Voorjaarspakket 2019 van het Europees Semester: Commissie doet aanbevelingen voor de lidstaten om duurzame en inclusieve groei te stimuleren

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 5 juni 2019.

De Commissie presenteert vandaag de landspecifieke aanbevelingen 2019, waarin zij alle lidstaten economische beleidsrichtsnoeren voor de volgende 12 tot 18 maanden geeft. De Commissie beveelt ook aan de buitensporigtekortprocedure ten aanzien van Spanje af te sluiten en neemt in het kader van het stabiliteits- en groeipact een aantal documenten aan.

De Europese economie groeit voor het zevende jaar op rij, en die expansie zal in 2020 waarschijnlijk aanhouden, met groeiende economieën in alle lidstaten, ondanks de minder gunstige omstandigheden en de wereldwijde onzekerheid. Het aantal mensen met een baan staat op een recordpeil en de werkloosheid is nog nooit zo laag geweest. Tegelijkertijd bestaan er nog steeds aanzienlijke verschillen tussen landen, regio's en bevolkingsgroepen. Daarom roept de Commissie de lidstaten op voort te bouwen op de vorderingen van de afgelopen jaren. Doeltreffende hervormingen, in combinatie met goed gerichte investeringsstrategieën en een verantwoord begrotingsbeleid, vormen nog steeds een succesvol kompas bij de modernisering van de Europese economie.

Valdis Dombrovskis i, vicevoorzitter, bevoegd voor Euro en Sociale Dialoog, ook belast met Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie: "Het Europees Semester heeft een echte bijdrage geleverd om de economische en sociale situatie in Europa te verbeteren. Toch zijn sommige belangrijke uitdagingen nog niet van de baan, en de risico's voor de economische vooruitzichten worden alsmaar groter. Het is zorgelijk dat we het hervormingselan in sommige landen zien verzwakken. We roepen de lidstaten op met nieuwe energie onze economieën veerkrachtiger te maken en groei te ondersteunen die zowel duurzaam als inclusief is. Beter gerichte investeringen kunnen aan deze doelstellingen een belangrijke bijdrage leveren."

Marianne Thyssen i, commissaris voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit: "Deze Commissie heeft hard gewerkt om te bouwen aan een eerlijker Europa, een duurzaam en inclusief Europa, een Europa dat niemand in de steek laat. In de Europese pijler van sociale rechten zijn voor alle burgers van de EU beginselen en rechten vastgesteld. Daaraan moet op nationaal niveau uitvoering worden gegeven. Werk is volop in verandering en het is dan ook van essentieel belang dat de lidstaten daarop inspelen met hervormingen in initieel onderwijs en permanente educatie, arbeidsmarkten en sociale bescherming."

Pierre Moscovici i, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane: "Met dit laatste voorjaarspakket van ons mandaat bevestigen we opnieuw onze belofte om het stabiliteits- en groeipact op een intelligente manier toe te passen. We baseren onze beslissingen dus niet op een mechanische of legalistische toepassing van de regels, maar we gaan na of die goed zijn voor groei, banen en degelijke overheidsfinanciën. Uit onze resultaten blijkt dat dit de juiste aanpak is: de overheidsfinanciën vertonen een geleidelijke verbetering zonder dat de groei wordt ondermijnd. We benadrukken ook vandaag dat sommige landen hun inspanningen tegen agressieve fiscale planning moeten voortzetten, en indien nodig verder opvoeren, opdat alle belastingbetalers billijk behandeld worden."

De landspecifieke aanbevelingen 2019

De aanbevelingen van vandaag bieden de lidstaten richtsnoeren om adequaat te reageren op aanhoudende en nieuwe uitdagingen en om resultaten te boeken met betrekking tot hun gezamenlijke kernbeleidsdoelstellingen. De inhoud van de aanbevelingen weerspiegelt de algemene prioriteiten van de Jaarlijkse groeianalyse 2019 en de in november uitgebrachte aanbeveling van 2019 over het economisch beleid van de eurozone. De aanbevelingen bouwen voort op de gedetailleerde analyse van de in februari gepubliceerde landverslagen en de beoordeling van de in april voorgestelde nationale programma's. Door de vertraging van de wereldwijde groei is het des te noodzakelijker structurele hervormingen uit te voeren, en voorrang te verlenen aan hervormingen die gericht zijn op duurzame en inclusieve groei. De lidstaten zouden in lijn met de Europese pijler van sociale rechten de sociale convergentie moeten bevorderen. In overeenstemming met de aanbeveling voor de eurozone zouden de lidstaten naar een meer symmetrisch herstel van het evenwicht in de eurozone moeten streven en hun inspanningen ter versterking van de eengemaakte markt en verdieping van de economische en monetaire unie van Europa moeten voortzetten.

In de landspecifieke aanbevelingen voor 2019 ligt de klemtoon meer op het identificeren en prioriteren van investeringsbehoeften op nationaal niveau en wordt bijzondere aandacht besteed aan de regionale en territoriale ongelijkheden. Dit is in overeenstemming met de grondige analyse van de investeringsbehoeften en knelpunten die voor elke lidstaat zijn aangegeven in de eerder dit jaar gepubliceerde landverslagen en moet dienen om prioriteiten te bepalen voor de aanwending van EU-middelen van de langetermijnbegroting van de EU, het meerjarig financieel kader 2021-2027.

Vooruitgang bij het implementeren van de aanbevelingen

Sinds de start van het Europees Semester in 2011 hebben de lidstaten ten minste enige vooruitgang geboekt met het implementeren van meer dan twee derde van alle landspecifieke aanbevelingen.

De meeste vooruitgang is geboekt in het beleid voor financiële diensten en werkgelegenheid, terwijl de implementatie van de aanbevelingen inzake de verruiming van de belastinggrondslag, gezondheidszorg en concurrentie in de dienstensector bijzonder traag verloopt.

Met het oog op de resterende economische en sociale uitdagingen en de neerwaartse risico's voor de economische vooruitzichten, is het van cruciaal belang dat hervormingen over de hele lijn beter worden geïmplementeerd om de veerkracht van de economieën van de EU te versterken.

De correctie van macro-economische onevenwichtigheden gaat door

Er wordt nog steeds vooruitgang geboekt met de correctie van macro-economische onevenwichtigheden, maar er zijn verdere beleidsmaatregelen nodig. In sommige lidstaten staan de particuliere schulden en de overheidsschulden nog steeds op een recordniveau, waardoor er minder speelruimte overblijft om negatieve schokken op te vangen. Andere lidstaten vertonen dan weer tekenen van mogelijke oververhitting die verband houdt met een dynamische groei van de huizenprijzen en de stijgende arbeidskosten per eenheid product. Alle lidstaten hebben verdere maatregelen nodig om de productiviteit de versterken, de investeringen aan te zwengelen en mogelijke groei te stimuleren.

In februari heeft de Commissie geconcludeerd dat er 13 lidstaten met onevenwichtigheden zijn (Bulgarije, Duitsland, Frankrijk, Ierland, Kroatië, Nederland, Portugal, Roemenië, Spanje en Zweden) en dat het bij drie landen om buitensporige onevenwichtigheden ging (Cyprus, Griekenland en Italië). Net als in voorgaande jaren is voor die onevenwichtigheden specifieke monitoring volgens de procedure voor macro-economische onevenwichtigheden vereist.

Richtsnoeren en besluiten op grond van het stabiliteits- en groeipact

Op basis van de beoordeling van de stabiliteits- en convergentieprogramma's van 2019 heeft de Commissie in het kader van het stabiliteits- en groeipact een aantal stappen gezet. De Commissie beveelt aan de buitensporigtekortprocedure (BTP) af te sluiten ten aanzien van Spanje. Zodra de Raad dit besluit neemt, zijn alle buitensporigtekortprocedures sinds de crisis gesloten. In 2011 bevonden 24 lidstaten zich in het corrigerende deel van het pact.

De Commissie heeft ook overeenkomstig artikel 126, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de EU (VWEU) verslagen aangenomen over België, Cyprus, Frankrijk en Italië waarin wordt nagegaan in welke mate die landen voldoen aan de criteria van het Verdrag inzake begrotingstekorten en staatsschulden. Wat betreft Italië luidt de conclusie van het verslag dat een buitensporigtekortprocedure op basis van de schuld gerechtvaardigd is.

Hongarije en Roemenië vallen respectievelijk sinds 2018 en 2017 onder de significante-afwijkingsprocedure. De Commissie heeft Hongarije en Roemenië vandaag gewaarschuwd dat er in 2018 sprake was van een significante afwijking en adviseert de Raad om een correctie van de significante afwijking aan te bevelen.

Vandaag is ook het derde verslag voor Griekenland in het kader van het raamwerk voor verscherpt toezicht dat na afloop van het macro-economisch aanpassingsprogramma van het Europees stabiliteitsmechanisme werd ingesteld, door de Commissie aangenomen. Volgens dat verslag is Griekenland sinds augustus 2018, na het programma, goed van start gegaan, maar verloopt de uitvoering van de hervormingen in Griekenland in de afgelopen maanden langzamer en wordt niet gewaarborgd dat de maatregelen stroken met de toezeggingen aan de Europese partners, waardoor de overeengekomen budgettaire doelstellingen in het gedrang komen.

Achtergrond

De landspecifieke aanbevelingen bouwen voort op de bredere prioriteiten die worden beschreven in de Staat van de Unie van de voorzitter en de jaarlijkse groeianalyse. Ze worden jaarlijks aangepast om rekening te houden met de geboekte vooruitgang en de veranderende situatie. De lidstaten van de eurozone krijgen ook aanbevelingen voor het economische beleid van de eurozone. De aanbevelingen in het kader van het Europees semester stroken met de visie op langere termijn van de Europa 2020-strategie.

Sinds deze Commissie is aangetreden heeft zij het Europees Semester op een aantal punten veranderd om het doeltreffender en relevanter te maken. Zo is bijvoorbeeld het aantal aanbevelingen verminderd en is de inhoud ervan scherper gesteld, maar wordt de lidstaten toch de ruimte geboden om op te treden in overeenstemming met hun nationale praktijken en omstandigheden. Er wordt meer nadruk gelegd op de uitdagingen die te maken hebben met de situatie van de eurozone als geheel, met inbegrip van mogelijke overloopeffecten tussen de situaties in verschillende landen. De aanbeveling voor de eurozone wordt eerder in de cyclus voorgesteld (in november) om de lidstaten in staat te stellen in hun plannen rekening te houden met het perspectief van de eurozone. In overeenstemming met de prioriteiten van de Europese pijler van sociale rechten hebben sociale overwegingen via een sociaal scorebord voorrang gekregen en zijn zij in alle stappen van de beoordeling opgenomen. Bovendien heeft de Commissie zich voor de cyclus van dit jaar geconcentreerd op de inversteringsbehoeften van elke lidstaat ter voorbereiding van de programmering van de volgende generatie EU-fondsen en om ervoor te zorgen dat hervormings- en investeringsprioriteiten op nationaal niveau goed op elkaar worden afgestemd, zodat de EU-steun zo goed mogelijk kan worden aangewend.

Daarnaast heeft de Commissie verschillende initiatieven opgezet om de dialoog te stimuleren, met belanghebbenden in contact te treden en de nationale verantwoordelijkheid voor hervormingen te versterken. Zij heeft de lidstaten geraadpleegd over de analytische delen van de landverslagen voordat deze werden bekendgemaakt. In de afgelopen maanden heeft de Commissie bijeenkomsten gehouden met nationale autoriteiten en belanghebbenden om belangrijke uitdagingen aan te pakken en na te gaan hoe deze kunnen worden omgezet in landspecifieke aanbevelingen. Parallel daarmee overlegt de Commissie regelmatig met de sociale partners en heeft ze de lidstaten uitgenodigd zich ontvankelijker op te stellen voor de bijdragen van de nationale sociale partners. De Ondersteuningsdienst voor structurele hervormingen (SRSS) van de Commissie biedt de lidstaten, op hun verzoek, ook gerichte hulp bij het opzetten en implementeren van hervormingen.

In februari heeft de Commissie als onderdeel van het winterpakket 2019 van het Europees Semester in de vorm van een landverslag een gedetailleerde analyse voorgesteld van de economische en sociale situatie van elke lidstaat.

In april hebben de lidstaten hun nationaal hervormingsprogramma en hun stabiliteitsprogramma (voor eurozonelanden) of convergentieprogramma (voor niet-eurozonelanden) voorgelegd, inclusief follow-up van het winterpakket.

De aanbevelingen van vandaag zijn gebaseerd op deze dialogen, de nationale programma's, gegevens van Eurostat en de onlangs gepubliceerde economische voorjaarsprognoses 2019 van de Commissie.

Volgende stappen

De Commissie vraagt de Raad om de landspecifieke aanbevelingen goed te keuren, en de lidstaten om die aanbevelingen volledig en tijdig te implementeren. De Commissie zal met belanghebbenden blijven samenwerken om te zorgen voor een breed draagvlak en een effectieve follow-up en implementatie. De EU-ministers moeten de landspecifieke aanbevelingen bespreken alvorens de staatshoofden of regeringsleiders van de EU deze goedkeuren. De lidstaten implementeren vervolgens de aanbevelingen via hun nationale economische en budgettaire beleid. De landspecifieke aanbevelingen en de onderliggende analyses in de landverslagen zullen tevens dienen als analytische basis voor het programmeren van de middelen van het cohesiebeleid van de EU in 2021-2027.

Meer informatie:

Memo over het voorjaarspakket 2019 van het Europees Semester

Overkoepelende mededeling over de landspecifieke aanbevelingen 2019

Landspecifieke aanbevelingen 2019

Intrekking van de buitensporigtekortprocedure ten aanzien van Spanje

Verslagen op grond van artikel 126, lid 3, VWEU voor België, Cyprus, Frankrijk en Italië

Procedure wegens significante afwijking voor Hongarije en Roemenië

Derde verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland

EPSAS Progress Report 2019

Factsheet (EN): Situation under the Macroeconomic Imbalances Procedure and the Stability and Growth Pact

Factsheet (EN): Overview of policy areas covered in the country-specific recommendations 2019

Factsheet (EN): Overview of country-specific recommendations implementation

Factsheet (EN): Key employment and social figures

European Economic Forecast Spring 2019

European Semester timeline

Aanbeveling voor de eurozone 2019

Winterpakket 2019 van het Europees Semester

Najaarspakket 2018 van het Europees Semester:

Europese pijler van sociale rechten

The EU Economic Governance Explained

Volg vicevoorzitter Dombrovskis op Twitter: @VDombrovskis

Volg commissaris Thyssen op Twitter: @mariannethyssen

Volg commissaris Moscovici op Twitter: @Pierremoscovici

Volg DG ECFIN op Twitter: @ecfin

IP/19/2813

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail