Baas over eigen onderwijs

Met dank overgenomen van M. (Mohammed) Mohandis i, gepubliceerd op donderdag 21 januari 2016, 8:37.

Studenten en docenten moeten veel meer te zeggen krijgen over hun eigen universiteit of hogeschool. Zij weten het best waar het mis gaat en hoe het onderwijs beter kan. Elk jaar kiezen studenten en docenten hun medezeggenschapsraden, om zo invloed uit te oefenen op het beleid. Maar op cruciale momenten kan de medezeggenschap door bestuurders worden gezien als hindernis in plaats van als bondgenoot. Dat is niet de bedoeling. Medezeggenschap moet niet alleen kunnen blaffen, maar ook kunnen bijten. Studenten, docenten en bestuurders moeten samen het onderwijs vormen.

De afgelopen tijd heb ik met onder andere de studentenorganisaties ISO en LSVb nagedacht over de vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat democratisch gekozen medezeggenschapsraden niet langer eenvoudig worden afgevinkt en hoe we studenten en docenten meer zeggenschap kunnen geven. De universiteit of hogeschool moet om hĂșn draaien. In de Tweede Kamer doe ik donderdag de volgende voorstellen:

  • Opleidingscommissies (bestaand uit studenten en docenten) moeten instemmingsrecht op onderdelen van het onderwijs- en examenregeling en op de evaluatie van vakken krijgen. Zo worden besluiten die over het onderwijs gaan genomen door directie, studenten en docenten op het niveau van de opleiding.
  • Medezeggenschapsraden moeten instemmingsrecht krijgen over de hoogte van het instellingscollegegeld, het opheffen of fuseren van opleidingen en de huisvesting.
  • Bij het aannemen van een nieuwe bestuurder moet de sollicitatiecommissie voor minimaal de helft uit leden van de medezeggenschap bestaan of een voordracht van de medezeggenschap, zodat nieuwe bestuurders mede worden benoemd door de medezeggenschap. Zo krijgen studenten en docenten invloed op wie hun onderwijsinstelling gaat besturen en wordt er samen besloten.
  • Het College van Bestuur wordt verplicht de medezeggenschap alle informatie te geven die de medezeggenschapsraad nodig heeft. Openheid en transparantie tussen studenten, docenten en bestuur is nodig voor een goed onderwijsklimaat en gedragen besluitvorming.
  • Studenten en docenten in de medezeggenschapsraad krijgen meer professionele ondersteuning om hun functie goed uit te voeren en wij pleiten al langer voor het collegegeldvrij besturen.
  • In elk College van Bestuur moet er de mogelijkheid zijn om een student te laten plaatsnemen (student-assesor), deze kan een belangrijke schakel zijn tussen het bestuur en de medezeggenschap en zo voor meer verbinding zorgen tussen bestuur en studenten.
  • De medezeggenschapsraad moet minimaal twee keer per jaar overleggen met de Raad van Toezicht, zonder dat het College van Bestuur daarbij aanwezig is. Zij kunnen dan in vrijheid hun ervaringen uitwisselen over de staat van de instelling.

We moeten weg van het doorgeslagen rendementsdenken en naar hoger onderwijs waar studenten en docenten meer zeggenschap hebben en ze de ruimte krijgen zich te blijven ontwikkelen. Eerder kwam ik al met voorstellen om de druk om snel studeren weg te nemen, door studenten de mogelijkheid te geven per vak te betalen en door de beperkte houdbaarheid van tentamenresultaten af te schaffen. Zo kunnen zij hun studie over een langere tijd uitsmeren en combineren met medezeggenschap of een bestuursjaar. Nu is het moment om studenten en docenten ook een echte stem te geven over hun onderwijs. Vandaag versterken we de kracht van studenten en docenten en ga ik deze maatregelen in de Kamer bepleiten.