorsprong van het product. Het EP stemt over zijn standpunt in eerste lezing.

Consumentenbescherming in het contractrecht: hoeveel harmonisatie?

Debat is al aan de gang en veel polemiek, gezien de Commissievoorstellen voor sommigen zouden leiden tot minder consumentenbescherming in bepaalde lidstaten. Het Parlement moet nog in eerste lezing stemmen, maar in de commissie interne markt wordt al aan de voorstellen gewerkt.

Opladers voor mobiele telefoons

Voorstellen om de opladers van verschillende soorten mobiele telefoons te harmoniseren.

  • 5. 
    Gezondheid

Patiëntenmobiliteit - grensoverschrijdende gezondheidszorg

Een voorstel om patiënten de toegang tot gezondheidszorg in de hele EU te vergemakkelijken komt, als de Raad een akkoord bereikt, deze zittingsperiode terug voor tweede lezing. Doel is om te verduidelijken onder welke voorwaarden patiënten recht hebben op behandeling in andere lidstaten en hoe de kosten van dergelijke behandelingen vergoed moeten worden. Nog geen beslissing in de Raad.

Orgaantransplantatie

Kwaliteits- en veiligheidseisen voor menselijke organen, bedoeld voor donatie en transplantatie. De Commissie heeft een voorstel voor een richtlijn ingediend.

Farmaceutische wetgeving  

De Commissie heeft een groot pakket aan maatregelen voorgesteld, die smokkel en de illegale verdeling van geneesmiddelen tegen moeten gaan, over de informatie die op op voorschrift te verkrijgen geneesmiddelen aangeboden wordt en patiëntenbescherming. Er wordt een Europees systeem van veiligheidsbewaking van geneesmiddelen opgericht ("pharmacovigilance"). Het EP zal deze zittingsperiode in eerste lezing stemmen.

  • 6. 
    Werkgelegenheid en sociale zaken

Arbeidstijdenrichtlijn 

Bij gebrek aan een akkoord over de arbeidstijdenwetgeving kan de Commissie overwegen om een nieuw voorstel met een definitie van aanwezigheidsdiensten in te dienen. De bestaande EU-wetgeving op dat vlak is niet compatibel met uitspraken van het Gerechtshof, hetgeen ertoe heeft geleid dat veel landen voor een opt out van het rechtskader hebben gekozen.  

Zwangerschapsverlof en een betere balans tussen gezin en werk

Het zogenaamde "familiepakket" wijzigt de EU-wetgeving inzake zwangerschapsverlof. De Commissie stelde voor, de minimumduur van 14 tot 18 weken te verlengen verlengd. Een parlementaire commissie wilde de duur naar 20 weken optrekken en ook twee weken verplicht vaderschapsverlof invoeren. Er heeft echter geen stemming in de plenaire vergadering plaatsgevonden, dus Europarlementariërs moeten deze zittingsperiode in eerste lezing stemmen. 

Aanvullende pensioenrechten

Minimumnormen voor het verkrijgen van aanvullende pensioenrechten, om het werkers gemakkelijker te maken om van de ene lidstaat naar de andere te gaan, zonder hun aanvullende pensioenrechten te verliezen. Het Parlement heeft in juni 2007 in eerste lezing gestemd. De Raad heeft nog geen gemeenschappelijk standpunt aangenomen. Het onderwerp kan deze zittingsperiode in tweede lezing opnieuw op de parlementaire agenda worden geplaatst.

Arbeidstijden van chauffeurs

Europarlmentariërs moeten beslissen of de Commissie een nieuw voorstel moet indienen met betrekking tot chauffeurs die als zelfstandigen werken en niet onder de bestaande EU-wetgeving inzake arbeidstijden vallen. Een parlementaire commissie is voorstander van een nieuw voorstel op dat gebied, maar de plenaire vergadering moet dat standpunt nog bevestigen.

  • 7. 
    Industrie

Intellectuele eigendomsrechten

Het Parlement zal waarschijnlijk een paar belangrijke stukken wetgeving inzake intellectuele eigendomsrechten behandelen. Eén van de voorstellen betreft de invoering van straffen op Europees niveau om het auteursrecht te handhaven, terwijl een ander gaat over de wettelijke bescherming van industriële vormgeving, vooral van auto-onderdelen. Ook de verlenging van de royalty's voor opgenomen muziek staat volgende zittingsperiode weer op de agenda, nadat het Parlement de termijn in eerste lezing van de huidige 50 tot 70 jaar wilde verlengen. De Commissie had 95 jaar voorgesteld. Europarlementariërs hebben ook gevraagd om een herziening van de bescherming van audiovisuele werken. Geen van de voorstellen is nog in de Raad aangenomen.

Telecompakket en toegang tot internet

Het "telecompakket" zal waarschijnlijk het onderwerp van een bemiddelingsprocedure tussen de Raad en het Parlement uitmaken, nadat het Parlement in tweede lezing vasthield aan zijn standpunt dat de toegang tot (internet)diensten zonder voorafgaande uitspraak van de rechterlijke instanties niet mag worden beperkt. Het telecompakket moet de concurrentie verbeteren, de nog bestaande barrières in de reeds geliberaliseerde markt uit de weg ruimen en investeringen in 'Next Generation Networks' bevorderen, terwijl de consumentenbescherming gewaarborgd blijft. Ook het beheer van het radiospectrum valt onder de hervorming.

Dierproeven

In eerste lezing heeft het Parlement een voorstel aangenomen om het gebruik van dieren voor wetenschappelijke experimenten te beperken. Amendementen uit eerste lezing in mei 2009 verhogen het dierenwelzijn, maar zorgen vook voor een mate van flexibiliteit om het onderzoek in Europa naar de bestrijding van ziektes niet te belemmeren. Het Parlement zal in tweede lezing stemmen (medebeslissingsprocedure).

  • 8. 
    Immigratie en asiel

Nieuwe asielnormen

Een nieuwe reeks voorstellen om het asielrecht te regelen heeft tot doel de tekortkomingen in het huidige systeem aan te pakken en een menswaardige levensstandaard te verzekeren voor asielzoekers overal in de EU. Voorwaarden voor detentie, toegang tot de arbeidsmarkt en de situatie van kinderen zijn een aantal belangrijke kwesties. Het onderwerp komt op de agenda terug voor tweede lezing. De Europese Commissie zal ook voorstellen om de richtlijn inzake de procedures voor de toekenning en intrekking van de vluchtelingenstatus te amenderen.

Statuut van seizoenswerkers

Voorstel voor gemeenschappelijke toegangs- en verblijfsvoorwaarden voor seizoenswerkers uit niet-EU-lidstaten, om hen een juridische status en een betere bescherming tegen uitbuiting te geven. 

'Brain circulation' aanmoedigen

Er zal een voorstel worden ingediend voor de toelating van onderdanen uit derde landen voor studies, leerlingenuitwisseling, opleiding of vrijwilligerswerk.  

  • 9. 
    Burgerlijke vrijheden

Straffen voor seksuele agressie ten opzichte van minderjarigen

Voor meer harmonisatie, bevat ook straffen voor zedendelinquenten die buiten de EU optreden. Voorstel van de Europese Commissie in maart 2009.

Hulp voor slachtoffers van misdrijven

Een voorstel om ervoor te zorgen dat slachtoffers van misdrijven in alle EU-lidstaten de noodzakelijke hulp krijgen.

Gegevensbescherming tegen cyberaanvallen

Er wordt een voorstel gepubliceerd om de EU te beschermen tegen aanvallen op informatiesystemen, rekening houdend met nieuwe criminele verschijnselen en technologische ontwikkelingen.

Toegang tot documenten

Het bestaande kader voor voor de toegang tot documenten van de EU-instellingen wordt herzien.

Internettoegang

In het kader van de hervorming van het telecommunicatiekader heeft het Parlement de kans op een akkoord met de Raad uitgesloten door vol te houden dat de toegang tot het internet een grondrecht is en dat de toegang alleen beperkt mag worden na de uitspraak van een rechter. De kwestie wordt naar alle waarschijnlijkheid na de verkiezingen tijdens een bemiddelingsprocedure besproken.

  • 10. 
    Landbouw en visserij

Landbouwbeleid

Voorbereidingen voor de volgende hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, die in 2013 wordt verwacht.

Visserijbeleid

Sommige elementen van het visserijbeleid moeten tegen 2012 worden herzien, om rekening te houden met de evolutie van de visbestanden. De Commissie is al begonnen met raadplegingen (Groenboek van april 2009) en de stemming in het Parlement kan worden verwacht in 2011.

  • 11. 
    Financiële beslissingen: hoeveel geld voor de EU-acties en programma's?

Nieuw financieel kader voor de EU na 2013

Het Parlement zal samen met de lidstaten het toekomstige begrotingskader bepalen. Daarbij worden de maximale EU-uitgaven voor de zeven jaar na 2013 vastgelegd en wordt beslist hoeveel geld wordt toegekend aan de diverse prioriteiten.

Jaarlijkse aanname van de EU-begroting en kwijting van de uitgaven van de Europese instellingen.

Gebruik van EU-begroting om een tegenwicht te bieden tegen de economische problemen (bijvoorbeeld geld om mensen weer aan het werk te helpen).

  • 12. 
    Buitenlandse betrekkingen en uitbreiding

Het verlopen partnerschaps- en samenwerkingsakkoord met Rusland zal moeten worden vervangen. Het Parlement moet zijn formele goedkeuring verlenen voor het akkoord in werking kan treden.

"Economische partnerschapsakkoorden" (EPA's)

Europarlementariërs verlenen ook hun goedkeuring aan de nieuwe handelsakkoorden met 76 vroegere kolonies in Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan (ACP landen).

Wat Israël's deelname aan Communautaire programma's betreft, heeft de commissie buitenlandse zaken haar goedkeuring aan een grotere deelname van Israël als onderdeel van het Europees Nabuurschapsbeleid uitgesteld.

Kroatië, Turkije en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië zijn officiële kandidaat-lidstaten. Debatten over de vraag of die landen klaar zijn voor toetreding en mogelijke data voor toetreding zullen hoog op de parlementaire agenda staan de komende jaren.

De volgende belangrijke datum voor de uitbreiding is oktober 2009, wanneer de Commissie haar jaarlijkse "voortgangsrapport" over Kroatië, Turkije, de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Albanië, Bosnië Herzegovina, Montenegro, Servië en Kosovo publiceert.

Albanië heeft zijn aanvraag voor EU kandidaat-lidmaatschap op 28 april 2009 officieel ingediend.

  • 13. 
    Institutionele zaken

Goedkeuring van de nieuwe Europese Commissie. Het Parlement stemt over de goedkeuring van de kandidaat-voorzitter. Het Verdrag van Nice bepaalt dat een gewone meerderheid in het Parlement voldoende is, terwijl volgens het Verdrag van Lissabon alleen een absolute meerderheid de kandidaat-commissievoorzitter kan goedkeuren (369 stemmen). Het Parlement stemt ook over het College van Commissarissen (op grond van beide Verdragen bij gewone meerderheid).

De datum van de stemming over de volledige Commissie is afhankelijk van de uitslag van het Ierse referendum en de ratificatie van het Verdrag van Lissabon door alle lidstaten, omdat de procedures en het aantal Commissarissen daardoor wijzigen. Het mandaat van de huidige Commissarissen loopt eind oktober 2009 af.

Benoeming van leden van verschillende organen en instellingen (raadpleging)

Bijvoorbeeld de nieuwe bestuursleden van de Europese Centrale Bank, de ombudsman, enz.

Adviezen over nieuwe leden van de eurozone

Het Parlement moet voor elke uitbreiding van de eurozone een advies geven. Hoewel de stemming niet bindend is, heeft ze wel politieke betekenis.