EU-alliantie voor batterijen: na één jaar al grote stappen gezet bij opzetten batterijfabricage in Europa - Hoofdinhoud

na één jaar al grote stappen gezet bij opzetten batterijfabricage in Europa

De Europese alliantie voor batterijen (EBA) ging een jaar geleden van start en ondertussen is de Commissie met een actieplan gekomen, worden de eerste proefproductiefaciliteiten gebouwd en zijn verdere projecten aangekondigd. Het doel is ervoor te zorgen dat de EU een vooraanstaande rol speelt bij de strategisch belangrijke productie van batterijen en de innovatie op dat gebied.

Batterijen zullen voor de automobielindustrie in de 21e eeuw net zo essentieel zijn als de verbrandingsmotor was in de 20 eeuw. Indien de EU haar leidende positie in de automobielsector en op het gebied van schone-energiesystemen wil behouden, moet zij over de onafhankelijke capaciteit beschikken om batterijen te ontwikkelen en produceren. Vicevoorzitter Šefčovič is gastheer van een bijeenkomst op hoog niveau met de lidstaten en CEO's die vandaag wordt gehouden en waarop de belangrijkste resultaten worden gepresenteerd en de volgende, doorslaggevende stappen worden besproken.

Maroš Šefčovič i, vicevoorzitter voor de energie-unie: "De Europese alliantie voor batterijen brengt veel teweeg en daar ben ik trots op. We zijn nu een jaar verder en kunnen laten zien hoe de puzzelstukjes in elkaar vallen dankzij de samenwerking met de Europese Investeringsbank, verscheidene regeringen en het bedrijfsleven. We brengen een concurrerende waardeketen in Europa tot stand, waarvan de duurzame producten van batterijen de kern vormt. En dat met een ongekende snelheid."

Elżbieta Bieńkowska i, commissaris voor Interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf: "Deze alliantie vormt de kern van ons industriebeleid. Onze ambitie is schone mobiliteit te bevorderen en daarvoor is een sterke batterijsector essentieel. Elektrische auto's zijn het gangbare voorbeeld, maar we gaan ook na hoe de alliantie voor batterijen nuttig kan zijn voor vrachtwagens, vrachtschepen en veerboten. Als Europa voortrekker wil zijn en de concurrentie wil aangaan met andere grote industriële spelers in de wereld, moeten we haast maken."

Voor Europa is de batterijproductie een strategische noodzaak voor de omschakeling naar schone energie en de modernisering en het concurrentievermogen van de sector, met inbegrip van de automobielsector. Tegelijkertijd zal dit een impuls geven aan banen en groei, onderzoek en innovatie stimuleren en de Europese industrie voorbereiden op het ondersteunen van de klimaattoezeggingen van de EU om ook in het kader van de Overeenkomst van Parijs de klimaatverandering aan te pakken. Verder is het doel van de nieuwe strategie voor het industriebeleid van de Commissie de EU wereldleider te maken op het gebied van innovatie, digitalisering en decarbonisering.

Het strategische actieplan voor batterijen omvat alle activiteiten die de lidstaten, de regio's en de Europese industrie kunnen helpen om concurrerende en innovatieve projecten voor de duurzame productie van batterijen in de EU op te zetten. Het gaat onder meer om maatregelen inzake de toegang tot grondstoffen, onderzoek en innovatie, vaardigheden en het regelgevingskader dat ervoor moet zorgen dat de op de markt gebrachte batterijen niet alleen concurrerend, hoogwaardig en veilig, maar ook duurzaam en recyclebaar zijn. Het actieplan is gebaseerd op besprekingen met belangrijke belanghebbenden uit de sector, belangstellende lidstaten en de Europese Investeringsbank.

Aan de kant van de industrie is op veel gebieden al aanzienlijke vooruitgang geboekt.

EU-ecosysteem:

In minder dan een jaar is het Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT) ) InnoEnergy erin geslaagd een netwerk van ongeveer 260 innovatie- en industriële spelers uit alle segmenten van de waardeketen van batterijen te mobiliseren en sturen. Deze belangrijke actoren hebben toegezegd om te investeren in acties en projecten die zij gezamenlijk hebben aangemerkt als topprioriteit, variërend van de productie van cellen, second-life batterijen, milieukeur, beperking van de koolstofvoetafdruk in de industrie, een clearinghouse voor recycling van batterijen, netintegratie van elektrische voertuigen en nauwere samenwerking tussen universiteiten en bedrijven bij het opzetten van relevante onderwijs- en opleidingsprogramma's.

Productieprojecten:

materiaal voor batterijen

• - 

  Umicore heeft in juni 2018 een grote investering aangekondigd in het Poolse Nysa voor de productie van kathodematerialen. De fabriek zal gebruikmaken van geavanceerde technologieën en de eerste leveringen zijn gepland voor eind 2020.Daarnaast zal er in België een nieuwe proceskenniscentrum worden gebouwd waar zeer efficiënte productietechnologieën worden ontwikkeld en voor brede toepassing worden voorbereid.
• - 

  BASF is een sterke speler op de markt voor batterijmaterialen. De onderneming verwacht dat de markt voor lithium-ionbatterijen snel groeit is van plan om de productiecapaciteit in Europa te verhogen.
• - 

  Solvay werkt aan de ontwikkeling van geavanceerde elektrolyten en bindmiddelen en scheiders voor elektroden die nodig zijn voor zeer efficiënte batterijen. Het bedrijf overweegt om een fabriek in Europa te bouwen.

Batterijcellen

• - 

  Er wordt een demonstratielijn gebouwd in een project dat onder leiding staat van het Zweedse Northvolt (met een lening van 52,5 miljoen euro van de Europese Investeringsbank).

  De productie begint in de tweede helft van 2019.Northvolt heeft ook een vergunning gekregen om een grootschalige installatie te bouwen in het Zweedse Skellefteå. Het is de bedoeling de productie op te voeren tot 32 GWh in 2023.

• - 

  De BMW-groep, Northshivolt en Umicore hebben een gezamenlijk technologisch consortium gevormd om nauw samen te werken aan de verdere ontwikkeling van een volledige en duurzame waardeketen voor batterijcellen voor elektrische voertuigen in Europa.
• - 

  Het batterijbedrijf SAFT heeft in februari 2018 een consortium aangekondigd waaraan onder meer Solvay, Umicore en Manz deelnemen. Het doel is batterijcellen te ontwikkelen en te produceren, te beginnen met geavanceerde Li-ion-technologie, in een later stadium gevolgd door Li-ion-vastestofbatterijen.
• - 

  Siemens werkt samen met de hele waardeketen voor de productie van cellen. Deze samenwerking is gericht op het oplossen van fabricageproblemen. Verder is onlangs een proefproject van start gegaan voor de eerste volautomatische en gedigitaliseerde productielijnen in Europa.
• - 

  Bedrijven en onderzoeksinstellingen in Duitsland streven ernaar om te zijner tijd de productie van batterijcellen in Duitsland op te zetten.
• - 

  Andere EU-bedrijven zijn ook bezig installaties te bouwen voor de productie van batterijcellen, met name voor de opslag van energie (FAAM in Italië en MES in Tsjechië).

Deze lijst van aangekondigde productieprojecten en investeringen is geenszins volledig.

De Commissie is begonnen met de snelle uitvoering van het strategische actieplan voor batterijen. Er worden momenteel belangrijkste acties uitgevoerd:

• - 

  Het regelgevingskader - de werkzaamheden voor een nieuwe verordening inzake ecologisch ontwerp vorderen snel. Het doel is prestatie- en duurzaamheidscriteria vast te stellen waaraan batterijen moeten voldoen om in de EU in de handel te kunnen worden gebracht.De voorbereidende studie wordt momenteel opgesteld en op 20 december zal in Brussel een eerste openbare raadpleging van belanghebbenden worden gehouden. In het kader van het ecologisch ontwerp van batterijen heeft het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Commissie vandaag ook de resultaten gepubliceerd van een enquête over normen op het gebied van batterijen. Verder is de publicatie van het verslag van de Commissie over de evaluatie van de Europese batterijenrichtlijn vóór het einde van het jaar gepland. Het verslag heeft onder meer betrekking op de inzameling van afgedankte batterijen, de in de EU bereikte recyclingniveaus en de etiketteringsregeling. De resultaten van de studie ter ondersteuning van de evaluatie zullen eind oktober beschikbaar worden gesteld.
• - 

  Grondstoffen - op 14 november vindt in Brussel een conferentie op hoog niveau over grondstoffen plaats. Daar worden aanbevelingen gepresenteerd op basis van een dialoog die de Commissie met de lidstaten op gang heeft gebracht over grondstoffen voor batterijen met het oog op de ontwikkeling van aantrekkelijke randvoorwaarden voor de opsporing, de winning en de recycling van batterijgrondstoffen in Europa. De Commissie roept de industrie op om te zorgen voor meer capaciteit voor de raffinage van grondstoffen in de EU.
• - 

  Interregionaal partnerschap inzake batterijen - tijdens een workshop op 8 oktober is een interregionaal partnerschap inzake batterijen opgezet. Slovenië heeft voorgesteld om samen met in totaal zeven regio's het voortouw te nemen wat betreft geavanceerde materialen. Dit partnerschap krijgt steun van speciale teams die binnen de Commissie zijn opgericht en kan ook profiteren van externe adviesdiensten om meer vaart te zetten achter activiteiten op het gebied van schaalvergroting en commercialisering. Een ander door Lombardije beheerd partnerschap op het gebied van de ontmanteling en herfabricage van batterijen is reeds goed gevorderd met de oprichting van een netwerk van proefinstallaties voor recycling. Gezien hun respectieve sterke punten hebben steeds meer regio's belangstelling om aan deze partnerschappen deel te nemen. Er wordt steun gegeven uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO).
• - 

  Onderzoek - op 24 januari 2019 gaat de uitnodiging tot het indienen van voorstellen op het gebied van batterijen van start met een totaal budget van 114 miljoen EUR uit het EU-programma voor onderzoek en innovatie Horizon 2020, waarmee ook wordt bijgedragen tot de doelstellingen van de Europese alliantie voor batterijen. In 2020 worden er aanvullende thema's voor projecten betrekking tot batterijen gepubliceerd met een totaal budget van 70 miljoen euro. Voor het volgende meerjarig financieel kader is de Commissie van plan om binnen het programma Horizon Europa een partnerschap op het gebied van batterijen voor te stellen. Daarnaast wordt momenteel een nieuw Europees technologie- en innovatieplatform opgericht. Het doel is vorderingen te maken op het gebied van prioriteiten binnen het onderzoek naar batterijen, langetermijnvisies vast te stellen, een strategische onderzoeksagenda uit te stippelen en stappenplannen uit te werken. Het bedrijfsleven, de onderzoeksgemeenschap en de lidstaten geven leiding aan dit platform.
• - 

  Vaardigheden - In het kader van het programma Erasmus+ zal eind oktober 2018 de volgende uitnodiging tot het indienen van voorstellen betreffende de allianties voor sectorspecifieke vaardigheden worden gepubliceerd, waarmee uitvoering wordt gegeven aan de blauwdruk voor sectorale samenwerking op het gebied van vaardigheden. Deze nieuwe oproep zal betrekking hebben op zes sectoren, waaronder "batterijen voor elektromobiliteit". Met de geselecteerde allianties in het kader van de blauwdruk worden tekorten aan vaardigheden en toekomstige behoeften aan vaardigheden in de sector geïnventariseerd, wordt een sectorale vaardighedenstrategie ontwikkeld, worden Europese professionele kernprofielen en Europese kernprogramma's voor beroepsopleidingen opgesteld en wordt een actieplan uitgestippeld voor de uitvoering op nationaal of regionaal niveau.

Achtergrond

Vicevoorzitter Šefčovič heeft in oktober 2017 samen met de lidstaten en het bedrijfsleven het startschot gegeven voor de Europese alliantie voor batterijen. Het platform zorgt voor samenwerking tussen de Europese Commissie, belangstellende EU-landen, de Europese Investeringsbank en meer dan 260 belanghebbenden op het gebied van industrie en innovatie. Doel is in Europa een competitieve, innovatieve en duurzame waardeketen tot stand te brengen waarvan duurzame batterijcellen de kern vormen. Europa moet in de wereldwijde wedloop snel handelen om technologische afhankelijkheid van onze concurrenten te voorkomen en te profiteren van de banen, de groei en het investeringspotentieel van batterijen. Volgens de beschikbare prognoses kan de batterijmarkt vanaf 2025 een volume van 250 miljard euro per jaar bereiken. Om alleen de vraag van de EU te dekken, zijn volgens conservatieve ramingen minstens 20 "gigafabrieken" (grootschalige faciliteiten voor de productie van cellen) in Europa nodig. De omvang en de snelheid van de noodzakelijke investeringen vereisen een gecombineerde inspanning om deze industriële uitdaging aan te pakken.

Tot dusver zijn de belangrijkste resultaten van de Europese alliantie voor batterijen het in mei 2018 aangenomen strategische actieplan voor batterijen en de aangekondigde industriële investeringen op het gebied van batterijmaterialen en batterijcellen. Het actieplan (een onderdeel van het derde pakket "Europa in beweging", de ambitieuze agenda van de commissie-Juncker voor de modernisering van de mobiliteit) omvat een reeks robuuste maatregelen op het gebied van kritieke grondstoffen, EU-onderzoek en -innovatie en regelgevingsvereisten om het concurrentievermogen van onze bedrijven te ondersteunen.

Meer informatie

MEMO/18/6113

Website van de Europese alliantie voor batterijen

Website van Europe in beweging

IP/18/6114