Schonere lucht in 2020: zwavellimiet van 0,5 % voor schepen treedt wereldwijd in werking - Hoofdinhoud
Vanaf 1 januari 2020 wordt het maximale zwavelgehalte van scheepsbrandstoffen wereldwijd beperkt tot 0,5 % (in plaats van 3,5 %). Die beperking moet de luchtverontreiniging terugdringen en de gezondheid en het milieu beschermen. Zwaveloxide-emissies (SOx) door verbrandingsmotoren van schepen veroorzaken zure regen en genereren fijn stof, dat aandoeningen van de luchtwegen en hart- en vaatziekten kan veroorzaken en onze levensverwachting bedreigt.
Adina Vălean i, commissaris voor Vervoer: "De mondiale dimensie van de scheepvaart vergt een wereldwijde aanpak van de emissies. De inwerkingtreding van de wereldwijde zwavellimiet is een belangrijke mijlpaal voor de hele maritieme sector, die de uitstoot van schadelijke stoffen verder zal doen dalen. Dat komt de volksgezondheid wereldwijd ten goede en zal ook in een aantal grote Zuid-Europese kuststeden voor een betere luchtkwaliteit zorgen. Dit toont ook aan dat een gecoördineerde aanpak van de EU en de IMO, in combinatie met een sterk engagement van de sector, tot aanzienlijke voordelen voor het milieu en de volksgezondheid kan leiden."
Virginijus Sinkevičius i, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij voegt hieraan toe: "In het kader van de Europese Green Deal i willen we de vervuiling tot nul herleiden om klimaatneutraal te worden en ons milieu te ontdoen van giftige stoffen. Met deze ambitie beschermt de EU het welzijn van haar burgers en zorgt zij tegelijk voor gezonde en schone leefomgevingen, zeeën en oceanen als onderdeel van een koolstofvrije en duurzame blauwe economie, waarin alle partijen, waaronder het maritiem vervoer, de krachten bundelen. De verlaging van de zwavelnormen op wereldschaal en in emissiebeheersgebieden is goed nieuws voor de burgers in onze kustgebieden, die daardoor schonere lucht kunnen inademen.”
Laag zwavelgehalte van de EU als internationaal voorbeeld
Sinds 2012 heeft de EU via de zwavelrichtlijn sterke maatregelen genomen om het zwavelgehalte van scheepsbrandstoffen te verlagen. In 2016 heeft de Internationale Maritieme Organisatie beslist dat vanaf 2020 wereldwijd een zwavellimiet van 0,5 % geldt.
In enkele zeer kwetsbare ecosystemen, zoals de Oostzee en de Noordzee, die als "beheersgebieden voor SOx-emissies" (SECA) zijn aangeduid, is het maximale zwavelgehalte in 2015 bovendien reeds teruggebracht tot 0,1 %. Dankzij die strengere limieten zijn de concentraties van zwaveldioxide rond SECA's meer dan gehalveerd. Dat heeft slechts een geringe algemene economische impact op de sector maar komt wel de volksgezondheid in kustgebieden en havens ten goede.
Volgende stappen naar een duurzame scheepvaart
Op basis van de positieve resultaten in de emissiebeheersgebieden (ECA) wordt verwacht dat de wereldwijde invoering van een zwavellimiet elders vergelijkbare resultaten zal opleveren. In het kader van het Verdrag van Barcelona pleit de EU bij de IMO voor de erkenning van andere zones in de Europese wateren, zoals de Middellandse Zee, als emissiebeheersgebied.
De EU ijvert voor een actiever beleid om de uitstoot van de zeevaart terug te dringen, zowel in de EU als wereldwijd. In 2018 heeft de IMO ermee ingestemd de broeikasgasemissies van de scheepvaart tegen 2050 met ten minste 50 % te verminderen. De EU en haar lidstaten hebben een belangrijke rol gespeeld bij de voorbereiding en sluiting van het akkoord voor de sector, die verantwoordelijk is voor 2 tot 3 % van de wereldwijde CO2-uitstoot. Inmiddels zijn in de IMO de besprekingen gestart om dit akkoord in concrete maatregelen te vertalen.
Om de plasticvervuiling in onze oceanen aan te pakken, heeft de EU nieuwe regels voor havenontvangstvoorzieningen vastgesteld. Het is de bedoeling dat afval dat aan boord van een schip ontstaat of uit de zee wordt opgevist in havens wordt ingezameld en verwerkt.
De EU werkt ook samen met de IMO aan oplossingen voor lozingen van afvalwater van nabehandelingssystemen voor uitlaatgassen van schepen. Door strengere en uniforme wettelijke voorschriften vast te stellen, wil de Unie ervoor zorgen dat die systemen volledig duurzaam worden.
In het kader van de Europese Green Deal, die commissievoorzitter Ursula von der Leyen i in december 2019 heeft voorgesteld, staan nog meer maatregelen op stapel om de scheepvaart duurzamer te maken. Zo wil de EU de maritieme sector opnemen in het Europees emissiehandelssysteem.
Achtergrond
De zeevaart heeft een rechtstreekse impact op de luchtkwaliteit in talrijke Europese kuststeden. De uitlaatgassen van schepen vormen een belangrijke bron van luchtverontreiniging, onder meer door de uitstoot van zwaveloxide die vrijkomt bij de verbranding van stookolie. Zwaveloxiden zijn schadelijk voor de luchtwegen en tasten de ademhaling aan.
Schepen varen doorgaans op ruwe aardolie/zware olie, waarvan het zwavelgehalte oploopt tot 3,5 %. Ter vergelijking: het zwavelgehalte van brandstoffen voor vrachtwagens of personenauto's mag niet meer dan 0,001 % bedragen. De zwavelrichtlijn uit 2012 werd in 2016 herzien en heeft de uitstoot van zwaveloxiden verminderd dankzij de invoering van zwavellimieten voor scheepsbrandstoffen en de omzetting van nieuwe normen van de Internationale Maritieme Organisatie in het EU-recht, zowel binnen als buiten de regionaal beschermde gebieden.
Meer informatie
Mededeling over de Europese Green Deal
Luchtverontreiniging door de scheepvaart