Opmerkingen van voorzitter Donald Tusk na de Europese Raad van 14 en 15 december 2017 - Hoofdinhoud
De bespreking van gisteren over migratie bevestigde de hiërarchie van onze doelstellingen, waarin de bescherming van ons grondgebied, de bescherming van onze buitengrenzen en het indammen van illegale migratie vooropstaan. Voor mij waren de antwoorden op twee vragen die ik aan de leiders heb gesteld, van cruciaal belang. Ten eerste, over de behoefte aan een financieel instrument voor het indammen van illegale migratie, in het volgend meerjarig financieel kader (MFK). Hierop was het antwoord eenduidig positief. In februari zullen wij bespreken hoe wij dat tot kernprioriteit kunnen maken in het MFK. Mijn tweede vraag ging over de hervorming van de Dublin-verordening, met inbegrip van de verplichte quota. Ook hierop kreeg ik een positief antwoord wat betreft de bereidheid om op basis van consensus te werken. Verplichte quota blijven een controversiële kwestie, hoewel de temperatuur aanzienlijk is gedaald. Alleen al daarom was het de moeite waard dit punt aan te kaarten. Is een compromis mogelijk? Dat lijkt erg moeilijk. Maar wij moeten ons uiterste best doen. Wij zullen de vorderingen ter zake in maart beoordelen, want de leiders willen in juni besluiten nemen.
Zoals u weet, maakte mijn oordeel over verplichte quota veel emotie los. Gisteren hoorden wij meningen over de doeltreffendheid ervan - of het gebrek daaraan. Er was waardering voor de inspanningen van de landen die vluchtelingen hebben opgenomen. Tegelijkertijd was er overeenstemming dat herplaatsing geen oplossing is voor illegale migratie. Twee statistieken, die beide kloppen, vormen een goede illustratie van dit deel van de discussie. Volgens de eerste is 93 procent van alle migranten die voor herplaatsing in aanmerking komen, over EU-lidstaten verdeeld. Volgens de tweede, die ik heb voorgelegd, zou dat, zelfs als 100 procent van hen werd herplaatst, nog steeds minder dan 2 procent zijn van het totaal aantal mensen dat in de EU om asiel verzoekt. Het dispuut over de verplichte quota is nog niet voorbij, maar ik hoop dat wij met het debat van gisteren de atmosfeer hebben kunnen zuiveren. Nu moeten wij hard werken om vóór juni een compromis te vinden.
Vanochtend bespraken wij de hervorming van de eurozone. De deelnemers aan de top waren het eens met mijn voorstel dat onze ministers van Financiën hun werkzaamheden in de komende 6 maanden moeten concentreren op gebieden waarop de overeenstemming het grootst is. Stapsgewijze vorderingen met kwesties als de voltooiing van de bankenunie en de omvorming van het ESM tot het zogeheten Europees Monetair Fonds moeten de veerkracht van de EMU aanzienlijk versterken. Er zal ook verder worden gesproken over andere ideeën, die meer tijd nodig hebben om te rijpen, en die voor de langere termijn zijn. Ik zal de volgende Eurotop reeds in maart bijeenroepen om deze bespreking voort te zetten. En juni zou voor ons het moment kunnen zijn om de eerste besluiten te nemen.
Ten slotte, de brexit. De tweede fase van onze onderhandelingen zou niet kunnen worden geopend zonder de eenheid van de EU-27, het harde werk van Michel Barnier en de constructieve inspanningen van premier May. Wat het kader voor de toekomstige betrekkingen betreft, is het nu tijd voor interne voorbereidingen van de EU-27 en verkennende contacten met het VK, om meer duidelijkheid te krijgen over hun visie. Op die basis zouden wij volgend jaar richtsnoeren moeten aannemen en onderhandelingen starten. Ik vertrouw erop dat de eenheid binnen de EU zal blijven bestaan. Hoe belangrijk deze eenheid is, heb ik dikwijls gezien, bijvoorbeeld in de context van de Europese Investeringsbank, waar de EU zich inzet om de financiële activiteit en het bedrijfsmodel van de EIB-groep tijdens en na de brexit te vrijwaren. Ik hoop dat deze positieve houding ook op andere gebieden tot uiting zal komen.
Maar last but not least wil ik het Estse voorzitterschap, premier Ratas en zijn excellente team bedanken voor hun voortreffelijk werk. Persoonlijk bewaar ik de beste herinneringen aan de digitale top in Tallinn, waar niet alleen de Estse voortrekkersrol op dit gebied tot uiting kwam, maar die ook Europa vooruithielp. Dank u, Jüri, voor uw efficiëntie en gastvrijheid.