10 jaar Handvest van de grondrechten: Raad bevestigt het belang van gedeelde EU-waarden

Met dank overgenomen van Raad van de Europese Unie (Raad) i, gepubliceerd op maandag 7 oktober 2019.

De Raad i heeft vandaag conclusies aangenomen ter gelegenheid van 10 jaar Handvest van de grondrechten. De conclusies bevestigen dat de Unie berust op gedeelde waarden als eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. Deze rechten vormen een hoeksteen van de Europese Unie i en moeten door alle lidstaten en de EU-instellingen ten volle in acht worden genomen.

De Raad bevestigt ook zijn vaste voornemen om de EU te laten toetreden tot het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Dat zou de bescherming van de mensenrechten in Europa nog versterken. De Raad neemt nota van de verslagen van de Commissie en het Bureau van de EU voor de grondrechten en onderkent dat er nog steeds problemen zijn op het gebied van non-discriminatie. Hij herhaalt zijn vastbeslotenheid om onverminderd werk te blijven maken van de strijd tegen alle vormen van discriminatie.

In het besef dat weinig mensen het Handvest kennen, roept de Raad de lidstaten op hun bewustmakings- en opleidings­activiteiten op te voeren voor alle belanghebbenden, onder meer beleidsmakers, ambtenaren, juristen, maar ook nationale mensenrechten­instellingen, maatschappelijke organisaties, enz. De Raad wijst ook op het e-justitieportaal als belangrijk ondersteunings­instrument ter zake, en verbindt er zich toe om op nationaal niveau thematische besprekingen en jaarlijkse gedachte­wisselingen te houden over de toepassing van het Handvest.

De Raad is tevreden met de essentiële rol die het Bureau voor de grondrechten vervult qua deskundigheid op het gebied van de grondrechten, en verzoekt de EU-instellingen en de lidstaten meer gebruik te maken van zijn diensten. Toch onderstreept de Raad dat hij voorstellen van de Commissie waardoor het Bureau nog efficiënter zou kunnen werken, zorgvuldig in overweging zal nemen.

Aangezien maatschappelijke organisaties onmisbaar zijn voor bewustmaking en voor het ondersteunen van inspanningen van mensen om hun rechten uit te oefenen en te verdedigen, wijst de Raad er nogmaals op dat het belangrijk is dat het maatschappelijk middenveld niet op onnodige, onwettige of arbitraire wijze aan banden wordt gelegd.

Achtergrond

Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie is plechtig afgekondigd op 7 december 2000. Het is echter pas juridisch bindend geworden na de opneming ervan in het Verdrag van Lissabon in december 2009. Het is dit jaar dus tien jaar geleden dat het EU-Handvest van de grondrechten juridisch bindend werd.

Het Handvest bevat 50 artikelen over politieke, sociale en economische rechten. Als lidstaten optreden in het kader van het EU-recht, zijn ze verplicht de rechten en beginselen van het Handvest in acht te nemen. Het Handvest geldt voor de instellingen, organen en instanties van de Unie en voor de lidstaten als ze Unierecht toepassen.

Een recente Eurobarometerenquête over de bekendheid van het Handvest wijst uit dat slechts 42 % van de respondenten van het instrument heeft gehoord en dat maar 12 % weet wat het is.

Naar de bladzijde "Vergaderingen"