Commissie start raadpleging: moet transparantieregister verplicht worden voor alle EU-instellingen?

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 1 maart 2016.

Commissie start raadpleging: moet transparantieregister verplicht worden voor alle EU-instellingen?

De Commissie geeft op 1 maart het startsein voor een twaalf weken durende openbare raadpleging: zij vraagt input over de huidige regeling voor de registratie van belangenvertegenwoordigers die invloed willen uitoefenen op het werk van de EU-instellingen en over de vraag of de regeling moet worden omgevormd tot een verplicht lobbyistenregister voor het Europees Parlement i, de Raad van de Europese Unie i en de Europese Commissie i.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans i: "De Commissie wil de wijze waarop zij te werk gaat veranderen. Zij wil vaker belanghebbenden raadplegen en open zijn over de vraag met wie zij praat en waarom. Zij wil daarvoor een verplicht register opzetten dat voor alle drie de instellingen geldt, zodat volledig transparant wordt welke lobbyisten invloed proberen uit te oefenen op het EU-beleid. Om een sluitend voorstel te kunnen indienen, wil zij van zo veel mogelijk burgers en belanghebbenden uit heel Europa horen wat zij van het huidige systeem vinden en hoe dat moet veranderen. Een Europese Unie die transparanter is en beter verantwoording aflegt, kan betere resultaten voor haar burgers leveren."

De Commissie heeft een raadpleging in twee delen opgezet, waarop kan worden gereageerd door een breed scala aan belanghebbenden, maatschappelijke organisaties en burgers. Voor het eerste deel van de raadpleging is geen diepgaande kennis van het huidige transparantieregister nodig; ook wie geen deskundige is, kan antwoord gegeven op vragen over de beginselen en de reikwijdte van het systeem. In het tweede deel wordt gevraagd naar de opvattingen van de gebruikers over het praktische functioneren van het huidige systeem. De vragenlijst is in alle EU-talen beschikbaar, zodat iedereen feedback kan geven. De raadpleging sluit op donderdag 24 mei.

Het nieuwe systeem dat de Commissie wil voorstellen in de vorm van een interinstitutioneel akkoord, gaat verder dan het huidige register. Dat register wordt door het Europees Parlement en de Commissie gezamenlijk beheerd, maar is niet verplicht en geldt niet voor de Raad. Door de interne hervormingen bij de Commissie (zie verderop) is het aantal vermeldingen in het transparantieregister al sterk gestegen: per 1 maart 2016 telt het register 9 286 vermeldingen, terwijl het er op 31 oktober 2014, voordat deze Commissie aantrad en hervormingen doorvoerde, nog maar 7 020 waren. De Commissie vindt het belangrijk dat wordt samengewerkt met de medewetgevers van het Europees Parlement en de Raad, omdat we er zo voor kunnen zorgen dat burgers een volledig overzicht hebben van alle belangenvertegenwoordigers die invloed willen uitoefenen op het wetgevingsproces. De resultaten van de openbare raadpleging zullen als input dienen wanneer de Commissie later dit jaar haar voorstel opstelt.

Achtergrond:

Om transparantie te bevorderen, heeft de Commissie haar interne regels al ingrijpend veranderd. Volgens de werkmethoden van de Commissie-Juncker i zullen de commissarissen in de regel geen ontmoetingen meer hebben met organisaties die niet in het transparantieregister staan. Het transparantie-initiatief van november 2014 houdt in dat voor alle bijeenkomsten waarop commissarissen, kabinetsleden en directeuren-generaal van de Commissie belangenvertegenwoordigers ontmoeten, de details uiterlijk twee weken later moeten worden gepubliceerd.

De Commissie heeft in haar eerste jaar informatie gepubliceerd over meer dan 6 000 bijeenkomsten: ca. 5 500 voor commissarissen en kabinetsleden en 600 voor directeuren-generaal. Dit systeem betekent dat iedereen die de hoogste beslissers en ambtenaren van de EU wil ontmoeten, zich moet laten inschrijven in het transparantieregister.

Zowel in de politieke beleidslijnen van voorzitter Juncker als in het werkprogramma van de Commissie voor 2016 staat dat de Commissie een voorstel zal indienen voor een nieuw verplicht transparantieregister dat voor alle EU-instellingen geldt. De Commissie vindt dat burgers er recht op hebben om te weten wie in het kader van het wetgevingsproces invloed wil uitoefenen op het Europees Parlement, de Raad en de Commissie.

De voorgenomen wijzigingen van het transparantieregister maken deel uit van het streven naar hervorming van de wijze waarop het EU-beleid tot stand komt. De Commissie heeft in de agenda voor betere regelgeving, die zij in mei 2015 heeft gepresenteerd, beloofd dat zij het beleidsvormingsproces transparanter en toetsbaarder zou maken en zou openstellen voor input van het publiek. Er zijn al nieuwe mechanismen opgezet waarmee belanghebbenden feedback kunnen geven. Zodra de voorbereidingen voor een initiatief beginnen, kan worden gereageerd op basis van routekaarten en aanvangseffectbeoordelingen, maar ook nadat de Commissie een voorstel heeft goedgekeurd, kan input worden gegeven voor het wetgevingsproces bij het Parlement en de Raad.

Belanghebbenden kunnen ook commentaar geven op al bestaande wetgeving door middel van het Refit-programma. Op de website Verminder de regeldruk! — Laat uw stem horen! kunnen burgers al feedback geven op de bestaande EU-wetgeving. De ontvangen bijdragen worden in aanmerking genomen bij de werkzaamheden van het Refit-platform, dat de Commissie adviseert over wetgevingsterreinen die effectiever en efficiënter zouden kunnen worden gemaakt.

De Commissie heeft in november 2014 ook een mededeling vastgesteld waarin wordt beschreven hoe de transparantie bij de onderhandelingen over het trans-Atlantisch partnerschap voor handel en investeringen (TTIP) zal worden vergroot. De Commissie vindt het van het allergrootste belang dat het algemene publiek nauwkeurig en volledig wordt geïnformeerd over wat de EU met de onderhandelingen wil bereiken.

Meer informatie:

Openbare raadpleging

Website van het transparantieregister

Memo - Better Regulation Agenda State of Play (Agenda voor betere regelgeving: stand van zaken)

IP/16/462

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail