Postzegels: consument moet kunnen kiezen tussen snel of goedkoop - Hoofdinhoud
Omdat alle post snel moet worden bezorgd, ook als er weinig post is, is de prijs van een postzegel onnodig hoog. Tijd is letterlijk geld. Maar het kan dus goedkoper. Nederlanders moeten wat de VVD betreft kunnen kiezen. Maak onderscheid tussen een relax zegel voor brieven zonder haast en een spoedzegel voor die Valentijnskaart. Geef mensen de kans ook voor een goedkopere zegel te gaan. Kleine moeite, groot plezier. Dit en vele andere zaken bespraken we in de Tweede Kamer bij het debat over de Postwet. Dat is de wet die de bezorging van post in Nederland regelt. We deden dat omdat de wereld verandert. We communiceren steeds meer online en digitaal en steeds minder via postzegel en enveloppe. Dat heeft gevolgen voor bijvoorbeeld het aantal postkantoren en brievenbussen, maar ook voor de prijs van postzegels. Lees hieronder wat mijn inbreng was.
Voorzitter,
Nederland wordt steeds digitaler. Of het nou gaat om het aantal huishoudens met toegang tot breedband of het aantal bedrijven dat een website heeft. Ook steeds meer ouderen zijn online actief en gebruiken een smartphone of tablet.
Deze digitalisering biedt ongekende mogelijkheden voor de communicatie van burgers, bedrijven en overheden. Het bespaart iedereen veel tijd en geld. Een mailtje, smsje of appje is immers sneller dan een postkaart. En het kan overal ter wereld op ieder moment van de dag worden gelezen. Whatsapp, Instagram, Twitter, Facebook, Ping, sms en email - dat is hoe Nederland communiceert. Hoe de wereld communiceert. Zelfs met Kerst! De deurmat was bij mij thuis weer veel leger dan het jaar daarvoor. Mijn inbox was juist voller.
De gevolgen hiervan doen zich ook bij PostNL voelen. Enerzijds afgelopen december een record van meerdere dagen waarop meer dan een miljoen pakjes werden bezorgd. Dat zorgde voor honderden extra banen voor mensen die je kerstbestelling bij Bol.com of Zalando kwamen bezorgen.
Daar staat wel een voortdurende daling van postvolumes tegenover. Ook met Kerst. Werden er in 2012 nog 160 miljoen brieven en kaarten bezorgd, afgelopen Kerst waren dat er 130 miljoen. Dat gaat dus hard.
Deze ontwikkeling is er nu eenmaal. Vooruitgang is van alle tijden, net als de angst voor die vooruitgang. Of het nou om robots of trekschuiten gaat. Postduiven zijn een hobby geworden, er is nog maar 1 man in Nederland die nog wel eens een telegram stuurt en de fax ligt naast de Commodore 64 op het digitale kerkhof.
Laten we dus ophouden met achterhoedegevechten en anticiperen op de digitalisering van Nederland.
De meeste maatregelen die de minister voorstelt zijn al eerder door de VVD-fractie bepleit en die steunen we dus ook. Minder postvestigingen en minder brievenbussen lijkt ons realistisch. Voor de toekomst ziet de VVD nog vele mogelijkheden om de postvoorziening aan te passen, zoals eerder voorgesteld door de introductie van de langzame-postzegel. Nu betaal je voor ieder poststuk hetzelfde tarief en wordt dat binnen 24 uur bezorgd. Maar niet alle post hoeft per se binnen een dag bezorgd te worden. Daarom pleit de VVD voor de introductie van een goedkopere postzegel voor post die bijvoorbeeld binnen 3 dagen bezorgd mag worden. Als PostNL er langer over mag doen, en het dus beter in het proces kan passen, dan wordt het ook goedkoper. En krijg je dus ook een goedkopere postzegel. In de zakelijke post beconcurreren Sandd en PostNL elkaar met stuksprijzen tussen de 15 en 30 cent, de consument betaalt nu 69 cent per postzegel. Dat kan anders en beter. Minister, laten we dat gaan regelen.
Maar Voorzitter, hoe ziet de postbezorging er over 10 jaar uit? De postvolumes dalen immers pijlsnel.
De VVD wil dat er ruimte in de Europese en Nederlandse wetgeving komt om op deze ontwikkelingen in te spelen. Wij mogen als Kamer in de toekomst niet verrast opkijken als er voorstellen komen om terug te gaan naar 4 en dan naar 3 bezorgdagen. Wij mogen ook niet verbaasd zijn als er in de toekomst in delen van Nederland de post niet meer aan het huis of erf bezorgd wordt, maar dat je het moet gaan halen bij een postbus naast de supermarkt. Waar we ook niet vreemd van moeten opkijken is dat in de toekomst de UPD geografisch wordt opgeknipt, zodat er verschillende UPD-uitvoerders kunnen zijn, met verschillende eisen, die op maat gesneden zijn voor het betreffende gebied. En we moeten dan niet raar opkijken als de pakketbezorger ook een brief bij zich heeft.
Een volledige integratie van de UPD met pakket-netwerken is sowieso een reële optie, voorzitter.
En wat we sowieso snel moeten doen is de verzending en bezorging van postpakketten uit de UPD schrappen. Er zijn in Nederland meer dan 5 landelijk dekkende netwerken voor het ophalen en bezorgen van pakketten, er is ruime keus en veel concurrentie. Pakketten kunnen dus uit de UPD. Graag een reactie van de minister.
Veel van wat ik nu geschetst heb, kan helaas nog niet vanwege verouderde Europese regelgeving en verouderde afspraken uit de PostUnie. Nederland heeft last van de remmende voorsprong. Wij zijn een van de meest digitale landen van Europa, van de wereld zelfs. Dat Europese wetgevingsjasje knelt, voorzitter. De VVD wil meer ruimte voor maatwerk, voor verschillende snelheden in Europa. Ik roep de minister op hier werk van te maken in de Europese Unie en met resultaten te komen tijdens het Nederlands voorzitterschap. Laat een gemoderniseerde postverordening één van de resultaten van het EU voorzitterschap zijn, voorzitter!
Voorzitter,
Het doel van de Universele Postdienst, de UPD, is een betaalbare en toegankelijke postvoorziening. Geen partij die dat bestrijdt. De vraag is dus niet of maar hoe we de post betaalbaar en toegankelijk houden.
Voorzitter,
Een betaalbare postvoorziening betekent voor de VVD dat mensen een brief moeten kunnen posten tegen een redelijke prijs. Oma moet een kaartje naar haar kleindochter kunnen sturen voor haar verjaardag, en de kleindochter ook naar oma.
Als we de Postwet nu niet aanpassen, en de flexibiliteit er uit-amenderen, zoals ChristenUnie en PvdA doen, en we laten de hele infrastructuur zoals die is, én de postdaling zet door, dan schat ik in dat een postzegel over een paar jaar zomaar tweevijftig kost. Dan wordt de ansichtkaart een luxeproduct. Dat moeten we niet willen, en dat wil de VVD ook niet.
Voorzitter,
Willen we de ansichtkaart betaalbaar houden, dan moet PostNL het ophalen en bezorgen van post efficiënter kunnen inrichten. Dat betekent dus ook minder brievenbussen en minder postkantoren. Want zoals al eerder gezegd, de hoeveelheid post daalt jaarlijks met 8 tot 12 procent, dan kun je geen duur en inefficiënt netwerk in de benen houden.
Voorzitter,
We moeten de ansichtkaart niet alleen kunnen betalen, maar ook kunnen posten. De VVD wil nadrukkelijk niet dat het een hele onderneming wordt om een brief te posten. Maar dat mensen straks iets verder moeten lopen, fietsen of rijden voor een brievenbus of postkantoor, dat accepteert de VVD.
Voorzitter,
Toegankelijkheid is voor de VVD een flexibel begrip. Daarom moet PostNL in nauw overleg met gemeenten, consumenten- en bewonersorganisaties aan de slag om logische plekken voor brievenbussen te kiezen. Een brievenbus bij een bejaardentehuis kan een strategische en klantvriendelijke plek zijn om er eentje te plaatsen. Maar ook een treinstation waar veel mensen dagelijks langskomen is een logische. En wat te denken van de plaatselijke supermarkt? Kan de minister bevestigen dat PostNL het overleg met de relevante organisaties goed oppakt en uitvoert? En wil de minister of de ACM erop toezien dat dat proces goed verloopt?
Voorzitter,
De wijziging van de Postwet zorgt er ook voor dat er meer concurrentie op de postmarkt komt. De verplichting die concurrenten van PostNL hebben om mee te betalen aan de verliezen van PostNL op de UPD wordt geschrapt. De VVD is daar blij mee!
Voorzitter,
Het doel van deze wetswijziging is dat iedereen in de toekomst ook verjaardagskaarten, magazines, liefdesbrieven en facturen kan blijven sturen. Om dit te bereiken geven we PostNL ruimte de kosten van de UPD omlaag te brengen. Hier mag wat tegenover staan als het aan de VVD ligt. PostNL moet open en transparant zijn over de opbrengsten en kosten van de UPD. Een nieuwe verhoging van de postzegelprijs na de invoering van deze wet zullen wij zeer kritisch bekijken, en de VVD vraagt de minister en de ACM dat ook te doen. Kan de minister aangeven op welke manier de ACM en hij de kosten die PostNL maakt voor de UPD in de gaten gaat houden? Wil de minister toezeggen dat hij in nauw contact met de ACM blijft over de effectiviteit van het toezichtsinstrumentarium van de ACM?
Kan de minister aangeven hoe de postzegelprijs in Nederland zich verhoudt met de prijzen in landen om ons heen? Is het in België, Duitsland en Frankrijk duurder of goedkoper om een brief te sturen?
Voorzitter,
Met de wijziging van de Postwet worden zowel de betaalbaarheid als de toegankelijkheid voor de toekomst behouden. De VVD is niet bang voor veranderingen, zolang we deze maar op een slimme manier doorvoeren. Je moet er niet aan denken wat linkse partijen honderd jaar geleden hadden geroepen over het afnemende marktaandeel van de postduif, trekschuit en postiljon. Dan had je nog steeds met een zwaar gesubsidieerde trekschuit van Amsterdam naar Haarlem gekund terwijl de auto’s en de treinen je voorbij zoefden.