Hoe kunnen we een milieucrisis in de toekomst voorkomen? - Hoofdinhoud

statement 10:00 - 9 maart 2020

CO₂, stikstof, PFAS; chemische stoffen in ons milieu zijn bijna dagelijks in het nieuws. Zo waren er de afgelopen tijd regelmatig protesten van boeren en bouwers vanwege de stikstofcrisis en - voor de bouwers -de PFAS-crisis. Daarnaast stelde de Hoge Raad in december de actiegroep Urgenda in het gelijk en legde de overheid de verplichting op om in 2020 de CO₂-uitstoot sterk te reduceren. SGP-jongeren presenteert in een longread twee oplossingen om vergelijkbare crises in de toekomst te voorkomen.

Voor een uitgebreide versie van dit artikel verwijzen we naar de longread.

In 2019 deed de Raad van State de uitspraak dat het Programma Aanpak Stikstof onvoldoende grond bood om projecten door te laten gaan die leiden tot extra stikstofneerslag. Als gevolg daarvan konden duizenden projecten in de bouw en de landbouw geen doorgang vinden. Voor de overheid leek dit als een verrassing te komen. Dat leek te worden bevestigd toen later in het jaar de PFAS-crisis opnieuw de doorgang van vele projecten, met name waarbij grondverzet plaatsvond, verhinderde. Ook in 2020 zou een dergelijke crisis zomaar kunnen gebeuren, bijvoorbeeld als gevolg van de bindende doelstelling om CO₂ te reduceren.

Als alternatief voor het PAS hanteert de overheid de zogenaamde ADC-toets. Deze houdt in dat projecten alleen doorgang mogen vinden als daarvoor een dwingende reden voor is en de stikstofdepositie gecompenseerd wordt. Volgens SGP-jongeren moet een dergelijk systeem ook worden ingevoerd bij het toelaten van nieuwe chemische stoffen. Chemische stoffen mogen alleen toegelaten worden als zij van groot belang zijn voor de gezondheid of het welzijn van mens en dier of als zonder meer is aangetoond dat er geen schadelijke effecten zijn. Met dit conservatieve toelatingsbeleid wordt ervoor gezorgd dat stoffen op de lange termijn niet voor milieuproblemen zorgen.

De tweede oplossing is het vervangen van milieunormen door inspanningsverplichtingen. Normen die juridisch gezien niet overschreden mogen worden geven het milieu een oneerlijke voorsprong op andere belangrijke zaken, zoals de landbouw of dierenwelzijn. Als de overheid alleen de inspanningsverplichting heeft om de kwaliteit van de leefomgeving zo hoog mogelijk te houden, kan zij een betere en meer rationele afweging maken tussen verschillende belangen.

In een longread over klimaat- en milieubeleid wordt het huidige beleid verder geanalyseerd en worden de twee oplossingen verder uitgewerkt. Hiermee kan de schadelijke invloed van de mens op de schepping verminderd worden, terwijl crises die de bestaanszekerheid van boeren, bouwers en baggeraars uitblijven voorkomen worden.