Koenders spreekt Balten over Europese veiligheid - Hoofdinhoud
‘Stabiliteit en welvaart aan de grenzen van Europa zijn meer dan ooit relevant.’ Dat zei minister Koenders (Buitenlandse Zaken) woensdag na afloop van het Benelux-Balten overleg in Estland. ‘We moeten daarover niet alleen in gesprek blijven binnen de Europese Unie, maar ook met de buurlanden ten oosten van de Unie, zoals Moldavië en Georgië.’ Minister Koenders nam dinsdag en woensdag in Estland deel aan het Benelux-Balten overleg. Estland, Letland, Litouwen en de drie Benelux-landen spraken over veiligheid in Europa en uitdagingen van de Europese Unie.
Koenders vindt het belangrijk met de Baltische staten op te trekken. ‘Voor de Baltische staten is de relatie met Rusland - nog meer dan voor de rest van Europa - een essentiële zaak. Deze landen grenzen letterlijk aan Rusland en hebben een Sovjetverleden’, aldus Koenders. ‘De behoefte aan veiligheidsgaranties groeit als gevolg van Russische provocaties, zoals schendingen van het luchtruim. Als NAVO-partners is dit is niet alleen hun zorg, maar ook die van ons’, zegt Koenders. Mede daarom doet Nederland met zijn F-16's mee aan de NAVO-missie die het luchtruim boven Europa bewaakt. Ook het Readiness Action Plan van de NAVO wordt door Nederland gesteund. Daardoor kunnen militairen snel worden ingezet bij een dreiging. 'Onze deelname laat duidelijk zien dat we de zorgen van de oostelijke lidstaten serieus nemen', aldus Koenders. Dit zal donderdag in Brussel onderwerp van gesprek zijn tijdens een bijeenkomst van de ministers van Defensie van de NAVO.
Ook de situatie in Oost-Oekraïne was onderwerp van gesprek. ‘Ik maak me ernstige zorgen over het geweld in Oekraïne. De onderhandelingen leveren tot dusver niets op’, zei de minister. ‘We zijn het er over eens dat er geen militaire oplossing van het conflict kan zijn en de partijen eruit moeten komen aan de onderhandelingstafel.’ Donderdag werd door de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie een duidelijk signaal afgegeven aan Rusland door de sancties te verlengen en uit te breiden. Aanstaande maandag zetten de ministers het gesprek over de sancties in Brussel voort. 'Forse maatregelen en dialoog zijn beide essentieel om Rusland tot inkeer te brengen.’
De zes landen blikten tijdens hun jaarlijkse overleg ook vooruit op de komende Oostelijk Partnerschap-top, in mei in Riga. ‘Een gezond oostelijk partnerschap is van groot belang voor de Europese veiligheid. Daarom hechten we eraan goede economische en politieke afspraken met deze landen te maken.’
Minister Koenders had voorafgaand aan het Benelux-Balten overleg in Tallinn overleg met zijn Letse ambtgenoot Edgars Rinkēvičs, staatssecretaris voor EU-Zaken Zanda Kalniņa-Lukaševica en de parlementaire commissie voor Buitenlandse Zaken, in de Letse hoofdstad Riga. Zij spraken onder meer over het EU-voorzitterschap dat Letland nu bekleedt en dat Nederland in de eerste helft van 2016 op zich zal nemen. De thema’s van het Letse Voorzitterschap sluiten volgens Koenders goed aan bij de hoofdpunten die Nederland heeft opgesteld voor het voorzitterschap: een Unie die zich richt op hoofdzaken, die door innovatie groei en banen schept en die burgers en maatschappelijke organisaties actief bij het beleid betrekt.
‘Letland heeft prioriteiten gesteld waar Nederland zich ook goed in kan vinden. Een competitieve economie, cybersecurity en betrokkenheid met de buurlanden ten oosten van de Unie zijn voor ons ook van belang.’ De minister voegt daaraan toe: ‘We organiseren 16 en 17 april in Den Haag een conferentie over cybersecurity waar de Baltische staten ook aan zullen deelnemen. In het bijzonder Estland heeft in 2007 van dichtbij de ontwrichtende werking van een cyberaanval op de infrastructuur meegemaakt. De conferentie in april biedt gelegenheid onze gesprekken voort te zetten en ervaringen uit te wisselen.'