Spreektekst begrotingsbehandeling Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking - Hoofdinhoud
Voorzitter, als mijn collega Leegte met zijn kinderen op het strand van Mombasa had gestaan, had zijn zoontje mogelijk geroepen: “ik zie hier veel arme mensen”, terwijl zijn dochter had geroepen: “kijk, ze hebben hier Wi-Fi en je kunt online een boot huren!” Dat zijn de twee gezichten van Afrika: veel potentieel, maar ook armoede en een aantal stevige brandhaarden. Recente brandhaarden hebben aangetoond dat zonder veiligheid ontwikkeling nauwelijks tot stand komt of weer teniet wordt gedaan. Neem Mali, Zuid-Soedan, Centraal Afrikaanse Republiek. Lokale en regionale crises, die niet alleen een bedreiging vormen voor die regio’s, maar zelfs wereldwijd een directe impact hebben.
Voorzitter; het is vreemd dat juist op veiligheid en rechtsorde, een zo kwetsbaar gebleken pijler binnen ons beleid, in 2015 veel zwaarder wordt bezuinigd dan op andere onderdelen. In het Grote Merengebied is de bijdrage op veiligheid en rechtsorde per saldo verminderd. Met name in Burundi, waar recent onrust is ontstaan. Tegelijkertijd staat hetzelfde land volgens de Wereldbank nu op plaats 1 als het gaat om het starten van een bedrijf. In Benin wordt één derde van het veiligheidsbudget geschrapt, net nu belangrijke en lastig te organiseren verkiezingen voor de deur staan. Deze moeten goed verlopen om de groei aan noodzakelijke investeringen in het land te bestendigen. De VVD wil de uitgaven voor veiligheid meer in lijn brengen met die van andere speerpunten, dit om te voorkomen dat inspanningen op andere vlakken door gebrek aan veiligheid teniet worden gedaan. Wij zullen hiervoor een amendement indienen.
Voorzitter, stabiliteit is nodig voor een succesvolle economische ontwikkeling. Voor investeringen en voor lokale bedrijvigheid.
Want er is veel vraag naar investeringen en het overbrengen van expertise. De VVD is ook blij te constateren dat de minister zich inzet om de agenda van hulp en handel uit te voeren. Eén van de uitkomsten van het debat over mijn initiatiefnota voor het bedrijfsleven was de komst van een online platform waar bedrijven, ambassades en ngo’s vraag en aanbod konden matchen. Inmiddels is een verbeterde versie gemaakt van de website ondernemeninontwikkelingslanden.nl, met informatie over expertises, sectoren, landen en thema’s. Maar: er is geen platform voor bedrijven, ambassades en gespecialiseerde ngo’s, waar zij concrete investeringskansen en verzoeken om inzet van expertise kunnen posten en waar zij deze ook konden matchen. Uit gesprekken met ambassades én ondernemers is naar voren gekomen dat het haast onmogelijk is een beeld te krijgen van vraag en aanbod en dat er veel behoefte is aan een digitale databank. Een dergelijk platform levert heel snel nog veel meer nuttige connecties en investeringen op, dan leen- en subsidietenders. Bovendien lijkt het in Engeland al te bestaan, dus wellicht kunnen we copy-pasten. De VVD wil dan ook graag van de minister weten hoe het staat met haar plannen voor een digitaal matchmakingsplatform.
Een ander onderdeel van het bedrijfsleven instrumentarium is het Dutch Good Growth Fund, dat op 1 juli van start is gegaan.
Er blijkt veel belangstelling voor te zijn, met name spoor 1 komt goed van de grond. Maar in spoor 2 gaat het selectieproces voor uitvoeringspartners tergend traag. Het duurt maanden voor het maken van een afspraak om op ‘selectiegesprek’ te komen. We begrijpen niet waarom de Minister niet een quick start heeft overwogen, door met enkele bewezen goed werkende fondsen van start te gaan. Graag een reactie van de minister.
Voorzitter, wat verder opvalt aan de begroting, is dat vrijwel alle budgeten juridisch verplicht zijn, ook de meerjarige vrijwillige bijdragen aan multilaterale organisaties. Dit, terwijl veel van deze organisaties niet optimaal functioneren. De VVD wil dat deze vrijwillige bijdragen contractueel flexibeler worden gemaakt. Zodanig dat ze tussentijds kunnen worden aangepast op basis van de resultaten van de scorecards. Graag een reactie van de minister.
Tenslotte wil de VVD nog het belangrijke positie van de vrouw in ontwikkelingslanden en fragiele staten aansnijden. Het gaat slecht met de situatie van de moedige vrouwen in (Noord-)Afrika en het Midden-Oosten, die zich inzetten voor vredesopbouw en politieke participatie. De afgelopen maanden is een aantal van hen vermoord. Vorige week nog was er een aanslag op een Afghaans parlementslid. De nieuwe EU-commissaris voor ontwikkeling, Neven Mimica, heeft gisteren gezegd: “I want to be a real champion for gender and development”. Is de minister bereid om samen met het MPI Gender op te trekken om via de EU een netwerk op te tuigen voor steun aan deze moedige strijders voor gelijke rechten?
N.B. Alleen de gesproken tekst geldt.