Akkoord over digitale regels auteursrecht bereikt

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op donderdag 14 februari 2019.

Een akkoord over nieuwe copyrightregels versterkt creatievelingen en nieuwsagentschappen in hun onderhandelingen met grote internetbedrijven. Ook de vrije meningsuiting blijft beschermd.

Het akkoord dat de Raad van Ministers en het Parlement met elkaar afsloten zorgt ervoor dat de rechten en plichten inzake copyrightregels ook gelden op het internet. De nieuwe regelgeving treft bekende spelers, zoals YouTube, Facebook en Google News.

Daarnaast zorgt de wetgever ervoor dat het internet nog steeds een plaats blijft voor vrije meningsuiting. Korte stukjes tekst uit nieuwsberichten mogen dus nog steeds vrij gedeeld worden, net zoals memes en GIF’s.

Grote internetspelers moeten inkomsten delen met artiesten en journalisten

Met dit akkoord worden de rechten van bepaalde groepen, zoals muzikanten, artiesten, auteurs en nieuwsagentschappen versterkt. Zo staan zij in een sterkere onderhandelingspositie om betere vergoedingen af te dwingen wanneer hun werk zijn weg vindt naar internetplatformen.

Vrije meningsuiting blijft gevrijwaard

Het delen van korte stukjes uit nieuwsberichten zal geen afbreuk doen aan de rechten van de uitgever ervan. Het akkoord voorziet echter dat deze vrijstelling niet kan misbruikt worden door bepaalde nieuws-aggregators (nieuwssites die geen eigen content aanbieden maar deze elders verzamelen). Een kort nieuwsbericht mag dus nog steeds getoond worden in bijvoorbeeld de newsfeed van Google News, of op Facebook, wanneer een artikel gedeeld wordt. De voorwaarde is evenwel dat het om een kort uittreksel gaat.

Veel online platformen worden niet getroffen

Het akkoord bevat ook bepaalde uitzonderingen. Zo mag er nog steeds inhoud gedeeld worden op niet-commerciële websites, zoals Wikipedia, of op open source softwareplatformen, zoals GitHub. Daarnaast zijn start-up-platformen onderhevig aan minder strenge regels.

Sterkere onderhandelingspositie voor auteurs en artiesten

Onder de nieuwe regelgeving zullen auteurs en artiesten betere - hogere - vergoedingen kunnen eisen van grote internetplatformen, als blijkt dat de oorspronkelijk overeengekomen vergoeding niet in proportie is met de inkomsten die het platform - als distributiekanaal - ervoor ontvangen heeft.

Hoe dit akkoord het status quo doorbreekt

Momenteel hebben grote internetspelers weinig reden om behoorlijke licentieovereenkomsten af te sluiten met rechtenhouders; de internetspelers argumenteren immers dat zij geen controle kunnen uitoefenen op de content die individuele gebruikers op hun platform plaatsen. Op dit moment worden deze spelers enkel verplicht om content te verwijderen indien de rechtmatige eigenaar ervan hiervoor een verzoek indient. Deze regeling creëert echter enerzijds een administratieve rompslomp voor de rechtenhouder en anderzijds garandeert dit hem/haar nog steeds geen eerlijk inkomen. Door grote internetspelers verantwoordelijk te houden voor de content op hun website(s), staan rechtenhouders (zoals muzikanten, artiesten en auteurs) sterker in hun schoenen om een meer eerlijke licentieovereenkomst af te dwingen. Op die manier kunnen zij rekenen op een billijke vergoeding wanneer hun werk digitaal wordt gebruikt.

Volgende stappen

Vooraleer het akkoord van kracht wordt, moet het eerst nog worden goedgekeurd door de plenaire vergadering van het Europees Parlement en door de Raad.

Quote van de rapporteur, Axel Voss i (EVP, DE)

“Dit akkoord is een belangrijke stap de correctie van een scheefgelopen situatie waarin een handvol spelers erin geslaagd zijn om grote sommen geld te verdienen terwijl duizenden journalisten en creatieve geesten van wier werk zij afhankelijk zijn hiervoor niet beloond worden.

Daarnaast bevat dit akkoord meer dan voldoende provisies om het internet als een plaats voor vrije meningsuiting en expressie te kunnen blijven garanderen. Die provisies waren op zichzelf niet nodig, aangezien dit akkoord geen nieuwe rechten creëert voor rechtenhouders. Niettemin wilden wij tegemoetkomen aan de bezorgdheden die geuit zijn, door de vrijheid van expressie als het ware dubbel te garanderen. De ‘meme’, de ‘GIF’ en het ‘uitreksel’ zijn nu meer gevrijwaard dan ooit tevoren.

Ik ben ook tevreden dat het akkoord voorziet in bepaalde uitzonderingen voor start-up-platformen. De start-ups van vandaag zijn immers de grote spelers van morgen, en een divers landschap kan enkel bereikt worden door een grote groep van innovatieve, dynamische en jonge bedrijven.

Dit akkoord beschermt het inkomen van mensen, vrijwaart de democratie door een divers medialandschap te verdedigen, verankert de vrijheid om zich uit te drukken en promoot zowel start-ups als technologische ontwikkelingen. Het draagt bij aan de voorbereiding van het internet voor de toekomst; die toekomst bestaat uit een gedeelde ruimte waar iedereen voordeel uit haalt, en niet enkel een handvol machtige spelers”.