Vragen en antwoorden over de hervorming van het Gerecht - Hoofdinhoud

Waarom is een hervorming van het Gerecht noodzakelijk?

Omdat het Gerecht geconfronteerd wordt met een snel toenemend aantal zaken dat het belet binnen een redelijke termijn uitspraak te doen. Het aantal nieuwe zaken per jaar is gestegen van minder dan 600 voor 2010 tot 912 in 2014, hetgeen eind maart 2015 resulteerde in het nooit geziene aantal van 1393 hangende zaken.

Hoeveel tijd heeft het Gerecht gemiddeld nodig om uitspraak te doen?

Momenteel heeft het Gerecht gemiddeld 2 jaar nodig om uitspraak te doen. Dat is dubbel zo lang als hetgeen over het algemeen als toelaatbaar wordt beschouwd. Er zij op gewezen dat in artikel 47 van het Handvest van de grondrechten is voorzien in het recht om binnen een redelijke termijn een uitspraak te krijgen.

Voor de meeste economisch gevoelige zaken (zaken betreffende staatssteun en mededinging) ligt de gemiddelde duur om uitspraak te doen zelfs tussen vier en vijf jaar. Dat brengt veel moeilijkheden mee voor de partijen, vooral bedrijven, omdat zij in afwachting van een uitspraak aanzienlijke financiële middelen opzij moeten houden. Dat heeft evidente gevolgen voor groei en banen. Zo worden momenteel boetes van meer dan € 7 miljard geëist in zaken die hangende zijn voor het Gerecht.

Wat houdt de hervorming van het Gerecht precies in?

De hervorming bestaat in een verhoging van het aantal rechters met 21, in twee fasen, en in de samenvoeging van het Gerecht voor ambtenarenzaken met het Gerecht. In 2015 zou het aantal rechters worden verhoogd met 12. In 2016 zouden door de samenvoeging van de twee gerechten de 7 plaatsen van rechter bij het Gerecht voor ambtenarenzaken worden overgeheveld naar het Gerecht. In 2019 zou het aantal rechters worden verhoogd met 9, hetgeen het totale aantal rechters op 56 zou brengen.

Waarom het aantal rechters verhogen? Volstaat het niet het aantal referendarissen te verhogen?

Het aantal referendarissen is in 2014 reeds verhoogd met 9, waardoor de productiviteit van het Gerecht ten dele kon worden verbeterd. Deze maatregel heeft echter haar grenzen bereikt. In feite mogen alleen rechters deelnemen aan de beraadslagingen en uitspraak doen. Met een verhoging van het aantal rechters zou het Gerecht ook de aandacht aan de zaken kunnen besteden die deze verdienen, doordat zou kunnen worden beraadslaagd in kamers van 5 rechters in plaats van 3.

Is de verhoging van het aantal rechters niet overdreven duur?

De kosten van de hervorming zullen eerder beperkt zijn, en het geld zal zelfs goed besteed zijn. Dankzij de inspanningen van het Hof zal de geplande verhoging van het aantal rechters en de samenvoeging van het Gerecht voor ambtenarenzaken met het Gerecht € 13,5 miljoen per jaar kosten. Dat is slechts € 2,3 miljoen of 21% meer in vergelijking met de verhoging van het aantal rechters met 12, die reeds is goedgekeurd door het Europees Parlement. Er zij op gewezen dat het aantal zaken van 2010 tot 2014 is toegenomen met 43%. De kosten van de geplande hervorming steken ook gunstig af tegen de € 26,8 miljoen die in verschillende vorderingen tot schadevergoeding wordt geëist wegens laattijdige uitspraak.

Kan het probleem van het toenemend aantal zaken niet worden aangepakt door de oprichting van gespecialiseerde gerechten?

De oprichting van gespecialiseerde gerechten zou geen werkbaar alternatief vormen, en wel om een aantal redenen. Gespecialiseerde gerechten zijn niet flexibel: als het aantal zaken aanzienlijk toeneemt, zal het gerecht ze waarschijnlijk niet meer aankunnen. Gespecialiseerde gerechten zouden ook het risico van inconsistentie van het EU-recht doen toenemen, aangezien er altijd drie gerechten zouden zijn waarbij vergelijkbare kwesties kunnen worden aangebracht: één via de procedure inzake prejudiciële beslissingen (Hof van Justitie), één via hogere voorziening (Gerecht) en één via rechtstreekse vorderingen (het gespecialiseerde gerecht). Gespecialiseerde gerechten maken de zaken ook ingewikkelder. Ten slotte zouden gespecialiseerde gerechten nodeloos duur zijn: elk gerecht moet een president, met kabinet, en een griffie hebben, en er zijn ook nog andere vaste kosten.

Is de verhoging van het aantal rechters met 21 niet louter het gevolg van het feit dat de lidstaten het niet eens kunnen worden over waar 12 extra rechters vandaan zouden komen?

Het klopt dat de president van het Europees Hof van Justitie begin 2011 een voorstel heeft gedaan om het aantal rechters te verhogen met 12. Het klopt ook dat de gesprekken tussen de lidstaten over de wijze van benoeming geen resultaat hebben opgeleverd. Sinds dit eerste voorstel is gedaan, is het aantal zaken echter aanzienlijk toegenomen. Tussen 2010 en 2014, het jaar waarin het tweede voorstel werd gedaan, is het aantal nieuwe zaken gestegen met 43%. Ten gevolge van deze recente versnelde toename van het aantal zaken zou het aantal rechters, als het met 12 zou worden verhoogd, in ieder geval uiterlijk in 2020 nogmaals moeten worden verhoogd. De hervorming van het Gerecht, die door de Raad wordt gesteund, biedt een duurzame oplossing voor de huidige en de voorzienbare toekomstige uitdagingen.