Plastic afval en recycling in de EU: feiten en cijfers

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op woensdag 18 januari 2023.

Vergroot deze afbeelding: Infografiek over plastic afval en recycling in Europa

Bijna een derde van het plastic afval wordt in Europa gerecycleerd. Ontdek meer feiten en cijfers over plastic afval en de recycling in de EU in onze infografiek.

De productie van plastic is in enkele decennia exponentieel gegroeid, van 1,5 miljoen ton in 1950 tot 359 miljoen ton in 2018 wereldwijd. Daarmee is de hoeveelheid plastic afval ook ernstig toegenomen.

De EU neemt al maatregelen om de hoeveelheid plastic afval te verminderen, maar wat gebeurt er met het afval dat ondanks alle inspanningen ontstaat? En hoe kunnen de recyclingpercentages van plastic worden verhoogd?

Bekijk de EU-maatregelen inzake plastic afval.

Verwerking van plastic afval in Europa

In Europa is energieterugwinning de meest gebruikte manier om plastic afval af te voeren, gevolgd door recycling. Ongeveer 25 procent van al het geproduceerde plastic afval wordt gestort.

De helft van het ingezamelde plastic voor recycling wordt geëxporteerd om te worden verwerkt in landen buiten de EU. Redenen voor de export zijn een gebrek aan capaciteit, technologie of financiële middelen om het afval lokaal te behandelen. De EU-uitvoer van afvalstoffen naar niet-EU-landen bedroeg in 2020 32,7 miljoen ton. Het grootste deel van het verscheepte afval bestaat uit ijzerhoudend en niet-ijzerhoudend metaalschroot en uit papier-, plastic-, textiel- en glasafval en gaat voornamelijk naar Turkije, India en Egypte.

Voorheen werd een aanzienlijk deel van het geëxporteerde plastic afval naar China verscheept, maar door recente beperkingen op de invoer van plastic afval in China zal de EU-export waarschijnlijk verder afnemen. Dit brengt het risico met zich mee van meer verbranding en storten van plastic afval in Europa. Ondertussen probeert de EU circulaire en klimaatvriendelijke manieren te vinden om haar plastic afval te beheren.

Het lage aandeel van kunststofrecycling in de EU betekent grote verliezen voor zowel de economie als het milieu. Naar schatting gaat 95 procent van de waarde van kunststof verpakkingsmateriaal na een korte cyclus van eerste gebruik verloren aan de economie.

Wereldwijd schatten onderzoekers in 2019 dat de productie en verbranding van plastic meer dan 850 miljoen ton broeikasgassen in de atmosfeer heeft gepompt. Tegen 2050 zou die uitstoot kunnen oplopen tot 2,8 miljard ton, waarvan een deel vermeden kan worden door betere recycling.

Lees meer over afvalbeheer in de EU.

Problemen met de recycling van plastic

De belangrijkste problemen bij het recyclen van plastic zijn de kwaliteit en prijs van het gerecycleerde product, vergeleken met niet-gerecycleerd materiaal. Plasticverwerkers hebben grote hoeveelheden gerecycled plastic nodig, vervaardigd volgens strikt gecontroleerde specificaties en tegen een concurrerende prijs.

Aangezien plastic gemakkelijk kunnen worden aangepast aan de behoeften (functioneel of esthetisch) van de fabrikant, bemoeilijkt de diversiteit van de weggegooide plastic het recyclingproces, waardoor het duurder wordt en dit heeft gevolgen voor de kwaliteit van het gerecycleerde plastic. Als gevolg hiervan was de vraag naar gerecycleerde plastic in 2018 slechts goed voor 6 procent van de vraag naar plastic in Europa.

EU-oplossingen om het recyclingpercentage van plastic te verhogen

In juni 2019 heeft de EU nieuwe regels aangenomen om het probleem van plastic zwerfvuil op zee aan te pakken, door een reeks maatregelen in te voeren met betrekking tot de top 10 van plastic voor eenmalig gebruik die op de Europese stranden wordt aangetroffen, en visgerei. Het omvat een doelstelling voor 25% gerecycleerde inhoud in plastic flessen tegen 2025 en 30% tegen 2030.

Lees meer over hoe de EU tegen 2050 een circulaire economie wil bereiken.

In november 2022 heeft de Commissie nieuwe EU-regels voor verpakkingen voorgesteld. Het omvat voorstellen om het ontwerp van verpakkingen te verbeteren, zoals duidelijke etikettering, om hergebruik en recycling te bevorderen, en roept op tot een overgang naar biologische, biologisch afbreekbare en composteerbare kunststoffen.

Als onderdeel van de Green Deal moet in 2030 55 procent van het plastic verpakkingsafval worden gerecycled. Dit zou een beter ontwerp voor recycleerbaarheid impliceren, maar Europarlementariërs zijn van mening dat er ook maatregelen nodig zijn om de markt voor gerecycled plastic te stimuleren.

Deze maatregelen omvatten:

Verder riep het Parlement de Europese Commissie op om actie te ondernemen tegen microplastics.

In januari 2023 heeft het Parlement gestemd over zijn standpunt inzake regels voor het vervoer van afval, die hergebruik en recycling moeten stimuleren en vervuiling moeten verminderen. EP-leden eisen dat de uitvoer van plastic afval naar niet-OESO-landen moet worden verboden, terwijl dergelijke uitvoer naar OESO-landen binnen 4 jaar geleidelijk moet worden stopgezet.

Meer informatie

Productinformatie

REF.: 20181212STO21610