Verklaring Conferentie van voorzitters - Verjaardag van de Schumanverklaring

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op vrijdag 8 mei 2020.

Verklaring van de voorzitter van het Europees Parlement i en de fractieleiders ter gelegenheid van de viering van de 70e verjaardag van de Schumanverklaring

De viering van de 70e verjaardag van de Schumanverklaring vindt plaats op een moment waarop Europa te maken heeft met de moeilijkste uitdaging sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog: een economische, maatschappelijke en gezondheidscrisis die wordt veroorzaakt door de uitbraak van COVID-19.

De Schumanverklaring, die de basis heeft gelegd voor onze Europese Unie, gaf het startsein voor een uniek en oprecht politiek project om vrede en welvaart te garanderen en de levens van alle Europese burgers te verbeteren. Zeventig jaar geleden bevatte de Schumanverklaring al het idee dat “de vereniging van Europa [...] niet ineens [kan] worden verwezenlijkt noch door een allesomvattende schepping tot stand [kan] worden gebracht: het verenigd Europa zal moeten worden opgebouwd door middel van concrete verwezenlijkingen, waarbij een feitelijke solidariteit als uitgangspunt zal moeten worden genomen.” Deze stapsgewijze benadering heeft geleid tot de Europese Unie die wij vandaag kennen.

Sinds het allereerste begin draait het Europese project om het bouwen van een politieke en economische gemeenschap, gebaseerd op de waarden die voortvloeien uit onze gedeelde Europese geschiedenis zoals solidariteit, openheid, vrijheid, tolerantie, gelijkheid in verscheidenheid en eerbiediging van de rechtsstaat.

Jean Monnet i, de auteur van de Schumanverklaring, heeft gezegd dat mensen geen verandering accepteren als dit niet noodzakelijk is, en zij de noodzaak pas inzien wanneer zij voor een crisis staan. Iedere crisis is een kans om een stap vooruit te zetten. De huidige crisis versterkt de urgentie voor de Europese Unie om er werk van te maken doeltreffender en democratischer te worden en dichter bij de burgers te staan.

De afgelopen 70 jaar is de wereld ingrijpend veranderd. De rol van de Europese Unie is belangrijker dan ooit. In een opkomende nieuwe geopolitieke orde en in de context van een ecologische noodsituatie is het onze verantwoordelijkheid te accepteren dat wij een mondiale factor worden voor stabiliteit en vrede, rechtsstatelijkheid, duurzaamheid en multilateralisme.

De crisis heeft tegen een zeer hoge prijs aangetoond dat de EU een onvoltooid project is en dat het uitblijven van solidariteit of het nalaten van het tegengaan van de voortdurende aanvallen op de grondrechten en de rechtsstaat geen theoretische discussies zijn.

We staan op de schouders van reuzen. Daarom moet het vermogen van de Europese instellingen en de lidstaten om te reageren op de huidige gezondheids-, sociale, economische, milieu-, veiligheids- en institutionele uitdagingen ten minste gelijk zijn aan de politieke ambitie die is vervat in de Schumanverklaring. We moeten de democratische legitimiteit van de Europese Unie versterken en verdiepen, en ervoor zorgen dat haar beleid en leiderschap uitdrukking geven aan de wil van de burgers van Europa in een volwaardige Europese parlementaire democratie.

Wij geloven dat het tijd is voor een ambitieus debat over de toekomst van Europa met de burgers van de EU en alle belanghebbenden, om vorm te geven aan de Unie waarin we samen willen leven, en om overeenstemming te bereiken tussen de Europese burgers over de politieke grondvesten die we willen bouwen voor het herstel van het Europees continent. Solidariteit is de belangrijkste voorwaarde geworden voor onze gezamenlijke successen in de toekomst.

In dit verband blijven we ervan overtuigd dat het geplande Europabrede project, de conferentie over de toekomst van Europa, het juiste forum is om deze ambitie te verwezenlijken. De conferentie moet zo spoedig mogelijk worden belegd en moet door middel van een rechtstreekse en betekenisvolle dialoog leiden tot duidelijke voorstellen om een diepgaande hervorming van de Unie te bewerkstelligen, en haar bovenal in staat stellen besluiten te nemen die het gemeenschappelijk Europees belang dienen, teneinde de EU doeltreffender, hechter verbonden, democratischer, soevereiner en veerkrachtiger te maken.

Wij bevestigen het standpunt van het Parlement en nemen nota van het standpunt van de Commissie dat het conferentieproces, zowel wat het concept als wat de structuur, het tijdschema en het activiteitenterrein betreft, gezamenlijk door de drie instellingen moet worden overeengekomen. Wij verzoeken de Raad derhalve een ambitieus standpunt in te nemen over de conferentie.

Wij zijn verheugd en dankbaar dat wij al 75 jaar verenigd zijn en vrede kennen. We mogen echter niet vergeten dat solidariteit niet ophoudt bij onze grenzen. De huidige pandemie herinnert ons aan het belang van multilateralisme voor het gezamenlijk aanpakken van gemeenschappelijke uitdagingen en crises. Een terugval naar nationale zelfzucht is niet de oplossing. De weg vooruit is een sterkere en meer geïntegreerde Europese Unie die nauw samenwerkt met internationale partners in een geest van wederzijdse billijkheid en begrip.