Parkeertarieven per minuut? Klinkt goed, maar werkt niet - Hoofdinhoud
Hieronder mijn inbreng.
Voorzitter,
Om te beginnen wil ik mevrouw Kuiken complimenteren. Zij heeft veel tijd en energie gestoken in haar poging om een irritatie die we allemaal herkennen proberen weg te nemen.
Ook ik erger me aan het betalen voor parkeertijd die ik niet gebruik. Je zou dan zeggen: betalen per minuut, daar kan toch geen mens tegen zijn? Helaas, hoe sympathiek het doel ook is, de manier waarop collega Kuiken probeert deze ergernis weg te nemen is niet de juiste.
Zij schiet met een kanon op een mug. Want het probleem dat Kuiken wil oplossen, doet zich maar bij zo’n 60.000 van de 1,3 miljoen betaald parkeerplaatsen in Nederland voor. 60.000 van de 1,3 miljoen voorzitter, dat is zo’n 5%. Het is als wanneer je zolderraam stuk is, je het probleem oplost door je huis te slopen en opnieuw op te bouwen.
En hoe zit het met de autonomie van gemeenten, met hun zelfstandigheid, en dus met ons vertrouwen in de lokale democratie? Want hoe consistent ben je als je met de ene hand heel veel bevoegdheden overdraagt, terwijl je met de andere hand de zeggenschap over een deel van het parkeerbeleid afpakt?
Is het middel niet veel erger dan de kwaal? Kuiken bereikt het tegenovergestelde van wat ze beoogt, namelijk dat straks 1,3 miljoen parkeerders duurder uit zijn. Kortom, een sympathiek voorstel, maar ik moest toch denken aan die flauwe grap: is het beleid of is erover nagedacht?
Voorzitter,
Laat duidelijk zijn: ik ben niet tegen het betalen van parkeren per minuut. Verre van! Al rekenen garages en gemeenten parkeren per seconde af, ook goed! Wij onderschrijven hier denk ik allemaal het doel, namelijk de ergernis wegnemen over betalen voor parkeerminuten die je niet gebruikt. Maar de VVD verschilt met de indiener van mening over het HOE.
Laten wij eens inzoomen op HOE mevrouw Kuiken dat doet.
In totaal zijn er ongeveer 10 miljoen parkeerplaatsen in Nederland. De meeste zijn gratis. Bij 1,2 miljoen plekken op straat (12%) en zo’n 120. 000 parkeerplaatsen in garages (1,2 %) moet je wel betalen.
Waar speelt de ergernis die Kuiken wil wegnemen? In de garages, niet op straat. En er zijn al de nodige garages die betalen per minuut, per 5, 6, 10 of 15 minuten hebben ingevoerd. De meerderheid van de garages hanteert al tijdseenheden van minder dan 30 minuten. Is wetgeving, wat toch een zwaar middel is, nou nodig? Nee, voorzitter, dit is schieten met een kanon op een mug. Het voorstel van mevrouw Kuiken is niet effectief, en de bijkomende schade is groter dan de beoogde winst. Het medicijn is erger dan de kwaal.
Voorzitter,
Deze voorstellen werken alleen bij het achteraf betalen voor parkeren. Dus voor het parkeren in de garages. Voor parkeren op straat verandert met dit voorstel niets. Automobilisten die met muntgeld betalen zullen vooraf moeten blijven betalen. Die zullen vooraf een inschatting moeten blijven maken hoe lang ze de auto parkeren. Moet ik 39 minuten parkeren? Anderhalf uur misschien? Deze parkeerders maken een inschatting en betalen vooraf. De wetsvoorstellen van Kuiken bieden dus geen voordeel voor de 1,2 miljoen automobilisten die op straat parkeren. Voor straatparkeerders die telefonisch of met een app op straat betalen maakt het ook al geen verschil. Zij betalen namelijk al achteraf per seconde, minuut of munteenheid.
Het Kuiken-kanon schiet dus op 1,3 miljoen parkeerders, maar de ergerlijke mug is maar 60.000 parkeerplaatsen groot.
Voorzitter,
Gemeenten zijn autonoom en één van de dingen die gemeenten zelf regelen is het verkeersbeleid. Makkelijk de stad in rijden, zo min mogelijk files en een autoluw centrum kunnen doelen zijn. Parkeerbeleid is onderdeel van dit verkeersbeleid. Gemeenten sturen het gedrag van automobilisten door bijvoorbeeld parkeren buiten de stad gratis te maken en in het centrum duur. Dit sturen kunnen gemeenten doen door bepaalde tariefstelling, een maximale parkeerduur of door het hanteren van bepaalde tijdseenheden. In Den Haag moeten we ons dan ook niet bemoeien met het parkeerbeleid in Oldenzaal, Assen of Texel. Door nu nationaal parkeren per minuut in te voeren wil mevrouw Kuiken één van de knoppen waar gemeenten aan kunnen draaien afpakken. Is het probleem werkelijk zo groot dat wij als nationale overheid gemeenten moeten overrulen, zo vraag ik aan mevrouw Kuiken en aan minister Plasterk?
De parkeermarkt is zo divers, en verschilt sterk per gemeente. Daar past geen one-size fits all benadering bij. Maatvoering en diversiteit, dat is van belang. Geen centrale Haagse dwangbuis, maar geloof in het gezond verstand van onze collega-volksvertegenwoordigers in het gemeentehuis.
Weet u wat ergernis nummer 1 is van automobilisten, Voorzitter? De hoogte van het parkeertarief. Met deze wetsvoorstellen is het niet de vraag óf de parkeertarieven zullen stijgen, maar met hoeveel deze zullen stijgen. Met deze voorstellen geraken we van de regen in de drup, Voorzitter. Hogere parkeertarieven op straat door toedoen van de Tweede Kamer, dat kan toch niet de bedoeling zijn van de andere fracties? Voorstanders van deze wetten zullen medeverantwoordelijk worden hogere parkeertarieven.
Voorzitter, parkeerbeleid hoort niet in de Kamer thuis, maar in het gemeentehuis. Als mensen een ander parkeerbeleid willen moeten zij zich uitspreken in het stemhokje bij de provinciale of gemeentelijke verkiezingen.
Voorzitter,
Er is voor ons ook geen grondslag om een wet in te voeren die de private parkeermarkt gaat reguleren. Er is volgens de Autoriteit Consument en Markt (ACM) geen sprake van marktfalen. Bij mij zijn ook geen kartelafspraken bekend. Met overheidsingrijpen in een markt moet terughoudend worden omgegaan. De parkeermarkt functioneert niet overal perfect, en ook ik erger mij aan het betalen voor ongebruikte parkeerminuten. Maar met deze wet verruilt mevrouw Kuiken de ene ergernis voor de andere.
Voorzitter,
De verwachting van VNG, parkeeradviesbureau Spark en enkele grote parkeergarage-exploitanten is dat veel gemeenten en private exploitanten te maken krijgen met lagere parkeerinkomsten. Hoe schat mevrouw Kuiken het risico van tariefstijgingen in? Zij is bekend met de data van de ANWB, VNG en andere partijen. De gemeente Haarlem heeft eind vorig jaar op verzoek van de gemeenteraad onderzocht of betalen per minuut ingevoerd zou kunnen worden. Zij kwamen uit op een omzetderving van 1 miljoen euro. Als zij het tarief ongewijzigd laten dan zal er elders voor 1 miljoen bezuinigd moeten worden, of de lasten moeten verhoogd. Het zijn dit soort vraagstukken waar gemeenten mee te maken krijgen door de wetsvoorstellen van mevrouw Kuiken. Wat gaat zij tegen gemeenten zeggen als die zich bij haar beklagen?
Voorzitter,
Private partijen mogen investeringen terugverdienen en winst maken. Ik neem aan dat mevrouw Kuiken die ondernemersvrijheid met rust laat? Ondernemen zal wel lastiger worden met de parkeerwet van Kuiken. Er is een grote kans dat parkeergarages hun uurtarieven verhogen om het omzetverlies te compenseren. Gemeenten met een actief parkeerbeleid zullen dan moeten volgen met een tariefstijging voor het straat-parkeren. De meeste gemeenten willen auto’s en zoekverkeer weren van de straat.
De voorstellen van mevrouw Kuiken verstoren het lokale parkeerbeleid en leiden tot prijsverhogingen voor het straat-parkeren. Terwijl daar helemaal geen probleem is! Dat is er immers alleen in de garages! Hoe kijkt mevrouw Kuiken hier tegen aan? Is het niet beter om straat-parkeren uit te sluiten van deze wetsvoorstellen? Zij maakt het voor een groot deel van de 1,2 miljoen straatparkeerders duurder om te parkeren terwijl daar het probleem niet speelt!
Voorzitter,
Ik begrijp uit de correspondentie met mevrouw Kuiken dat zij accepteert dat bij betalingen met munten afgeweken kan worden van haar voorstel, en een munteenheid van 10 cent ook geaccepteerd wordt. Geldt dat wat haar betreft ook voor betalen via de telefoon of app?
Daarnaast zal parkeren per minuut hele vreemde prijzen gaan opleveren. Wat kost 43 minuten parkeren tegen een tarief van 5,833 cent? Dit is omgerekend 3,50 per uur, 43 minuten is dan zo’n 2,50 euro. Mogen gemeenten en private exploitanten met uurtarieven blijven communiceren als het aan mevrouw Kuiken ligt?
Voorzitter,
Voor ik ga afsluiten is er toch nog iets dat mij van het hart moet. De ANWB heeft deze week een mail gestuurd met daarin een mooi tabelletje waarin zij aangeven dat de gemiddelde automobilist met het invoeren van parkeren per minuut niet duurder uit zou zijn. Het is jammer dat de inhoudelijke onderbouwing op drijfzand berust. De ANWB baseert zich op de gemiddelde parkeerduur van Detailhandel Nederland van 90 minuten. Navraag bij Detailhandel Nederland heeft mij geleerd dat deze 90 minuten niet gebaseerd is op werkelijk gemeten parkeertijden, maar dat dit een rekenkundig en willekeurig voorbeeld is om in de nationale parkeertest de verschillende garages met elkaar te kunnen vergelijken. Vorig jaar hanteerde Detailhandel Nederland nog 60 minuten, nu dus 90.
Voorzitter,
Cijfers die wél kloppen heb ik hier en deze laten een heel ander beeld zien. VNG heeft bij verschillende gemeenten navraag gedaan over gemiddelde parkeerduur (Rotterdam: 1 uur en 52 minuten, Arnhem: 2 uur en 55 minuten, Amersfoort: 3 uur, Nijmegen: 2 uur en 30 minuten, Maastricht: tussen de 3 en 5 uur). Verkeersonderzoeksbureau Spark komt op een gewogen gemiddelde van alle parkeergarages in Nederland van 1 uur en 45 minuten.
Voorzitter,
De 90 minuten waar de ANWB en Detailhandel Nederland mee schermen is een haast willekeurig gekozen getal. Maar voorzitter, ik denk graag mee. Laten we ervan uit gaan dat de rekenmethode van de ANWB wel juist is. Om de vergelijking mogelijk te maken heb ik de gemiddelde parkeertijden van de andere bronnen ingevuld in de ANWB-tabel. En wat blijkt: de tabel van de ANWB toont aan dat heel veel automobilisten meer gaan betalen.
Voorzitter,
Nogmaals dank voor het werk van collega Kuiken. Sympathie voor het bestrijden van de ergernis die ik ook wel eens ervaar, maar geen steun voor de voorgestelde oplossing. Het middel is hier erger dan de kwaal Met dit voorstel zijn we straks helaas niet alleen een ergernis armer, maar ook flink wat euro’s.
Vinden we dat gemeenten echt onder curatele moeten worden gesteld, terwijl ze meer verantwoordelijkheden krijgen dan ooit?
Ik zie uit naar de beantwoording van deze vragen door collega Kuiken.