Commissie komt met routekaart voor de verdieping van Europa's economische en monetaire unie

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 6 december 2017.

Met een routekaart en verschillende concrete maatregelen geeft de Europese Commissie i vandaag uitvoering aan de toezegging van voorzitter Jean-Claude Juncker i in zijn Staat van de Unie van 2017 en aan het Verslag van de vijf voorzitters van 2015 om de economische en monetaire unie van Europa te verdiepen.

Voortbouwend op de visie die is uiteengezet in het Verslag van de vijf voorzitters van juni 2015 en de discussienota's over de verdieping van de economische en monetaire unie en de toekomst van de EU-financiën van het voorjaar van 2017 presenteert de Europese Commissie een routekaart om de economische en monetaire unie te verdiepen, met concrete stappen voor de komende 18 maanden. Het pakket omvat ook een aantal initiatieven. Het algemene doel is het versterken van de eenheid, de efficiëntie en de democratische verantwoording van de Europese economische en monetaire unie tegen 2025.

Voorzitter Juncker: "Na jaren van crises is het nu tijd om de toekomst van Europa in eigen hand te nemen. De huidige krachtige economische groei moedigt ons aan om vooruit te gaan en ervoor te zorgen dat onze economische en monetaire unie meer verenigd, efficiënt en democratisch is en voor al onze burgers werkt. Er is geen betere tijd om het dak te repareren dan wanneer de zon schijnt."

Verdieping van de economische en monetaire unie (EMU) is een middel om een doel te bereiken: meer banen, groei, investeringen, sociale rechtvaardigheid en macro-economische stabiliteit. De eenheidsmunt biedt de Europeanen bescherming en kansen, en een sterke en stabiele eurozone is van essentieel belang voor haar leden en voor de EU als geheel. In de laatste jaren zijn belangrijke institutionele hervormingen doorgevoerd om de economische en monetaire unie van Europa te versterken, maar de architectuur ervan is nog steeds niet voltooid. In de routekaart van vandaag worden de resterende uitdagingen besproken en wordt de verdere weg uitgestippeld.

De economische en financiële crisis die Europa heeft getroffen, is niet begonnen in de eurozone, maar heeft enkele van haar institutionele tekortkomingen blootgelegd. Bijna tien jaar later, dankzij vastberaden inspanningen op alle niveaus, maakt Europa een krachtig herstel door met economische groei in alle lidstaten. De werkloosheid is het laagst sinds eind 2008. Het economische vertrouwen is het hoogst sinds 2000. Het draagvlak voor de eenheidsmunt in Europa is ook het grootst sinds de invoering van de eurobiljetten en -munten.

Dit biedt een kans om de economische en monetaire unie van Europa te verdiepen. De komende 18 maanden moeten worden gebruikt om de nodige volgende stappen te zetten, zoals overeengekomen in de Leidersagenda.

Naast de routekaart omvat het pakket van vandaag vier belangrijke initiatieven:

  • - 
    Een voorstel voor de oprichting van een Europees Monetair Fonds (EMF), verankerd in het rechtskader van de EU en gebaseerd op de beproefde structuur van het Europees stabiliteitsmechanisme i (ESM). In de afgelopen jaren heeft het ESM een beslissende rol gespeeld bij het beschermen van de stabiliteit van de eurozone door de lidstaten te helpen de toegang tot de markten voor staatsobligaties terug te winnen of te behouden. Het EMF zou voortbouwen op de ESM-architectuur, waarvan de huidige financiële en institutionele structuren grotendeels behouden blijven, ook wat de rol van de nationale parlementen betreft. Op die manier zou het de lidstaten van de eurozone in financiële nood blijven bijstaan. Daarnaast zou het EMF de gemeenschappelijke achtervang voor het Gemeenschappelijk Afwikkelingsfonds vormen en als laatste redmiddel optreden om de ordelijke afwikkeling van banken in nood te vergemakkelijken. Ook wordt voorzien in snellere besluitvorming in spoedeisende gevallen en een directere betrokkenheid bij het beheer van de programma's voor financiële bijstand. Na verloop van tijd zou het EMF ook nieuwe financiële instrumenten kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld ter ondersteuning van een mogelijke stabilisatiefunctie. Het Europees Parlement i en de Raad i worden uitgenodigd om dit voorstel tegen medio maart 2019 aan te nemen.
  • - 
    Een voorstel om de inhoud van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur te integreren in het rechtskader van de Unie, rekening houdend met de passende flexibiliteit die in het stabiliteits- en groeipact is ingebouwd en sinds januari 2015 door de Commissie is bepaald. In 2012 hebben de 25 ondertekenende lidstaten zich er juridisch toe verbonden de inhoud van dat Verdrag vijf jaar na de inwerkingtreding ervan, namelijk op 1 januari 2018, in Unierecht om te zetten. Het Europees Parlement heeft daar ook om gevraagd. Het voorstel neemt de belangrijkste elementen van het Verdrag op in het recht van de Unie om gezonde begrotingskaders op nationaal niveau te ondersteunen en is volledig in overeenstemming met de bestaande regels in de primaire en secundaire wetgeving. Het Europees Parlement en de Raad worden uitgenodigd om dit voorstel tegen medio 2019 aan te nemen.
  • - 
    Een mededeling over nieuwe begrotingsinstrumenten voor een stabiele eurozone binnen het kader van de Unie, waarin een visie wordt gegeven op de wijze waarop bepaalde voor de eurozone en de EU als geheel essentiële begrotingsfuncties kunnen worden ontwikkeld binnen het kader van de openbare financiën van de EU van vandaag en morgen. In de mededeling komen vier specifieke functies aan bod: a) steun aan de lidstaten voor structurele hervormingen via een hervormingsinstrument en technische ondersteuning op verzoek van de lidstaten; b) een specifieke convergentiefaciliteit voor de lidstaten op weg naar toetreding tot de euro; c) een achtervang voor de bankenunie via het EMF/ESM, waarover medio 2018 een akkoord moet worden bereikt en die uiterlijk in 2019 operationeel moet zijn; en d) een stabilisatiefunctie om bij grote asymmetrische schokken het investeringsniveau op peil te houden. De Commissie zal in mei 2018 de nodige initiatieven presenteren in het kader van haar voorstellen voor het meerjarig financieel kader voor de periode na 2020. Het Europees Parlement en de Raad zullen vervolgens worden uitgenodigd om deze voorstellen tegen medio 2019 aan te nemen. Voor de periode 2018-2020 stelt de Commissie ook voor om het steunprogramma voor structurele hervormingen te versterken door de beschikbare middelen voor technische ondersteuningsactiviteiten te verdubbelen en zo tussen nu en 2020 tot 300 miljoen euro te komen. De Commissie stelt ook voor het nieuwe hervormingsinstrument in een proeffase te testen. Daartoe stelt zij specifieke wijzigingen voor van de verordening gemeenschappelijke bepalingen betreffende de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESIF) om de mogelijkheden uit te breiden om een deel van hun prestatiereserve te gebruiken ter ondersteuning van overeengekomen hervormingen. Het Europees Parlement en de Raad worden uitgenodigd deze laatste twee voorstellen in 2018 goed te keuren.
  • - 
    Een mededeling waarin de mogelijke functies van een Europese minister van Economische Zaken en Financiën worden beschreven, die zou kunnen fungeren als ondervoorzitter van de Commissie en voorzitter van de Eurogroep i, zoals mogelijk is op grond van de huidige EU-Verdragen. Door de bundeling van bestaande verantwoordelijkheden en beschikbare deskundigheid zou deze nieuwe positie de samenhang, efficiëntie, transparantie en democratische verantwoording van de economische beleidsvorming voor de EU en de eurozone versterken, met volledige inachtneming van de nationale bevoegdheden. Als tegen medio 2019 overeenstemming wordt bereikt over de rol van de minister, kan deze functie worden ingesteld in het kader van de formatie van de volgende Commissie. De Eurogroep zou dan ook kunnen besluiten de minister voor twee achtereenvolgende termijnen als voorzitter te kiezen om beide mandaten op elkaar af te stemmen.

Het pakket van vandaag is noch de eerste noch de laatste stap in het proces van de voltooiing van Europa's economische en monetaire unie - een van de topprioriteiten voor Commissievoorzitter Juncker, zoals geformuleerd in zijn politieke richtsnoeren, het Verslag van de vijf voorzitters en de discussienota's over de verdieping van de economische en monetaire unie en de toekomst van de EU-financiën. De hervormingsinitiatieven tot dusver zijn allemaal ingegeven door de noodzaak solidariteit en verantwoordelijkheid op alle niveaus te combineren en dit is ook een centrale prioriteit van het pakket van vandaag.

Europa heeft de "wind in de zeilen", niet alleen als het op economische prestaties aankomt, maar ook qua vertrouwen van de burgers in de eenheidsmunt. Uit een nieuwe Flash Eurobarometer over de eurozone die vandaag is gepubliceerd blijkt dat 64% van de respondenten verklaart dat de euro voor hun land een goede zaak is.

Chronologisch overzicht

Het pakket van vandaag maakt deel uit van de bredere routekaart naar een meer verenigde, sterkere en meer democratische Unie van voorzitter Juncker alsook van de hieruit resulterende door de voorzitter van de Europese Raad i, Donald Tusk i, gepresenteerde Leidersagenda op de weg naar Sibiu, waar op 9 mei 2019 belangrijke beslissingen over de toekomst van Europa moeten worden genomen. Het pakket, dat ook voortbouwt op ideeën die het Europees Parlement en de Franse president Emmanuel Macron i in september tijdens zijn toespraak in de Sorbonne hebben gepresenteerd, wordt gepresenteerd vóór de inclusieve Eurotop op 15 december 2017, waar de EU-leiders bijeen zullen komen voor een eerste bespreking van de volgende stappen die moeten worden gezet, en een specifieke bijeenkomst die gepland is voor 28-29 juni 2018 om tot concrete beslissingen te komen.

Voor meer informatie

IP/17/5005

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail

Meer over ...