60 jaar Verdragen van Rome: de Europese Commissie blikt terug op wat Europa heeft bereikt en leidt de discussie over een toekomst met 27 - Hoofdinhoud

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 24 maart 2017.

Op 25 maart komen de leiders van de EU-lidstaten samen om de verjaardag van de Verdragen van Rome te vieren in dezelfde stad waar deze verdragen in 1957, op de dag af zestig jaar geleden, werden ondertekend.

Om deze gelegenheid de nodige luister bij te zetten, is een aantal evenementen georganiseerd, waar ook zal worden nagedacht over de gemeenschappelijke toekomst van Europa. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker i zal eveneens aan de Top deelnemen.

Door hun handtekening onder de Verdragen van Rome te plaatsen, hebben de zes stichtende lidstaten de weg bereid voor de Europese Unie i zoals wij die nu kennen: een herenigd en vreedzaam continent dat is gegrondvest op solidariteit en de beginselen van de democratie en de rechtsstaat. De eengemaakte markt staat borg voor keuzevrijheid, vrij verkeer, economische groei en welvaart voor zo'n 500 miljoen burgers. De EU is het grootste handelsblok en de voornaamste donor van humanitaire en ontwikkelingshulp ter wereld. Deze verjaardag is een goede gelegenheid om stil te staan bij wat deze Unie collectief heeft bereikt en om vooruit te kijken naar de toekomst van een Unie met 27. Na de presentatie van het witboek over de toekomst van Europa door de Commissie zullen de leiders van de EU-lidstaten in wat "de verklaring van Rome" zal heten, ingaan op de resultaten uit het verleden en de uitdagingen van het heden, en de verbintenis aangaan om ten bate van alle burgers te streven naar eenheid met 27 en naar een krachtiger gemeenschappelijk optreden op essentiële beleidsgebieden.

Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker: "Toen onze ouders en grootouders deze Unie stichtten, deden zij dat vanuit een gemeenschappelijke visie met één doel voor ogen: nooit meer oorlog. Zij waren doordrongen van de overtuiging dat we door belemmeringen weg te nemen en samen te werken - in plaats van elkaar tegen te werken - allemaal sterker zouden worden. De geschiedenis bewijst dat zij gelijk hadden. De waarden waarop deze Unie is gebouwd, zijn zestig jaar na dato nog steeds dezelfde: vrede, vrijheid, verdraagzaamheid, solidariteit en de beginselen van de rechtsstaat verbinden ons en brengen ons samen. We mogen deze waarden niet als vanzelfsprekend beschouwen en moeten er elk dag weer voor vechten. Democratie, diversiteit en een onafhankelijke en vrije pers zijn de pijlers van de kracht van Europa - waar geen individu, geen instelling boven de wet verheven is. De Europese Unie heeft ons leven ten goede veranderd. Het is onze taak ervoor te zorgen dat zij dat blijft doen voor degenen die na ons komen. Vandaag leiden alle wegen naar Rome. Na Rome is er - hoe hij ook geplaveid is - maar één weg: Europese eenheid."

Voorafgaand aan de Top van Rome heeft de Commissie op 1 maart met haar witboek over de toekomst van Europa het startschot gegeven voor een Europabreed debat waarin burgers en leiders zich kunnen uitspreken over een aantal toekomstscenario's en mede vorm kunnen geven aan de visie voor een Unie met 27. De 27 staatshoofden en regeringsleiders zijn op hun informele bijeenkomst van 10 maart in Brussel al met deze discussie begonnen en pakken de draad weer op tijdens de Top in Rome, waar zij de verklaring van Rome zullen ondertekenen, die voorzitter Tusk, voorzitter Juncker, premier Muscat en premier Gentiloni gezamenlijk hebben voorbereid.

Deze verklaring vormt de opmaat voor een proces. Na de Top zal de Commissie een aantal discussienota's voorleggen over thema's die van groot belang zijn voor Europa: (1) het ontwikkelen van de sociale dimensie van Europa, (2) het verdiepen van de Economische en Monetaire Unie i, (3) het beheersen van de globalisering, (4) de toekomst van Europa's defensie en (5) de toekomst van de financiën van de EU. In de State of the Union van voorzitter Juncker in september 2017 zullen die ideeën verder worden uitgewerkt. Vervolgens kunnen tijdens de Europese Raad i van december 2017 de eerste conclusies worden getrokken. Dit moet helpen een koers uit te zetten met het oog op de Europese Parlementsverkiezingen in juni 2019.

Voorts zal de Commissie de komende maanden openbare debatten met het Europees Parlement i en de lidstaten organiseren en online raadplegingen op touw zetten, zodat de Europese burgers hun standpunten over de toekomst van Europa kenbaar kunnen maken via de vertegenwoordigingen van de Commissie en een speciale website, die op 25 maart de lucht in gaat. Dit zijn enkele mijlpalen in het witboekproces.

Evenementen van de Commissie in Rome

Samen met de Italiaanse overheid organiseert de Commissie ter gelegenheid van deze verjaardag een aantal evenementen op hoog niveau in Rome, waar verleden, heden en toekomst van Europa centraal zullen staan.

-

Digitale Dag (23/3), Palazzo Doria Pamphilj. Vicevoorzitter Andrus Ansip i en commissaris Günther Oettinger i buigen zich samen met ministers van de lidstaten en prominente personen uit de bedrijfswereld over manieren om samenwerking te stimuleren en zowel de samenleving als de economie in staat te stellen optimaal te profiteren van de mogelijkheden die de digitale transformatie van Europa met zich brengt. Verwacht wordt dat de lidstaten verbintenissen zullen aangaan op het gebied van high-performance computing, geconnecteerde mobiliteit, digitalisering van het bedrijfsleven en digitale banen.
-

Jean Monnet-seminar "The future of Europe: a commitment for You(th)" (23/3-24/3), Hotel Quirinale. Meer dan 100 Jean Monnet-hoogleraren, beleidsmakers, journalisten, studenten en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en van jongerenverenigingen debatteren over de toekomst van de EU en de noodzaak de jonge generaties meer te betrekken bij het uitbouwen van het Europese project.
-

Burgerdialoog (24/3), Acquario di Roma. Hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter Federica Mogherini i en Joseph Muscat, de premier van Malta, dat momenteel het voorzitterschap van de Raad bekleedt, gaan het gesprek aan met honderden jonge Europeanen, waaronder Erasmus-studenten die in Rome studeren.
-

Ontmoeting met de sociale partners (24/3), Palazzo Chigi. Voorzitter Juncker, vicevoorzitter Dombrovskis, commissaris Thyssen en de voorzitters van de Europese Raad en het Europees Parlement hebben een ontmoeting met vakbonden en ondernemersorganisaties op een evenement georganiseerd door de Italiaanse premier.
-

Forum en concert (24/3), Universiteit La Sapienza: "Happy birthday Europe - Changing course to Europe" (rond het thema: Europa verandert van koers).
-

Concert van het EU-jeugdorkest (25/3), Villa Medici: "The Sound of a Dream".

Achtergrond

Met de Verdragen van Rome is een gemeenschappelijke markt tot stand gebracht waar mensen, goederen, diensten en kapitaal vrij kunnen circuleren, en zijn de voorwaarden geschapen voor een Europa dat zijn burgers welvaart en stabiliteit biedt. Op basis van dit fundament en gemeenschappelijke waarden als het respect voor de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten is de Unie erin geslaagd zich uit te breiden, het continent na de val van de Muur van Berlijn te herenigen en welvaart, sociaal en economisch welzijn en duurzaamheid te waarborgen voor haar 500 miljoen burgers.

De EU is uitgegroeid tot een ruimte waar Europeanen zich kunnen onderdompelen in een unieke diversiteit op het gebied van cultuur, ideeën en tradities, waar zij over de grenzen heen banden voor het leven smeden met andere Europeanen en kunnen reizen, studeren en werken. Europa is voorloper op het gebied van gendergelijkheid, met een arbeidsparticipatie van vrouwen die hoger is dan ooit. Momenteel werken 6,5 miljoen Europeanen in een andere dan hun eigen lidstaat. 1,7 miljoen Europeanen forenzen dagelijks naar een andere lidstaat. 9 miljoen jonge Europeanen hebben in het kader van het Erasmus-uitwisselingsprogramma in het buitenland gestudeerd of stage gelopen.

In 2017, het jaar van de viering van zestig jaar Verdragen van Rome, stellen we bovendien voor het eerst in tien jaar vast dat er in elke lidstaat weer sprake is van economische groei. De euro - de gemeenschappelijke munt van 19 van de 28 lidstaten - wordt dagelijks door 338,6 miljoen mensen gebruikt. De Europese Unie is inmiddels het grootste handelsblok ter wereld. De EU27 neemt met een totale export ter waarde van ca. 5,8 biljoen euro meer dan een derde van de totale mondiale export voor haar rekening. Samen voeren deze lidstaten ruim tweeëneenhalf keer meer uit dan China en ruim drie keer meer dan de VS. Voor 80 landen is de EU de grootste handelspartner. Elke extra miljard euro aan uitvoer is goed voor 15 000 banen in de gehele EU.

In haar witboek van 1 maart schetst de Commissie vijf scenario's voor de manier waarop Europa in de periode tot 2025 zou kunnen evolueren:

-

"Op dezelfde voet doorgaan": de EU27 focust op resultaten boeken met haar positieve hervormingsagenda.
-

"De interne markt en niets meer": de EU27 concentreert zich op de interne markt, omdat de 27 lidstaten het op tal van beleidsterreinen niet eens worden.
-

"Wie meer wil, doet meer": de EU27 gaat op dezelfde voet verder maar lidstaten die dat willen, kunnen op specifieke terreinen nauwer samenwerken.
-

"Minder en efficiënter": de EU27 focust op meer en snellere resultaten op bepaalde beleidsterreinen en doet op andere terreinen minder.
-

"Veel meer samen doen": de lidstaten besluiten om over de hele linie meer macht, middelen en beslissingsbevoegdheden te delen.