Zorgen om precaire situatie in Macedonië - Hoofdinhoud
Foto Flickr / VX2_5765
De PvdA maakt zich grote zorgen over de precaire situatie in Macedonië. Ik heb het kabinet gevraagd welke acties Nederland en de EU ondernemen om de acute politieke crisis in Macedonië te helpen oplossen en het land uit de al langer lopende negatieve spiraal te halen.
In dit land midden op de Balkan kwam het twee weken geleden tot een gewelddadige uitbarsting, waarvan de oorzaak nog onbekend is. Sinds dit weekend wordt er massaal in het land gedemonstreerd, voor en tegen de regering. Tegenstanders eisen dat de regering opstapt, zij achten langdurig machtsmisbruik en corruptie meer dan bewezen.
Nederland heeft een langjarig samenwerkingsprogramma met Macedonië en heeft veel in de ontwikkeling van het land gestoken. Macedonië is een kandidaat-lidstaat van de EU en er was zelfs een tijd dat het een van de beste meisjes van de kandidaat-lidstaten-klas was. Tegelijkertijd waren er nog zeker problemen, bijvoorbeeld voor etnische minderheden, waardoor toetreding voorlopig nog niet aan de orde kan zijn. Maar de politieke en economische hervormingen waren op gang gekomen. Er was perspectief op het beteugelen van de endemische corruptie en georganiseerde misdaad. Dat perspectief valt nu langzaam weg, mede omdat het EU-lidmaatschap niet dichterbij lijkt te komen.
De verantwoordelijkheid daarvoor ligt uiteraard in de eerste plaats bij de politieke leiders in Macedonië zelf, maar ook de EU heeft hier een belangrijke rol. Normaal worden landen die willen toetreden getoetst op rechtstatelijke, politieke en economische factoren. In het geval van Macedonië is er echter ook gedoe over de naam van het land. Griekenland wil niet dat er over Macedonië wordt gesproken, omdat een van hun provincies ook zo heet en beide landen op die manier de temperamentvolle geschiedenis van dit deel van de Balkan claimen. Ook Bulgarije claimt delen van de geknakte geschiedenis. In de wandelgangen heb ik officiële vertegenwoordigers van deze landen wel horen zeggen dat de identiteit en geschiedenis van het land gekunsteld is. In internationale organisaties heet Macedonië daarom ‘the Former Yugoslav Republic of Macedonia’.
Natuurlijk moet Macedonië met de buurlanden overeenkomen over de naam en de gedeelde geschiedenis. Het zou ook de toetredingsonderhandelingen niet tegen mogen houden, wat het nu wel doet. De noodzakelijke sociale, economische en politieke hervormingen, die 15 jaar geleden voortvarend ter hand werden genomen, lopen vast. De regering heeft een excuus om zich te wentelen in de slachtofferrol, waardoor de broodnodige hervormingen uitblijven. De bevolking van Macedonië voelt zich terecht gefrustreerd door deze politieke spelletjes. Daarnaast spelen ook andere frustraties een rol, bijvoorbeeld over de corruptie en de achtergestelde positie van de verschillende etnische groepen.
Wat de PvdA betreft is rust op de westelijke Balkan van wereldbelang. Iedereen weet nog hoe verschrikkelijk mis het nog maar 20 jaar geleden ging in dit deel van Europa. Perspectief op sociale en economische ontwikkeling, vrijheid en veiligheid is in het belang van de hele EU. Ik ben dan ook blij dat minister Ploumen toezegde dat Nederland de Eurocommissaris Hahn met nadruk zal vragen om een actieve en ondersteunende rol te spelen in het bij elkaar brengen van de partijen. Nog voor de zomer debatteren we verder met de regering over het actieplan van Commissaris Hahn en de mogelijkheden om tot een politieke oplossing te komen.
We moeten Macedonië blijven ondersteunen bij het versterken van hun rechtstaat, hun economie en hun democratie. Dat biedt vooruitgang aan de bevolking en stabiliteit voor de Balkan en de Europese Unie. Discussies over namen van landen moeten opgelost worden, maar mogen vrede, veiligheid en vooruitgang nooit in de weg staan.