Een economie die werkt voor ons allemaal

Met dank overgenomen van Socialistische Partij (SP) i, gepubliceerd op woensdag 1 april 2020.

De coronacrisis is een afschuwelijke gezondheidscrisis die wereldwijd veel mensen het leven kost. Dit gaat gepaard met een grote onzekerheid, angst en verdriet. De absolute prioriteit ligt nu bij de volksgezondheid en bescherming van de meest kwetsbare mensen. Maar het is noodzakelijk om nu alvast na te denken over volgende stappen om onze economie te hervormen.

Lilian Marijnissen: ‘We hebben onze samenleving kwetsbaar gemaakt door vitale zaken aan de markt over te laten. We zien nu hoe cruciaal beademingsapparatuur is tijdens een gezondheidscrisis. Maar de productie hiervan is compleet uit handen gegeven. We hebben wel straaljagers op voorraad, maar geen beademingsapparatuur. Ook ziet iedereen nu hoe belangrijk onze zorgverleners zijn. Maar ondertussen blijft hun beloning al heel lang achter bij de groei van de economie. En wat dacht je van de ontwikkeling van vaccins, die alleen ontwikkeld worden als er een ‘markt’ voor is. Applaus is mooi maar er gaat fundamenteel iets mis, en dat moet worden aangepakt.’

Solidariteit met zorgverleners begint met forse investeringen in de zorg en in de salarissen van de zorgverleners. ‘De publieke sector vangt bij elke crisis de klappen op. Tijdens de vorige crisis was het de publieke sector die grote bezuinigingen voor de kiezen kreeg, terwijl de banken voor miljarden werden gered. Nu is het weer de groep die niet thuis mag blijven, maar met gevaar voor eigen gezondheid voorop gaat in de zorg voor mensen. Het is tijd voor een herwaardering van de publieke sector. Laten we kiezen voor dat wat van ons allemaal is. Investeer in de publieke sector,’ zegt Marijnissen.

In tijden van crisis verliezen mensen met een flexibel contract als eerste hun werk en inkomen. De SP vindt het van groot belang dat de ruim drie miljoen mensen met een flexibel contract ondersteund worden voor inkomsten die wegvallen. Zij moeten, net als mensen met een vaste aanstelling, gegarandeerd aanspraak kunnen maken op een crisisuitkering ter hoogte van ten minste het minimumloon. Het kabinet wil helaas niet verder gaan dan het niveau van de bijstand. Een volgende belangrijke stap is deze mensen een zeker bestaan te geven. Het grote aantal flexibele contracten en mensen die gedwongen worden om als zzp’er te werken moet worden teruggedrongen.

Bedrijven krijgen overheidssteun om loon van hun werknemers door te betalen. Dat is goed, maar hier moeten wel voorwaarden aan verbonden zijn. Marijnissen: ‘Grote bedrijven hebben jarenlang miljarden winst kunnen maken. Laat ze daar eerst aanspraak op maken voordat ze steun van de overheid kunnen ontvangen. En als we bedrijven steunen dan mogen er geen gedwongen ontslagen vallen, zoals toch al aangekondigd bij KLM en H&M. Als we grote bedrijven steunen is het ook niet meer dan logisch dat we ook invloed krijgen op die bedrijven. Dat betekent een democratisering van de economie, zodat die economie werkt voor ons allemaal.’

Deze crisis vraagt van zorgverleners het uiterste, met grote risico’s voor hun eigen gezondheid. Ook supermarktmedewerkers, vrachtwagenchauffeurs en nog vele anderen werken hard door. Zij staan in de frontlinie. Van miljoenen mensen is het bestaan van miljoenen plotseling onzeker geworden. Uit het niets zitten uitzendkrachten, zzp’ers en kleine ondernemers zonder werk en inkomen. Solidariteit is datgene wat ons nu verbindt.. Daar waar die solidariteit niet spontaan ontstaat, moeten we het afdwingen. Een eerlijke economie is nodig.