De coronacrisis en de ggz

Met dank overgenomen van A.H. (Attje) Kuiken i, gepubliceerd op zaterdag 25 april 2020.

“Weet je hoe het voelt om te werken met collega’s en bewoners die angstig om je heen lopen? Ik weet dat de regering het beste met ons voor heeft, maar ik voel mij echt te kort gedaan en in de steek gelaten”.

Het is een hartenkreet, zoals we er veel horen vanuit de geestelijke gezondheidszorg. Zonder enige beschermingsmiddelen staan zij voor duivelse dilemma’s. “Ga ik onbeschermd naar iemand met griepklachten, of moet de patiënt het zonder zorg stellen?”

Bij de bewoners van instellingen neemt de frustratie toe. De coronacrisis raakt juist psychisch kwetsbaren enorm hard. Er dreigt een stille ramp. Er is een noodplan voor de ggz nodig, want dit virus eist onzichtbaar levens.

De afgelopen weken ging alle aandacht terecht naar de intensive care.

De afgelopen weken ging alle aandacht terecht naar de intensive care. Naar de fantastische verpleegkundigen en artsen. Door hun harde werk kunnen we inmiddels voorzichtig hoopvol zijn over de ziekenhuiszorg. Daardoor zien we nu wel dat er op andere delen grote problemen zijn.

Voor mensen met psychische problematiek is het wegvallen van hun ritme en dagbesteding ingrijpend. Ze hebben hun therapie en contacten nodig. Als dat verdwijnt hebben ze niks om op terug te vallen.

De coronacrisis raakt juist psychisch kwetsbaren enorm hard.

Onlangs meldde ambulancepersoneel in deze krant hartverscheurende verhalen over verwaarloosde en verwarde mensen. Huiselijk geweld neemt toe, kinderen zoeken steeds vaker hulp bij de Kindertelefoon en de Zelfmoordpreventielijn staat roodgloeiend.

Wat deze crisis extra groot maakt: de geestelijke gezondheidszorg stond er al slecht voor. Er waren lange wachtlijsten, grote personeelstekorten, instellingen die diep in de rode cijfers zaten.

‘Lijm de zorg’.

De afgelopen tijd vroeg Charlotte Bouwman hier al aandacht voor door wekenlang op de stoep te zitten bij het ministerie. Met als motto: ‘lijm de zorg’. Sindsdien is de situatie nog erger geworden doordat veel zorgverleners niet meer uitbetalen omdat veel zorg niet meer gegeven wordt. Als er niks gebeurt leidt dit tot ontslagen en faillissementen.

Wat deze crisis extra groot maakt: de geestelijke gezondheidszorg stond er al slecht voor.

Overal in de zorg is het credo nu: ‘alle hens aan dek’. Vanuit de politiek wordt gepleit voor centrale regie in de zorg: in een crisis werkt het nu eenmaal niet om afzonderlijk mondkapjes in te kopen of extra crisisbedden te realiseren.

Daar is samenwerking voor nodig. Die samenwerking is ook nodig in de geestelijke gezondheidszorg. Zodat instellingen niet omvallen. Zodat het kostbare en schaarse personeel behouden blijft.

Kabinet, neem de leiding.

Daarom doe ik een oproep aan het kabinet: neem de leiding om te voorkomen dat we deze crisis uitkomen met een gehalveerde geestelijke gezondheidszorg. Dan valt er echt niks meer te lijmen.

Neem de regie zodat er extra crisisbedden voor ggz-patienten komen. Zorg voor voldoende beschermingsmiddelen voor zorgverleners. Trek het maximale uit de kast, zodat instellingen én kwetsbare mensen niet omvallen.