Commissie opent nieuwe diepgaande onderzoeken naar individuele fiscale rulings in verband met Belgische steunregeling

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 16 september 2019.

De Europese Commissie i heeft afzonderlijke diepgaande onderzoeken geopend om na te gaan of fiscale rulings in verband met "overwinst" die door België aan 39 multinationale ondernemingen zijn afgegeven, aan die ondernemingen een oneerlijk voordeel hebben toegekend ten opzichte van hun concurrenten, wat in strijd is met de staatssteunregels van de EU i.

De openingsbesluiten van vandaag komen er na de nietigverklaring door het Gerecht in februari 2019 van het besluit van januari 2016, waarin de Commissie had vastgesteld dat diezelfde fiscale rulings deel uitmaakten van een Belgische steunregeling, die op grond van de staatssteunregels van de EU i verboden was. Het Gerecht heeft zich niet uitgesproken over de vraag of de fiscale vrijstellingen van "overwinst" verboden staatssteun i vormen, maar stelde vast dat de Commissie het bestaan van een regeling niet had aangetoond. Dit betekent dat, volgens het Gerecht, i de verenigbaarheid van de fiscale rulings met de staatssteunregels van de EU individueel moet worden beoordeeld. Daarom opent de Commissie nu afzonderlijke diepgaande onderzoeken naar de individuele fiscale rulings. Tegelijkertijd heeft de Commissie tegen het arrest van het Gerecht hoger beroep ingesteld bij het Hof van Justitie i van de EU om verdere verduidelijking te krijgen over het bestaan van een steunregeling. Deze beroepsprocedure is aan de gang.

Commissaris Margrethe Vestager i, bevoegd voor mededingingsbeleid: "Alle ondernemingen moeten hun eerlijk aandeel aan belastingen betalen. We maken er bezwaar tegen dat het Belgische fiscale systeem van "overwinst" alleen aan bepaalde multinationale ondernemingen forse belastingverminderingen toekende, terwijl die belastingverminderingen niet beschikbaar waren voor ondernemingen in een vergelijkbare situatie. Nu het Gerecht zijn visie heeft gegeven, hebben we besloten afzonderlijke staatssteunonderzoeken te openen om de fiscale rulings te beoordelen. We wachten ook nog op verdere verduidelijking van het Hof van Justitie van de EU over het bestaan van een steunregeling.”

De diepgaande onderzoeken hebben betrekking op individuele fiscale rulings in verband met "overwinst" die tussen 2005 en 2014 door België zijn afgegeven aan 39 Belgische ondernemingen die deel uitmaken van multinationale groepen (zie nadere gegevens hieronder). De meeste van die multinationale groepen hebben hun hoofdvestiging in Europa.

De Belgische wetgeving inzake vennootschapsbelasting heeft als uitgangspunt dat ondernemingen worden belast op de winst die zij daadwerkelijk met activiteiten in België hebben gemaakt. Op grond van de Belgische fiscale rulings in verband met "overwinst" mochten multinationale entiteiten in België op grond van artikel 185, § 2, onder b), van het Wetboek van Inkomstenbelastingen hun verschuldigde vennootschapsbelasting verminderen met zogenaamde "overwinst" die zou voortkomen uit het voordeel van het behoren tot een multinationale groep. Die voordelen waren bijvoorbeeld synergieën, schaalvoordelen, reputatie, klanten- en leveranciersnetwerken of toegang tot nieuwe markten. In de praktijk leidden de rulings er doorgaans toe dat meer dan 50 % en in sommige gevallen zelfs tot 90 % van de boekhoudkundige winst van die ondernemingen van belasting was vrijgesteld.

De Commissie stelt zich voorlopig op het standpunt dat de onderzochte fiscale rulings, door "overwinst" uit de belastbare grondslag van de begunstigden te halen, het Belgische Wetboek van Inkomstenbelastingen op selectieve wijze verkeerd hebben toegepast. De Commissie maakt er met name bezwaar tegen dat de fiscale rulings eenzijdige neerwaartse aanpassingen van de belastbare grondslag van de begunstigden bekrachtigden, hoewel de wettelijke voorwaarden daarvoor niet waren vervuld. Voorts maakt de Commissie er bezwaar tegen dat de Belgische praktijk van fiscale rulings in verband met "overwinst" ten gunste van bepaalde ondernemingen, kan hebben geleid tot benadeling van bepaalde andere Belgische ondernemingen die een dergelijke ruling niet kregen of niet konden krijgen.

De fiscale rulings kunnen daardoor de 39 multinationale ondernemingen een selectief voordeel hebben toegekend, in de vorm van forse belastingverminderingen.

Nu de diepgaande onderzoeken zijn geopend, krijgen België en belanghebbenden de gelegenheid om opmerkingen in te dienen. De uitkomst van het onderzoek staat nog niet vast.

Ondernemingen waarop de onderzoeken betrekking hebben

  • Luciad NV SA.53964
  • BASF Antwerpen NV SA.53965
  • EVAL Europe NV SA.53966
  • BP Aromatics Limited NV SA.53967
  • The Heating Company BVBA SA.53968
  • British American TobaccoCoordination Center VOF SA.53969
  • Evonik Oxeno Antwerpen NV en “NewCo” SA.53970
  • Nomacorc SA SA.53971
  • Delta Light NV SA.53972
  • Henkel Electronic Materials (Belgium) NV SA.53973
  • Puratos NV SA.53974
  • Omega Pharma International NV SA.53975
  • LMS International NV SA.53976
  • Noble International Europe BVBA SA.53977
  • Trane BVBA SA.53978
  • VF Europe BVBA SA.53979
  • St. Jude Medical Coordination Center BVBA SA.53980
  • Soudal NV SA.53981
  • Ontex BVBA SA.53982
  • Atlas Copco Airpower NV SA.53983
  • Belgacom International Carrier Services NV SA.53984
  • Dow Corning Europe NV/SA SA.53985
  • Capsugel Belgium NV SA.53986
  • Kinepolis Group NV SA.53987
  • Pfizer Animal Health SA / Zoetis Belgium SA SA.53988
  • Anheuser-Busch Inbev NV / Ampar BVBA SA.53989
  • Flir Systems Trading Belgium BVBA SA.53990
  • Wabco Europe BVBA SA.53991
  • Celio International NV/SA SA.53992
  • Magnetrol International NV SA.53993
  • Ansell Healthcare Europe NV SA.53994
  • Esko-Graphics BVBA SA.53995
  • Victaulic Europe BVBA SA.53996
  • Astra Sweets NV SA.53997
  • Mayekawa Europe NV SA.53998
  • Tekelec International SPRL SA.53999
  • Bridgestone Europe NV SA.54000
  • Chep Equipment Pooling NV SA.54001
  • Knauf Insulation SPRL SA.54002

Achtergrond van het onderzoek van de Commissie naar de Belgische fiscale vrijstelling van "overwinst"

In januari 2016 concludeerde de Commissie na een diepgaand onderzoek dat de vrijstellingen van "overwinst" die door België door middel van fiscale rulings waren toegekend, een steunregeling vormden die op grond van de staatssteunregels van de EU verboden was. Op basis daarvan gelastte de Commissie België de steun voor de ondernemingen die van dat systeem hadden geprofiteerd, terug te vorderen.

In februari 2019 heeft het Gerecht het besluit van de Commissie nietig verklaard. Het Gerecht stelde vast dat de Commissie het bestaan van een steunregeling niet had aangetoond. De Commissie is tegen dit oordeel in beroep gegaan bij het Hof van Justitie van de EU. In zijn arrest heeft het Gerecht geen uitspraak gedaan over de vraag of de fiscale vrijstellingen van "overwinst" verboden staatssteun vormden. Het Gerecht heeft uitdrukkelijk bevestigd dat het tot de bevoegdheid van de Commissie uit hoofde van de staatssteunregels behoort om na te gaan of fiscale maatregelen waardoor de belastbare grondslag van een belastingplichtige onderneming wordt verminderd, een selectief voordeel vormen. Voorts was het van oordeel dat de door België verleende fiscale vrijstellingen van "overwinst" niet bleken te stroken met de doelstelling dubbele belasting te voorkomen.

Achtergrond van de staatssteunonderzoeken van de Commissie op het gebied van belastingen

Fiscale rulings vormen als zodanig geen probleem in het kader van de staatssteunregels van de EU, als daarin alleen wordt bevestigd dat fiscale regelingen tussen ondernemingen van dezelfde groep voldoen aan de relevante belastingwetgeving. Fiscale rulings waarbij aan specifieke ondernemingen een selectief voordeel wordt toegekend, kunnen de mededinging in de eengemaakte markt echter verstoren, wat in strijd is met de EU-staatssteunregels.

Sinds juni 2013 toetst de Commissie individuele fiscale rulings of rulings die in het kader van fiscale regelingen van de lidstaten zijn afgegeven, aan de staatssteunregels van de EU. In december 2014 breidde zij dit informatieonderzoek uit tot alle lidstaten.

De Commissie heeft al de volgende onderzoeken naar fiscale rulings afgerond:

  • In oktober 2015 concludeerde de Commissie dat Luxemburg en Nederland selectieve belastingvoordelen hadden toegekend aan Fiat respectievelijk Starbucks. Naar aanleiding van deze besluiten vorderde Luxemburg 23,1 miljoen euro terug van Fiat, en Nederland 25,7 miljoen euro van Starbucks.
  • In augustus 2016 concludeerde de Commissie dat Ierland Apple onverschuldigde belastingvoordelen had toegekend, waarna Ierland 14,3 miljard EUR terugvorderde.
  • In oktober 2017 concludeerde de Commissie dat Luxemburg Amazon onverschuldigde belastingvoordelen had toegekend, waarna Luxemburg 282,7 miljoen EUR terugvorderde.
  • In juni 2018 concludeerde de Commissie dat Luxemburg Engie onverschuldigde belastingvoordelen had toegekend, waarna Luxemburg 123 miljoen EUR terugvorderde.
  • In september 2018 stelde de Commissie vast dat het niet heffen van belastingen op bepaalde winsten van McDonald's in Luxemburg geen verboden staatssteun vormde, omdat dit in lijn was met nationale belastingwetten en het dubbelbelastingverdrag tussen Luxemburg en de VS.
  • In december 2018 concludeerde de Commissie dat Gibraltar voor ongeveer 100 miljoen EUR onverschuldigde belastingvoordelen had toegekend aan verschillende multinationals, door middel van een vrijstellingsregeling inzake vennootschapsbelasting en vijf fiscale rulings. De terugvorderingsprocedure is aan de gang.
  • In april 2019 concludeerde de Commissie dat het Verenigd Koninkrijk aan verschillende multinationals onverschuldigde belastingvoordelen toekende, door toe te staan dat bepaalde inkomsten uit groepsfinanciering die op kunstmatige wijze waren verlegd, buiten het toepassingsgebied bleven van de Britse bepalingen tot bestrijding van belastingontwijking. De terugvorderingsprocedure is nog aan de gang.

De Commissie heeft ook twee diepgaande onderzoeken lopen in verband met fiscale rulings die in Nederland zijn afgegeven aan Inter IKEA en Nike, en een onderzoek naar fiscale rulings die Luxemburg heeft afgegeven ten gunste van Huhtamäki.

De niet-vertrouwelijke versie van elk besluit wordt beschikbaar, zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost, in het Staatssteunregister op de website van het DG Concurrentie van de Commissie. Een overzicht van de recentste staatssteunbesluiten die op internet en in het EU-Publicatieblad zijn gepubliceerd, is te vinden in de elektronische nieuwsbrief State Aid Weekly e-News.

IP/19/5578

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail