Besluit 2018/101 - Bevorderen van doeltreffende controle op de wapenuitvoer - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 17/40

In de Europese veiligheidsstrategie die de Europese Raad op 12 december 2003 heeft aangenomen, worden vijf belangrijke uitdagingen beschreven waaraan de Unie het hoofd moet bieden: terrorisme, de verspreiding van massavernietigingswapens, regionale conflicten, het falen van staten en georganiseerde criminaliteit. Het ongecontroleerde verkeer van conventionele wapens heeft ernstige gevolgen voor vier van deze vijf uitdagingen. In de strategie wordt het belang van uitvoercontroles ter beheersing van de verspreiding van wapens benadrukt. In de nieuwe integrale strategie voor het buitenlands en veiligheidsbeleid van de Unie, met als titel „Gedeelde visie, gezamenlijk optreden: Een sterker Europa”, die op 28 juni 2016 door de hoge vertegenwoordiger werd gepresenteerd, wordt de steun van de Unie voor de universalisering en de volledige uitvoering en handhaving van multilaterale ontwapenings-, non-proliferatie- en wapenbeheersingsverdragen en regelingen bevestigd.

Op 5 juni 1998 heeft de Unie een politiek bindende gedragscode betreffende wapenuitvoer aangenomen, met gemeenschappelijke criteria voor de legale handel in conventionele wapens.

In de strategie van de Unie ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en lichte wapens (SALW) en munitie daarvoor, die op 15 en 16 december 2005 door de Europese Raad is aangenomen, is bepaald dat de Unie op regionaal en internationaal niveau steun verleent aan het versterken van de uitvoercontroles en aan het uitdragen van de criteria van de gedragscode betreffende wapenuitvoer, onder meer door derde landen bijstand te verlenen bij de vaststelling van nationale wetgeving ter zake en door transparantiemaatregelen te bevorderen.

De gedragscode betreffende wapenuitvoer is op 8 december 2008 vervangen door het Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB van de Raad (1), dat acht criteria bevat waaraan aanvragen voor de uitvoer van conventionele wapens moeten worden getoetst. Het bevat tevens een kennisgevings- en raadplegingsmechanisme voor weigeringen en transparantiemaatregelen zoals een EU-jaarverslag over wapenuitvoer. Een aantal derde landen heeft zich aangesloten bij Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB.

In artikel 11 van Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB is bepaald dat de lidstaten zich tot het uiterste moeten inspannen om andere wapenuitvoerende staten ertoe over te halen de criteria die in dit gemeenschappelijk standpunt vervat zijn, toe te passen.

Het Wapenhandelsverdrag (WHV) werd in april 2013 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aangenomen en is op 24 december 2014 in werking getreden. Met het verdrag wordt beoogd de verantwoordelijkheid en transparantie in de wapenhandel te versterken. Net zoals Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB bevat het WHV een aantal criteria voor risicobeoordeling waaraan de uitvoer van wapens moet worden getoetst. De Unie ondersteunt concreet de daadwerkelijke uitvoering en universalisering van het WHV door middel van haar gerichte bijstandsprogramma's die overeenkomstig Besluit 2013/768/GBVB van de Raad (2) en Besluit (GBVB) 2017/915 van de Raad (3) zijn aangenomen. In het kader van deze programma's zal aan een aantal derde landen desgevraagd hulp worden geboden bij de versterking van hun systemen voor de controle op wapenoverdrachten, in...