Corona en (jeugd)zorg

Met dank overgenomen van W.P.H.J. (René) Peters i, gepubliceerd op zondag 15 maart 2020.

In een tijd dat de verspreiding van Corona pandemische vormen aanneemt is het niet zo vreemd. Vrijwel alle aandacht van gemeenten gaat uit naar het draaiende houden van de interne organisatie, het al dan niet in aangepaste vorm faciliteren van het democratisch proces en het voorbereiden op kwesties rondom veiligheid en openbare orde. Op de hele korte termijn is dat ook verstandig. Maar nu wordt het tijd om snel andere urgente zaken op te pakken. De continuïteit van (jeugd)zorg bijvoorbeeld.

Gemeenten hebben verschillende contracten met heel veel verschillende instellingen en bedrijven. Deze instellingen en bedrijven leveren noodzakelijke zorg aan mensen die dat hard nodig hebben. Door maatregelen rondom het Corona virus ontstaan er problemen. Cliënten blijven thuis, afspraken gaan niet door, mensen in de dagbesteding vereenzamen, depressies worden erger. Aan de andere kant krijgen aanbieders ook niet automatisch betaald voor zorg die ze (begrijpelijkerwijs) niet leveren. Bedrijven en instellingen komen nu in de problemen. En mensen die zorg nodig hebben krijgen dat niet automatisch.

Tijd voor gerichte actie. Hier hebben gemeenten, instellingen, de VNG en de Rijksoverheid een rol. Wij roepen om direct onderliggende meningsverschillen te laten vallen en samen de continuïteit van zorg te waarborgen. Instellingen, gemeenten, Rijksoverheid, stap over jullie onderlinge meningsverschillen heen. Het is crisis. Wij geven hierbij vast een voorzet.

Allereerst zouden zorgaanbieders prioriteit moeten geven aan de meest kwetsbare groepen. Mensen die echt zorg nodig hebben krijgen die ook. En mensen die best even kunnen wachten moeten gewoon even wachten. Dat betekent op de korte termijn wellicht een toename van wachtlijsten voor mensen met een relatief lichte zorgvraag. Op dit moment is dat niet erg. Dat is de bedoeling.

Beschikbare medewerkers worden ingezet voor de meest kwetsbare groep. Zorgaanbieders zetten zich maximaal in om juist die groep te bedienen. Bijvoorbeeld via beveiligd beeldbellen bij ambulante begeleiding en het maken van noodroosters bij dagopvang. Gemeenten geven aanbieders de ruimte dergelijke maatregelen te nemen. Zij garanderen de continuïteit van zorg door de komende drie maanden een voorschot te garanderen dat gelijk is aan het gemiddelde van de afgelopen drie maanden.

Dit kost gemeenten geen extra geld. Maar biedt aanbieders die minder zorg kunnen verlenen omdat personeel ziek is of omdat cliënten niet op afspraken kunnen komen de ruimte om te doen wat nodig is voor de meest kwetsbare groep zonder dat de instelling het gevaar loopt financieel om te vallen. Gemeenten en instellingen ondersteunen elkaar door het tijdelijk neerleggen van lopende geschillen, het opschorten van aanbestedingen en het waar mogelijk delen van oplossingen.

Per gemeente of per regio sluiten gemeenten en aanbieders een Continuïteit Convenant waarin deze tijdelijke afspraken worden vastgelegd. En tenslotte steunen de VNG en VWS de gemeenten met een voorbeeld convenant en met een website waarop goede voorbeelden kunnen worden gedeeld. In tijden van crisis moeten mensen van goede wil zich verenigen ondanks hun verschillen en belangen. Dat zei John F. Kennedy in 1963. En hij had gelijk. Het is tijd om samen op te trekken, de continuïteit van zorg voor de meest kwetsbaren absoluut te waarborgen en instellingen de ruimte te geven precies dat te doen.

Ben Bugter is adviseur en specialist inkoop en bedrijfsvoering op het Sociaal Domein

René Peters is lid van de Tweede Kamer namens het CDA