Reisverslag Turkije deel 2: Kernwaarden van het christelijk geloof zijn liefde en respect

Met dank overgenomen van P. (Peter) van Dalen i, gepubliceerd op maandag 5 december 2011.

Maandag 5 december naar Oost-Turkije. Het 'hart-land' van de Aramese christenen, Tur Abdin. Na een bezoek aan de provinciegouverneur in Mardin op naar de kerk van de Veertig Martelaren in die stad. In het jaar 250 na Christus werden veertig mensen vanwege hun christelijk geloof door Romeinse soldaten omgebracht. De priester van de Aramese christelijke kerk toonde vol trots een zeer oud boek waarin alle namen van deze martelaren stonden opgetekend. Jaarlijks wordt hun sterven op een speciale zondag herdacht.

De priester vertelde dat er de laatste jaren wel enige ruimte was gekomen om het geloof te belijden. Zo had hij onlangs een conferentie van imams toegesproken en aldaar Jezus Christus Gods Zoon genoemd. Dat geloofden de moslim-voorgangers niet, maar indien hij dit 10 jaar geleden had gezegd was Mardin in rep en roer uitgebroken. Toch is de situatie voor de Arameeërs niet gemakkelijk. Ze zijn geen eersterangs burgers: ze mogen geen politieagent, rechter, militair of officier van justitie worden. Onlangs was een lid van de kerk in dienst getreden als bewaker van het vliegveld, en dat was al een enorme stap vooruit geweest.

De priester vond het moeilijk dat hij en z’n gelovigen overal de schuld van kregen. Zo werden zij er zeer op aan gekeken dat in het westen cartoons waren gemaakt van Mohammed. Die cartoons keurde hij geheel af. De priester: “De kern van het christelijk geloof is liefde en respect. De cartoons tonen dat geheel niet. Zo moet men niet met elkaar omgaan!” Elke zondag komt de gemeente bijeen. Er zijn zo’n 350 leden zodat de kerk iedere zondag stampvol zit.

Vervolgens door naar een klooster bij Mardin. Ontvangst door de aartsbisschop van de provincie. Deze metropoliet gaf aan dat de laatste eeuw ongeveer 95% van alle gelovigen was vertrokken. Velen verhuisden naar Europa. Ook in Syrië kwamen ze terecht: daar zijn sommige dorpen nog 100% Aramees. Men vertrok vanwege een mengeling van overwegingen, waarbij de moeilijke economische en godsdienstige omstandigheden steeds de hoofdrol speelden.

De metropoliet sprak over het huidige Turkije als een paradox. Soms ging het beter en kwam er meer ruimte voor de eigen geloofsbeleving, dan zat het weer tegen. Met name de situatie van de vele kloosters bezorgden hem hoofdpijn. In de afgelopen jaren is veel grond onteigend. Soms omdat de kloosters nalatig waren geweest in het goed vastleggen van de eigendomsrechten van de grond. Meestal verloor men de landerijen vanwege onbekendheid en gebrek aan durf om de onteigeningen met juridische middelen te aan te vechten. Ook zag hij diverse ontwikkelingen met zorg aan: zo was er onlangs in de stad Midyat een leraar aangesteld die nauw verbonden was met de Hezbollah. Beseffen wij in Nederland wel, hoe bevoorrecht wij zijn?!

Peter van Dalen is in Turkije. Zowel in Istanbul als Oost-Turkije heeft hij gesprekken met kerkleiders en bestuurders. Vooral de situatie van de Aramese christenen staat centraal in zijn bezoek. Voor het RD houdt hij een reisverslag bij.