Evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid: de Commissie helpt de lidstaten de EU-milieuvoorschriften beter toe te passen teneinde de burgers te beschermen en hun levenskwaliteit te verbeteren - Hoofdinhoud

Een initiatief om de toepassing van het beleid en de voorschriften van de EU inzake de circulaire economie, de natuur en de biodiversiteit, de luchtkwaliteit, en de waterkwaliteit en het waterbeheer te verbeteren.

De Commissie heeft vandaag de tweede evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid gepubliceerd, een onderdeel van haar in 2016 gelanceerde initiatief om de tenuitvoerlegging van het Europese milieubeleid en de gezamenlijk overeengekomen regels in alle EU-lidstaten te verbeteren. De tenuitvoerlegging van het milieubeleid en de milieuwetgeving van de EU is niet alleen van essentieel belang voor een gezond milieu, maar biedt ook nieuwe kansen voor duurzame economische groei, innovatie en werkgelegenheid. De volledige tenuitvoerlegging van de milieuwetgeving van de EU kan ervoor zorgen dat elk jaar ongeveer 55 miljard euro wordt bespaard op ziektekosten en directe milieukosten.

Karmenu Vella, commissaris voor Milieu, Maritieme Zaken en Visserij, zei: "De Commissie-Juncker zet zich in voor een Europa dat beschermt. Voor ons is het een prioriteit dat de lucht, het water en het afvalbeheer voor onze burgers van goede kwaliteit zijn en dat ons natuurlijk kapitaal wordt beschermd. De evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid wil de lidstaten helpen dit mogelijk te maken door hun de informatie en de instrumenten te verstrekken die zij nodig hebben."

In de evaluatie wordt de situatie van het milieubeleid en de toepassing van de regels in elk EU-land geschetst en worden de oorzaken van lacunes in de tenuitvoerlegging aangegeven. De evaluatie helpt bij het vinden van oplossingen voordat problemen nijpend worden en beoogt de nationale beleidsmakers bij te staan door erop te wijzen welke prioriteiten hun aandacht vereisen. Alle lidstaten hebben gebruikgemaakt van het in 2017 opgezette peer­to­peerprogramma (EIR P2P), dat wil bevorderen dat de milieuautoriteiten van elkaar leren.

Het pakket omvat 28 landverslagen over de stand van zaken bij de tenuitvoerlegging van de EU-milieuwetgeving en mogelijkheden voor verbetering in elke lidstaat, en een mededeling waarin conclusies worden getrokken en gemeenschappelijke tendensen op EU-niveau worden vastgesteld, en voor alle lidstaten aanbevelingen voor verbeteringen en belangrijke prioritaire acties worden gedaan.

Stand van zaken op de belangrijkste beleidsterreinen

Uit de evaluatie blijkt dat achttien lidstaten nog steeds te kampen hebben met hoge emissieniveaus van stikstofoxide (NOx) en dat vijftien landen de emissies van deeltjes (PM_2,5 en PM₁₀) verder moeten verminderen. Gezien de gevolgen van luchtverontreiniging voor de gezondheid, heeft de Commissie overeenkomstig haar mededeling van mei 2018 "Een Europa dat beschermt: Schone lucht voor iedereen" niet alleen gerichte handhavingsacties uitgevoerd, maar heeft zij met verschillende EU-landen ook een dialoog over schone lucht gevoerd.

Hoewel het algemene beleidskader voor de circulaire economie is versterkt, blijft afvalpreventie voor alle lidstaten een belangrijke uitdaging. Wat afvalbeheer betreft, liggen negen landen op schema en hebben er vijf de recyclingdoelstellingen al gehaald, maar lopen veertien landen het risico het voor 2020 gestelde doel inzake de recycling van stedelijk afval niet te halen. Goede en efficiënte systemen voor afvalbeheer vormen een hoeksteen van onze circulaire economie.

Wat water betreft, moet nog veel worden gedaan om de doelstellingen van de waterrichtlijnen, en met name een goede toestand van onze waterlichamen in 2027, volledig te verwezenlijken. In twee derde van de lidstaten wordt stedelijk afvalwater nog steeds niet goed behandeld. Om deze doelstellingen te bereiken zijn meer investeringen nodig en de EU-fondsen zullen de uitvoeringsinspanningen blijven ondersteunen.

Wat de bescherming van de natuur en de biodiversiteit betreft, is het Natura 2000-netwerk te land en ter zee verder uitgebreid. De EU heeft haar doelstelling om tegen 2020 10 % van haar kust- en mariene gebieden als beschermde mariene gebieden aan te wijzen, zoals vastgelegd in het Verdrag inzake biologische diversiteit, al bereikt. Toch moeten de meeste lidstaten meer inspanningen leveren voor de voltooiing en het beheer van het Natura 2000-netwerk.

Wat de klimaatverandering betreft, hebben de lidstaten veel vooruitgang geboekt bij de toepassing van de EU-klimaatwetgeving, en de doelstellingen voor 2020 zullen naar verwachting worden gehaald. Als we willen voldoen aan onze internationale verplichtingen op grond van de Overeenkomst van Parijs en de ergste gevolgen van de klimaatverandering willen voorkomen, zullen de inspanningen in alle lidstaten en op EU-niveau echter moeten worden opgevoerd.

De evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid heeft een nieuw instrument - het peer-to-peerprogramma - gecreëerd om de milieuautoriteiten van verschillende lidstaten te stimuleren om over de grenzen heen van elkaars ervaringen te leren. Sinds dat programma van start is gegaan, zijn alle lidstaten betrokken geweest bij minstens één evenement op het gebied van de circulaire economie, de luchtkwaliteit, de regelgeving inzake hout, de natuur en de biodiversiteit, en de waterkwaliteit.

In het kader van de evaluatie worden ook enkele faciliterende factoren beoordeeld die de tenuitvoerlegging drastisch kunnen verbeteren, bijvoorbeeld het milieubeheer. De Commissie roept de lidstaten op de milieudoelstellingen beter te integreren in andere beleidsdoelstellingen, de efficiëntie en doeltreffendheid van het openbaar bestuur te verbeteren en transparanter te zijn bij het verstrekken van milieu-informatie. Er is ook ruimte om de regionale en lokale autoriteiten en andere belanghebbenden meer te betrekken bij het aanpakken van de belangrijkste uitdagingen op het gebied van de tenuitvoerlegging.

Achtergrond

Het eerste pakket van de evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid werd aangenomen in februari 2017. De evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid ligt in de lijn van het beleid van de Commissie inzake betere regelgeving, en is gericht op de verbetering van de uitvoering van bestaande wetgeving en bestaand beleid. Sinds de goedkeuring ervan hebben veel lidstaten een nationale dialoog over de tenuitvoerlegging van het milieubeleid georganiseerd betreffende de in hun verslagen vastgestelde prioritaire thema's. In veel gevallen zijn daarbij regionale en lokale autoriteiten en de belangrijkste belanghebbenden betrokken. Wanneer gezamenlijk overeengekomen regels niet naar behoren worden uitgevoerd, kan de Commissie gerechtelijke stappen ondernemen. Om dat te vermijden, werkt de Commissie via het proces van de evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid met de lidstaten samen om hen in staat te stellen het milieubeleid en de milieuwetgeving beter toe te passen.

Meer informatie

Mededeling en bijlage

28 landverslagen en informatiebladen

Werkdocument van de diensten van de Commissie met de beleidsachtergrond

Website over de evaluatie van de tenuitvoerlegging van het milieubeleid

IP/19/1934